: bhādaravo : ātmadharma : 19 :
pariṇāmamān ajīv tanmayapaṇe varte chhe. koī padārtha bījānā pariṇām sāthe kadī
tanmay thato nathī, judo ja rahe chhe. mārā gnānapariṇāmamān ja hun tanmayapaṇe ūpajun
chhun–em nakkī karato gnānī parano akartā ja rahe chhe. ānun nām mokṣhano puruṣhārtha.
* bhāī, pahelānn tun ekavāt nakkī kar ke māro ātmā gnānasvabhāvī chhe. have
gnānasvabhāv pariṇamīne gnānabhāvapaṇe ūpaje ke ajīvapaṇe ūpaje? gnānasvabhāv
kadī ajīvapaṇe na ūmpaje, eṭale ke gnānanun kārya ajīv na hoy; gnānanun kārya
gnānamay ja hoy, ā rīte gnānabhāvamān gnānanun ja kartāpaṇun chhe, gnānabhāvamān
anyanun akartāpaṇun ja chhe. āvun gnān–bhāvapaṇe ja pariṇamatun gnān bandhanun kāraṇ
nathī, te gnān abandh chhe; ne te ‘sarvavishuddha’ chhe. āvun ‘sarvavishuddhagnān’ potānā
nirmaḷ pariṇāmane ja kare chhe, te koī padārthane pheravavā jatun nathī. gnānamān sarvane
jāṇavānī tākāt chhe, paṇ koīne āghumpāchhun karavānī tākāt nathī. gnānanā āvā
svabhāvano nirṇay te vītarāgabhāvanun kāraṇ chhe.
* bhāī, tane tārā gnānano vishvās paṇ na āve to tun antarmukh kyāre thaīsh?
gnān pāse je paranun kām karāvavā māṅge ke gnān pāse vikār karāvavā māṅge te jīv
parathī ne vikārathī bhinna gnānasvabhāvarūp kyāre pariṇame? ne ene vītarāgatā
kyāre thāy? gnānanī jene pratīti nathī–anubhav nathī tene vītarāgabhāvarūp
dharmano ansh paṇ hoto nathī. gnānanun gnānarūp (rāgathī bhinna) pariṇaman thavun te
dharma chhe.
* dharma kaho ke gnānachetanā kaho; ātmā gnānasvarūp chhe, tenun gnān antarmukh thaīne
gnānapaṇe ja pariṇame ne rāgadveṣh ke harṣhashokarūpe na pariṇame –te gnānachetanā chhe, temān
gnānanun ja kartr̥utva chhe ne vītarāgī ānandanun bhoktatr̥utva chhe –āvun shuddhagnān te
mokṣhanun kāraṇ chhe.
* ātmāmān jyān shuddha gnānapariṇaman thayun tyān tenā pariṇamanamān vikār sāthe
ākāryakāraṇapaṇun thayun; eṭale shuddhagnānaparyāyane vikāranun kāryapaṇun paṇ nathī ne
vikāranun kāraṇapaṇun paṇ nathī. gnān kāraṇ thaīne vikāranun kārya kare–em nathī
temaj vikārane kāraṇ banāvīne gnān tenun kārya thāy–em paṇ nathī. ā rīte
gnānabhāvane vikārathī atyant bhinnatā chhe. gnānamān vikāranun kartr̥utva jarāpaṇ bhāsatun
nathī. ahā, āvun bhedagnān te jainadarshananun mūḷ chhe. ekavār āvun bhedagnān kare to
vikārathī judun paḍīne gnān potānā nijānandanun samvedan karatun karatun mokṣhadashāne pāme.
* chetanāpariṇati traṇ prakāranī–ek gnānachetanā, bījī karmachetanā ne trījī
karmaphaḷachetanā; vyavahāranā vikalpomān vartatī chetanā te paṇ karmachetanā chhe, ne
karmachetanā te bandhanun kāraṇ