phAgaN: 2489 : 3 :
gAthA 410. muninAn ane gRuhasthanAn lingo e mokShamArga kahe nathI. darshan–gnAn–chAritrane
jinadevo mokShamArga kahe chhe.
niyamasAr gA. 134 mAn kahyun chhe ke shrAvak ane shramaN beu–vItarAgabhAvarUp shuddha ratnatrayanI
bhakti kare chhe.
kaLash nan. 220mAn kahyun chhe ke ‘je jIv bhavabhayanA haranArA A shuddha samyaktvanI, shuddha gnAnanI
ane chAritranI bhavachhedak atul bhakti nirantar kare chhe, te kAm krodhAdi samasta duShTa pAp samUhathI
mukta chittavALo jIv–shrAvak ho ke sanyamI ho– nirantar bhakta chhe, bhakta chhe.
ahIn samayasAramAn paN spaShTa kahe chhe ke dravyalingo mokShamArga nathI; kAraN ke te sharIrAshrit
hovAthI paradravya chhe, vrat, bhakti Adi shubh bhAv paN sharIrAshrit hovAthI paradravya chhe, Asravatattva chhe,
anAtmA chhe. ajAgRutabhAv chhe, uparAnta chaitanyanI jAgRutine rokavAvALA chhe mATe hey chhe.
samyagdraShTinA shubhabhAvarUp vyavahAr ratnatray chhe te paN paradravyanA AshrayarUp Asrav tattva chhe,
anAtmA chhe, shuddhabhAvathI virodhIbhAv chhe; tethI paradravya chhe, mAtra AtmAshrit darshan–gnAn–chAritra ja
mokShamArga chhe; kAraN ke teo svadravya chhe.
prashna– shrAvakane mukhya shubhabhAv chhe te paramparAe mokShanun kAraN thAy chhe– em pravachanasAranA
charaNAnuyog adhikAramAn kahyun chhe– eno artha shun?
uttar– mokShanun ane mokShamArganun kharun kAr to svadravya Ashrit vItarAgabhAv ja chhe, rAg nahIn
parantu nIchalI dashAmAn svasanmukhatArUp puruShAthRu mand hoy chhe ne ashubh TALe chhe, shubharAg bAkI rahyo
tene paN TALIne ja mokSha pAmashe ane A jAtano rAg tyAn nimittarUpe hoy chhe tenA abhAvapUrvak
mokSha pAmashe em batAvavA mATe e jAtanA shubh vyavahArane paramparA mokShanun kAraN kahel chhe; ane te
asadbhUt vyavahAranayanun kathan chhe.
traNe kALe abAdhit niyam chhe ke svadravyAshrit mokShamArga chhe. AtmAshrit nirmaL paryAyarUp
samyagdarshan–gnAn–chAritra te mokShamArga chhe, bIjo mokSha mArga nathI.
vyavahAr to paradravyAshrit rAgabhAv chhe. upadeshamAn shAstramAn vyavahAranI ane bAhya pravRuttinI
vAt Ave tyAn rAganI ruchivALA jIv rAjI thaI jAy, ne kahe ke hAn... have amArI mAnelI vAt
AvI–nimitta–vyavahAr joIe, bhale shraddhA nishchayanI rAkho, paN pravRuttimAn Avo vyavahAr joIe–
em mAnanAr paradravyanA Ashraye dharma (samvar–nirjarA) mAne chhe, paN chhe nahIn; mATe parAshrayamAn
ruchivALA Atmahit karI shake ja nahIn.
prathamathI ja draShTi ane chAritradharma vItarAgabhAv ja chhe–e vAtano nishchay to lAve – jenI
jarUr lAge tene meLavyA vinA rahe nahIn–रुचि अनुयायी वीर्य.
nishchayanA gnAn sAthe vyavahAranayanA viShayane jANanArA gnAnane joDavun tenun nAm vyavahAranun
prayojan chhe. guNasthAn anusAr svadravyanA Ashraye anshe shuddhi thAy chhe, ne anshe ashuddhi (shubh ashubh
bhAvo) hoy chhe tene te pramANe jAN, tenun nAm vyavahAranay jANelo prayojanavAn chhe.
bhAvArtha– ling chhe te dehamay chhe, deh pudgalamay chhe; mATe AtmAne deh–dehanI kriyA nathI. rAganI
kriyA AtmAne Ashrit nathI, rAganI kriyA mokShamArga nathI, arthAt te svayam achetanabhAv chhe–temAn
chaitanyanI jAgRutino ansh kadI paN hoI shake nahIn, mATe te paradravya chhe, paramArthe anya dravyane anya
dravya kAI karI shakatun nathI–e nyim chhe. (410)