Atmadharma magazine - Ank 215
(Year 18 - Vir Nirvana Samvat 2487, A.D. 1961)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 22 of 25

background image
bhAdaravo : 2487 : 21 :
vyAkhyAn prasange udAharaNapUrvak A nayono khUlAse karatA lakhyun chhe :–
मनोवचनकायव्यापारक्रियारहित निज शुद्धात्मतत्त्वभावनाशून्यः सन्नुपचरितासद्भूतव्यवहारेण
ज्ञानावरणादि द्रव्य कर्मणां ‘आदि’ शब्देनौदारिक वैक्रियिकाहारक शरीरत्रयाहारादि षट् पर्याप्तियोग्य
पुद्गल पिण्डरूपनोकर्मणां तथैवोपचरिता सद्भूत व्यवहारेण बहिर्विषय घट–पटादीनां च कर्ता भवति।
man, vachan ane kAyAnA vyApArathI thavAvALI kriyAthI rahit evun je nij shuddhAtmatattva tenI bhAvanAthI
rahit thako A jIv anupacharitaasadbhUt vyavahAranI apekShAe gnAnAvaraNAdi dravyakarmono, Adi shabdathI
audArik, vaikriyik ane AhArakarUp traN sharIr ane AhAr Adi chha paryAptione yogya pudgal pinDarUp
nokarmono tathA upacharit asadbhUtavyavahAranayanI apekShAe bAhya viShay ghaT–paT Adino kartA thAy chhe.
7. ukta kathananun tAtparya chhe ke paramArthathI karma, nokarma ane ghaT paT Adino jIv kartA hoy ane
te tenA karma hoy em nathI. parantu jem nayachakramAn batAvyun chhe te pramANe ek dravyanA guNone bIjA dravyanA
kahenAr je upacharit ke anupacharit asadbhUt vyavahAranay chhe te apekShAe ahIn jIvane pudgal karmo nokarmo
ane ghaT paTAdino kartA kahevAmAn Avyo chhe. tathA pudgalakarma, nokarma ane ghaT–paT Adi tenA karmo kahevAmAn
AvyA chhe.
8. AthI spaShTa chhe ke jyAn shAstromAn bhinna kartA–karma Adino vyavahAr karyo chhe tyAn tene upacharit
(ayathArtha) ja jANavun joIe. kem ke koI ek dravyanA kartRutva ane karmatva Adi chha kArakarUp dharmono bIjA
dravyamAn atyanta abhAv chhe. ane e yogya paN chhe kem ke jyAn ‘ek dravyanI vivakShit paryAy anya dravyanI
vivakShit paryAyamAn nimitta chhe’ e kathan paN vyavahAranayano viShay chhe tyAn bhinna kartRu–karma Adi rUp
vyavahArane vAstavik kevI rIte mAnI shakAy? tAtparya e chhe ke jyAn be dravyonI vivakShit paryAyomAn kartA–karma
Adi rUp vyavahAr kare chhe tyAn jemAn kartRutva Adi dharmono upachAr karavAmAn Ave chhe te svatantra dravya chhe ane
jemAn karmatva Adi dharmono upachAr karavAmAn Ave chhe te svatantra dravya chhe. te banne dravyono paraspar tAdAtmya
sambandh na hovAthI vyApya–vyApakabhAv paN nathI tathA temAn ekabIjAnA kartRutva ane karmatva Adi rUp dharma paN
upalabdha thatA nathI. chhatAn paN lokAnurodh vashe temAn A Ano kartA chhe ane A Anun karma chhe ItyAdirUp
vyavahAr thato jovAmAn Ave chhe. ethI jaNAy chhe ke shAstromAn AvA vyavahArane je asadbhUtavyavahArano
viShay kahyo chhe te yogya ja kahel chhe. spaShTa chhe ke A vyavahAr upacharit ja chhe paramArthabhUt nathI. A ja tathyane
bIjA shabdomAn spaShTa karatA shrI devasenAchArya paN potAnA shrutabhavanadIpak nayachakramAn
व्यवहारोऽभूयत्थो
ItyAdi gAthAonA vyAkhyAnanA prasange shun kahe chhe e emanA ja shabdomAn vAnchIe–
9. उपनयोपजनितो व्यवहारः प्रमाण–नय–निक्षेपात्मा। भेदोपचाराभ्यां वस्तु व्यवहरतीति
व्यवहारः। कथमुपनयस्तस्य जनक इति चेत्? सद्भूतो भेदोत्पादकत्वात् असद्भूतस्तु
उपचारोत्पादकत्वात् उपचरितासदभूतस्तु उपचारादपि उपचारोत्पादकत्वात्। योऽसौ
भेदोपचारलक्षणोऽर्थः सोऽपरमार्थः।
.... अतएव व्यवहारोऽपरमार्थप्रतिपादकत्वादपरमार्थः।
artha :– pramAN, nay ane nikShepAtmak jeTalo koI vyavahAr chhe te badho upanayathI upajanit chhe.
bhedadvArA ane upachAr dvArA vastu vyavahAr padavIne prApta thAy chhe, tethI tenI vyavahAr sangnA chhe.
(chAlu)