: ૩૬ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
ત્રણ પ્રશ્નોના ટૂંકા જવાબ
(૧) જીવ કોને કહેવાય? જે જાણે તે જીવ; અથવા જેનામાં જ્ઞાન હોય તે જીવ.
(૨) અજીવ કોને કહેવાય? જેનામાં જ્ઞાન નથી, જે કાંઈ જાણતું નથી તે અજીવ છે.
(૩) આપણા પહેલા અને છેલ્લા ભગવાનનું નામ શું? ચોવેસ તીર્થંકરમાંથી
પહેલા શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન; ને છેલ્લા શ્રી મહાવીર ભગવાન.
લગભગ ૩૦૦ સભ્યોએ જવાબો લખી મોકલ્યા છે; તેમાંથી એકાદ બે સિવાય
બધાના જવાબો સાચા છે. આ વખતે તમને પરીક્ષાની તૈયારીમાં રાહત રહે તે માટે નવા
પ્રશ્નો નથી પૂછયા.
પ્રશ્નો સંબંધમાં એક ભાઈ લખે છે કે સહેલાને બદલે અઘરા પ્રશ્નો પૂછો; ભાઈ,
તમારી જિજ્ઞાસાને હિસાબે તમારી વાત બરાબર છે, પરંતુ આપણા બાલવિભાગના
પ૦૦ સભ્યોમાંથી મોટા ભાગના સાવ નાનકડા છે–જેને હજી લખતાં પણ માંડમાંડ
આવડે છે ને છતાં પ્રશ્નોમાં હોંશથી ભાગ લઈ રહ્યા છે. અઘરા પ્રશ્નોથી એવા બાળકોને
ઉત્સાહ તૂટી ન જાય ને તેમને આવડે એ આપણે પ્રથમ જોવાનું છે. અને, તમારી બુદ્ધિની
કસોટી કરે એવા પ્રશ્નો પણ યોગ્ય સમયે જરૂર આપીશું.
પાંચ કોયડાનો જવાબ (પંચપરમેષ્ઠી)
(૧) આકાશમાં વિચરે છે પણ પંખી નથી, દેવ છે પણ એને દેવી નથી;
શરીર છે પણ ખાતા નથી, બોલે છે પણ મોઢું ખોલતા નથી;
ચાલે છે પણ પગલા ભરતા નથી....એ કોણ? (અરિહંતદેવ)
(૨) ભગવાન છે પણ બોલતા નથી, બધું જાણે છે પણ આંખ નથી,
કાંઈ આપતા નથી છતાં બધાને ગમે છે, ને આપણને એની પાસે બોલાવે છે;
–એ કોણ?...... (સિદ્ધભગવાન)
(૩) શાસ્ત્રો બનાવે છે, ઉપદેશ રૂડો આપે છે;
સાધુથી પણ મોટા છે, કુંદકુંદપ્રભુના જોટા છે...એ કોણ છે?...... (આચાર્ય)
(૪) રત્નત્રયના ધારક છે, ભક્તોને ભણાવે છે,
શાસ્ત્રોના અર્ઘ શીખવે છે, શ્રુતજ્ઞાનના દરિયા છે.....એ કોણ? (ઉપાધ્યાય)