Atmadharma magazine - Ank 272
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 4

PDF/HTML Page 1 of 65
single page version

background image
Atmadharma
varSha 23
saLang ank 272
Version History
Version
Number Date Changes
001 Jan 2005 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 65
single page version

background image
272
yAd Ave chhe–chAr shrutadhAm
jeTh sud pAncham: shrutapanchamInun mahAn parva.
e prasange chAr pavitra shrutadhAmanun smaraN thAy chhe–
1. pahelun pavitra shrutatIrtha rAjagRuhInun vipulA–
chal...ke jyAn vIraprabhue shrutanA dhodh vahAvyA....ne
gaNadharadeve te jhIlIne bAraang rUpe gUnthyA.
2. bIjun pavitra shrutatIrtha gIranAranI chandragUphA....ke
jyAn dharasenasvAmIe puShpadant–bhUtabali munivarone
amUlya shrutavAraso sompyo
3. trIjun shrutatIrthan ankaleshvar....jyAn e jInavANI
pustakArUDh thaI; ne chaturvidhasanghe shrutano mahotsav karyo.
4. chothun shrutatIrthan mUDabidri....jyAn e jin
vANI tADapatra upar surakShitapaNe birAjamAn rahI,
ane Aje ApaNane prApta thaI. namaskAr ho e
shrutadAtA santone ane e jinavANI mAtAne.
varSha 23: ank 8: vArShik lavAjam rUA. chAr vIr samvat 2492 jeTh

PDF/HTML Page 3 of 65
single page version

background image
vaishAkh sud bIj
vaishAkh sud bIje sonagaDhamAn AmraphaLathI jhUlatI 77
susajjit kamAno vachchethI gurudev padhArI rahyA chhe. tenun drashya. upar
AmraphaL dekhAy chhe. nIche rangoLI chhe. chitramAn gurudev ekalA ja dekhAy
chhe ne? parantu banne bAju Ap jarA jhINavaTathI josho to bhaktonAn
ToLeToLAn hAth joDIne gurudevanAn darshan karI rahelA dekhAshe.–kadAch tame
paN temAn ho!

PDF/HTML Page 4 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 1 :

varSha 23
ank 7
vArShik lavAjam vIr san. 2492
rUA. 4 jeTh
(shrutapanchamI)
kevaLagnAnane
bolAvIe
chhIe
RujuvAlikAnadInA tIre vaishAkh sud dashame kShapakashreNI dvArA sarvagnatAne
पट्खंडागम’ nA navamA pustakamAn kahyun chhe ke vinayavAn shiShya
matignAnanA baLe kevaLagnAnane bolAve chhe; tem vinayathI ApanI sarvagnatAnA
bahumAn vaDe ame amArA kevaLagnAnane bolAvIe chhIe.

PDF/HTML Page 5 of 65
single page version

background image
: 2 : Atmadharma : jeTha2492
gnAnamahimAnun dhArI svadravya; tenA sambadhe ja sukh;
paranAn sambandhe du:kha
[paramAtmaprakAsh–pravachan]
asankhyasamayanA upayogavALun shrutagnAn–je hajI rAgavALun chhe chhatAn paN–anant
AkAshane lakShamAn laI lye chhe, eTale ek samayamAn paN te gnAnamAn anant jANavAnI
tAkAt chhe, rAgavALA gnAnamAn paN jenI ATalI tAkAt to te gnAn rAg vagaranun
thaIne. apratibandhapaNe pariName tyAre tenA achintya sAmarthyanI shI vAt? e gnAn
traNakAL traNalokane jANI lye emAn shun Ashcharya!!
Avun mahAn kevaLagnAn, teno svAmI AtmA te mahAn padArtha chhe. jenA ek
gnAnaguNanI ek samayanI ATalI tAkAt, tenAmAn AvA to anantA guNo bharelA chhe.
AvA Atmatattvano mahimA AvatAn pariNati svasanmukh thaIne Anandano anubhav kare chhe.
have svasanmukh thaIne je AtmA Anandano anubhav kare chhe tene temAn paradravyanun
lakSha nathI; tene dukh nathI eTale parapadArtho tene dukhanAn nimitta paN thatAn nathI, tene
to par sAthe gney–gnAyakasambandh ja chhe. je jIv nijasvarUpathI bhaShTa thaIne, paradravyanA
Ashraye rAgadveShamohathI dukharUpe pariName chhe tene ja paradravya dukhanun nimitta chhe. dukhano
sambandh par sAthe chhe, sukhano sambandh potAnA AtmA sAthe chhe. paramAn upayog joDatAn
dukh thAy chhe, ne AtmAmAn upayog joDatAn sukh thAy chhe.
are jIv! paradravyano sambandh tane dukhanun kAraN thAy chhe ne sukh to svadravyamAn
ekAgratAthI ja thAy chhe,–Am jANIne tun parano sambandh chhoDIne nijashuddhAtmAmAn ekAgra
thaIne mokShamArgamAn sthit thA.
dukhanun kAraN shun?
ke sukhasvarUp svadravyane bhUlIne parano sambandh te ja dukhanun kAraN.
sukhanun kAraN shun? sukhano upAy shun?
ke sukh jemA bharyun chhe evun je svadravya, temAn antarmukh thaIne parano sambandh toDavo
te ja sukhanun kAraN ne sukhano upAy chhe.

PDF/HTML Page 6 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 3 :
svadravyAshrit sukh kaho ke svadravyAshrit mokShamArga kaho; ne paradravyAshrit dukh
kaho ke paradravyAshrit bandhamArga kaho. lyo, A TUnkamAn bandh–mokShano siddhAnt. jeTalo
svasvabhAvano Ashray teTalo mokShamArga; jeTalo paradravyano Ashray teTalun bandhan; jeTalo
svAshrayabhAv teTalun sukh; jeTalo parAshrayabhAv teTalun dukh jeTalo svAshrayabhAv teTalI
shuddhatA; jeTalo parAshritabhAv teTalI ashuddhatA.
vAh, keTalI chokakhI ane sIdhI vAt chhe!
A samajIne he jIv! mokShane arthe tun antaramAn tArA shuddhAtmasvabhAvano sambandh
kar.....antarmukh pariNati vaDe enI bhAvanA kar.....ratnatrayanI bhAvanA vaDe mokShamArgamAn
lAg. antaradraShTi vaDe tArA utkRuShTa param svarUpamAn tun sambandh joD to tArun pariNaman
paN te taraph vadhI vadhIne utkRuShTa AnandarUp thaI jashe.
are jIv! tun parameShThI padane pAm evI vAt ame tane sambhaLAvIe chhIe, tun te
sAmbhaL! jagatanA chhae dravyone jANanAro tAro utkRuShTa gnAnasvabhAv chhe, tenA shraddhA–
gnAn–chAritrarUp pariNaman karatAn hun param–IShTa evA siddhapadane pAmIsh.
* he vatsa! tAre AtmAne sAdhavo chhe?
hA.
* to konI pAse jaIne AtmAne sAdhIsh?
mArA svabhAvanI sanmukh thaIne AtmAne sAdhIsh.
* svabhAvanI sanmukh kaI rIte thaIsh?
svabhAvane parathI atyant judo jANIne ane nij
sAmarthyano achintya mahimA lAvI lAvIne vAramvAr
antaraprayatna karIne svabhAvasanmukh thaIsh. gnAnasvabhAvI
AtmAno nirNay karIne gnAnane antaramAn vALIsh.
jagatanI ruchi chhoDIne ane svabhAvanI param ruchi karIne
svasanmukhapariNati karIsh.
* mukhya kAm kayun chhe?
svabhAvano sAdhavo e ek ja mArun mukhya kAm chhe

PDF/HTML Page 7 of 65
single page version

background image
: 4 : Atmadharma : jeTh : 2492
AtmAnun jor
karmanun jor chhe–em kahIne ghaNA jIvo aTakI jAy chhe;
santo tene kahe chhe ke bhAI! karmanun jor Avyun kyAthi? tArA
UndhA pariNAmamAnthI; mATe kharekhar tArA pariNAmanun jor chhe,
karmanun nahIn; em pariNAmanI svAdhInatA jANIne,
svasanmukh pariNAmathI shuddhAtmAne upAdey karatAn mokShamArga
pragaTe chhe.
shAstramAn karmanun jor kahyun hoy te em sUchave chhe ke jIvanA
bhAvamAn mithyAabhiprAyanun tIvra sevan chhe ne te ja tenI shaktine roke
chhe. shuddhaAtmatattva upAdey karavAno santono upadesh chhe, eTale
svapuruShArthathI svasanmukh pariNAmavaDe jeNe shuddhAtmAne draShTimAn ne
anubhavamAn lIdho tene nimittapaNe karmanun jor rahetun nathI. ne
vikArabhAvo paN chhUTI jAy chhe; A rIte shuddhAtmAne upAdey karavo te ja
mokShamArga chhe.
(paramAtmaprakAsh gA. 78 nA pravachanamAnthI)
je pariNAm antarmukh thaIne potAnA AtmasvabhAvane jANe–pratItamAn lye ne
anubhav kare te pariNAmanI ja dharmIne kharI kimmat chhe. e sivAy shubharAganI ke
bahAranA jANapaNAnI kimmat gnAnIne nathI. jenAthI mokShamArga na sadhAy ne jemAn
AtmAnAn Anandano anubhav na thAy tenI shI kimmat? samyagdarshanAdi te pariNAm ja
kharekhar kimmatI chhe ke jenAthI mokShamArga sadhAy chhe–ne jemAn AtmAnA Anandano
anubhav chhe. A sivAy bahAranA sanyoganI, vANInA vilAsanI, vikalponI ke bIjA
jANapaNAnI mahattA jene lAge tene chaitanyasvabhAvanI mahattAnI khabar nathI, te bahAranA
mahimAmAn

PDF/HTML Page 8 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : pa :
rokAI rahe chhe paN pariNAmane antaramAn vALIne AtmAno anubhav karato nathI.
svabhAvanI mahattA AvyA vagar pariNAm emAn vaLe kyAthi? jene jenI kharI mahattA
lAge tenA pariNAm temAn vaLe.
koIne pUrva bhavanI k ksAdhAraN vAt yAd Ave tyAn to sAmAnya lokone
bahu Ashcharya thaI jAy chhe. paN bhAI, chaitanyanA gnAnanI koI agAdh tAkAt chhe,
asankhya varShonun to shun paN anantakALanun jANI lye evI tAkAt AtmAmAn bharI chhe.
AtmAnI chaitanyajAtane jANe te kharA vichakShaN chhe ne tenI kharI mahattA chhe. paN e
antaranI vAt jIvone lakShamAn AvatI nathI.
AtmAne bhUlIne mithyAtvanA tIvra sevanathI agnAnI tIvra karmo bAndhe chhe; jIv
to gnAnavichakShaN chhe eTale vishiShTa gnAnashaktino dhArak chhe, paN pote potAnun svarUp
bhUlIne, deh te hun ne rAg te hun–em jorapUrvak UndhA abhiprAyane seve chhe tethI baLavAn
chIkaNAn draDh karma tene bandhAy chhe. juo, jeTalun UndhA abhiprAyanun jor hatun teTalA joradAr
karmo bandhAyA; eTale kharekhar karmanun jor na Avyun paN jIvanA UndhA abhiprAyanun jor
Avyun. tyAre nimittapaNe karma bandhAyA te jIvanI shaktine rokavAmAn nimitta thAy chhe.
paN UndhA abhiprAyanA jorathI bandhAyelAn draDh–chIkaNAn karmone samyaktva pariNAmanA baLe
jIv kShaNamAn toDI nAnkhe chhe. samyaktvanA pariNamanathI jIv AThe duShTa karmono kShay karI
nAnkhe chhe–e vAt to pahelAn ja batAvI chhe.
agnAnIne draDh–chIkaNAn–baLavAn–vajrajevAn je karmo bandhAyA te shAthI bandhAyA? ke
UndhA–mithyAabhiprAyanA tIvra sevanathI evAn karmo bandhAyA. tIvra viruddha bhAv vagar
tIvra karmo bandhAy nahi. karmo jIvanA bhAvaanusAr bandhAy chhe. aho, anant
chaitanyashaktino dhArak A vilakShaN AtmA, teNe pote potAnI virAdhanAthI bAndhelA
karmoe tenun AchchhAdan karyun chhe; paN jo antarmukh thaIne pote shuddhAtmAne upAdey kare to
karmo paN naShTa thaI jAy chhe. karmanun jor kyAre kahyun? ke jIve viparItabhAvanun tIvra sevan
karyun tyAre tenAthI je karmo bandhAyA tenun jor kahyun, ne karme jIvane pADayo em nimittathI
kahyun, paN jIvanA UndhA pariNAm vagar koI tene pADI shake nahi. shuddha–abhed
ratnatrayarUp je mokShamArga tenAthI jIv pote bhraShTa thayo ne UndhA bhAvane sevyA tyAre ja
karmane jor maL‌yun. karmamAn jor Avyun kyAthi? ke jIve UndhA bhAvathI mithyAtvAdinun sevan
karyun. temAnthI karmamAn jor Avyun. eTale jIvanA UndhA bhAvanun jor ane karma e bannene
ek gaNIne kahyun ke karme jIvane nijashaktithI chyut karyo ne

PDF/HTML Page 9 of 65
single page version

background image
: 6 : Atmadharma : jeTh : 2492
rakhaDAvyo. jIv kAI pote potAnA svabhAvathI na rakhaDe, eTale te svabhAvane judo
rAkhIne, je UndhAbhAv chhe tene karmamAn nAnkhI dIdhA ne karmanun jor kahyun. paN karmane
baLavAn thavAmAn bhUl to jIvanI potAnI chhe. pote potAnA svabhAvanI kimmat na
jANatAn, bahAranA alpa jANapaNAmAn ke shubharAgamAn aTakIne tenI ja mahattA mAnI, te
mithyAabhiprAyane lIdhe karmamAn tIvra ras paDyo; ane te kevaLagnAnAdine rokavAmAn
nimitta thayun. paN jo pote potAnA svabhAvane upAdey karIne potAnun jor pragaT kare to
karmanun jor tUTI jAy chhe ne jIvanA kevaLagnAnAdi anantaguNo pragaTe chhe.
karmanun jor kyAre? ke ten UndhA bhAvathI tene nimitta banAvyun tyAre; paN jo tun
pote tArA svabhAvane upAdey karIne anubhavamAn le ne karmane bhinna jAN, to
nishchayamokShamArga pragaTe, ne ashuddhatAno tathA karmano sambandh nAsh thAy.
A rIte shuddhatAmAn ne ashuddhatAmAn bannemAn jIvano potAno adhikAr chhe. ten
parabhAvane ane karmane upAdey mAnyA tyAre te taraph tArun jor vaL‌yun eTale tene joradAr
kahyA; tun tArA svabhAvane upAdey kar to tArun jor svabhAv taraph vaLe; eTale
svabhAvanA puruShArtharUp mokShamArga pragaTe, ne karmanun ke vikAranun jor tUTI jAy. A rIte
bandhamArgamAn ke mokShamArgamAn AtmAnun ja jor chhe. bandhamArgamAn jIvanA UndhA pariNAmanun
jor chhe, ne mokShamArgamAn jIvanA samyagdarshanAdi savaLA pariNAmanun jor chhe.
ahA, chaitanyatattvanI achintya tAkAt!! tenA anubhav pAse shAstronAn
bhaNataranIye kAI kimmat nathI. vyavahAranAn jANapaNAn ke vyavahAranA shubhaAcharaN,
enAthI par chaitanyano mArga chhe. AvA chaitanyatattvane antaranI abhedadraShTimAn ne
anubhavamAn levun te ja mokShamArga chhe.
lobhIyA mANas pAse javun lakShmIne gamatun nathI,–
kemake te tene jelamAn pUrI rAkhe chhe, kyAy javA deto nathI.
udAr mANas pAse javun lakShmIne game chhe,–kemake te tene
chhUTathI haravApharavA de chhe, jelamAn pUrI rAkhato nathI.

PDF/HTML Page 10 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 7 :
param shAntidAtArI
adhyAtmabhAvanA
AtmadharmanI sahelI lekhamALA
[lekh nan. 36 ank 271 thI chAlu]
bhagavAn shrI pUjyapAdasvAmIrachit ‘samAdhishatak’ upar pU. gurudevanA
adhyAtmabhAvanAbharapUr vairAgyaprerak pravachanono sAr.
vIr san. 2482 aShAD vad pAncham
(gAthA 66 chAlu)
dharmI antarAtmA jANe chhe ke hun gnAn ne Anand svarUp chhun, A jaD sharIr hun nathI.
dehanA nAshathI mAro nAsh nathI. jem sharIrane vastranI sAthe ekatAno sambandh nathI tem
AtmAne dehanI sAthe ekatAno sambandh nathI. jem vastra jem vastranA phATavAthI sharIr
phATatun nathI, vastra navun AvatAn sharIr navun thatun nathI, vastrano nAsh thatAn sharIrano nAsh
thato nathI ke vastranA rangathI sharIr rangAtun nathI; tem chaitanyamUrti AtmAne A sharIr
to uparanA vastra jevun chhe; te sharIranI jIrNatA thatAn AtmA jIrNa thato nathI, sharIr navun
thatAn AtmA navo thato nathI, sharIranA nAshathI AtmAno nAsh thato nathI, ke sharIranA
rangathI AtmA kAI kALo–rAto rangarUp thato nathI; AtmA to sharIrathI judo ja rahe chhe.
sharIr chhUTI jAy chhe paN gnAn kadI AtmAthI chhUTun paDatun nathI, mATe je judun paDe te
AtmAnun sharIr nahi; A jaD sharIr AtmAnun nathI. AtmA chaitanyasharIrI chhe, te
chaitanyasharIr AtmAthI kadI judun paDatun nathI. AvI bhinnatAnA bhAnamAn dharmIne sharIranA
viyogamAn dukh thatun nathI, arthAt maraNano prasang AvatAn ‘hun marI jaIsh’ evo
maraNano bhay tene thato nathI. te jANe chhe ke mArun chaitanyasharIr avinAshI chhe, vajrapAt
thavA chhatAn mArA chaitanya–sharIrano vinAsh thato nathI, mArUn chaitanya–sharIr avadhya chhe. te
koIthI haNI shakAtun nathI. AvI draShTimAn dharmAtmAne maraNanI bIk nathI. jagatane
maraNanI bIk chhe, paN gnAnIne to chaitanyalakShe samAdhi ja chhe......ene to AnandanA
mahotsav manDAy chhe. jIvanamAn jeNe judA chaitanyanI bhAvanA bhAvI hashe tene maraN TANe

PDF/HTML Page 11 of 65
single page version

background image
: 8 : Atmadharma : jeTh : 2492
tenun phaL AvIne Ubhun raheshe. paN jIvanamAn jeNe chaitanyanI darakAr karI nathI, dehane ja
AtmA mAnIne viShayakaShAyo poShyAn chhe te deh chhUTavA TANe konA jore samAdhi rAkhashe?
agnAnI to asamAdhipaNe deh chhoDe chhe. gnAnIe to pahelethI ja dehane potAthI judo
jANyo chhe, eTale tene chaitanyalakShe samAdhimaraNe deh chhUTe chhe. ekavAr paN A rIte
chaitanyalakShe deh chhoDe to pharIne deh dhAraN karavo na paDe, ek be bhavamAn ja mukti thaI jAy.
juo, gnAnIne ke agnAnIne bannene deh to chhUTe ja chhe, paN gnAnIe dehane judo
jANyo chhe eTale tene chaitanyalakShe deh chhUTI jAy chhe, tene maraNano bhay nathI. ane
agnAnIe to AtmAne deharUpe ja mAnyo chhe eTale tene sharIranA lakShe sharIr chhUTI jAy
chhe, tyAn ‘mArun maraN thayun’ evo bhay tene chhe. AtmasvabhAvanA anubhav vagar
maraNano bhay kadI TaLe nahi.
loko nIti vagere khAtar paN sharIr jatun kare chhe. jene mAnsabhakShaN vagereno
tyAg chhe evo AryamANas deh jAy topaN mAnsabhakShaN kare nahi. koI vAr evo
prasang AvI paDe ke koI duShTa mANas tene pakaDIne kahe ke tun mArI sAthe mAnsabhakShaN kar,
nahi to hun tArA sharIranA kaTakA karI nAnkhIsh.–to tyAn te AryamANas shun karashe? sharIr
jatun karashe paN mAnsabhakShaNanA pariNAm nahi ja kare. e ja pramANe je brahmachArI chhe te
sharIr jatAn paN abrahmacharya nahi seve.–A rIte hinsA abrahma vagere anItine chhoDavA
mATe deh paN jato kare chhe, ane tyAn deh jato karavA chhatAn khed thato nathI. jo khed thAy
to teNe kharekhar hinsAdine chhoDayA nathI. have sharIr jatAn paN khed na thAy–em kyAre
bane? ke sharIrathI bhinna chaitanyatattvane lakShamAn lIdhun hoy to ja sharIrane jatun karI shake.
sharIrane ja je potAnun mAne chhe te sharIrane khed vagar jatun karI shake ja nahi. A rIte deh
ane AtmAnI bhinnatAnA bhedagnAnapUrvak ja dehanI mamatA chhUTI shake chhe ne
vItarAgabhAvarUp samAdhi thAy chhe. samAdhi eTale vItarAgI AtmashAnti–tenun mUL bhed–
gnAn chhe. par sAthe ekatvabuddhirUp mamatA hoy tyAn svamAn ekAgratArUp samAdhi hotI
nathI. tethI AchAryadeve bhedagnAnanI bhAvanA vAramvAr ghUnTAvI chhe.
pote jemAn upayog joDe temAn ekAgratA karI shake chhe.
juo, rAjA rAvaN jainadharmI hatA; rAm lakShmaN sAthenI laDAI vakhate jyAre
bahurUpiNI vidyA sAdhe chhe tyAre koI AvIne tene DagAvavA mAnge chhe; tyAn mAyAjALathI
evo dekhAv Ubho kare chhe ke rAvaNanI sAme tenA pitAne mArI nAnkhe chhe, ne rAvaNanI
mAtA rUdan kare chhe ke are beTA rAvaN! A tArA jevo putra beThA chhatAn A dev tArA
pitAne mArI nAnkhe!! vaLI rAvaNanA sharIr upar moTA sapon ane vIchhI chaDe chhe....chhatAn
rAvaN dhyAnathI

PDF/HTML Page 12 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 9 :
Dagato nathI......ne ante vidyAne sAdhe chhe. vidyA sAdhavA mATe dhyAnanI AvI ekAgratA
chhe. juo, sAdhAraN laukik vidyA sAdhavA mATe paN ATalI draDhatA, to AtmAne
sAdhavA mATe keTalI draDhatA hoy!! shAstrakAr to kahe chhe ke aho! jevI dhyAnanI draDhatA
A vidyA sAdhavA mATe karI tevI draDhatA jo mokShane mATe AtmadhyAnamAn karI hot to
kShaNamAn te AThe karmo bhasma karIne kevaLagnAn ane mokShadashAne pAmI jAt. A rIte
AtmAmAn ekAgratAnA abhyAsavaDe param samAdhi thAy chhe.
ahA, munio sansAranI mamatA chhoDIne AtmAmAn ekAgratAvaDe nijapadamAn jhule
chhe, temane param samAdhi varte chhe. sinh bhale sharIrane phADI khAto hoy ke shAnt thaIne
bhaktithI joto hoy–paN munine samabhAvarUp samAdhi chhe. samyagdraShTine chaitanya
svabhAvanI vItarAgIdraShTi thaI chhe teTalI samyagdarshanarUp samAdhi chhe, paN jeTalA rAgadveSh
chhe teTalI asamAdhi chhe, teTalI shAnti lUnTAy chhe. agnAnIne to vItarAgI samabhAvanA
param sukhanI khabar ja nathI, teNe samAdhi sukh chAkhyun nathI.
ahA, mokShane sAdhanArA munionI samAdhinI shI vAt! moTA moTA rAjakumAro
paN munionI evI bhakti kare ke ahA! dhanya! dhanya! tArA avatAr! Ap mokShane
sAdhI rahyA chho. tiShTha tiShTha kahIne AmantraN kare ane pag lUchhavA mATe bIjun vastra na
hoy tyAn te rAjakumAr potAnA uttam vastrathI te muninA charaN lUchhe chhe. AvI to
bhakti! te rAjakumAr paN samakitI hoy. hajI to pachIs varShanI UgatI juvAnI hoy
chhatAn guNanA bhanDAr hoy ne vairAgyanA range rangAyelA hoy.....aho! ame AvA muni
thaIe e dashAne dhanya chhe!! dehane svapney potAno mAnatA nathI.
shreNIkarAjA kShAyik samakitI hatA....teo potAnA rAjabhanDAranA ratnone to
patthar samAn mAnatA hatA, ne munionA ratnatrayane mahA pUjya ratna mAnIne temano
Adar karatA hatA. yogI–munionA atIndriy Anand pAse viShayabhogone viSh jevA
mAnatA hatA. “bhagavAn padhAryA” evI vadhAmaNI jyAn mALIe ApI tyAn ek
rAjachihna sivAy sharIr uparanA karoDonI kimmatanA badhA dAgInA tene vadhAImAn ApI
dIdhA....ne sinhAsan uparathI tarat UbhA thaIne bhagavAnanI sanmukh sAt pagalAn jaIne
namaskAr karyA; AvI to sarvagnaparamAtmA pratye bhakti ane bahumAn! te shreNIkarAjA
bhaviShyamAn tIrthankar thavAnA chhe. pahelAn muninI virAdhanA karelI tethI narakanun AyuShya
bandhAI gayun, ne tethI atyAre narakamAn chhe. chhatAn tyAmpaN samyagdarshananA pratApe dehathI bhinna
chaitanya tattvanun bhAn varte chhe. A deh hun nahi, hun to chaitanyasvarUp AtmA chhun–evun bhed–

PDF/HTML Page 13 of 65
single page version

background image
: 10 : Atmadharma : jeTh : 2492
gnAn tyAn paN temane varte chhe; ne teTalI samAdhi tyAn narakamAn paN tene chhe.
A rIte antarAtmA potAnA AtmAne dehAdithI bhinna jANIne AtmAnI ja
bhAvanA bhAve chhe; tethI mRutyu prasange paN AtmabhAvanApUrvak temane samAdhi rahe chhe.
AA 63–66AA
jagatamAn sauthI sundar nagarI
lankAvijay pachhI jyAre ayodhyAmAn rAm–
lakShmaNano rAjyAbhiShek thayo tyAre saune Ichchhit
puraskAr Apyo; bharatane paN pUchhayun ke bandhu! tAre kaI
nagarI joIe chhe?
tyAre vairAgI bharat kahe chhe: bandhuvar! mAre
mokShanagarI joIe chhe; hun mokShanagarIne mArI sthAyI
rAjadhAnI banAvavA mAngun chhun.
rAm kahe chhe–bandhu! tyAn to pachhI ApaNe banne
sAthe jaIshun; parantu atyAre hun tane koI sundar nagarI
ApavA Ichchhun chhun.
bharat kahe chhe–bhAI! mokShanagarIe javAmAn vaLI
bIjAnI sobat kevI? tyAn to jIv ekalo ja jAy chhe,
bIjAno sang hoto nathI. ane e mokShanagarI karatAn
sundar bIjI koI nagarI nathI ke jenI mane IchchhA hoy!
mokShanagarI e ja sAchun shAshvatadhAm chhe, enA sivAy
mRutyulokanI badhI nagarI to nAshavant ane bhADutI ghar
samAn chhe.–hun to mokShanagarInA ja rAhe javA Ichchhun chhunn.
mokShanagarI e ja jagatamAn sauthI sundar nagarI chhe.
(‘सम्मति’ marAThInA AdhAre)

PDF/HTML Page 14 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 11 :
mokShamandiranun udghATan karIne temAn
dharmAtmA shuddhAtmArUp samayasArane sthApe chhe
(vaishAkh vad AThamanA pravachanamAnthI)
* AtmAnun hit thAy evo IShTa upadesh shrI guru Ape chhe.
* je jIv pote AtmAnA sat sukhano kharo abhilAShI na thAy, ne anrta
AtmashodhamAn pote na varte, to guruno upadesh tene shun kare?
* are, paramAn sukh kalpIne tyAn phAmphAn mAravAmAn anantakAL gumAvyo, paN sukh na
maL‌yun; mArun sukh to mArAmAn chhe, mATe mArA svarUpamAn vaLIne sukh shodhun–Am
jene svanA satsukhanI abhilAShA thaI chhe ne parasukhanI kalpanA chhUTI gaI chhe–
evo jIv vairAgI thaIne svabhAvasukhane vAramvAr bhAve chhe. ne e rIte pote
bhAvanAvaDe AtmAnun param IShTa–sukh prApta kare chhe. eTale paramArthe te pote
potAno mArgadarshak guru chhe.
* pahelAn to jIv pote mokShasukhano abhilAShI thAy, teno sAcho upAy jANe, ne
antaranI bhAvanAvaDe te upAyanA prayatnamAn varte, tyAre AtmA pote potAne
mokShanA mArge dorI janAr guru chhe. pote mArga na jANe ne sukhanA mArge potAnA
AtmAne pote na laI jAy to bIjA guru tene shun karavAnA chhe?
* gurue to mArgano upadesh Apyo, paN te mArgane anusarashe koN? jIv pote
te prayatnathI te mArgane anusarashe tyAre te sukh pAmashe; ne tyAre bIjA guru
tenA nimitta kahevAshe. A rIte paramArthathI to AtmA pote ja potAne sukhamArge
dorI janAro guru chhe. bIjA guru Ane mokShamArge laI jAy–em kahevun te to
vyavahAr chhe, nimittamAtra chhe–kevun? ke gatimAn dharmAstikAy jevun.
* AtmAnA satsukhano je abhilAShI thAy tene jagatasambandhI bIjI abhilAShA

PDF/HTML Page 15 of 65
single page version

background image
: 12 : Atmadharma : jeTh : 2492
antaramAn na hoy. jagatanA mAnanI spRuhA ene na hoy. ek dharmAtmAne kahyun
“tamane Avun anek bhavanun gnAn AvI pavitratA, te lokamAn jarAk prasiddha
thAy....to.....” tyAn to sahaj bhAve te dharmAtmA bolyA– “jagatamAn bahAr
paDIne shun kAm chhe!” AhA! juo, vairAgya! are, amArAn sukh to amArI
pAse chhe ne amArA upAyathI ja te maLe chhe. bahAramAn sukh nathI ne bahAranA
upAyathI paN sukh nathI. antaramAn amArA sukhano upAy vartI rahyo chhe, tyAn
jagatane dekhADavAnun shu kAm chhe! potAnun kAm potAmAn thaI ja rahyun chhe. juo, to
kharA! keTalI nispRuhatA! potAne potAmAn samAvAnI bhAvanA chhe.
* ahA, potAnA AtmAnA mokShasukhanI ja jene tAlAvelI chhe, te tenA upAyane
jANIne tenA prayatnamAn pravarte chhe, ne tene mokShamandiranun udghATan thAy chhe, tenA
AtmAmAn shuddhaAtmArUp samayasAranI sthApanA thAy chhe. juo, Aje
svAdhyAyamandiranun udghATan ne samayasAranI pratiShThAno divas chhe. temAn ahIn
dharmAtmA mokShamArganA mandiranun udghATan karIne, AtmAmAn shuddha samayasAranI
sthApanA kare chhe–tenI A vAt chhe.
* sukhano abhilAShI thaIne teno mArga AtmA pote shodhe chhe, ne tyAre bIjA
dharmAtmA–guru to gatimAn dharmAstikAyavat nimittamAtra chhe. je svayam agnAnI chhe
tene bIjAvaDe gnAnI karI shakAto nathI. te svayam jAgIne mokShamArgamAn gaman kare
to dharmAtmA dharmAstikAyanI mAphak tene udAsIn nimitta chhe. paN je jIv svayam
pote mokShamArgamAn gaman karato nathI tene kAI parANe guru gnAn karAvI shakatA
nathI,–jem sthir rahelA padArthane dharmAstikAy kAI parANe gati karAvatun
nathI tem.
* je jIv jagatanI spRuhA chhoDI, Atmasukhano abhilAShI thaI svabhAvasanmukh
udyam vaDe mokShasukh sAdhavA nIkaL‌yo tene guruno IShTa upadesh nimitta chhe. tevA
guru–dharmAtmAo pratye tene bhakti bahumAn–vinay vagere bhAvo hoy chhe. paN
kAryanI utpatti to potAnA upAdAnanA svAbhAvik guNavaDai potAnA prayatnathI
ja thaI chhe; yogyatA vagaranA jIvane lAkh guruono upadesh vaDe paN gnAnanI
utpatti karAvI shakAtI nathI. yogyatAvALo jIv svat; preraNAthI jyAre
gnAnAdimAn pravarte chhe tyAre guruno upadesh to mAtra nimitta (dharmAstikAyavat) chhe.

PDF/HTML Page 16 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 13 :
* gatimAn jevun dharmAstikAy nimitta, tevun ja samyaggnAnamAn guru nimitta,–Am
kahIne upAdAn–nimittanI svatantratA batAvI chhe. bhAI, svataH agnAnI jIvane
bIjA koI vaDe gnAnI karI shakato nathI, ne svat; gnAnI jIvane jagatamAn bIjo
koI agnAnI karI shakato nathI, jIv pote potAnI yogyatAnAbaLathI ja gnAnI ke
agnAnI thAy chhe. temAn bIjA to mAtra taTastha nimitta chhe.
* paN, jem gativAn vastune dharmAstikAy ja nimitta hoy, viruddha na hoy, tem
mokShasukharUp pariNamanAre gnAnIdharmAtmAguru pratye vinay–bhakti–bahumAn hoy,
tevun ja nimitta tene hoy, viruddha nimitta na hoy. chhatAn nimittanI AdhInatA
nathI. jem gati vakhate nimittarUpe dharmAstikAy hoy ja chhe, kAI tene bolAvavA
javun nathI paDatun ke ‘mAre gati karavI chhe mATe tun nimitta thavA Av.’ tem
mokShasukhano abhilAShI jIv potAnI yogyatAvaDe prayatnapUrvak jyAre
mokShamArgamAn gaman kare chhe tyAre dharmAtmAguruono IShTa upadesh tene nimittarUpe
hoy chhe. paN tene shodhavA mATe rokAvun nathI paDatun. upAdAn–nimittanI sandhi
sahajapaNe maLI ja jAy chhe. mATe he jIv! tun jAgIne tArA sukhano udyam kar,–
evo IShTa upadesh chhe.
* prashna:– yogyatAthI ja kArya thAy chhe ne bIjo temAn kAI karato nathI to shun
nimittanun nirAkaraN thaI gayun? niShedh thaI gayo?
tenA uttaramAn kahe chhe ke prakRut kArya thavAmAn vastunI yogyatA ja kAryakArI chhe, tyAn
bIjA guru ke shatru–te to bAhya nimittamAtra chhe; dharmAstikAy jem gatimAn
udAsIn nimitta chhe, tem bIjA padArtho mAtra nimitta chhe. AthI nimittano
niShedh nathI thaI jato, paN vastusthiti jem chhe tem rahe chhe. nimittapaNe nimitta
hovA chhatAn prakRut kAryamAn (–hit, ahit vageremAn) te dharmAstikAyavat
akinchitkar chhe. jem gatimAn dharmAstikAy nimitta hovA chhatAn te akinchitkar chhe,
tem badhAy nimitto akinchitkar chhe. hitamAn guru nimitta, ke ahitamAn shatru
nimitta, te banne nimitto akinchitkar chhe, jIvone hit–ahitarUp pravRutti
potAnI ja yogyatAnA baLe thAy chhe. AvI svatantratAno upadesh te ja IShTa
upadesh chhe; hit ahitamAn jIvanI parAdhInatA batAve to te upadesh IShTa nathI,
satya nathI, hitakar nathI.
(IShTopadesh gA. 34–3p)

PDF/HTML Page 17 of 65
single page version

background image
: 14 : Atmadharma : jeTh : 2492
Atmik–ArAdhanAnA hetubhUt pU. gurudevanun jIvan mumukShuone AdaraNIy chhe.
hajAro mumukShuonA jIvanamAn gurudevano upakAr chhe. daravarShe bhakti ane ullAsapUrvak
hajAro mumukShuo gurudevanI janmajayantino utsav Ujave chhe. A varShe paN vaishAkh sud
bIje gurudevanI 77mI janmajayanti TheraTher AnandollAsapUrvak ujavAI hatI. sonagaDhamAn
gurudevanI janmajayantino A utsav gurudevanI chhatrachhAyAmAn pAnch varShe ujavAto hovAthI
visheSh AnandollAsapUrvak ujavAyo hato.
ek taraph janmotsavanI vividh taiyArIo chAlI rahI hatI; bIjI taraph
siddhachakravidhAn–mahApUjA ghaNA AnandollAsathI chAlatun hatun. chaitra vad amAse 1024
arghanA mahApUjanamAn pU. gurudev padhAryA hatA; siddhachakravidhAnanI pUrNatA atyant harSha–
bhaktipUrvak thaI hatI.
77mA janmotsavano sUchak ek sUsajjit mangalamanDap svAdhyAy mandiranA
prAngaNamAn rachAyo hato. A mangalamanDapanI rachanA aShTamangal tathA aShTaprAtihArya sambandhI
77 vastuo (chAmar–chhatra–bhAvamanDal–sinhAsan–divyadhvani–devadundubhI–puShpavRuShTi–
ashokavRukSha–kalash–jhArI–darpaN–svastik–dhajA–vInjhaNA) vaDe thaI hatI. manDapamAn dharmachakra
pharatun hatun. bIjI taraph 77 svastikanI mangaLamALA jhulatI hatI, 77 pUrNakaLash shobhatA
hatA ne 77 dIpakonI dIpamALA laTakatI hatI. moTA daravAje sTIlanA vAsaNonun moTun
praveshadvAr jhagajhagAT karatun hatun. daravAjAthI svAdhyAy mandir sudhIno rasto AmraphaLathI
jhulatI 77 kamAno vaDe atishay susajjit karavAmAn Avyo hato. e susajjit
kamAno vachche thaIne pU. gurudev ‘mangalamanDap’ mAn padhAryA hatA.
ATh divas agAuthI ja bhaktimAn harShollAs ane navInatAno prArambh thaI
gayo hato....jemAn vaishAkh sud ekam bIjanA divasonI bhakti to bahu ja AnandakArI
hatI. ajameranI bhajanamanDaLI AvI hovAthI rAtre paN bhaktino progrAm raheto hato.
vaishAkh sud ekame Akho divas taiyArI chAlI hatI. rAtre jinamandiramAn janmotsav
sambandhI bhakti bAd utsavanI je umangabharI taiyArIo chAlatI hatI te darshanIy hatI.
vaishAkh sud bIjano sUrya ugyA pahelAn to chaitanyasUryanA janmanI vadhAI chArekor
prasarI rahI hatI. kyAy ghanTanAd ne kyAy

PDF/HTML Page 18 of 65
single page version

background image
: jeTh : 2492 Atmadharma : 1p :
vAjintranAd; kyAy vadhAI ne kayAnk dIpamALA.....bhaktonAn ToLeToLAn mangal vadhAI
levA svAdhyAyamandir taraph umaTayA. mangalaprabhAtamAn gurudeve jinamandiramAn AvI
sImandharanAth prabhunA darshan karyA, argha chaDAvI pUjan karyun. ne AshIrvAd lIdhA.....pachhI
mangalamArgamAn AmraphaLathI jhumatI 77 susajjit kamAno vachche thaIne hajAro bhaktonA
jayajayanAdapUrvak mangalamanDapamAn padhAryA. aShTaprAtihArya tathA aShTamangal sambandhI 77
vastuovaDe rachAyel mangalamanDap anero shobhato hato; e manDap vachche gurudev birAjatA
hatA; dharmachakra pharI rahyun hatun; 77 dIpakonI mALA jhagajhagatI hatI; 77 svastik ne 77
kaLash shobhatA hatA. manDapanI shobhA anerI hatI,–bhAmanDaL ne sinhAsan, chhatra ne chAmar,
darpaN ne kaLash, dhajA ne dudumbhI, svastik ne “kAr vagerethI manDap ghaNo shobhato hato ne
tenAthIy vadhu manDap vachche gurudev shobhatA hatA. chArekor bhaktonI bhID jayajayakArathI
suvarNadhAmane gajAvI rahI hatI. AvA umangabharyA vAtAvaraNamAn janmavadhAI sharU thaI;
hajAro bhaktoe shrIphaL vagere bheT dharIne vadhAI lIdhI...
tyArapachhI jinamandiramAn mahApUjan thayun. pUjan pachhI jinavANImAtAnI bhavya
rathayAtrA nIkaLI hatI. rajatanA rathanI badhI pIThikAomAn jinavANIne birAjamAn karyA
hatA. rathayAtrAnI A ek navInatA hatI. jinavANIno rath ghaNo shobhato hato. ane
rathayAtrAmAn vachche jinavANIrathanA sArathi tarIke gurudev rathamAn beThA hatA. senkaDo bhakto
honshathI rathane doratA hatA, ne mahA AnandathI rathayAtrA nIkaLI hatI. rathayAtrA pachhI
pravachanamAn gurudeve kahyun–A bhagavAn AtmA samyaksvabhAvI sUrya chhe, tene deh nathI,
tene janma–maraN nathI, to gnAnIne maraNano bhay kevo? janma ke maraN mArAn nathI, hun
to avinAshI gnAnasUrya chhun. bhAv mArA svarUpamAn nathI; bhav ane bhavano bhAv mArA
chaitanyasvarUpamAn nathI. jem sUryane maraN nathI tem chaitanyasUryane maraN nathI. e to
sahaj svayamsiddha shAshvat vastu chhe. AvA janma–maraNarahit gnAnasvarUpanI ArAdhanA
karavA mATe A avatAr chhe; bhavanA abhAv mATe A bhav chhe. bhavanun kAraN bhrAnti, te
jyAn chhUTI gaI tyAn have bhav kevA?
ab ham amar bhaye na marenge.
yA kAran mithyAtva dIyo taj,
phir kayon deh dharenge?
......ab
0
Am sabhAne bhavanA abhAvanI bhAvanAmAn jhulAvatAn jhulAvatAn gurudeve kahyun ke–
svabhAvano sang karavAthI nirAkUL Anand maLe chhe, jeTalun parasanganun lakSha thAy teTalI
AkuLatA chhe. AtmA ja Anandanun dhAm chhe; tenA vedanamAn koI pIDA nathI, janma–maraN
nathI, rog nathI. dehane hun dhAraN dharato nathI ne maraN paN mArUn nathI; dehathI pAr–
janmamaraNathI pAr hun to svasamvedanamAn Avato amUrta–avinAshI–chidAnand svarUp
AtmA chhun.–

PDF/HTML Page 19 of 65
single page version

background image
: 16 : Atmadharma : jeTh : 2492
mArA antaramAn svasamvedanathI,
chaitanyasUrya UgIyojI....
chetananA antaramAn svasamvedanathI
samakit sUraj UgIyojI.....
Am dharmIne apUrva suprabhAt khIlyun chhe. gnAnI potAne chaitanyalakShI jANatA thakA
nishank chhe; tene maraNAdino bhay hoto nathI kemake AtmAnun maraN kadI thatun nathI.
pravachan pachhI mAnanIy pramukhathI vageree sabhA taraphathI gurudev pratye abhinandan
tathA shraddhAnjali vyakta karatA bhAShaNo karyA hatI, tathA janmotsavanI khushAlImAn 77 rUA.
nI anek rakamo jAher thaI hatI. bapore sonagaDhanI bAlikAoe janmotsavano
mahimA vyakta karatun Anand–nATak karyun hatun; temAn videhanun varNan ane gurudevano mahimA
vagere sAmbhaLatA saune harSha thato hato bapore pravachan pachhI bahAragAmathI AvelA
sandeshAonun vAnchan thayun hatun. (ghaNA sandeshAo hovAthI mAtra nAm ane gAm ja
vanchAyA hatA.) ashokanagar, kalakattA, nArAyaNanagar, bharUch, dilhI, khanDavA, Indor
vaDAl, boTAd, vInchhIyA, morabI, surendranagar, bhopAl, mumbaI, madrAs, pAlej,
jInIvA, nAIrobI, surat, amadAvAd, jAmanagar, pAlItANA, ghATakopar, porabandar,
baDI sAdaDI, ajamer, vaDhavAN, vAnkAner, ghonDa, jayapur, lashkar ashokanagar, moshI
(AphrikA), rAjakoT, dhrAngadhrA, lAThI, bhAvanagar, punA, thANA, bhImanDI, mIyAngAm,
solApur, kharagapur, sAgar, gunA, rAdhaugaDh, dehagAm, jasadaN, khairAgaDharAj, rANapur,
valasAD, lImbaDI, choTIlA, sanAvad, jorAvaranagar, nyuyorka, kochIn, bhIlAI, rangun,
devalAlI, godharA, sahAranapur, thAnagaDh, ujjain, gaDhaDA, orIvAD, bhInDa, anjaD,
chhANI, udepur, malAD, jalagAmv, malakApur, nAgapur, eDan, rAnchI, DungaragaDh, IlorA,
sAngalI, peTalAd, jamashedapur, AkolA, bengalor–e pramANe desh–videshathI 200
uparAnta bhaktibharyA tAr sandesh AvyA hatA. sAnje temaj rAtre jinamandiramAn
ullAsabharI bhakti thaI hatI.–Am AnandapUrvak sonagaDhamAn vaishAkh sud bIj ujavAI
hatI. vaishAkh sud trIje paN utsav jevun vAtAvaraN chAlun hatun. e divase sheThashrI maganalAl
sundarajInA navA makAnanA vAstu nimitte gurudevanun pravachan temanA ghare thayun hatun.
sonagaDh sivAy bIjA paN anek sthaLoe utsAhapUrvak gurudevano janmotsav
ujavAyo hato. jemAnthI gunA, dilhI, bhopAl, sahAranapur, kalakattA, Indor vagere
sthaLoe ullAsapUrvak janmajayanti ujavavAnA samAchAr Avel chhe.

PDF/HTML Page 20 of 65
single page version

background image
: jeTh : Atmadharma : 17 :
sAdharmI pAThakonA vichArone vyakta karato A vibhAg jo ke badhA
sAdharmIo mATe khullA chhe, parantu bAlavibhAgamAn utsAhathI bhAg laIne
A vibhAgano moTo bhAg ApaNA bAl–sabhyoe ja rokI lIdho chhe. ane
bALakonA hRudayamAn A rIte dhArmik tarango vikase–te bahu sArI vAt chhe.
* bagasarAthI ek bhAI lakhe chhe ke chhokarAv utsAhathI bAlavibhAg vAnche chhe,
ane ven kare chhe ke bApujI, pustak (darshanakathA) kyAre Avashe? ne gurujInA darshan
karavA sonagaDh javun chhe–to amane kyAre teDI jasho?
* ranjanaben vADIlAl (sa. nan. 244) vaDhavAN–pUchhe chhe–ke koI paN dharmI jIv
devalokamAnthI ahIn AvI prabhAvanAnA nimitta shA mATe nahIn banatA hoy?
uttar:– atyAre paN anek dharmAtmAo dharmanI prabhAvanA karI ja rahyA chhe. ane
jyAre tevA prakArano vishiShTa prabhAvanAno yog hoy tyAre devonun Agaman vagere paN
thAy chhe. dharmAtmA jIv svargamAn paN dharmanI prabhAvanA karatA hoy chhe, ne anek jIvone
samyaktva pamADatA hoy chhe. bAkI to panchamakALamAn jem manaparyayagnAn; kShAyik
samyaktva vagereno abhAv thayo tem devonun Agaman vagere paN ghaTatun gayun. bhale devonun
Agaman na dekhAy to paN ApaNe ApaNun hit sAdhI levA pUrato mahAn prabhAvanA
yog dharmAtmAonA pratApe atyAre vartI ja rahyA chhe. dharmAtmA jyAn birAjatA hoy tyAn
temanA aShTAng–kiraNo vaDe dharmanI jAhojalAlI varte chhe ne jIvo potAnun hit sAdhe chhe.
sonagaDhanun Avun vAtAvaraN ekavAr to tamane devanA AgamananI vAt paN
bhulAvI deshe.
* rAjakoTathI rajanIkAnta pArasarAm (sa. nan. 608) lakhe chhe ke–Atmadharma hun
vAramvAr vAnchu chhun ne darek bAlamitrone vAnchavA khAs bhalAmaN karun chhun. shaili ghaNI sundar
chhe. vAnchatAn jANe em lAge chhe ke gurudevanun pratyakSha pravachan sAmbhaLun chhun, ne gurudev mArA
hRudayamAn vase chhe. ‘darshanakathA’ pustak men vAchyun chhe ne bIjA bALakone paN vAnchavA Apun chhun.