Atmadharma magazine - Ank 229
(Year 20 - Vir Nirvana Samvat 2489, A.D. 1963)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 2

PDF/HTML Page 1 of 25
single page version

background image
Atmadharma
varSha 20
saLang ank 229
Version History
Version
Number Date Changes
001 Apr 2004 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 25
single page version

background image
varSha: 20
ank: 1
kAratak: 2489
:tantrI:
jagajIvan bAvachand doshI
(229)
samasvabhAvI chaitanyamAn
jhulatA santono
mangaLamay prasAd
“shuddha prakAshanI atishayatAne lIdhe je suprakAsh samAn chhe,
AnandamAn susthit jenun sadA askhalit ekarUp chhe ane achaL
jenI jyot chhe evo A AtmA amane pragaT ho! jeo
bhedavignAn shaktivaDe nij (svarUpanA) mahinAmAn lIn rahe chhe
temane niyamathI (chokkas) shuddha tattvanI prApti thAy chhe; tem thatAn
achalitapaNe samasta anya dravyothI dUr vartatA evAn temane,
akShayakarma mokSha thAy chhe; chitsvabhAvanA punjavaDe ja potAnAn
utpAd–vyay–dhrauvya karAy chhe evun jenun paramArtha svarUp chhe ane je
ek chhe evA behad gnAnAnandamay samayasArane hun samasta bandh
paddhatine (parAshray vyavahArane) dUr karIne anubhavun chhun; mokShechchhu e
kevaL ek gnAnanA AlambanathI, niyat ja evun A ek pad prApta
karavA yogya chhe. he bhavya!! gnAnamAtra AtmAmAn AtmAno nishchay
karI “AmA sadA prItivant ban, AmAn sadA santuShTa ban ane
AnAthI banatun tRupta, tujane sukh aho! uttam thashe.” evun satya
sharaN batAvanAr, mangaL AshISh dAtAr, dharmadhorI santone tathA
param upakArI pUjya gurudevane A Atmadharma mAsikanA 20 mA
varShanA praveshadine atyant bhaktibhAve namaskAr karIe chhIe.
sarva sAdhan santono jay ho!
***

PDF/HTML Page 3 of 25
single page version

background image
(rAg: khyAl kAphI kAnaDI) kavivar bhudharadAsajI
tum suniyo sAdho! manuvA merA gnAnI,
satguru bhainTA sanshay maiTA, yah nishchayase jAnI,
chetanarUp anUp hamArA, aur upAdhi parAI. tum. 1
pudagal myAn asI sam Atam yah hiradai ThaharAnI
chhIjau bhIjau kRutrim kAyA, men nirbhay niravAnI. tum. 2
mainhI draShTA men hI gnAtA merI hoy nishAnI,
shabda pharas ras gandh na dhArak, ye bAten vignAnI. tum. 3
jo ham chinhAnso thir kInhAn hue sudraDh saradhAnI,
“bhUdhar” ab kaise utaraiyA, khaDag chaDhA jo pAnI. tum. 4
bhAvArtha– bhedavignAnI potAne shikhAmaN de chhe ane nitya
gnAtAsvabhAvanA Ashraye nishankatAnun smaraN kare chhe–ke he sAdhu! he bhalA
manavALA AtmA! AtmAnun asalI svarUp to mithyAtva rAgAdi tathA
agnAnathI rahit gnAnamay chhe. satsvarUp satguruno bheTo thayo ane sarva
sanshay maTI gayA. bhedagnAnavaDe men nishchayathI jANyun ke nitya, atIndriy,
gnAnamay, anupam chaitanasvarUp te ja mArun rUp chhe, –te sivAy je chhe te upAdhi
chhe–paravastu chhe.
jem myAnathI talavAr bhinna chhe tem pudgalamay sharIrathI AtmA sadA
bhinna chhe tathA potAnA trikALI gnAnAnandamay sharIrathI abhinna chhe. e vAt
mane hRudayathI ja jachchI gaI chhe. sharIr to nakalI chIj chhe, teno sanyog–
viyog, TaLavun–maLavun svabhAv chhe. te chhedAv, bhedAv athavA tenun game te thAy
to paN hun to nitya nirbhay chhun, mukta svabhAvI chhun. hun ja gnAtA draShTA chhun ane
ej mArI nishAnI–mArun lakShaN chhe.
shabda, sparsha, ras, gandh, ane varNane dhAraN karanAr hun nathI, hun to jaD
dehAdithI bhinna chhun, parano kartA, bhoktA ke svAmI nathI–em sva–parane
bhinna lakShaNavaDe jANIne svasanmukh karyo arthAt men mArA AtmAne AtmAmAn
nisandehapaNe sthir karyo. Am draDh shraddhAvant thayo chhun. kavishrI kahe chhe ke jem
talavArane pAyelun pANI utare nahIn tem hun nitya nirbhayasvabhAvI nishank bhed–
gnAnavaDe jAgyo te have paramAn ekatvabuddhine kem pAmun? chaitanyathI vishuddhano
Adar kem karun? arthAt dehAdik tathA aupAdhik bhAvono kartA, bhokatA ke
svAmI kem thAun? na ja thAun, hun to gnAtA ja chhun.

PDF/HTML Page 4 of 25
single page version

background image
Atmadharma
varSha vIshamun sampAdak kAratak
ank pahelo jagajIvan bAvachand doshI 2489
shrI mahAvIrAy namaH
dIpAvali – divALInA divase
antaramAn evA mahA ujval gnAn dIpako pragaTAvo ke jethI agnAn andhakArano sampUrNapaNe nAsh
thaI jAy.
svarUpalakShmInI evI pUjA karo ke pharIthI jaDalakShmInI jarUr ja na paDe. shAradA–sarasvatI–
bhagavAnanA divya dhvaninI athavA bhAvashrut–kevaLagnAnanI evI pUjA karo ke pharIthI laukik
shAradApUjananI jarUr ja na rahe.
samyagdarshan–gnAn–chAritrarUpI evA nishchay divyaratno prApta karo ke jethI paidagalik jaD ratnonI
jarUr ja na rahe.
bhagavAne kahelA ahinsA–satya–achaurya–brahmacharya–aparigraharUpI evA amUlya AbhUShaNo
dhAraN karo ke laukik AbhUShaNo dhAraN karavAn ja na paDe.
Atmasukh lAvanAr mangalamay svakAl (sva–avasthA) prakaT karo ke pharIthI kyArey paN
amangal thavA ja na pAme. evo Atma svabhAvarUp pAvan dhUp pragaTAvo ke jenI suvAs chAre taraph
phelAy ane jemAn dravya bhAvakarma baLIne bhasmIbhUt thaI jAy ke jethI pharIne te utpanna ja na thAy.
AtmAnAn atyant miShTa, svAdiShTa ane apUrva prakAranAn gnAnAmRut bhojanaevAn jamo ke pharI
paudagalik miShTAnanI jarUr ja na rahe. nirvAN lADu evA chaDAvo ke jethI svarUpashreNI chaDatAn
apratihatabhAve nirvANanI prApti thAy ja.
mahAvIr nirvAN kalyANak mangal dine evun Atmik mahAvIrya antaramAn uchhALo ke jethI
mahAvIr tulya dashAnI prApti thaI jAy. moh–rAgadveShanA phaTAkaDA evA phaTaphaT phoDI nAkho ke jethI
sansAramAn paribhramaN karIne ‘phaTaphaT’ thavAno prasang ja prApta na thAy.
AtmAnA asankhya pradeshamAn anant gnAnadIpako pragaTe te ja kharI divALI chhe ane Ane mATe
satat prayatnashIl rahenAr jIve ja kharI divALI ujavI kahevAy.
AvI divALI UjavanAr ja kharekhar nitya abhivandan tathA abhinandanane pAtra chhe.
nU ta na va rShA bhi nan da na.
sarva jovone Atmik sukh samRuddhi ho
ane dharma vAtsalyamAn apAr vRuddhi ho!
(shrI khImachandabhAI sheTh)

PDF/HTML Page 5 of 25
single page version

background image
: 4 : Atmadharma: 229
manuShya janma ati durlabh chhe. mithyAtva kaShAyamay jIvatar nisAr chhe,
evI dashAmAn jIvoe AtmArthi thaI ALas–pramAd chhoDI potAnAn hitane jANavun
joIe, te hit mokSha ja chhe.
– gnAnArNav, gA. 46
je dhIr ane vichArashIl chhe, atIndriy sukh (mokShasukh) (potAnA
AtmAthI ja utpanna sukhane sAchun sukh kahe chhe) ne oLakhIne tene ja prApta karavA
chAhe chhe, teoe mithyAtva ane paramAn sAvadhAnI (–svamAn asAvadhAnI) rUp
pramAd chhoDI A mokShasukhamAn ja satat param Adar karavo joIe.
–gnAnA0 gA. 47
नहि काल कला एकापि विवेक विकलाशयैः।
अहो प्रज्ञाधनैर्नेया नृजन्मन्यति दुर्लभे।।

aho bhavyajIvo! A manuShyajanma mahA durlabh chhe. vAramvAr Avo
avasar maLavo durladh chhe, tethI buddhimAnoe bhedavignAnamAn sAvadhAn rahevun
joIe. vivek vichArashUnya thaI kALanI ek kalAne paN vyartha na javA de.
– gnAnA0 gA. 48
mithyAtva puNya, pAp, rAgadveSh agnAnamay sansArane mahAn gahanavananI
upamA chhe. kemake sadAy dukharUpI agninI javALAthI ekamek chhe, evA sansAramAn
IndriyAdhIn sukh chhe te viras chhe. bAdhA sahit chhe, dukhanun kAraN chhe tathA dukhathI
maLelun ja chhe. ane je kAm ane artha (dhanAdi) chhe te anitya chhe tethI tenA
Ashraye jIvan chhe te vijaLInA jabakArA samAn chanchaL chhe. Am tenI
viShamatAno kharekhar vichAr karavAvALA, je potAnA svArthamAn–samyagdarshan gnAn
chAritramAn sAvadhAn chhe te sukRutichhe–satpuruSh chhe, teo kevI rIte mohane pAme?
kadApi nahIn.
– gnAnA0 gA. 49
behad sAmarthyavAn “gna” svabhAv
svabhAvane had shI? AtmAno gnAn–svabhAv, shAnti–dhairya, vIrya (baL),
sukhAdi svabhAv behad ja chhe, evo hun chhun, enI asang draShTipUrvak–pUN gnAn
svabhAvI AtmAne sAdhanAr AtmArthIne dhairya–puruShArthamAn paN behadatA hoy chhe.
ene em na thaI jAy ke AtmAne sAdhavA mATe men ghaNun karyun, ghaNun sahan karyun, have
hun thAkI gayo, tene to em ja hoy ke kaShAy had bAndhyA vagar, aTakyA vagar
mAre to AtmAne sAdhavo ja chhe. thAk lAgavAno nathI paN nitya apratihatabhAve
utsAh vadhArato ja javAno chhun.

PDF/HTML Page 6 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : pa :
samyak vAtsalya guNayukta gnaAnIne shuddhi phelAvanAr nirjarA
divya mahimAvant puruShArtha
(samayasAr nirjarA adhikAr gA. 23p upar
pU. gurudevanA pravachan, tA. 21–4–62, chaitra vadI ra)
je mokShamArge “sAdhutrayanun”
vAtsalatva kare aho!
chinmurti te vAtsalyayut
samakit draShTi jANavo.
je dharmIjIv mokShamArgamAn rahelA samyagdarshan–gnAn–chAritrarUpI traN sAdhako (sAdhano) pratye
(athavA vyavahAre AchArya, upAdhyAy ane muni ane sAdharmI pratye) vAtsalya kare chhe te
vatsalabhAvasahit samyagdraShTi jANavo.
paramArtha vAtsalya eTale nij shuddhAtatmattvamAn nirmaL shraddhA–gnAn uparAnt anshe vItarAgadashAnun
vadhavun te nishchay vahAlap te sahit dharmIjIvo pratye nirmaL vahAlap hoy chhe evA shubharAgane vyavahAr
vAtsalya kahevAmAn Ave chhe.
sarvagna vItarAgakathit tattvArthashraddhAn gnAn ane AtmAnubhavavAn jIvane dharmAtmA kahIe, teo
kadi nIchalA kULamAn hoy, bAhyamAn nirdhan dekhAy chhatAn agnAnI putrAdi karatAn temanA pratye dharmIjIvane
visheSh prem hoy chhe. sAnsArIk padArtho karatAn sAchA dev–shAstra–guru Adi dharmanA sthAn upar visheSh
rAg na hoy to tene samyagdarshananI bhUmikAnI khabar nathI. aho! ratnatrayanA dhArak sAdhu to vItarAg
parameShThI chhe. jeo trijagatavallabh chhe, jemanA pratye chAr gnAnanA dhArak shrI gaNadharadev tathA traN
gnAnanA dhArak Indrio paN param prIti–vAtsalya kare chhe. nirantar guN shreNi nirjarA sahit vItarAg
chAritramAn ArUDh thaIne jeo antar parameshvarapadamAn rame chhe, atIndriy AnandAmRutarasanAoDakAr laI
adabhut tRuptino abhyAs karI rahyA chhe evA muni parameShThIne ame namIe chhIe.
jene panchaparameShThIo pratye oLakh sahit prem hoy tene samyagdarshan–gnAn–chAritranA ArAdhak
pratye bahumAn, bhakti vinayano bhAv AvyA vinA rahe nahIn. AhAradAnanA avasare bharat chakravarti
munirAjano bheTo thAy tenI rAh jove chhe, bhAvanA bhAve chhe ke dhanya ghaDI mane AvA santo maLe, navadhA
bhaktisahit AhAradAn daun. jeo nirantar svarUpamAn ekAgratAnA baLavaDe andaramAn kevaLagnAn
nidhAnane khodIne bahAr kADhavAno mahAn–apUrva udyam karI rahayA hoy chhe, temane shramaN kahevAy chhe.
potAne paramapadano behad mahimA varte chhe ane vItarAgatA ane tene sAdhanArA traNekAL TakI raho evI
bhAvanA hovAthI vItarAg svarUpanI prasiddhi karanArA–svarUpamAn lInatAvaDe samyagdarshan

PDF/HTML Page 7 of 25
single page version

background image
: 6 : Atmadharma: 229
gnAn–chAritrane sevanArA, gnAnAmRutabhojI (atIndriy gnAnAnandane bhogavanArA) sAdhu parameShThI mane
kyAre maLe evI bhAvanA sahit bharat chakravarti mahel bahAr nIkaLI khUlA page muninI rAh dekhe chhe.
jenA ghare chhakhanDanun rAjya, nav nidhAn, anek hajAr padmanI jevI strIo chhe, jenA puNyano ThATh
sAdhAraNane kalpanAmAn paN na Ave evA puNyano sarvathA nakAr–upekShA ane trikALI akaShAy
vItarAg svabhAvano Adar e gRuhasthadashAmAn paN nirantar hoy chhe. bharatesh bhAvanA bhAve chhe tyAn
AkAshamAnthI chAraN ruddhidhArak muniyugal nIche utare chhe. jANe chAlatA siddha!! ... dhanya ghaDI...
kevaLagnAn nidhAnanA khajAnA kholanAr muktidUt maL‌yA. romerom pulakit thaI, namrIbhUt thaI,
namaskArapUrvak munine pradakShiNA daI mahelamAn laI jAy chhe, atishay ullAs ane navadhA
bhaktibhAvapUrvak AhAradAn de chhe. dharma dharmI vinA hoto nathI. dharma ratnatrayarUp vItarAgabhAv chhe, tene
sAdhanArA pratye gnAnIne gAyane vAchhaDA samAn nispRuh prem AvyA vinA raheto nathI ane tyAn
svasanmukhatAnI nishank akhanD ruchi dhArAvAhI kAm kare chhe tethI mArganI aprAptithI agnAnadashAmAn je
karmano bandh thato hato te thato ja nathI.
vAtsalyapaNun eTale nispRuh prIti bhAv. je jIv mokShamArgarUpI potAnA svarUp pratye ruchi ane
prIti vALo hoy chhe tene sAdhya je nijakAraN paramAtmArUp paramapad temAn ja ruchi–Adar–Ashray ane
utsAhanI mukhyatA hovAthI, vibhAv–parAshray–vyavahAranI andarathI prIti nathI, Adar–Ashray ane
bhAvanA nathI, tethI tene sansAranun phaL nathI. paN jenI mahimA–mukhyatA, Adar ane Ashray varte chhe
evA svarUpamAn ja tallIn rahevAnI bhAvanA hovAthI teno saravALo tenA jIvanamAn nirantar vadhato ja
jAy chhe, tethI samyagdraShTine shuddhinI vRuddhi ane anshe ashuddhinI hAnirUp nirjarA ja chhe, mArganI
aprAptithI thavA yogya bandh thato nathI. sva sanmukhatAnA baL anusAr svarUpamAn shAntino ras vadhe chhe
ane agnAnadashAmAn bandhAyelA karma udayamAn AvIne kharI jAy chhe. (23p)
have prabhAvanA guNanI gAthA kahe chhe–
chinmurti manarathapanthamAn
vidyA ratharUDh ghumato,
te jinagnAn prabhAvakar
samakitadraShTi jANavo, 236
aho!! vItarAgagnAn prabhAvI–vItarAgI draShTi sahit vItarAg chAritranI bhAvanAvALA–pote
TakotkIrNa ek gnAyakabhAvamayapaNAne lIdhe potAnA dhruvakAraN gnAnasvabhAvane kAraN banAvanAr hovAthI
potAnA gnAnanI samasta shaktine pragaT karavA, vikasAvavAvaDe vItarAg vignAnarUpI rathamAn ArUDh thayo
thako (arthAt jinagnAnarUpI rathane chAlavAno mArga [samyagratnatrayI] temAn bhramaN kare chhe te
AtmasvabhAvI gnAnanI prabhAvanA karanAro samyagdraShTi jANavo.
vItarAgadraShTino vishrAm–AdhAr ekalA dhruv gnAyakabhAv upar chhe. tethI dharmIne ekalA
gnAyakabhAvamayapaNAnA kAraNe shuddhinI vRuddhirUp nirjarA thAy chhe. vachche bAhya bIjun badhun kADhI nAkhyun.
nimitta–vyavahAranA bhedane gauN karI mokShamArgamAn teno abhAv gaNI tene draShTimAnthI kADhI nAkhyA
arthAt prathamathI ja shraddhAmAn tene mArga tarIke mAnel nathI.
A rIte prathamathI ja dharmI potAnA ekarUp gnAyakabhAvanA AdhAravaDe nirmaL shraddhA–gnAn Anand
vIrya Adi shaktine pragaT karavA–vIkasAvavA–phelAvavA vaDe prabhAvanA utpanna karato hovAthI–
jinavItarAg mArganI prabhAvanAthI prabhAvanA guNane dhAraN karavAvALo chhe. Am svasAmarthyanA baLanA
bharosen chaDhelo chAritra

PDF/HTML Page 8 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 7 :
mATe paN svarUpamAn ugrapaNe visheShapaNe svabhAvanI ekAgratA–shuddhatAnA prabhAvarUp gnAnArathamAn ArUDh
thaI antaragatimAn gaman karI rahyo chhe.
samyagdraShTijIv TankotkIrNa eTale anAdianant ekarUp pUrNa gnAnaghan evA ekalA gnAyakabhAvane
kAraN AdhAr banAvIne temAn ja nirmaL shraddhA–gnAn ane ekatva karato hovAthI jinagnAn–vItarAgI
gnAnanI potAmAn prabhAvanA kare chhe. dhruv, akhanDit kAraNagnAn svabhAvanA AlambanarUp nirmaL shraddhA–
gnAnaekAgratA te nishchay prabhAvanA chhe, tenA vaDe ja vItarAgI vignAn dhanadashAne samaye samaye pragaT
karI rahyo chhe, tene sAchI prabhAvanA kahevAy chhe. tyAn mand prayatnanA kALe shubharAg Ave chhe te to
vyavahAr prabhAvanA chhe. puNyabandhanI kriyA chhe. jinendra bhagavAnane rathamAn birAjamAn karI pUjA bhakti,
tathA jinamandir, shAstra vagere sambandhI shubhabhAv Ave chhe te nishchayadharmavALAnI vyavahAr prabhAvanA
kahevAmAn Ave chhe.
pustak lakhAve, shAstragnAnanI prabhAvanAno shubhabhAv Ave paN e mUL prabhAvanA nathI. paN
bhedagnAn sahit sva sanmukhagnAnane bhAvavun–paryAyamAn shuddhinI vRuddhi pragaT karavI te kharI prabhAvanA chhe.
evo nishchay dharma chothA guN sthAnakathI (gRuhasthadashAmAn ho ke chAre gatimAn game tyAn ho) pragaT thaI
shake chhe.
jyAn draShTimAn, shraddhAmAn vItarAgatA uparAnt anshe chAritramAn nishchay vItarAgatA hoy ene
samyagdarshanano guN nishankitAdi lakShaNarUpe hoy chhe.
bhAvArtha– dharmIne antaramAn kevaL gnAnanidhAnane pragaT karavAno prayatna vartato hoy chhe.
svasanmukh gnAtApaNun te puruShArtha chhe. bhale vAr lAge paN svAshray ekAgratArUp shraddhA–gnAn–chAritra,
Anand ane vIryanI paryAyanI shuddhatA thatI jAy chhe. evI prabhAvanAne sAchI (nishchay) prabhAvanA kahe
chhe. samyaggnAnI evI prabhAvanA kare ja chhe tethI tene dharmanI aprabhAvanAkRut bandh thato nathI paN pUrve
agnAnadashAmAn bandhAyelA karmonI nirjarA ja thAy chhe.
mArga prabhAvanA eTale, teno udyot karavo, mahimA vadhAravo, dharmane visheSh ujjavaL karavo,
dharmano shobhA vadhe tem karavun paN e kAryane shemAn karavun? ke jyAn te hoy tyAn kalyANamArganI pravRutti
karavI. te sthAn dehamAn, dehanI kriyAmAn, vANImAn ane shubhAshubh rAgamAn ke vyavahAramAn nathI kemake te to
AtmAthI bhinna–bahAranI chIj chhe, temAn AtmA nathI. parathI ane rAgathI bhedagnAnavaDe andaramAn akhanD
gnAnasvabhAvane nishchayadraShTinun dhyey banAvI temAn shraddhAgnAn ane ekAgratAnun baL phelAvIne, pragaT
paryAyamAn pote baLavAn thAy to tenI andar shuddhi arthAt nirjarA thAy chhe. tyAn bhUmikAne yogya
prabhAvanAno shubh rAg Ave tene vyavahAr prabhAvanA paN nathI. anupachAr nishchayadharma vinA upachAr
(AropIt) shubh rAgamAn vyavahAradharmano Arop Avato ja nathI. chothA guNasthAnathI ja
nishchayadharmanI sharUAt thAy chhe.
A gAthAmAn svAshrit nishchay prabhAvanAnun svarUp kahyun chhe. jem jinabimbane rathamAn sthApIne
mahAn utsav sahit nagar, van vageremAn pheravI, shAstro vagere dvArA vyavahAr prabhAvanA karavAmAn Ave
chhe tem je samyaggnAnarUpI rathamAn pUrNasvarUp AtmAne sthApI andaramAn ekAgra gnAnavaDe manan kare chhe te
gnAnanI prabhAvanAyukta samyagdraShTi chhe, te nishchay prabhAvanA karanAr chhe.
gAthA 229 thI 236 e ATh gAthAmAn samyagdraShTi gnAnIne nitya svabhAv Ashrit nishchay,
nishankitAdi ATh guNo nirjarAnA kAraN kahyA. evI ja rIte anya

PDF/HTML Page 9 of 25
single page version

background image
: 8 : Atmadharma: 229
paN sham (–anantAnubandhI kaShAyonun shaman arthAt svarUpanA lakShe asankhya prakAranA shubhAshubhabhAvo
pratye mananun svabhAvathI ja shithil thavun, samveg–dharma ane dharmanA phaLamAn utsAh tathA panch parameShThI pratye
bhakti nirved–svarUpamAn utsAh sahit sansAr, sharIr ane bhogo pratye vairAgya. anukampA–niverabuddhi
tathA AsthA, nindA, garhA Adi, temAn sva sanmukhatAnA baLathI jeTalI pariNAmonI shuddhatA thAy chhe
teTalo nishchayadharma chhe, tenAthI to nirjarA ja chhe, bandh nathI ane ane bAkI rAg rahyo tenAthI bandh thAy
chhe, dharma nahIn.
A granthamAn AtmAshrit kathan mukhya hovAthI nishankit Adi guNonun nishchay svarUp
(svaAshrit svarUp) ahIn batAvavAmAn Avyun chhe. teno TunkAmAn sArAnsh ApramANe chhe–
(1) je samyagdraShTi potAnA pUrNa gnAnasvarUpamAn tathA tenA gnAn–shraddhAnamAn nisandeh hoy chhe,
bhayanA kAraNo maLe topaN svarUpathI Dage nahi, sandeh yukta na thAy, shraddhAmAn pUrNa samAdhAnapaNe
hovAthI, tene nishankit guN hoy chhe.
(2) karmanA phaLanI vAnchhA na kare puNya–pAp ane tenun phaL, sansAr ane sansAranun kAraN
(mithyAtva tathA shubhAshubh rAgAdi) tenI vAnchchhA na kare tathA anya vastunA dharmonI [jagatanA
mAnelA IShTa–aniShTa sanmAn–apamAn sonun–pAShAN. rog–nirog vagere pudagalanA dharmo chhe evA
koI dharmonI] IchchhA gnAnIne nathI. chAritranI kamajorIthI kShaNik nabaLAI jeTalI alpa IchchhA hoy chhe
paN tene koI IchchhAnI IchchhA nathI. nitya svabhAvanA santoShane chukIne IchchhA nathI. behad sukh
svabhAvanI sabaL draShTinA jore alpa nabaLAI, IchchhAno kartA, bhokatA ke svAmI thato nathI. tethI
bhedagnAnanI adhikatAvaDe te gneyapaNe gnAnanI vRuddhinun nimitta bane chhe.
sarva vibhAvano nakAr karanAr draShTi ane IchchhAnA abhAvarUp svabhAvanA jore nabaLAIthI
thatI IchchhA paN nirjarAnun nimitta bane chhe. shubhavratAdinI paN IchchhA nathI, mokShanI IchchhA paN
samyagdraShTine nathI–evo nikAnkShitvaguN hoy chhe.
(3) malin padArtha, koI kShetra ane ati uShNashItaRutuno kAL dekhIne glAni na kare, jaD
svabhAvano gnAtA rahe chhe, pratikUL dekhI hAy hAy karato nathI. Am kem ke em ja hoy digambar
munidashAmAn sharIrane malin dekhI jarAy glAni na Ave. asankhya prakAranA kAm krodhAdi vikalpothI
atikrAnta ane nirvikalpa shraddhA gnAnamAn ArUDh, AtmAthI ja utpanna atIndriy gnAn AnandavaDe teo
mahA sukhI chhe. vAramvAr chhaThA sAtamA guNasthAnamAn jhulanAr muni hoy chhe muninA sharIramAn malInatA,
asnAnatA dekhI durganchhA na karavI te vyavahAr aglAnatA chhe ane gnAtA svabhAv pratye aruchi na thavA
devI, nij paramapadamAn param prem rahevo te nirvichikitsA nAme ang chhe.
4. svarUpamAn tathA hey–upAdey Adi prayojan Adi prayojan bhUt tattvamAn mUrkha na hoy,
svarUpane yathArthaj jANe te amUDhatva ang chhe. shAstramAn anek apekShAthI sUkShma nirUpaN Ave ane
buddhinI mandatAthI na samajAy to hey upAdeyanI bhUl thavA na de. anyamatanA kalpit tattvo chhe em
nirdhAr hovAthI tenA dev–guru–shAstramAn satya hashe? thoDun to satya hashe ne? em na mAne. kemake ek
sher dUdhamAn jarA jher paDatAn temAn dUdhano guN koI prakAre raheto nathI. tem jenA matamAn hey, gney ane
upAdey tathA dev, shAstra, guru, Adinun svarUp anyathA chhe tenI koI vAt pramANabhUt na bhAse. guru
kevA hashe? sagranth ke nigranth? vastrapAtravALA paN jain guru hoy to shun? anya matamAn mahAn guru
thaI gayA chhe evI vAto vAnchI athavA sAmbhaLIne bhUl na thavA de. anya matamAn paN sAchI shraddhA,
AtmagnAn ane chAritravAn hashe to, em bhram

PDF/HTML Page 10 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 9 :
na thavA de paN sarvagna vItarAg kathit tattvArthone jem chhe tem barAbar mAne, ane tenAthI viruddhano
jarAy Adar na kare. traNekAL sarva dravyo ane tenA guN paryAyonun svatantrapaNun chhe, darek vastu svapaNe
chhe, parapaNe nathI, paranAAdhAre nathI. paradravya–kShetra–kAL ane parabhAv jevA maLe tevun thavun paDe–tenI
asar, madad, prabhAv paDe chhe em mAne nahIn, kartApaNAnun laukik vyavahAr kathan ane evo rAg Ave
paN shraddhAmAn evA sarva vyavahAr kathanane e em nathI paN nimittathI kathan karavAnI evI rIt chhe,’
vastu to dravya–guN–paryAyathI svatantra ja chhe, paratantra nathI. ek dravya bIjAnun kAI karI shake nahIn em
draDhapaNe jANe chhe.
shubh rAgathI–vyavahArathI paramArtha dharma traN kALamAn thaI shake nahI. e siddhAntamAn draDh nishchayavant
hovAthI tenAthI viruddhanI vAtamAn jarAy mUDhatA thavA deto nathI. tethI samyagdraShTine amUDhatva guN hoy
chhe, temAn svAshray bhAvathI nirjarA thAy chhe, te nishchay amUDhatva chhe, ane e jAtano shubhabhAv te
vyavahAr amUDhatva ang chhe.
lokamUDhatA tathA dev, guru ane shAstranA sambandhamAn mUDhatA thavA na de te bAbat mokShamArga prakAshak
granthamAn bahu spaShTa varNan chhe. satI draupadIne pAnch pati mAne chhe te hoI shake nahIn. nirgranth munipad strIne
tathA vastradhArIne hoy nahIn.
sarva vItarAg arhant devane 18 doSh hotA ja nathI, tene vaLI AhAr pANI, rog, upasarga, davA
khAvI tathA gnAn darshanano upayog krame krame ja hovAnun mAnavun evun mAne manAve to evun chhe nahIn.
sarvagna to te kALanA manuShyonun vishiShTa buddhivAn hashe paN traN kALavartI samastane ekasAthe jANe,
anAdi anantane jANe evA sarvagna na hoy, athavA sarvagna nishchayathI AtmAne ja jANe, parane jANe te
vyavahAr asatya chhe em sarvagnanun svarUp anyathA kahe, tenun kathan gnAnI mAne nahI, sarvagna bhagavAn
parane jANe chhe paN paramAn tanmay thaIne jANatA nathI mATe te vyavahAr kahevAmAn Ave chhe paN samasta
paragneyo sambandhI gnAnaeTale svapar prakAshak paNe gnAnanI paryAy te nishchay ja chhe.
(pa) upagUhan–potAnA AtmAne shuddha svarUpamAn joDe nij shuddhAtmAnA avalambananA baLathI
potAnI shakti vadhAre doShone gauN kare, ekAntavAdathI dUShit koI vAtano Adar thavA na de. emAn
pariNAmonI svAshrayanA baLathI shuddhi thavI te nishchay dharma ang aneanya svadharmI jIvanA doSh
chhUpAvavA. koInA doSh ughADA na karavA te vyavahAr upagUhan chhe ane potAnA guN na gAvA ane
vyavahAr mokShamArganI pravRutti vadhAravI evA shubhabhAvane vyavahAr upabUhan kahe chhe.
shubhabhAvane vadhAravo e to upadesharUp vachan chhe. enoartha gnAnanI vRuddhino puruShArtha vadhAravo
em chhe. rAg vadhAravo em vajan nathI. ashubhathI bachavA mATe shubhabhAv karavo em vyavahAranayanA
kathanamAn Ave, bAkI shubharAgane kALe shubh Ave ja chhe. pAnch mahAvrat pALun, bIjAno pALe ane
atichAr doSh TALo, em upadeshano rAg Ave chhe Avo rAg karun, lAvun em mAnato nathI. gnAnIne
bhedagnAn to nirantar chhe ke rAg mArun svarUp nathI, hitakar nathI, kartavya nathI, chhatAn amuk bhUmikAmAn te
jAtano rAg AvyAvinA raheto nathI.
(6) sthitikaraN– svarUpanI shraddhA, svAvalambI gnAn ane shAntithI chyut thatAn potAnA
AtmAne svarUpamAn sthApavo te nishchay ane vyavahAr mokShamArgathI chyut thatA AtmAne sthir karavo te
vyavahAr sthitikaraN chhe. temAn vItarAgabhAv teTalo ja dharma chhe. rAg bAkI rahyo te dharma nathI–evA
spaShTa bhedane gnAnI jANe ja chhe. shraddhAmAn hey–upAdeyanI sUkShmatAmAn

PDF/HTML Page 11 of 25
single page version

background image
: 10 : Atmadharma: 229
pramAdavash bhUl na thavA mATe sAvadhAn rahe chhe chhatAn jarA asthir thAy to sva–parane sthir kare arthAt
evo rAg Ave.
prashna– bIlADIne dUdh pAvun, bhUkhyAne devun te sthitikaraN ang chhe ke nahIn?
uttar– nA, paN teo pratye anukampAno niShedh nathI. gnAnIne evo shubharAg Ave paN tene
dharmanA ang tarIke na mAne.
(7) vAtsalya–potAnA svarUp pratye visheSh anurAg arthAt mAre mATe mAro AtmA ja IShTa
chhe. dhruv chhe, AdhArarUp chhe, anya koI nahIn evI draDhatA sahit chidAnandasvarUpano gADh prem te nishchay
vAtsalya chhe. dharmAtmA sAdharmIo pratye visheSh anurAg te vyavahAr vAtsalya chhe.
ashampaNe nishchay mokShamArga vinA vyavahAr mokShamArga hoto ja nathI. chothA guNasthAnathI ja
anantAnubandhI kaShAyanA abhAvarUp svarUpAcharaN chAritra chhe ne anshe jaghanya mokShamArga chhe te nishchay
vAtsalya chhe ane dharmAtmA sAdharmI jainadharmI pratye nispRuh prem hovo IrShA dveSh na hovo te vyavahAr
vAtsalya chhe.
(8) prabhAvanA–AtmAnA gnAnaguNane prakAshit kare, pragaT kare. nishchay prabhAvanA to potAnA
shuddha chaitanyanA AshrayavaDe nirmaL shraddhA, gnAn ane shuddhatArUp chAritra pragaT karavun te chhe tathA bIjAo
sarvagna vItarAganun svarUp–sAchAdev, guru, dharmanun svarUp samaje ane dharmano mahimA vadhe e jAtano
shubharAg [dharmIjIvane] bhUmikAnusAr AvyA vagar rahe nahIn ane em je nathI mAnatA te mithyAdraShTi
chhe tathA shubharAgathI samvar nirjarA [–dharma] mAne to paN mithyAdraShTi chhe.
samyagdraShTi potAne nishchayashuddhatA, vItarAgatAthI ja shobhAmAne chhe ane bahAramAn jinamandir,
rathayAtrA, pUjA prabhAvanA kAvyashakti, upadesh tathAshAstronA prachAradvArA dharma prabhAvanAno bhAv Ape
te vyavahAr prabhAvanA chhe nIche nirvikalpatA vadhAre vakhat Take nahIn tethI shubhabhAv Ave chhe paN jeo
shuShka gnAnI chhe teo ashubhathI bachavA shubhabhAvano niShedh kare ane pramAdI thAy te to pAp ja bAndhe
chhe. panchAstikAy shAstramAn nishchayabhAsIne ekendriy vRukSha samAn kahyA chhe. –manamAn shuddha chintavan jevun
mAnI pramAdamAn masta thaI paDyA rahe anemAne ke amane AtmAnun nirvikalpa dhyAn chhe tene abhimAn
to vadhelun ja hoy chhe tethI tene dev, guru, dharmano prem tathA vinay, pUjA–bhaktino utsAh hoto nathI.
nishchayanun bhAn ane anubhAv hoy tene paN nIchalI dashAmAn vyavahAr shraddhA, gnAn ane chAritra
sambandhI prabhAvanAno shubhabhAv Ave ja chhe.
AmAn ATh nishchay ang kahyA chhe te tenA pratipakShI doShovaDe je karma bandh thato hato tene thavA
detA nathI. chAritranI nabaLAI vashe alpa doSh thAy chhe to paN nitya nirdoSh svabhAvanA svAmItvanA
jorathI tenun svAmItva tathA koIpaN doShano Adar thavA deto nathI. tattvathI, mokShamArgathI viruddha vAtano
svapnAmAn paN Adar thato nathI paN niShedh varte chhe tethI samyagdraShTine nirantar nirjarA ja thAy chhe kemake
agnAn dashAmAn thavA yogya evo navo bandh to thato ja nathI, chothA guNasthAnathI 41 pAp prakRitino
bandh kyAre paN thato nathI; kAraN ke mukhya bandhan ane pAp to mithyAtvanI bhUmikAmAn thAy chhe.
gnAnIne nirantar gnAn chetanAnun svAmItva ane mukhyatA hovAthI agnAn chetanA–kartA bhokatArUp
vikalpa, tenun svAmItva ane bhAvanA nathI.
ahIn samayasAramAn nishchay pradhAn kathan hovAthI vyavahAr ATh anganun varNan gauNapaNe karel
chhe. dharmanI bhUmikAnusAr uchit nimittapaNe kaI jAtano rAg hoy te batAvavA mATe nimittanI
mukhyatAthI kathanahoy chhe paN nimittanI mukhyatAthI paN koIvAr AtmahitarUpakArya thAy e vAt traNe
kALe mithyA chhe.

PDF/HTML Page 12 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 11 :
bhedagnAnapUrvak gnAnAnandamAn jeTalI sAvadhAnI, ekAgratA kare te nishchayadharma ane shubhavikalpa
Ave te vyavahAr eTale upachAr dharma chhe. dharma nathI tene dharma kem kahevo? ke jyAn aNArop=nishchay
dharma hoy chhe tyAn nimittarUpe Avo ja (A jAtano) rAgahoy chhe em sahacharapaNun– nimittapaNun
batAvavA upachArathI tene paN dharma kahevo tenun nAm vyavahAr chhe. chhe tene te rUp jANavo joIe.
samyagdraShTinA gnAnamAn nishchay ane vyavahAr banne nayano viShay chhe. beu nay chhe paNe sarakhA chhe paN
prayojanamAn taphAvat chhe. vyavahAr vyavahArapaNe upAdey chhe paN nishchayanI pradhAnatAmAn vyavahAr gauN
chhe–dharma mATe Ashray karavA yogya nathI e apekShAe hey chhe. pramAN gnAnamAn nishchay vyavahAranun hey–
upAdey nathI, gauN mukhya nathI, beunI pradhAnatA chhe. pradhAnatA eTale beune chhe paNe jANavA mATe
barAbar chhe.
nayagnAn eTale ek paDakhAne mukhya kare ane bIjAne gauN karIne mukhya viShayane jANe chhe, ne
tenun prayojan (tAtparya) vItarAgatA ja chhe. syAdvAd matamAn koI virodh nathI. nayavibhAg ane tenA
prayojanane nahIn samajanArA shAstranA vyavahAranA kathanane nishchayanA kathan mAnI Undhunn samaje chhe. paN
hey–upAdey ane gauNamukhyanun rahasya samajanAr syAdvAdIne kyAnI virodh Avato nathI. prayojan
tarIke nayavibhAgadvArA gauN mukhya hoy chhe paN vyavahAranA Ashraye–rAganA Ashraye kharekhar dharma
athavA samvar nirjarA thAy em kadApi banatun nathI. vyavahAr ratnatrayano shubharAg paN satyArtha dharma
nathI paN asatyArtha eTale vyavahAr gneyapaNe tevA sthAnamAn nimittarUp chhe em jANavun te syAdvAd chhe.
sAdhak dashAmAn nIche shubharAg kevo hoy te jANavA mATe nishchayanA viShay sAthe tenun nirUpaN
hoy chhe. tethI beune jyAn jem hoy tem jANavA tenun nAm pramAN gnAn chhe. shraddhAmAn, hey upAdeyanA
viShayamAn ek to bandhanun ja kAraN chhe. mokShanun kAraN nathI ane ek (svAshrayarUp vItarAgatA) mokShanun
ja kAraN chhe, bandhanun kAraN nathI. em nirdhAr–nirNay karavo joIe. vyavahAr nayano viShay jANavA
yogya chhe paN dharma mATe Ashray karavA yogya chhe em Ashay nathI ja
kaLash– 162.
nij shuddhAtmAnA AlambananA baLavaDe navIn bandhane rokato shraddhAmAn AkhA AtmAne mAnato,
mArUn asalI svarUp jotAun hun paramAtmA chhun, em draShTimAn lAvato mithyAtvAdi Asravone roke chhe, junA
karmonA svAshray nishchay draShTinA jore nAsh karI nAkhato, shuddhinI vRuddhi ane ashuddhinI hAni karato,
pote atishayapaNe nijarasamAn masta thayo thako Adi–madhya–ant rahit ekarUp dhArAvahI gnAnarUp
thaIne sva–par prakAshak vishAL AkAshamAn avagAhan (pravesh) karIne sadA sarvatra gnAtA ja shubhAshubh
rAg ane paranI kriyAno kartA bhokatA ke svAmI nathI
agnAnIne sanyog ane vikAr upar draShTi ane ruchi hovAthI shubharAganI kriyAthI upavAs thayo
mAnI tenAthI nirjarA mAne chhe, paN dehamAn roTalA nathI AvyA mATe puNya chhe em nathI, paN mandakaShAy
shubhabhAv kare to puNya chhe, te rAgathI eTale ashuddhatAthI jeo lAbh mAnechhe temane mithyAtvano lAbh
thAy chhe.
sanyog draShTivAn mAnechhe ke pAnch mahAvrat lIdhA mATe nirjarA chhe; paN em nathI. kAraN ke te
AtmAnun chAritra nathI, paN rAganI lAgaNI hovAthI chAritrano doSh chhe, bandhanun kAraN chhe. je bhAv
bandhanun kAraN chhe te abandh bhAvanun–shuddhabhAvanun kAraN na ja thAy.
arAgI asang svabhAvanI draShTimAn jIv bhale gRuhastha dashAmAn hoy paN gRuhastha nathI. jyAn
ruchi chhe tyAn jAgRut chhe. sanyog ane shubhAshubh rAganI apekShA

PDF/HTML Page 13 of 25
single page version

background image
: 12 : Atmadharma: 229
rahit guN–guNInA bhed rahit evo chaitanya chintAmaNi hun chhun evA anubhav vaDe antaranAn vishrAntine
pAmelo hovAthI kyAy paN parAshrayamAn Atmahit mAnato nathI. hun nitya gnAnaghan svabhAvamAn chhun,
puNya pAp AsravatattvamAn hun nathI–em svabhAvadraShTi, svabhAvagnAn ane svasamvedananA baLathI nij
rasamAn masta thayo thako. atIndriy AnandamAn moj kare chhe. anAdinI murchhA–bebhAnapaNun maTI nij
mahimAmAn sAvadhAn thayo chhe, tethI bIje kyAy paN tene Anand bhAsato ja nathI. hun ja mokSha chhun, mAre
kAI joItun nathI. Am samakitIne nitya Anand svabhAvamAn santoSh vartato hovAthI, agnAnadashAmAn
bIje Anand bhAsato hato, parAshray–vyavahAramAn hit bhAsatun hatun tenAkAraNe nirantar mithyAtvAdi pAp
karmanun bandhan thatun hatun tehave kyAre paN thatun nathI. paN svabhAvadraShTinA jore shuddhinI vRuddhirUp nirjarA
thAy chhe.
dhruv svabhAv sanmukh thayo te thayo. jem nitya chaitanya dhAtuno nAsh thato nathI tem teno
abhed Ashray karyo te ArAdhak bhAvano paN nAsh thato nathI. tethI Adi ant rahit, anant sukh
dhAmamAn ekarUpanI draShTi sAthe dhArAvAhI gnAn gnAnanun ja kAm kare chhe rAganun nahi. jem prakAsh prakAshanun
ja kAm kare. andhArAnun nahIn tem ArIte dharmI jIvane nitya dhruvasvAdhInatAnI draShTi thaI te draShTi gnAn
ane svarUp taraphanI pariNati dhruv dhArAmAn thambhI, antar gharamAn vishrAnti maLI tethI–dhruv chaitanyanAAshraye
antaramAn gnAnadhArArUp sAdhak bhAv param pad mokShane puruShArtha anusAr prApta kare ja chhe.
A potAnA adhikAranI vAt chhe. samajAy evI sIdhI vAt chhe. prakAsh karyA vinA andhakAr TaLe
nahi tem antaramAn Anun pAkun gnAn na kare to mahApAp mithyAtva ane agnAnarUpI andhArUn TaLe nahI.
jene sanyog ane vikAranI mahattA bhAse chhe te tattvagnAnano niShedh kare chhe ke jANavun mAnavun
temAn shun? upavAs karo, vrat pALo, pUjA, bhakti, yAtrA karo, dharma thAshe. sarvagna bhagavAn kahe chhe ke
emAn shubharAg hoy to puNya thAy, dharma na thAy paN shubharAgane dharma mAne to anant sansAranun kAraN
evun mithyAtva nAme mahApAp thAy. hit ahitakarI bhAvanun agnAn tekAnI bachAv nathI.
vrat, dayA, dAn, puNya to anantavAr karyA, puNyano niShedh nathI paN temAn dharma (Atmahit)
mAnavArUp mithyAshraddhAno niShedh chhe.
are! sAkShAt tIrthankar birAjatA hoy, temanA upar najar nAkhe ne hajArovAr upadesh sAmbhaLe
chhatAn jo pote bhedavignAnI na thAy, to puNyapApanI ruchi na chhUTe eTale ke jarAy dharma na thAy.
puNyapAp ane sharIranI kriyA mArun kArya ne hun teno kartA e mAnyatA chhoDI ekarUp vishAL
gnAn svabhAvano Adar karI, temAn ja svAmItva ane puNyapAp rahit nirmaL gnAnasvabhAvI hun nitya
gnAtA ja chhun temAn draShTi, gnAn ane teno Ashray te dharma chhe, ane tenAthI nirjarA chhe. gnAnIne sAchA
dev–shAstra–guru pratye bahumAn tathA bhUmikAnusAr rAg Ave paN tene mokShamArga mAne nahIn tyAre
agnAnI parAshrayathI dharma mAne chhe. shAstra bhaNyo hoy chhatAn UnDe UnDe vyavahAr joIe, nimitta joIe,
em rAgamAn ruchi kAm kare chhe tethI to vyavahArabhAsI shubharAganI dhamAlamAn paDyo chhe anerAgamAn
ruchivALo svachchhandI nishcharyAbhAsI paN tenI mUDhatAmAn–avivekamAn santoSh mAnIne paDyo chhe.
bhed vignAnI jIv chaitanyachintAmaNi bhagavAn AtmAmAn ruchi–mahimAane Ashray karato thako
svabhAvamAn mojakare chhe.

PDF/HTML Page 14 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 13 :
anantaguNanA sukhane dhAraN karanAr
chaitanya ratnAkAr
tA. 30–8–62 sonagaDh
samayasAramAn 47 shaktinun varNan,
shaktivAn AtmA upar draShTi devA mATe chhe.

bhagavAn AtmAnun sukh antaramAn chhe, sharIr vANI man tathA vyavahAr vikalpamAn sukh nathI.
darek AtmAmAn anAkuLatA svarUp sukh shakti chhe te avinAshI AnandadAtA chhe. AtmA sat shAshvat
vastu chhe, temAn gnAn Adi shakti sAthe Anand shakti paN chhe. anant Anandamay shAshvat AtmA upar
draShTi detAn paryAyamAn dukh chhe teno nAsh thaI dravya guN paryAy traNemAn Anand vyApe chhe tene samyagdarshan
ane samyagdaAnand kahevAmAn Ave chhe. sukh darek guNanun chhe– gnAnanun sukh–darshananun sukh–vIryanun,
astitvanun, vastutvanun em anantaguNanun sukh evA anantaguNanA sukhane dhAraN karanAr AtmAne
draShTimAn laI temAn DhaLavun tene samyagdarshan kahe chhe, anantaguNonA dharanAr AtmA upar akhanD draShTi thatAn
ja anantakALamAn nahi thayel samyakAnandano utpAd, dukharUp mithyAtvano nAsh thAy chhe Anun nAm
samyagdarshanarUp prashansanIy dharma chhe. kartA, karma, karaNAdi chhae kArak darek guNanI paryAyamAn darek samaye chhe.
svadravyanA Ashraye sukh guNanI Anand dashA pragaT karI te darek guNanI paryAyamAn sukh pragaT kare chhe.
atIndriy AnandarUp kAryanun kAraN anantaguNano dhArak AtmA ja chhe. sharIranI krIyA ke shubharAgarUp
vyavahAranA koI bhedo sukharUp kAryanun kAraN thatAnnathI. AmAn vyavahAranI upekShA thaI, vyavahAranA
abhAv–svabhAvarUp pariNamato A AtmAj sukharUp thAy chhe. tun ja devAdhidev chho. anantasukhano
nidhi AtmA chhe temAn gnAtApaNAnI dhIrajathI dhyeyane pakaDe te dhIr samyagdraShTi chhe.
gnAnAnand lakShaNathI prasiddha anantaguNadhAm AtmAne jANye–vedyo enun nAm samyagdarshan–
samyaggnAn chhe. parathI, rAgathI nirapekSha anant shaktino pinD AtmA tenI ruchi–gnAn ane temAn sthir
thavun tene mokShamArga kahe chhe. ahi shaktivAnane batAvI mokShamArga samajAve chhe, mokShamArga te kArya chhe te
kyAthi pragaT thAy chhe? andar shaktivAn ek chaitanyasvarUpamAn draShTi ane ekAgratAthI ja pragaT thAy
chhe, bIjA koI upAyathI te pragaT thato nathI. bhagavAne parAshrayathI dharma thAy em kadI joyun nathI.
antarmukh draShTi vaDe antarmukh thatAn atIndriy AnandanI lahejat Ave tenI AgaL Indra IndrANInA
kalpit sukh saDelA tRuN jevAn lAge. chaitanya jAgatAn AnandanI bharatI Ave chhe, jem samudranA
madhyabindumAnthI uchhALo AvatAn kAnThe bharatI Ave chhe tem parathI bhinna anantaguNanI bharapur–
chidAnandano Adar karI mahAmadhyastha chaitanyanI draShTi antar ekAgratAmAn uchhALe to tenI paryAyarUpI kAnThe
atIndriy Anand uchhaLe chhe. AmAn sApekShatA kyAn AvI? shaktivAnamAn sAvadhAnapaNe jotAn paryAyamAn
sahajAnand ujaLe chhe tene nimitta ke vyavahArano Teko jarAy nathI; kemake chaitanya mahA prabhujI pote ja
behad–pUrNa Anand shaktithIbharyo paDyo chhe. duniyA

PDF/HTML Page 15 of 25
single page version

background image
: 14 : Atmadharma: 229
sukh mATe jhAmvA nAkhe chhe, AmAnthI sukh laI lau–upavAs karUn, vratapALun em rAganI vRuttithI sukh
levA mAge chhe. rAg te dharma nathI chhatAn dharma mAne chhe. teo adharmamAn vAs kare chhe. prabhu! tArI lIlA
koI bIjI jAtanI chhe. gnAnAnandanA premanI vahAlapamAn puNya ane nimittanA premanI vahAlapano nAsh
thayA vinA raheto nathI. parAshrayano prem chhoDayA vinA bhagavAn AtmAno prem nahi Ave, anantaguN
bhanDAranI vahAlap chhoDI puNyanA shubharAganA premamAn paDyo chhe te vyAbhichArI chhe. are! vrat, dayA, dAn,
bhaktimAn shubharAgamAn lAbh mAnI rokANo te moTo vyabhichArI chhe. shubharAgane karavA jevo mAne chhe te
rAgAdino akartA gnAtAsvabhAvI bhagavAnane bhUlI gayo chhe–tenI draShTimAnthI khovAI gayo chhe. AtmA
rAganI sahAy vinAno arAgI, ekalo AnandamUrti chhe, temAn draShTivaDe tenI paryAyamAn Anand uchhaLe chhe
tyAre tenI sAthe gnAn tathA sukhaguNanI paryAyo paN anantaguNanA rUp sahit anantashaktivAnamAn
vyApe chhe, evI anant shaktithI bharapur AtmAne avalokanamAn grahaN karyA kare tenun nAm dharma chhe.
loko sukhane chAhe chhe paN sukharUp thavun nathI, kemake dukhanA upAyane ja sukhano upAy mAne chhe,
pote mAnelA sukh mATe sharIrane chhoDIne sukhI thavA mAge chhe, temAn em Avyun ke sharIr na hoy to paN
ekalo sukhI thaIsh em mAnyun chhe, jo ke tenI tene khabar nathI paN eno siddhAnt evo nIkaLe chhe ke hun
sharIr Adi pratye mamatA chhoDI gnAtAmAtra chhun tevI samatA grahaN karIne ekalo sukhI rahI shakun chhun.
sharIrane chhoDyun kyAre kahevAy ke dveSh–dukh na thAy, te kyAre na thAy ke asanyogI gnAnAnand chhun emAn
draShTine sthiratA hoy to dveSh–dukh na thAy, dukhane chhoDe chhe em kahevun te paN upachAr chhe. asharIrI
gnAnAnand nitya chhun evI andaramAn draShTi detAn tenA Ashraye shAnti thAy–e vinA vrat tap upavAs kare
to karo paN tenAthI jarAy mithyAtvAdi doSh maTatA nathI jem bhIkhamangA khAvA bhIkh mAnge ane na
Ape to lohI kADhI trAgA kare tem dehanI kriyAthI dharma eTale sukh mAge te trAgA chhe.
AtmA to anant gnAnAnandanun dhAm chhe tenI draShTithI dolat chhe, pUrNa sukh svabhAvano satkAr–
Adar, bahumAn thayun tyAn tenI dashAmAn ek guNano Anand uchhaLe chhe em nathI paN anantaguNano Anand
bhego uchhaLI Ave chhe tenun nAm dharma chhe, A sivAy bIjo koI satya rasto nathI. mahAvidehakShetramAn
sImandhar paramAtmA paN Ane ja mokShamArga kahe chhe anantA tIrthankaro thaI gayA teo paN Aj mokShamArga
kahI gayA chhe. nirAkul svabhAvanA lakShe AkuLatAno vyay ane nirAkulatAnI utpatti thAy chhe, te vAt
tArA hAthamAn chhe mATe prasanna thA. mArI chIj rAgadveSh moh, vikalpa sanyog vinAnI svAdhIn chhe, akhanD
gnAn AnandathI bharapur chhe. tenI draShTi karI svarUpane prasannatAthI nihALatAn ja antarmukh avalokatAn ja
param Anand pragaT thAy chhe–enI sAthe anant shakti uchhaLe chhe evA AtmAne bhaj. evA AtmA upar
draShTi karI Anandano svAd ane pUrNa svarUpano Adar thayo tene samyagdarshan kahe chhe.
47 shaktionun varNan bharatakShetramAn samayasAr vinA bIje kyAy nathI. tIrthankaranA peT–mukhya
nidhAn samayasAramAn ane AtmAmAn chhe. dravyanI mahattA, dravya draShTinun varNanaahin kem lIdhun ke parAshrayanI
shraddhA–mahattA chhoDI ekarUp pUrNa gnAnaghan anantashaktino pinD AtmA Avo chhe tenI draShTimAn sambhAL
thatAn apUrva gnAn AnandanI prApti thAy evo mArga spaShTapaNe A shaktio batAve chhe, bahAramAn
doDavAthI nahi maLe, Thar re Thar bIjethI nahi maLe.
virya – shakti
vIrya shakti:– Atma sAmarthya baL je AtmasvarUpamAn nirmaL shraddhA gnAn Anand Adi sva
sAmarthyanI rachanA kare tene vIrya shakti kahe chhe. punya pAp sharIr rahit AtmA chhe. temAn vIrya guN shun
kAm kare chhe? atIndriyagnAnamay svarUpanI rachanA kare chhe arthAt temAn nirmaL shraddhA gnAn sukhanI rachanA
kare, parantu sharIranI kriyA, chha paryAptinI rachanA kare teAtmAnA vIryanun kArya nathI.

PDF/HTML Page 16 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 1p :
AtmA to nitya chaitanyasvabhAv chhe temAn rAgane rachavAnI yogyatA nathI. panchamahAvrat shubharAg chhe,
Asravatattva chhe, jher chhe tene viShakumbh kahel chhe kemake tenAmAn AtmasvabhAv rachavAnI yogyatA ja nathI, rUnI
pUNImAnthI rU nA tAr nIkaLe tem AtmAnA vIryaguNanI sambhAL karatA–vIryavAn anantaguN sampanna AtmA
upar draShTi detAn sAthe anantaguNanA nirmaL paryAyanI utpatti thAy te vIryanun kArya chhe. punya pAp mithyAtvanI
rachanA kare te udhun vIrya chhe teneAtmAnun vIrya kahetA nathI. agnAnabhAve rAgAdine rache tene AtmAnun vIrya
kahevAtun nathI. aho! bhagavAn tane shrutAmRutanA ghI pAmelAn mesub pIrasAy chhe. dhULamAn kAI nathI.
bhagavAn AtmA nitya gnAnAmRut bhojI svabhAvavAn chhe, evA nij svarUpanI ArAdhanA
karatAn anantabaLano prakAsh karanAr behad vIryano dhArak anantaguN pInD hun AtmA chhun em tenI upar
draShTi paDatAn nirvikArI AtmakArya rache te AtmavIryanun kArya kharUn ke nahi? nA, jaDanA kArya svatantrapaNe
pudagal dravya kare chhe, vyavahAranayathI bolAy paN AtmA paranun kArya karI shake nahi. A purUSh bahu
baLIyo chhe ek mukI mAre to Am thAy–bole to Am thAy are–eto sthUL vyavahAr kathan chhe.
prashna:– bIjo nimitta to thAy chhe ne?
uttar:– nimittano artha eTalo ja ke A hoy tyAn e hoy arthAt upAdAnanun nimitte kAI
kArya karyun nathI, kemake beu bhinna chhe svayam kArya pariNat thAy tene upAdAn kahe chhe tene kArya karyu tyAre
bhinna vasturUpe koN hatun te batAvavA nimittanI mukhyatAthI kathan Ave chhe paN nimittadvArA paramAn kArya
thayun, nimitte kAI asar madad preraNA karI to bIjAnun kArya thayun e vAt traN kALamAn mithyA ja chhe.
aho! dravyadraShTinun varNan.
aho! A chaitanyashaktino pinD dravya chhun emAn draShTivaDe chaitanya ratnAkaranA mahAtmya uchhALA
AvyA chhe te, sahunun svatantrapaNun sahumAn chhe em dekhe chhe, paN jyAn sudhI sanyogI draShTi chhe tyAn sudhI ten
tane paN svatantrapaNe pUrNapaNe avalokyo ja nathI.
prashna:– bahAranA kAryane ane jIvanI IchchhAne meL chhe ne?
uttar:– nA, IchchhA gnAnanun kArya nathIrAgane rache tene AtmAnun vIrya kahevAmAn Avatun nathI.
AtmA gnAn kare athavA agnAnabhAve rAg kare paN parano kartA thaI shakato nathI, paisArAkhI
shakato nathI, vyavahAr ratnatrayanA vikalpa UThe tene Atmadravya kadi kAraN nathI. shubhAshubh rAganA
kAraNamAn paryAyadraShTie paryAy kAraN chhe, paN te yogyatA dravya svabhAvamAn nathI. aho? tAro nitya
chaitanya gnAtA svabhAv chhe, vikalpane toDavA ke pakaDavA te tArUn kArya nathI. andar ekatA thatAn gnAnanun vIrya,
darshan sukh Adi anantaguNanun vIrya ek sAthe uchhaLe chhe te badhAmAn vIryapaNun batAve chhe, te anantaguNano
AdhAr AtmA chhe tenI upar draShTi dIdhe dharma chhe. aho! A vAt jain sivAy bIje kyAn hoy?
svarUpane avalokatAn par jaNAI jAy chhe. garIbAI hatI tyArekyAy khodatA sonAno bhanDAr jaDe to
keTalo harSha–utsAh thaI jAy paN te to dhUL chhe, svapna samAn chhe. paN badhAno jANanAr asang avikAr
anantaguNadhAm chhun, parAshrayanIy draShTi chhoDIne nishchay draShTithI nijane avalokatAn ja hun anantaguNadhArI
gnAyak vIr chhun enA mahimAno paramaAnand uchhaLe chhe, te sAthe anantaguNano Anand paN uchhaLe chhe.
shrI kundakundAchAryadev dharmanA dhorI hatA, nirmaL darshan gnAn chAritramAn jhulatAhatA, temane paN
vyavahAr ratnatrayano vikalpa Ave kharo, paN teno Ashray karavA jevo chhe em mAnatA na hatA ne
temAn vIrya rokAy tene AtmAnA vIryanun kArya na kahetAn Asrav tattvamAn ane pudagal dravyamAn nAkhI detA
hatA. audayik bhAvane rache te Atmatattva nahi, tattvArtha sutramAn gnAnapradhAn kathanathI audayik bhAvane
svatattva kahyun paN ahIn dravyadraShTithI gnAtA svabhAvathI bhinna kahI viruddha tattvamAn ajIvamAn nAkhI

PDF/HTML Page 17 of 25
single page version

background image
: 16 : Atmadharma: 229
dIdhun chhe, chaitanya–svabhAvanI sambhAL karatAn rAgAdinI rachanA karanAr paNun bhAsatun nathI. chAritra doShathI
rAganI rachanA chhe te AtmabhAv nathI em rAgathI bhedapADI abhed svarUpano ja Adar karAvel chhe.
kramabaddha paryAyanA nirNayamAn akarttApaNAno puruShArtha chhe. hun jANanAr tattva chhun, svabhAv draShTi thaI te
svabhAvanun ja kAm kare–AtmAne jAgRut kare chhe, AtmAmAn vIrya guN chhe ane puruShArtha tenI paryAy chhe,
kramabaddhaparyAyanA nirNayamAn akartApaNAno, svabhAv sanmukh gnAtApaNAno puruShArtha chhe temAn sarva
vibhAvanI upekShA chhe. hun kramabaddha paryAyano jANanAr chhun, gnAn svabhAv upar draShTi paDI te svAbhAvik
kAm kare chhe neAtmAne prasiddha kare chhe.
niyatano nishchay karanAro jAgyo te svasanmukhagnAtApaNAnA puruShArthamAn lAgel ja hoy chhe. dravya
guN ane tenI darek samayanIy paryAy traNe svapaNe sat chhe, parathI asat chhe. dravya guN paryAy traNe
parathI aNakarAyel chhe, tathA paramAn karttApaNA rahit chhe, em niyatasvabhAvI dharmane jANyo tene akram
anantaguNano pinD ekarUp gnAyakabhAv te hun chhun, emAn draShTi detun phATaphAT vIrya uchhaLe chhe te kevaLagnAnano
sAdhak chaitanyaprabhunI gnAnAnandamay laherone uchhALato paranAane rAganA kAryano karttA thato nathI,
gnAnAnand laheranI rachanA karanAro chhun emAn abhed draShTi vaDe sAvadhAn thayo tyAn anant gnAn darshan,
sukh, vIryano puruShArtha ek sAthe chhe, ne te jIv keval gnAnanA kinAre AvI alpakALamAn kevaLagnAnI
paramAtmA thaI jAy chhe.
darek samaye (1) svabhAv, (2) puruShArtha, (3) kAL, (4) niyatI, (pa) karma e pAnch
samavAy ek sAthe hoy chhe, parAshrayanI shraddhA chhoDI bhedane gauN karI hun trikALagnAyak pUrNasvAdhIn vastu
chhun emAn draShTi daIne apratihatadhArAthI jAgyo, hun kevaLagnAn svabhAvI chhun evA nishchayathI jAgyo te
samyagdraShTi chhe te kadi bahAramAn AkhI duniyA pratikUL hoy to paN mArA gnAtA svabhAvamAn jarAy khanD
paDato nathI, nirantar akhanD gnAn shAntimay antarang gnAnadhArAmAn bhang paDato nathI em svarUp
sAmarthyanI rachanAmAn sAvadhAn thayo te nirantar nirbhay chhe, prasanna chhe.
anantavIryadvArA anantaguNanI sAmarthya rachanAne dhAraN karanArA AtmAmAn AnandanI relamachhel
karanAr, Atmavaibhav batAvanAr AtmavaibhavashAlI gurudevano jay ho.
shrI gurunAn charaNakamaLanI sevAno prasAd
tattva vichAramAn chatur, nirmaL chittavALo jIv guNamAn moTA evA
sugurunA charaN kamaLanI sevAnA prasAdathI chaitanya paramatattvane potAnA
antaramAn anubhave chhe. guNamAn (samyagdarshan–gnAnAdimAn) mahAn guru
shiShyane kahe chhe ke pratham bhAvane jAN–parathI bhalun bhUnDun mAnavun chhoD, dehamAn
rahelo chhatAn dehathI–shubhAshubharAgathI bhinna evA tArA asang param
chaitanyatattvane antaramAn dekh, A ja hun chhun em bhAvabhAsanavaDe chaitanyano
anubhAv thAy chhe.
shrI gurunAn AvA vachan draDhapaNe sAmbhaLIne nirmaL chittavALo shiShya
antaramAn tadrup pariNamI jAy chhe... ne evI sevA (upAsanA) nA prasAdathI
lAyak jIv potAnA AtmAno anubhav kare chhe.

PDF/HTML Page 18 of 25
single page version

background image
kAratak: ra489 : 17 :
tathA, svatantratAthI shobhAyamAn
asankuchit vikAsattvashakti upar
pU. gurudevanun pravachan. bhAdra0 sud pa sonagaDh.

uttam kShamAdi das dharma te vItarAg bhAvarUp chAritra ArAdhanAnA bhed chhe, je nishchay
samyagdarshan sahit hoy chhe.
shrI kArtikasvAmI nAme mahAmuni bhAvalingI sant hatA. temaNe bAr anuprekShA nAme granth lakhel
chhe, jemAn sarvagna vItarAg kathit dravyAnuyoganI mukhyatA sahit karaNAnuyog, prathamAnuyog ane
charaNAnuyoganI paddhati chhe.
A granthanI gAthA 394nI TIkAmAn ATalun lakhelun maLI Ave chhe ke ‘svAmI kArtikey muni kronch
rAjA kRut upasarga jItI devalok pAmyA’ , e bAlabrahmachArI AchAryavar be hajAr varSha pahelAn thaI gayA
em paN kathan chhe.
have pratham ja uttam kShamA nedharma kahe chhe–
केहिण जो ण तप्पदि सुरणर तिरएहिं कीरमाणेवि।
उवसग्गे वि रउदे तस्स खिमा णिम्मला होदि।।३९४।।

artha:– je muni dev–manuShTa–tiryanch (pashu) ane achetan dvArA raudra, bhayAnak, ghor upasarga thavA
chhatAn paN krodhathI tapta na thAy te munine nirmaL kShamA hoy chhe.
avinAshI gnAnAnand svarUpane ja potAnun sva eTale dhan mAnanAr samyagdraShTi ane vItarAgI
chAritra vant muni game tevA ghor upasarga dekhI svarUpathI chyut thatA nathI.
koI paradravya–kShetra–kAL–bhAv anekarmano uday mAre mATe anukUL pratikUL nathI. sarvagna
bhagavAne koIne mATe koI padArtha IShTa aniShTakArI kadI joyo ja nathI. jIv jANanAr svarUp chhe. gneyo
jaNAvavA yogya chhe. koI kALe koI padArthomAn evI chhAp nathI ke koIne mATe anukUL–pratikUL thaI
shake. rAgadveSh, sukh–dukh upajAvavAnI koI par padArthamAn yogyatA nathI paN ayogyatA chhe. jIv ja
potAnun gnAtA sthir svarUp bhUlIne mohathI jUThA nAm pADe chhe te potAnI bhUlathI ja dukhI thAy chhe.
paranA kAraNe kAI paN kArya thayun em nimitta karttApaNAno vikalpa te upachAr ja chhe, vAstavik nathI.
gnAnI to bhed vignAnanA baLathI jANe chhe ke hun

PDF/HTML Page 19 of 25
single page version

background image
: 18 : Atmadharma: 229
to dehAdirUpe kadI nathI, hun to sadA gnAtA sAkShI chhun. paravastu lAbh–hAni karavA samartha nathI, te to gney
chhe. paravastu koIne bAdhak sAdhak nathI–em vastusvabhAvane jANanAr rahIne nitya gnAtAsvabhAvanI
shraddhAmAn sAvadhAn rahe chhe.
hun paranun kAI karI shakun ane par vastu mArUn IShTa aniShTa karI shake em mAnanAr mithyAdraShTi chhe.
mithyAdarshan ja sahuthI moTun pAp chhe. samyagdraShTi to shubhAshubh rAgane paN paragneyapaNe jANe chhe, temAn
shubhabhAvane bhalo ane ashubh rAg bhUnDo evA bhed joto nathI. sansAraapekShAe, pAp apekShAe
puNyane ThIk kahevAy chhe, paN mokShamArga apekShAe beune bAdhak ane ahitakar mAnavAmAn Avel chhe.
ek dravya bIjA dravyane sparshatun nathI. mAtra ek AkAsh kShetre, sanyog viyogarUp avasthA
badalAy chhe. sharIrane chharI vAge, agni Ave, kAnTA vAge, mAthun kApanAr maLe to paN svasanmukh
gnAtApaNAnI behad dhIrajarUpI sahaj kShamA gnAnIne hoy chhe. are! ... Am kem? evo manamAn vikalpa
paN na UThe. paN AkALe Am ja hoy, mArA gnAnanI svachchhatAno kAL ja evo chhe ke sva–par
prakAshak gnAn ane sAme gney Am ja hoy em nitya gnAtAsvabhAvathI samatA vant rahe tenun nAm
uttam kShamA chhe.
krodhanAkAraNo maLe chhatAn A rIte bhed vignAnanA baLathI krodhanI utpatti na thAy. bhay, AshA,
sneh ane lobhAdine kAraNe kShamA rAkhe te kShamA nathI, ane samyagdraShTine kShamAnA shubh vikalpa rahe chhe te
vyavahAr kShamA chhe; sAthe svadravyanA AshrayarUp shAnti, jAgRuti rahe te nishchay kShamA chhe.
game tevA pratikUL–anukUL padArtho maLe to paN mane to koI maLatun ja nathI, hun parAshray
vinAno gnAtA ja chhun, sadAy parathI judo sAkShI chhun, mArA anant guNothI paripUrNa chhun–evI draShTi uparAnt
svarUpamAn sAvadhAnI ghaNI chhe, teneuttam kShamA chhe potAnA behad akaShAy svabhAvamAn sAvadhAn rahevAthI
krodhAdinI utpatti na thavI tenunn nAm sAchI kShamA chhe. samyagdarshan paN mithyAtva ane anantAnubandhI
kaShAyanI anutpattirUp kShamA chhe. bhUmikAnusAr sahan karavAno shubhabhAv Ave chhe tyAn anshe svAshray,
vItarAgatA te nishchay kShamA ane shubharAg te vyavahAr kShamA chhe.
tattvArtha sUtra eTale mokShashAstramAn kathan Ave chhe ke ekek tIrthankaranA tIrthamAn das das mahAmuni
ghor upasarga sahan karIne, pariShah jItIne, antamAn samAdhimaraNadvArA prANono tyAg karIne svarga–
vimAnomAn utpanna thayA.
ahIn svAmI kArtikey anuprekShA gA. 394nI TIkAmAn varNan chhe ke– (1) shrI dattamuni vyantarakRut
upasarga jItIne kevaLagnAn upajAvI mokSha gayA, tathA (ra) chilAtI putramuni vyantarakRut upasarga jItI
sarvArthasiddhi gayA, (3) svAmI kArtikeyamuni kronch rAjAkRut upasargane jItI devalok gayA, (4)
gurudatta muni kapil brAhmaNakRut upasargane jItI, kevaLagnAn upajAvI mokSha gayA, (pa) shrI dhanyamuni
chakrarAjakRut upasargane jItI, kevaLagnAn upajAvI mokSha gayA, (6) pAnchasomuni danDak rAjAkRut upasargane
jItI siddhine (mokShane) prApta thayA, (7) rAjakumAramuni pAnshul shreShThIkRut upasargane jItI siddhine prApta
thayA, (8) chANakayAdi pAnchaso muni mantrIkRut upasargane jItI mokSha gayA, (9) sukumAlamuni
shiyALakRut upasarga jItI dev thayA, (10) shreShThInA bAvIs putro nadInA pravAhamAn padmAsane shubh
dhyAn karI dev thayA, (11) sukoshalamuni vAghaNakRut upasarga jItI sarvArthasiddhi gayA, (12) shrI
paNikamuni jaLano upasarga sahIne mukta thayA, evA dev, manuShya, pashu ane achetanakRut upasarga
sahanakaryA chhatAn dehamAn–rAgAdimAn ekatA buddhi na

PDF/HTML Page 20 of 25
single page version

background image
kAratak: 2489 : 19 :
karI ane krodh na karyo temane uttam kShamA thaI; e pramANe upasarga karavAvALA upar paN krodh na upaje
evo AtmA AtmabhAvanAmAn baLavAn rahe.
bhedagnAnadvArA evun chintave ke jo koI mArA doSh kahe chhe te jo mArAmAn doSh chhe to te shun khoTun
kahe chhe? em vichArI samabhAv rAkhe. vaLI jo mArAmAn doSh nathI to jANyA vinA agnAnavanshe kahe tyAn
agnAn upar kop shun karavo? vachan shabdarUp bhAShA vargaNA chhe, teno karttA koI jIv nathI. krodh karanAr
jIv tenI kaShAyarUp pIDAnun samAdhAn kare chhe, mArUn kAI karI shakato nathI. hun to gnAtA ja chhun. Am
gnAnAnand svabhAvamAn sAvadhAnI vaDe krodh utpanna na thavo te kShamAne bhagavAne sAchI kShamA kahI chhe.
samayasArajImAnthI, 47 shaktiomAnthI 13mI shaktinun varNan chAle chhe.
kShetra kALathI amaryAdit evA chiddavilAs svarUp asankuchit vikAsattva shakti AtmAmAn chhe.
e guNamAn paN anantaguNanun rUp chhe; evA anantaguNono pinD gnAn mAtra AtmAmAn draShTi devAthI, pragaT
paryAyamAn akhanDit pratApavant asankuchitva chaitanya vikAsano vilAs UchhaLe chhe. samyagdarshan alaukik,
adabhUt, apUrva shakti chhe. tenI sAthe A teramI shakti em batAve chhe ke koI tane lAbh nukashAn karI
shake nahIn, kemake evo koI guN AtmAmAn nathI, paN koI kShetra, kAL, karma vikArathI tAro vikAs
rokAy nahIn, ane dhruv svabhAv sAmarthyanA Ashray vaDe vikAs thAy evo guN A shaktimAn chhe. Am
anantaguN sahit svatantratAthI shobhAyamAn nitya sAmarthyapaNe TakIne badalavun tArAthI chhe, tArA AdhAre
chhe, parathI nathI; mATe par chIj koIne ke A AtmAne bAdhak sAdhak thaI shakatI nathI Am jANavun tenun
nAm sAchun anekAnta chhe.
13mI shaktinun varNan doDh lITImAn TUnkAmAn ghaNun kahI nAkhyun chhe, jem ek mahAn vyApArIe
khullA poShTakArDamAn tenA ADatIyA upar lakhelun ke atyAre rUUno bhAv ek khAnDInA pa00) chhe, paN
pa40) sudhI be lAkh gAnsaDI kharIdajo, juo doDh lITImAn keTalo gUDh arthano vistAr bharyo chhe te
posTamen vAnche to na samaje; paN koI chatur vyApArI tarkadvArA samajI le ke aho! nAnI jagyAmAn
dukAn chhatAn beu pArTInI moTI pratiShThA, paraspar vishvAs ane nirbhayatA kevI chhe! te vinA khullA
patramAn Avun lakhAN hoI shake nahIn; tem sarvagna bhagavAnanI samayasarajImAn ek ek shaktinI khullI
chIThThI AvI chhe te samyagdraShTi shAhukAr upar lakhI chhe. lakhanAr sarvagna vItarAg devAdhidev chhe. adharathI
lakhItang ane maphatalAlanI sahI em nathI.
aho! tArAmAn evI shakti arthAt nitya sattAtmak anantAguN chhe. te shaktivAn upar draShTi de
to bhed ane parAshrayanI draShTi chhUTI, vikAranI upekShA thaI, AtmAmAn amaryAdit vikAs shaktinun kArya
dravya–guN–paryAy traNemAn vyApe chhe; sAthe ja darek guNano vikAs bAdhA rahitapaNe AtmAbhimukh thaI
varte chhe tenA pratApane koI kShetra, kAL, karma ke sanyog vighna karavA samarthanathI evI chiddavilAs shakti
mArAmAn chhe, em jANI pUrNa svabhAvI chaitanya sanmukh thavun tenun nAm samyagdarshan chhe.
darshanamoh karmano uday Ave to mithyAtva thAy; are chAl re chAl, tun hotAn tane koN haNI
shake, paravaDe parAdhInapaNun batAve te vAt gnAtA mAne nahIn. paryAyamAn sankocharUpe potAnI kShaNik yogyatA
chhe tene dravyadraShTinA viShay dvArA jIvanun pariNaman mAnatA nathI.
je bhAve tArI paryAyamAn sankoch thAy ane vikAs na thAy evo guN tArAmAn nathI–em
jANIne kShaNik vibhAvanun Alamban chhoD ane nirmaL shaktiono pinD svabhAvavAn chho tenun Alamban
kar to apUrNatA nahIn rahe. (kramashaH)