Atmadharma magazine - Ank 275a
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 3

PDF/HTML Page 1 of 45
single page version

background image
Atmadharma
varSha 23
saLang ank 275A
Version History
Version
Number Date Changes
001 Jan 2005 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 45
single page version

background image
27p
A
dukhano upAy dhIraj
re jIv! A sansAramAn anek prakAranAn dukho
Ave, AkAsh phATI paDe evI aNadhArelI
pratikULatAo AvI paDe, man munjhAI jAy ne hRuday
gabharAI jAy,–evA prasange paN dhairyasahit ATalun to
chokkas lakShamAn rAkhaje ke tArun dukh ten ja Ubhun karyun chhe.
kAn to pUrve dev–guru–dharmanI koI virAdhanAthI, koI
sAdharmInA tiraskArathI, koInA upar khoTA kalanko
nAnkhavAthI, koIne satkAryomAn vighna karavAthI–ke evA
ja koI kilaShTa–pariNAmo vaDe, ane koI mithyA
kalpanAo vaDe ten tArun A dukh Ubhun karyun chhe. e
pramANe dukhakAraNone jANIne atyant tIvrapaNe chhoD.
ane bIjun, santanI mahattvanI shikhAmaN chhe
ke–“kaTokaTInA prasange dhIraj ne shAnti rAkhavI te kharA
mumukShunun kartavya chhe...kharo AtmArthI te prasangone
lAbharUp praNamAve chhe.” game tevI paristhitimAny
varSha: 23 ank: 12 vArShik lavAjam rUA. traN: vIr san. 2492 Aso
tantrI: jagajIvanadAs bAvachand doshI. sampAdak: bra. harilAl jain

PDF/HTML Page 3 of 45
single page version

background image
sampAdakIy
ApaNA Atmadharmane Aj–kAl karatAn
gurudevanI chhatrachhAyAmAn A ankanI sAthe 23 varSha
pUrAn thAy chhe, AvatA ankathI 24 mun varSha sharU thashe.
gurudev mangalavANIthI ApaNane jainadharmanun satya
svarUp samajAvIne Atmahitano je mArga darshAvI
rahyA chhe teno sarvatra khUb prachAr thAy e
‘AtmadharmanI bhAvanA chhe. gurudevanI kRupAthI ane
saunA premabharyA sahakArathI Aje Atmadharma vadhu ne
vadhu vikAs sAdhI rahyun chhe.
pavitra paryuShaN ane kShamAvaNIparvanA mangal divaso hamaNAn ja gayA. dharmanI
ArAdhanA mATe AtmAne jAgRut karanArA, ne kaShAyanA kaluSh pariNAmothI chhoDAvIne
AtmAne shAnti denArA A parvaprasange jainamAtramAn kShamAbhAvanAnI je ati shItalachhAyA
sarvatra prasarI jAy chhe te jinavIranI vItarAgIkShamAno prabhAv chhe...ke je kShamA jinamArga
sivAy bIje hoI shake nahi. AvA kShamAvaNI prasange, AtmadharmanA samasta pAThako–
sAdharmIo tathA vaDIlo pratye je koI aparAdho thayA hoy, koInun man dubhAyun hoy to
ati namrabhAve hArdik vAtsalyapUrvak sau pratye kShamApanA chAhun chhun. keTalAk bAlabandhuo
taraphathI kShamAvaNIpatra maLel chhe, temanA pratye paN premapUrvak kShamApanA.
sUchanA:– hamaNAn AtmadharmanA darek chAlu ankamAn 40 pAnAn apAshe. A ankamAn
ek mahatvanI tattvacharchA tathA ek khAs pravachan ApavAnun thayun, tethI bhagavAn
RuShabhadevano chAlu lekh, temaj ‘vividh vachanAmRut’ A anke ApI shakyA nathI. “tattva
charchA” nI je chAlu lekhamALA hatI te “vAnchako sAthe vAtachIt” nA vibhAgamAn joDI
devAmAn AvI chhe, eTale tattvacharchAne lagatA jignAsu pAThakonA prashno tathA tenA uttar
paN e vibhAgamAn apAshe. A sivAyanI je chAlu lekhamALAo chhe te thoDA vakhatamAn
pUrI thaye bIjA navIn sudhArAvadhArA karIshun. jignAsu pAThako temaj vaDIlo taraphathI
AtmadharmanA vikAs mATenA sUchano premapUrvak AvakAravAmAn Ave chhe.
–जय जिनेन्द्र

PDF/HTML Page 4 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 1 :

vArShik
vIr san. 2492
lavAjam Aso
traN rUpiyA Disembar mAs
* varSha: 23 ank 12 *
________________________________________________________________
dharmanI ArAdhanAnun parva
(uttam kShamAdi dash dharmanun svarUp)
• • • • •
(paryuShaN vakhatanA dash dharma uparanA
pravachanomAnthI dohan vIr san. 2492)
(he bhavya! A dharmone tun paramabhaktithI jAN.)
* * * * *
AjathI dashalakShaNadharma (paryuShaN parva) sharU thAy chhe. A
shAshvat parva chhe; temAn Aje pahelo uttamakShamAdharmano divas chhe.
A kShamAdi uttam dharmo e samyagdarshanapUrvakanI chAritradashA chhe,
munine A dharmo hoy chhe. tethI ahIn kArtikeyAnuprekShAmAn kahe chhe
ke je ratnatrayayukta chhe, nirantar kShamAdi bhAvarUp pariNamyA chhe
ane sarvatra madhyastha chhe evA sAdhu te pote dharma chhe. munidharma
uttamakShamAdi dash prakArano kahyo chhe. ahIn kArtikeyAnuprekShAmAnthI
dash dharmo vanchAy chhe. AchAryadev kahe chhe ke aho, A vItarAgI
dharmanun svarUp paramabhaktithI ane uttam dharmapratyenA premathI
jANavA yogya chhe, AdarapUrvak tenI upAsanA karavA jevI chhe.

PDF/HTML Page 5 of 45
single page version

background image
: 2 : Atma dharma : Aso : 2492
(1) pahelo uttamakShamAdharma chhe–
uttamakShamAbhAvarUpe pariNamelA munivaro raudra–bhayAnak upasarga thavA chhatAn
kShamAthI chyut thatA nathI ne krodhAgnithI tapta thatA nathI, temane nirmaL kShamA chhe. shAstramAn
tenA ghaNA dAkhalA ApyA chhe. sukumAramuni, gajakumAramuni, kArtikeyamuni vagere
munivaroe ghor upasarga prasange krodh karyA vagar, kShamAdharmanI ArAdhanA karI ne svarga–
mokShanA uttamapadane pAmyA. sudarshan shrAvak vagere shrAvakoe paN upasarga prasange
kShamAbhAv dhAraN karyA te shrAvakanI uttam kShamA chhe.
kShamAdharma param shAntino denAr chhe, ne krodh dukhadAyI chhe. prAN jAy evo upasarga
Ave to paN dharmI jIvo potAnA dharmane chhoDatA nathI. krodhanun nimitta AvatAn em
vichAravun ke jo koI mArA doSh kahe chhe, te doSh jo mArAmAn hoy–to teNe shun khoTun kahyun?
ane jo mArAmAn na hoy evo doSh koIe kahyo to te to tenun agnAn chhe, jANyA
vinA agnAnathI te kahe chhe, eTale enA upar krodh sho? e to agnAnIno evo
bAlasvabhAv chhe em jANI kShamAbhAv rAkhe. koI duShTa vachan kahe, nindA kare, mAre ke
prANaghAt kare, to paN mArA dharmano dhvans karavA koI samartha nathI. bahAranI nindA–
prashansA to pUrvakarmanA uday anusAr bane chhe. dharmI tenAthI potAne bhinna jANe chhe.
kShamAthI khasIne hun krodh karun to mArA dharmano dhvans thAy, bIjo to mArA dharmano dhvans
karavA samartha nathI, ne hun mArA kShamAdharmathI khasato nathI, pachhI krodh rahyo ja kyAn?
kharekhar to krodh vagarano mAro svabhAv ja chhe. mArA upayogasvabhAvamAn krodh nathI,–
AvA svabhAvanI bhAvanAmAn lIn thatAn krodhanI utpatti ja thatI nathI.–enun nAm
uttamakShamAdharmanI upAsanA chhe. ne AvI kShamA te sAdhakane mokShanI sahacharI chhe.
(2) mArdavadharmanun svarUp
dasalakShaNaparvamAn Aje bIjo mArdavadharmano divas chhe. mArdav eTale nirmAnatA,
uttam nirmAnatA kone hoy? munione uttam mArdavarUp dharmaratna hoy chhe. te muni uttam
gnAn ane uttam tapashcharaN sahit hoy chhe to paN te potAnA AtmAne madarahit rAkhe
chhe, gnAnanun ke tapanun abhimAn thatun nathI. aho, kyAn kevaLagnAnanI achintya tAkAt! ne
kyAn A shAstragnAn! e to kevaLagnAnanA anantamA bhAganun chhe. bhale 12 angano ughAD
hoy topaN kevaLagnAn pAse to te taraNAn samAn chhe, anantamA bhAganun chhe.–Am
dharmAtmA munione vinayarUp nirmAnapariNati hoy chhe.
aho, dhanyamuninI nirmAn dashA! svabhAvanI adhikatA pAse bIjAnI adhikatA
bhAsatI nathI tethI bIjAnun abhimAn thatun nathI. samyagdarshan–gnAn–chAritranI jem A
uttam kShamA, mArdav vagere dharmo chhe te paN ratna chhe. AvI anantI nirmaLaparyAyarUp uttam
ratnono bhanDAr AtmA chhe eTale AtmA chaitanya–ratnAkar chhe. AvA AtmAne je
anubhave tene koI bIjAvaDe potAnI mahattA lAgatI nathI, eTale anya padArthonun

PDF/HTML Page 6 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 3 :
abhimAn thatun nathI, temaj paryAyamAn gnAnAdino k kvisheSh ughAD hoy tenun paN
abhimAn thatun nathI. pUrNa svabhAvanI bhAvanAvaDe te pUrNatAne ja sAdhavA mAge chhe.
(3) uttam Arjav (saraLatA) dharmanun svarUp
dashalakShaN dharmamAn trIjo Arjavadharma chhe. Arjav eTale saraLatA, ratnatrayadharmanI
ArAdhanAmAn tatpar munirAj manathI vachanathI ke kAyAthI vakratA karatA nathI. potAnA
doShone chhupAvatA nathI, saraLapaNe doShanun Alochan karIne chhoDe chhe, temane uttam
Arjavadharma hoy chhe. teo bALak jevA saraL hoy chhe.
ahIn ekalA man–vachan–kAyAnA lakShe saraLatA rAkhe tenI vAt nathI, te to
shubh karmanA bandhanun kAraN chhe. ne ahIn to samvaranA kAraNarUp Arjavadharmanun varNan chhe.
man–vachan–kAyAnI kriyAothI pAr je sahaj gnAnAnandasvabhAv, temAn mAyAchAr vagere
vakratAno abhAv chhe, evA svabhAvanI ArAdhanA vaDe mithyAtvano abhAv tathA
vakrapariNAmano abhAv te uttam saraLatA chhe, te samvaradharma chhe. jyAn nirmAnatA hoy tyAn
ja AvI uttam saraLatA hoI shake. guru pAse mArA doSh pragaT karIsh to mArun mAn ghaTI
jashe–em jo mAn hoy to te doSh pragaT karavAmAn saraLatA karI shake nahi, tene mAn ke
mAyAchAr thAy. aho, munivaro ratnatrayadharmanA ArAdhak, temAn jarA paN doSh lAgI
jAy to te sahan thaI shake nahi, tarat saraLapaNe te doSh pragaT karIne tene chhedI nAnkhe chhe
ne ratnatrayanI shuddhi pragaT kare chhe. evA munione uttam saraLatA hoy chhe. tene
anusarIne jignAsune paN potAnA pariNAmamAn saraLatA hoy.
(4) uttam shauchadharmanun svarUp
dashalakShaNadharmamAn chotho uttam shauchadharma chhe. shauch eTale pavitratA, athavA
nirlobhatA; chaitanyatattvanA atIndriy AnandanA anubhav vaDe lobharahit evA nirmaL
pariNAm thAy ke bAhyaviShayonI chAhanA na rahe, sonun ho ke taraNun ho, shatru ho ke mitra
ho, rasavAn AhAr ho ke nIras ho,–emAn samabhAv thAy, param AnandanA
anubhavarUp jaLavaDe tRuShNArUp malinatAne dhoI nAnkhe, ashuchI pariNAmane dhoIne
shuchIrUp pariNAm thAy tenun nAm uttam shauchadharma chhe. paramAn sukh mAne tene paranI
tRuShNA TaLe nahi ne santoSharUp shauch thAy nahi. svadravyanA AnandamAn jene tRupti thaI chhe
tene ja paranI tRuShNA maTe chhe. tene dehanA jIvananoy lobh nathI. hun to mArA Anand ane
chaitanya vaDe jIvanAr chhun tyAn bIjA jIvatarano lobh sho? mArAthI ja hun tRupta bharapUr–
bharelo chhun tyAn bIjAnI tRuShNA shI? AvA nirmaL chittavaDe rAgadveSharahit pariNAm thAy
tenun nAm shauchadharma chhe. samyagdarshanavaDe chittanI nirmaLatA thayA vagar shauchadharma hoy nahi.
par padArthanI chAhanArUp je mel, tene svAnubhavanA santoSharUp pavitra jaL vaDe dhoI

PDF/HTML Page 7 of 45
single page version

background image
: 4 : Atma dharma : Aso : 2492
nAnkhIne AtmAne pavitra karavo te uttam shauchadharma chhe.
(pa) uttam satya dharmanun svarUp
bhagavAn jinendradevanI vANImAn je vastusvarUp kahyun chhe te satya chhe, tevA
vastusvarUpane jANavun, ane te jinasUtraanusAr ja vachan kahevA, te uttamasatyadharma chhe.
bhagavAne kahelA satya vastusvarUpane (jaD–chetananI bhinnatA vagerene je jANe paN nahi
ne viparIt mAne tene to satyadharmanI ArAdhanA hotI nathI, jyAn gnAn ja khoTun chhe tyAn
satyadharma kevo?
bhagavAne sphaTikanI jem AtmAnI nirmaLatAne dharma kahyo chhe. ‘जिन सोही है
आतमा, अन्य होई सो कर्म–shuddha AtmAno svabhAv jemAn karmakalank nathI–rAgadveSh
nathI, evA AtmAnI ArAdhanAne bhagavAne dharma kahyo chhe. te dharmanun pratipAdan karanArI
vANI te ja satya vachan chhe. enAthI virUddha je kahe, je rAgAdi kaShAyabhAvone dharma
manAve–te satyavachan nathI. rAgathI dharma mAnanArane vItarAgamArgamAn satyadharmanI
ArAdhanA hotI nathI. munivaro pote to antaramAn chidAnand svabhAvamAn ekAgratAvaDe
vItarAgIsatyadharmane ArAdhI rahyA chhe, ne vANImAn paN evA vItarAgabhAvarUp
satyadharmanun pratipAdan kare chhe. game tevI pratikULatAmAny dharmanun svarUp viparIt kahe nahi.
ekalA laukikamAn satya bole paN satyadharmanun svarUp jANe nahi to tene satyadharma hoto
nathI.–Am satya vastusvarUp jANIne satyadharmanI ArAdhanA karavI joIe.
(6) uttam sanyamadharmanun svarUp
sAkShAt mokShamArganA ArAdhak evA munivarone uttamakShamAdi dash dharmo hoy chhe tenun
A varNan chhe. Aje chhaThTho divas uttam sanyamadharmano chhe. munivarone samyagdarshan–gnAn–
chAritra vaDe evI sanyamadashA pragaTI gaI chhe ke ek taraNAnne paN chhedavAnI vRutti temane
hotI nathI. ekendriyAdi koI jIvane haNavAnI vRutti thatI nathI, e rIte jIvonI rakShAmAn
tatpar chhe. andaramAn kaShAyavaDe AtmAnI hinsA thAy chhe, enAthI AtmAnI rakShA karavI
eTale pote potAnA svarUpamAn ekAgratArUp vItarAgabhAv pragaT karavo te sAcho sanyamadharma
chhe. ne Avo sanyamadharma hoy tyAn koIpaN jIvanun ahit karavAnI vRutti hoy nahi, temaj
IndriyaviShayono rAg hoy nahi. ene sanyam kahevAy chhe. A sanyam kAI dukharUp nathI, e
to vItarAgI AnandarUp chhe. pahelAn to kaShAyothI atyant bhinna AtmAne jANyo chhe, eTale
ke samyagdarshan ne samyaggnAnapUrvak sanyamadharma hoy chhe. dharmI gRuhasthane paN sanyamadharmanI
bhAvanA hoy chhe. tathA trasahinsAdi tIvra kaShAyanA pariNAmo tene hotA nathI.
(7) uttam tapadharma
chAritranI ArAdhanAmAn ugratA karavI tenun nAm tap chhe. samyagdarshan ane gnAn
uparAnta upayogane ugrapaNe svarUpamAn ekAgra karavAno udyam

PDF/HTML Page 8 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 5 :
te uttam tap chhe. dharmAtmA potAnA chaitanyanA param Anandane sAdhavAmAn mashagul hoy
tyAn AlokanA ke paralokanA bhogonI vAnchhA tene hotI nathI, tathA shatru–mitramAn
samabhAv chhe, anukULatA pratikULatAmAn samabhAv, sonun ke taraNun temAn samabhAv nindA
prashansAmAn temaj jIvan–maraNamAn paN samabhAv karIne, rAgadveSh rahit upayogane
nijasvarUpamAn thambhAve te munine uttam tap chhe. AvA tapavaDe AnandanI vRuddhi thAy chhe ne
vibhAvapariNatinA sanskAr chhUTe chhe. A rIte upayogane shuddha karIne svarUpamAn thambhAve chhe,
atyant baLapUrvak upayogane lIn kare chhe, te param tapadharma chhe.
bhed apekShAe tenA bAr prakAr chhe. paN te badhAmAn AvI upayoganI shuddhi sAthe hoy
to ja sAcho tap kahevAy. munivaro AvA tapanI ArAdhanAvaDe potAnA AtmAne shuddha kare chhe.
(8) uttam tyAgadharmanun svarUp
Aje dashalakShaNaparvamAnAThamo divas uttam tyAgadharmano chhe. tyAg eTale
mamatvano abhAv, gnAnadarshanamay potAno shuddhaAtmA, enA sivAy samasta anya
bhAvone potAthI bhinna jANIne chhoDavA te uttam tyAgadharma chhe. jyAn rAgAdimAn mamatva
hoy, rAgathI dharma thavAthI buddhi hoy, puNyanA phaLamAn mIThAs hoy, tyAn tyAgadharma hoto
nathI. antaramAn shuddhAtmAnA anubhavane lIdhe sansArathI, sharIrathI ne bhogothI je atyant
virakta chhe, ane te sambandhI rAg–dveSh jene thatA nathI, tenA nirmaL pariNAmane tyAgadharma
kahe chhe. chaitanyamAn lInatA vagar bhogathI virakti thAy nahi. gnAn vinA tyAg nahi.
munione miShTa AhAranun ke pInchhI–kamanDaLanun ke sthAn vagerenun mamatva hotun nathI. jyAn
dehanun ja mamatva nathI tyAn bIjAnI shI vAt! samasta bAhya bhAvothI virakta thaIne
pariNati antarasvarUpamAn vaLI gaI chhe. parabhAvathI pAchho vaLIne nijasvabhAvamAn ekAgra
thayo, temAn badhA prakArano tyAg samAI gayo. AtmAno svabhAv gnAn–darshan–AnandathI
paripUrNa chhe, ne sarvatra mamatva vagarano chhe,–AvA svabhAvanA anubhavanA baLe rAg–
dveSh–moharUp mamatva pariNAm chhUTI gayA, te ja uttam tyAgadharma chhe. aho, AvA tyAg
dharmavant sant, tenA charaNamAn namaskAr chhe.
potAnA AtmAnun sukh jeNe dekhyun hoy ne paramAn sukhabuddhi jene chhUTI gaI hoy
tene ja tyAgadharmanI ArAdhanA hoy chhe. paramAn ne rAgamAn je sukh mAne te teno tyAg kem
kare? ene to parabhAvanA grahaNarUp mithyAtvanun sevan chhe. pahelAn to samyagdarshananI
ArAdhanAvaDe mithyAtvano tyAg kare, pachhI chAritradashA pragaT karatAn rAg–dveShano paN tyAg
thAy te vastrAdi bahirang parigrah paN chhUTI jAy.–A rIte uttam tyAgadharma hoy chhe.
(9) uttam Akinchanyadharmanun svarUp
‘akinchan’ eTale kaI paN mArun nathI’ evI bhAvanArUp pariNati.
gnAnadarshanamay shuddhaAtmA ek ja mAro chhe ne bIjun kAI mArun

PDF/HTML Page 9 of 45
single page version

background image
: 6 : Atma dharma : Aso : 2492
nathI–evA bhAnapUrvak Akinchanyadharma hoy chhe. ahIn mukhyapaNe muninI bhUmikAnA dharmanI
vAt chhe eTale asthiratAnA rAgarUp vastrAdinun mamatva paN temane hotun nathI, ghar–
vastra–strI–dhan vagereno to temane rAg ja chhUTI gayo chhe, ne teno bahAramAn paN tyAg
chhe. shiShya vagerenA mamatvano paN munine tyAg, teno vikalpa chhUTIne svarUpamAn
ekAgratA–enun nAm uttam akinchan dharma chhe, ne te mokShanun kAraN chhe. dharmIne chothA
guNasthAne samyagdarshanamAn paN akinchan evA gnAyakasvabhAvanun bhAn to thayun chhe eTale
shraddhAapekShAe to akinchanadharma tene chhe. hun gnAyakabhAvamAtra chhun, mohano ekaansh paN
mAro nathI ne paradravya paramANumAtra paN mArun nathI–AvI shuddhachaitanyanI anubhUti
uparAnt temAn visheSh lInatAvaDe evo vItarAgabhAv pragaTe ke asthiratArUp mamatva
pariNAm paN na thAy,–enun nAm akinchanya dharma chhe.
(10) uttam brahmacharyanun svarUp
brahmasvarUp AtmA tenA AnandamAn lIn munivarone bAhyaviShayothI atyant
virakti hoy chhe, eTale strI sambandhI rAgavRutti ja thatI nathI ene uttam brahmacharyadharmanI
ArAdhanA hoy chhe. Avo brahmacharyadharma samyagdarshanapUrvak ja hoy chhe. jene samyagdarshan na
hoy, AtmAnun bhAn na hoy, ne paramAn sukhabuddhi hoy, rAgamAn sukhabuddhi hoy,
viShayomAn sukhabuddhi hoy, tene nirviShay evo brahmacharyadharma hoto nathI. ane AtmAnun
bhAn hoy, viShayomAn sukhabuddhi chhUTI gaI hoy, chhatAn jeTalo svastrIAdi pratyeno
rAgabhAv chhe teTalun paN abrahmacharya chhe; svarUpamAn lIn munivarone evo rAg paN hoto
nathI. AvI AtmalInatAnun nAm brahmacharya chhe. jyAn potAnA chaitanyanA atIndriyarUpane
dekhavAmAn mashagul chhe tyAn strInA rUpane dekhavAno rAg kyAthi thAy? e jaDanun DhIngalun
chhe. chaitanyanA atIndriyarUpanI ruchi thaI ne temAn lInatA thaI tyAn Anandanun vedan evun
pragaTyun ke bAhyaviShayo taraph vRutti ja thatI nathI. bAhyaviShayomAn strIne mukhya gaNIne
tenI vAt karI chhe. sarva prakArathI strIsangano tyAg ne chaitanyanA AnandamAn lInatA te
brahmacharya chhe. raNasangrAmamAn hajAro yoddhAne jItI lenArA shUravIr paN strInA ek kaTAkSha
vaDe vIndhAI jAy chhe,–mATe kahe chhe ke evA shUravIrane ame shUravIr kahetA nathI; kharo
shUravIr to te chhe ke je AtmagnAnI viShayothI virakta thayo chhe ne strInA kaTAkShabANavaDe
paN jenun hRuday vIndhAtun nathI; evA jIvane uttam brahmacharyadharma hoy chhe.
A pramANe uttamakShamAthI sharU karIne uttam brahmacharya sudhInAn dash dharmo kahyA tene
param bhaktithI jANavA, AvA dharmanA dhArak munio pratye dharmIne param bhakti–bahumAnano
bhAv Ave chhe. ne pote paN AtmAnA bhAnapUrvak krodhAdinA tyAgavaDe te dharmanI ArAdhanA
kare chhe. evI ArAdhanA te mokShanun kAraN chhe. evI dharmanI ArAdhanAnun A parva chhe.
– जय जिनेन्द्र

PDF/HTML Page 10 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 7 :
param shAntidAtArI
AtmadharmanI sahelI lekhamALA
(lekhAnk: nan 41) (ank 27p thI chAlu
bhagavAnashrI pUjyapAd svAmIrachit samAdhishatak upar pU.
(vIr san. 2482 aShAD vad dasam)
AtmAne nahi dekhanAr bahirAtmadarshI bahirAtmA shun phaL pAme chhe? ne antaramAn
AtmAne dekhanAr antarAtmA shun phaL pAme chhe? te batAve chhe–
देहान्तरगतेर्बीजं देहेस्मिन्नात्मभावना।
बीजं विदेहनिष्पत्तेरात्मन्येवात्मभावना।।७४।।
A sharIr te hun chhun–evI dehamAn ja AtmabhAvanA te navA navA sharIr dhAraN
karavAnun bIj chhe, ane dehathI bhinna chaitanyasvarUp AtmAmAn ja AtmabhAvanA te
deharahit evA videhI siddhapadanun kAraN chhe.
ekakor dehabhAvanA, ne bIjIkor AtmabhAvanA,–em be ja bhAg lIdhA chhe.
rAgAdibhAvothI je AtmAne lAbh mAne chhe tene paN kharekhar dehamAn ja AtmabhAvanA chhe;
rAgathI jeNe lAbh mAnyo tene te rAganA phaLamAn je je sanyog maLashe temAn paN te
Atmabuddhi karashe. ne tethI navA navA dehane dhAraN karIne sansAramAn rakhaDashe. paN are! hun to
rAgathI pAr, ne dehathI pAr chaitanyatattva chhun–evI AtmabhAvanA karavI te mokShanun kAraN chhe.
juo, atyAre to rAjA vagaranA rAj jevun thaI gayun chhe, jainadharmanA nAme loko
jene jem phAve tem manAvI rahyA chhe. are! A pancham kALamAn atyAre tIrthankar–kevaLI–
AchArya–upAdhyAy ne sAdhu e pAnchano virah paDyo, ne anek jIvo svachchhand poShanArA
virAdhak pAkyA...shAstranA paN

PDF/HTML Page 11 of 45
single page version

background image
: 8 : Atma dharma : Aso : 2492
UndhA artho karIne potAnI UndhIdraShTi poShe chhe. ane rAgathI ne dehAdinI kriyAthI dharma
thAy em mAne chhe. AchAryadev kahe chhe ke evA jIvo dehane ja AtmA mAnanArA chhe, ne
tenA phaLamAn pharI pharIne deh dhAraN karIne teo bhavabhramaN karashe. ane chaitanyasvarUp
AtmAne jANIne temAn ja je AtmabhAvanA kare chhe te videh padane pAme chhe eTale ke
asharIrI siddhadashAne pAme chhe. shuddha chaitanyasvarUp AtmAnI shraddhA gnAn lInatA te
AtmabhAvanA chhe. ne evI AtmabhAvanA ja mokShanun kAraN chhe. A sivAy vyavahAr
ratnatrayanA rAgathI lAbh mAnIne tenI je bhAvanA kare chhe tene dehanI ja bhAvanA chhe.
Am sIdhI rIte to dehadhAraN karavAnI bhAvanA bhale na hoy, paN dehamAn Atmabuddhi
varte chhe te ja dehane dhAraN karavAnun kAraN chhe. dehanA lakShe thatA rAgAdinI jene bhAvanA chhe
te paN dehane ja AtmA mAne chhe. vyavahAr ratnatrayanA rAganI jene bhAvanA chhe tene
rAgathI judA chaitanyatattvanI bhAvanA nathI, paN rAganI ane rAganA phaLanI ja tene
bhAvanA chhe, ne te bhAvanA ja bhavanun kAraN chhe. chaitanyasvarUp rAgarahit nirvikalpa chhe
tenI bhAvanA ja mokShanun kAraN chhe.
juo, A kALe AtmAno nirvikalpa anubhav karanArA jIvo bahu ja viral
thoDA hoy chhatAn satsamAgame AtmAnA svabhAvanun bahumAn karIne tenI hA pADanArA
jIvo to anek hoy chhe, ane jeNe AtmasvabhAvanun bahumAn karIne tenI hA pADI te
jIvo paN anukrame AgaL vadhIne samyagdarshanAdi pAmashe. paN jeNe pahelethI mArga ja
Undho lIdho chhe, satya sAmbhaLatAn paN teno virodh kare chhe, rAgathI ne sharIranI kriyAthI
dharma thAy em UndhI mAnyatAne poShe chhe evA jIvo to tattvano virodh karIne
bhavabhramaNamAn ja rakhaDe chhe.
jevun AtmAnun svarUp chhe tevun jANIne tenI bhAvanA (–shraddhA–gnAn–ekAgratA)
te mokShanun kAraN chhe. “bhAvanA bhavanAshinI”–kaI bhAvanA? ke deh hun nahi, man–vANI
hun nahi. rAgAdithI paN pAr hun to gnAnAnandasvarUp AtmA chhun–AvI AtmabhAvanA te
bhavano nAsh karanArI chhe. “AtamabhAvanA bhAvatAn jIv lahe kevaLagnAn re...”
gnAnAnandasvarUp AtmA jevo chhe tevo jANyA vagar tenI sAchI bhAvanA hoy nahi. je
dehanI kriyAone potAnI mAne–rAgane ja AtmAnun svarUp mAne te to dehane ane
rAgane ja AtmA mAnIne te dehAdinI ja bhAvanA bhAve chhe, deh te ja hun’ evA
abhiprAyane lIdhe te pharI pharIne dehane ja dhAraN kare chhe. gnAnI potAnA gnAnAnandasvarUp
AtmAne dehAdithI bhinna dekhe chhe ne te nij AtmasvarUpanI ja bhAvanA bhAve chhe, te
AtmabhAvanA vaDe mukti pAme chhe. A rIte bhAvanAanusAr bhav–mokSha thAy chhe.
jagatanA bIjA jIvo potAnI bhAvanA svIkAre ke na svIkAre paN potAnI
bhAvanAnun phaL potAne Ave chhe. sharIranI kriyA sAthe teno sambandh nathI. juo,
rAmachandrajI vanavAs vakhate jyAre gupti–sugupti munivarone AhAradAn kare chhe tyAre tyAn
jhAD upar beThelA jaTAyu pakShIne paN bhAvanA jAge chhe, muni pratye bhakti jAge chhe,

PDF/HTML Page 12 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 9 :
jAtismaraNagnAn thAy chhe, ne munivaronA charaNodakamAn paDe chhe tyAn tenun sharIr paN sundar
sonA jevun thaI jAy chhe...pachhI to te vratadhArI shrAvak thAy chhe......ne svargamAn jAy chhe.
ahIn to em batAvavun chhe ke kAI te pakShInA sharIrathI AhAradAnanI kriyA nahotI thaI,
paN tene tenA anumodananI bhAvanA karI, to te bhAvanAnun phaL Avyun. te to
shubhabhAvanI vAt chhe. e pramANe jene chidAnand svarUp AtmAmAn ja AtmabhAvanA chhe te
mukti pAme chhe, ne jene rAganI tathA dehAdinI bhAvanA chhe, temAn ja Atmabuddhi chhe te
jIv dehane dhAraN karIne janma–maraN kare chhe. A rIte je jIv shuddhAtmAne jANIne tenI
bhAvanA bhAve chhe te shuddhAtmadashAne pAme chhe, ane je ashuddhaAtmAne (rAgAdine tathA
dehAdine) bhAve chhe te ashuddha AtmAne ja pAme chhe eTale ke mithyAdraShTipaNe bhavabhramaNamAn
rakhaDe chhe. A rIte potAnI bhAvanA–anusAr bhav ke mokSha thAy chhe. paN bhAvanA shraddhA–
anusAr hoy chhe. shuddhagnAnAnandasvarUp AtmA hun chhun–evI jene shuddhAtmAnI shraddhA chhe te
jIv tenI ja bhAvanAthI mukti pAme chhe, ane deh te ja hun–rAgAdi te hun’ evI jenI
mithyAshraddhA chhe te jIv te rAgAdinI ja bhAvanAthI bhavamAn rakhaDe chhe. jene shuddhaAtmAnI
bhAvanA nathI tene dehanI ja bhAvanA chhe, dehane dhAraN karavAnA kAraNone ja te sevI rahyo
chhe, tethI te dehane ja dhAraN kare chhe. gnAnI to shuddhaAtmAne ja potAno jANIne,
shuddhAtmAnun ja sevan karIne mukti pAme chhe.
A rIte jIvanI bhAvanA ja bhav–mokShanun kAraN chhe, e sivAy karma ke guru te
koI kharekhar bhav mokShanAn kAraN nathI. Am jANIne dehAdithI bhinna potAnA
shuddhasvarUpanI bhAvanA mumukShue karavI.
।। 74।।
जय जिनेन्द्र
jyAn dharmaprasange bhID paDe tyAn tan–man–
dhan arpI detAn dharmI jhAlyo na rahe, ene ke’vun no
paDe ke bhAI! tame ATalun karo ne! paN sangh upar,
dharma upar ke sAdharmI upar jyAn bhIDano prasang
Avyo ne jarUr paDI tyAn dharmAtmA potAnI sarva
shaktithI taiyAr ja hoy. jem raNasangrAmamAn
rajapUtanun shaurya chhUpe nahi tem dharmaprasangamAn
dharmAtmAno utsAh chhAno na rahe. evo sahaj
dharmaprem tene hoy chhe.

PDF/HTML Page 13 of 45
single page version

background image
: 10 : Atma dharma : Aso : 2492
anubhUtinI kriyA
paryAyamAn ashuddhatA hovAchhatAn, shuddhAtmAnA anubhavanI rIt
bhAI, jyAre jo tyAre tArA antaramAn
Avo shuddha AtmA prakAshamAn chhe, ekakShaN paN
teno virah nathI. jem trikALane jANanArA evA
sarvagnano traNakALamAn kadI virah nathI, tem
AtmAnA shuddhasvarUpano kadI virah nathI, draShTi
kholIne dekh eTalI ja vAr chhe; shuddhanayarUpI Ankh
UghADIne jo, to AtmA shuddhasvarUpe prakAshI rahyo
chhe. AvA AtmAnA anubhavanI kriyA ahIn
AchAryadeve samajAvI chhe. A anubhUtinI kriyAmAn
mokShamArga samAy chhe.
shuddhanayanA viShayarUp AtmA kevo chhe te pragaT kare chhe, samasta parabhAvothI je
bhinna chhe, je potAthI samastaprakAre pUrNa chhe, jene Adi ant nathI, je ekarUp chhe,
samasta sankalpa vikalpanI jALano jyAn vilay thaI gayo chhe–AvA AtmasvabhAvane
prakAshamAn karato thako shuddhanay uday pAme chhe. juo, AvA AtmAnI anubhUti ane
pratIt te samyagdarshan chhe.
karmano uday te to paradravyamAn gayo, ne te uday taraphanA rAgAdi bhAvo te
parabhAvo chhe; AvA paradravya ane parabhAvothI bhinna gnAyakabhAvamAtra AtmasvabhAv
chhe, te svabhAvane shuddhanay prakAshe chhe. paradravyo, tenA bhAvo tathA tenA nimitte thatA
rAgAdi vikAro e badhAy AtmasvabhAvathI anya hovAthI parabhAvo chhe; te parabhAvothI
to judo; ane nijasvabhAvathI paripUrNa,–evo shuddhaAtmA chhe. AvA shuddhAtmAno
anubhav shuddhanayavaDe thAy chhe. Ane ja shuddhajIvatattva kahevAy chhe.
shuddhanay pote nirmaLaparyAy chhe; te bhUtArtha abhed AtmAne dekhe chhe; tenI sAthe
abhed karIne tene ja shuddhanay kahI dIdho, anAdianant ekarUp pAriNAmik
paramagnAnasvabhAve vartato je bhUtArthasvabhAv, tene anubhavanAro ‘shuddhanay

PDF/HTML Page 14 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 11 :
bhUtArtha’ chhe eTale shuddhanayavaDe AvA shuddhAtmAno anubhav karavAyogya chhe. AvA shuddhAtmAnA
anubhavamAn koI sankalpa–vikalpa nathI. shuddhaAtmAmAn to sankalpa–vikalpa nathI, ne teno
anubhav karanArI paryAyamAn paN sankalpa–vikalpa nathI. Avo anubhav thayo tyAre dravyanun
bhAn thayun. Avo shuddhaanubhav te karmano kShayakaraNashIl chhe, rAgAdino paN kShay karanAro chhe.
sharIrAdi nokarma, mohanIyAdi dravyakarma ke rAgAdi bhAvakarma e traNethI bhinna shuddhAtmaanubhUti
chhe. anant guNothI pUrNa bharelo evo AtmasvabhAv te anubhUtimAn pragaT thAy chhe. temAn koI
bhed nathI, vikalpa nathI. AvI anubhUtimAn ja sukh chhe. bIje kyAy sukh nathI. samyagdarshan
paN AvI anubhUtithI ja pragaTe chhe, ne samyaggnAn paN AvI anubhUtithI ja pragaTe chhe. e
vAt 14mI gAthAmAn AchAryabhagavAn alaukik rIte samajAve chhe–
abaddhaspRuShTa, ananya ne je niyat dekhe Atmane,
avisheSh, aNasanyukta, tene shuddhanay tun jANaje.
shuddhanay kevA AtmAne dekhe chhe? kevA AtmAnI anubhUtithI samyagdarshan thAy
chhe? te ahIn batAve chhe. abaddha ane aspRuShTa eTale karmathI bandhAyelo nahi ne karmathI
sparshAyelo nahi; paryAyonA anek AkArarUp je anya–anya paNun tenAthI rahit evo
ananya ek chaitanya AkArarUp; vadhatI–ghaTatI avasthArUp je aniyatapaNun, tenAthI
rahit nityasthir chaitanyasvabhAvamAn niyat ekAkAr; visheSho eTale guNanA bhedo
tenAthI rahit avisheSh, tathA paranA samparkathI thatun je dukh tenAthI rahit ekAnta
bodhabIjasvabhAvarUp evo asanyukta, AvA visheShaNosvarUp je AtmA, teno anubhav
shuddhanayavaDe thAy chhe, shuddhAtmAnI anubhUti kaho, shuddhanay kaho ke AtmA kaho badhun abhed
chhe. paryAyavaDe anubhav karyo tyAre Avo AtmA prakAshamAn thayo.
shuddha AtmAne A abaddha vagere pAnch visheShaNo kahyA te paN kAI pAnch bhed
batAvavA mATe nathI; ekasAthe pAnche bhAvothI abhed AtmA shuddhapaNe anubhavamAn Ave
chhe. pahelAn abaddhaspRuShTa jANe pachhI ananyapaNun jANe–em kAI bhed nathI, shuddhanayanA
anubhavarUp AtmAmAn A badhA visheShaNo ekasAthe samAI jAy chhe. shuddhanay ane tenA
viShayarUp shuddhaAtmA bannene abhed karIne vAt karI chhe; kemake shuddhanayanI anubhUtimAn
koI bhed bhAsato nathI.
A anubhUti shuddha gnAnachetanArUp chhe; karmachetanA ke karmaphaLachetanA tenAmAn nathI,
sAdhakane te hoy bhale paN anubhUtithI te bahAr chhe. pahelAn AvI upayogarUp
anubhUti thAy chhe te vakhate samyagdarshan thAy chhe. pachhI bahAr Ave tyAre paN labdharUpe
AvI anubhUti dharmIne varte ja chhe. chothA guNasthAnathI ja dharmIne shuddha gnAnachetanAnI
anubhUti sharU thaI gaI chhe. te anubhUti AnandachetanArUp chhe. AtmAnI anubhUtimAn
ghaNI gambhIratA chhe. vyavahAranI paryAy (rAgAdi paryAy) temAn samAtI nathI, te to

PDF/HTML Page 15 of 45
single page version

background image
: 12 : Atma dharma : Aso : 2492
‘anAtmA’ chhe shuddhanayanA AtmAmAn teno abhAv chhe. baddhaspRuShTa Adi parabhAvo abhUtArtha
hovAthI, jyAn shuddhanayavaDe AtmA antaramAn vaL‌yo tyAn te parabhAvo svabhAvathI bahAr rahI
jAy chhe, ne tenAthI rahit evA shuddha svabhAvapaNe AtmA anubhavAy chhe. Avo anubhav
kare tyAre svabhAvanI samIp thayo kahevAy; upayogane svabhAvamAn joDyo eTale svabhAvanI
samIpatA thaI, ne parabhAvathI dUr thayo. baddha–spRuShTa Adi vikArI bhAvo kAI shuddhAtmAnA
anubhavamAn bhegA nathI AvatA, kemake te svabhAvanI chIj nathI, eTale svabhAvanA
anubhavathI te bahAr rahI jAy chhe. AvA anubhavanun nAm shuddhanay chhe.
jignAsuno prashna
shrI gurue kahyo tevA shuddhAtmAno anubhav karavAnI jignAsAthI shiShya pUchhe chhe:
prabho! Ape kahyo tevA shuddhAtmAno anubhav kaI rIte thAy? ‘jevo kahyo tevo’ k
lakShamAn to lIdho chhe ne sAkShAt anubhUti mATe jignAsAthI pUchhe chhe: paryAyamAn to A bandh ne
vikArI bhAvo dekhAy chhe, te hovA chhatAn tenAthI rahit shuddhaAtmAnI anubhUti kevI rIte
thAy? te kRupA karIne samajAvo. juo A svAnubhavanI najIk AvelA jignAsuno prashna chhe.
shrI guru tene anubhUtinI rIt samajAve chhe
shrIguru tene shuddhAtmasvarUp samajAve chhe: he shiShya! paryAyamAn je bandhan ane vikAr
dekhAy chhe te abhUtArtha chhe, te bhAvo AtmAnA svabhAvabhUt nathI, shuddhanayanA viShayarUp
AtmAmAn te bhAvo nathI; mATe shuddhAtmasvarUpane dekhanArA shuddhanayavaDe anubhav karatAn te
bhAvothI rahit evI shuddhAtmaanubhUti thAy chhe. gnAnasvabhAvanA anubhavamAn te bhAvo
bhegA anubhavAtA nathI paN bhinna rahe chhe. mATe vikArathI bhinna thaIne, ne svabhAvamAn
ekatva karIne anubhav kar, to jevo kahyo tevo shuddhAtmA tane anubhavamAn Avashe.
anubhavamAn AvI shake evI A vAt chhe. A vAt draShTAntathI spaShTa samajAve chhe–
jem kamaLapatrane jaLathI sparshAvArUp avasthAthI jotAn temAn jaLathI sparshAvApaNun chhe
te bhUtArtha chhe eTale ke avasthAmAn te vidyamAn chhe; paN kamaLapatrano evo svabhAv chhe ke
pANI tene sparshe nahi, jarAk Unchun karo to te korun ne korun hoy, evA asparshIsvabhAvathI
juo to kamaLapatramAn pANIthI sparshAvApaNun abhUtArtha chhe, pANI tene aDyun ja nathI. tem
anAdikALathI bandhAyelA AtmAne karmabandhan ane vikArI avasthA taraphathI juo to te
bandhAyelo ane vikArI dekhAy chhe, eTale avasthAmAn te bandhan ane vikAr bhUtArtha chhe,
vidyamAn chhe, parantu AtmAnA gnAnasvabhAvamAn vikArano ke karmano jarAy sparsha ja nathI,
AvA svabhAvanI samIp jaIne (eTale ke temAn upayogane joDIne) anubhav karatAn bandhan
ane vikAr vagarano shuddhaAtmA anubhavamAn Ave chhe; te baddha–spRuShTAdi bhAvo abhUtArtha
hovAthI, tenAthI rahit evo AtmA shuddhanayavaDe anubhavAy chhe.
ekalI vikArI paryAyane ja dekhanAro jIv, svabhAvathI dUr ne vikAranI samIp thaIne

PDF/HTML Page 16 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 13 :
(vikAramAn tanmay thaIne) AtmAne vikArI ja anubhave chhe. paN shuddhanayavaDe
svabhAvanI samIp jA (temAn tanmay thaIne ekatvabuddhi kar) ne vikArathI dUr thA–tene
bhinna jAN, to shuddhaAtmA tane anubhavamAn Avashe.
vAh, TUnkAmAn anubhavano mArga samajAvyo chhe! vikArane abhUtArtha karIne jyAn
svabhAvamAn ekatA karI tyAn Anandasahit AtmA anubhavAy chhe. te ekAnta–bodhabIjarUp chhe.
AvA svabhAvamAn ekatva karavun te ‘hukamano ekko’ chhe, koI parabhAv tene jItI shake nahi.
bhAI, tArI kAyamI TakatI chIj shun chhe? ekalA gnAnaAnandathI bharelo
ekasvabhAv te tArI kAyamI chIj chhe. vikAr ke parano sang e kAI kAyamI chIj nathI,
e to kShaNamAn chhUTI janAr chhe; svabhAvamAn vaLatAn e vikAr ke parasang bhinna rahI jAy
chhe. mATe te svabhAv sAthe ekamek nathI, paN judA ja chhe. atyAre paN shuddhanayavaDe te
judA ja anubhavAy chhe. Avo anubhav te shuddhanay chhe; te samyagdarshan chhe, temAn AtmA
satyasvarUpe prakAshamAn chhe.
bhAI, jyAre jo tyAre tArA antaramAn Avo shuddhaAtmA prakAshamAn chhe. ekakShaN
paN teno virah nathI. jem trikALane jANanArA evA sarvagnano traNakALamAn kadI virah
nathI, tem AtmAnA shuddhasvarUpano kadI virah nathI. draShTi kholIne dekh, eTalI ja vAr
chhe shuddhanayarUpI Ankh UghADIne jo, to AtmA shuddha svarUpe prakAshI rahyo chhe–
vikArIbhAvo te svabhAvamAn praveshI gayA nathI, te to upar–upar tare chhe, svabhAvathI
bahAr ja rahe chhe. AvA AtmAnA samyaksvabhAvano tame anubhav karo em
AchAryadevano upadesh chhe.
jem shrImadrAjachandrajI kahe chhe ke–
upaje moh vikalpathI samasta A sansAr;
antarmukh avalokatAn vilay thatAn nahi vAr.
temaahIn kahe chhe ke–
vikArobhAvo AtmAnA shuddhasvabhAvathI bahAr,
bhUtArthasvabhAvanI draShTithI te abhUtArtha thatAn nahi vAr.
juo, A anubhUtinI kriyA batAve chhe. A kriyA te dharma chhe; A anubhUtinI
kriyAmAn samyagdarshan–gnAn–chAritrarUp mokShamArga samAy chhe. – जय जिनेन्द्र
re jIv! AvA bhayankar asahya dukhasamudramAn tane chen nathI paDatun to temAnthI
UchhaLIne bahAr kem nathI nIkaLI jato! ne antaramAn bharelA AnandasamudramAn DubakI
kem nathI mArato! santo to vAramvAr tane tArun AnandadhAm batAve chhe.

PDF/HTML Page 17 of 45
single page version

background image
: 14 : Atma dharma : Aso : 2492
AtmasvabhAvanI anubhUtimAn tenA sarve guNonA
nirmaLakAryanI pratIt bhegI samAI jAy chhe
bhAdaravA sud 12 (san. 2022) nA roj
A ‘utpAdavyayadhruvatva shakti’ uparanA visheSh
manthanathI pU. gurudeve pravachanamAn je khAs bhAvo
kahyA teno sAr ahIn ApavAmAn Avyo chhe.
AtmAnI 47 shaktimAn utpAdavyayadhruvatva nAmanI ek shakti chhe. kramapravRutti
eTale utpAd–vyay, ne akramapravRutti eTale dhruvatA, AtmAnA svabhAvane draShTimAn
lenArane AvA kram–akram svabhAvano nirNay paN thaI jAy chhe. sarvagnadeve traNakAL
jANyA mATe kramabaddhaparyAy thAy–em sarvagnatAnA AdhAre to kramabaddhaparyAyanI siddhi
thAy ja chhe, paN ahIn to AtmAnI ja shaktinA AdhAre kramabaddhaparyAyanI siddhi thAy
chhe, te vAt Aje baporanA manthanamAn AvI, te atyAre kahevAy chhe.
anantashaktisampanna AtmAne anubhavamAn letAn tenI A utpAd–vyay–
dhruvatvashakti paN pratItamAn AvI ja gaI, ne tenI pratIt thatAn akramarUp guN ne kramarUp
paryAy te paN pratItamAn AvI ja gayA. A rIte utpAdavyayadhruvatva shaktivaDe paN
kramabaddhaparyAy siddha thaI jAy chhe. Am to A kramabaddhaparyAyanI vAt ghaNA nyAyathI
AvI gayelI chhe, paN Aje A judI DhabathI kahevAy chhe. dravyamAn ja evI shakti chhe ke
paryAyo kramekrame pravarte, ne guNo ekasAthe akrame rahe. eTale dravyasvabhAvanI pratItamAn
enI pratIt paN AvI jAy chhe.
kram–akramavartanarUp je utpAd–vyay–dhruvatva svabhAv, te svabhAvano nirNay
karanAranI draShTi kyAn jAy chhe?–AtmAnA svabhAvamAn jAy chhe, kemake AtmAnA
svabhAvanI draShTithI ja tenA dharmano sAcho nirNay thAy chhe. ekek guNanA bhedanA lakShe
yathArtha nirNay thato nathI. guN kono? ke guNIno; te guNI evA Atmadravya

PDF/HTML Page 18 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 15 :
upar draShTi gayA vagar tenA utpAd–vyay–dhruvarUp dharmano (ke kram–akramavartIpaNAno)
nirNay thAy nahi. AtmA upar draShTi rAkhIne AtmAnA dharmano nirNay thAy, paN bIje
kyAy draShTi rAkhIne AtmAnA dharmano nirNay thaI shake nahi. AtmAne pratItamAn letAn
teno utpAd–vyayadhruvasvabhAv paN pratItamAn AvI jAy chhe, eTale temAn akramarUp guN
ne kramarUp vartatI paryAy paN pratItamAn AvI ja gaI.
juo, AmAn potAnA ja svabhAv sAme joIne kramabaddhaparyAyano nirNay thaI
gayo; te nirNay mATe sarvagna sAme jovAnun na Avyun.
anantaguNo ek sAthe akrame rahevArUp dhruvatA, ane kramekrame paryAy thavArUp
utpAd–vyay, Avo utpAd–vyay–dhruvarUp AtmAno ek guN chhe; eTale jeNe AvA
dharmavALA AtmAne draShTimAn lIdho tene kramabaddhaparyAy paN bhegI pratItamAn AvI ja gaI,
kemake tevo svabhAv AtmAnI shaktimAn samAyelo chhe.
AtmAne pratItamAn letAn tenA dharmo paN pratItamAn AvI jAy chhe. jo krame
pravartatI paryAyarUp utpAd–vyay na mAne to teNe utpAd–vyay–dhruvatva shaktivALo
AtmA mAnyo ja nathI. AtmA upar draShTi jatAn tenA akramaguNonI ne tenI kramavartI
paryAyonI pratIt thaI ja jAy chhe. ane AvA dravyanI draShTinun phaL samyagdarshan chhe, temAn
rAganun akartApaNun paN samAI jAy chhe. ‘mArA dravyano Avo dharma chhe ke krame ane akrame
varte’–Am nakkI karavA jatAn draShTi dravya upar jAy chhe, ne dravyanI draShTithI samyagdarshan
thAy chhe. eTale samyagdarshan thatAn ja kramabaddhanI kharI pratIt thAy chhe; ne AtmA rAgAdi
parabhAvonA akartApaNe pariName chhe.
AtmAnI kharI pratIt tyAre kahevAy ke tenA anantaguNanI pratIt paN bhegI
Ave. ekalI paryAyanun ke guNabhedanun lakSha chhoDIne jyAn akhanD dravyanun lakSha thayun tyAn
dravyanA badhA guNo anAdianant kram–akramarUp vartatA pratItamAn AvyA. paryAyarUpe krame
pariNamavun ne guNarUpe akrame rahevun–evo mAro svabhAv chhe,–em banne vAt dravyadraShTimAn
bhegI samAI ja gaI.

PDF/HTML Page 19 of 45
single page version

background image
: 16 : Atma dharma : Aso : 2492
aho, dravyanI draShTimAn to gambhIratA chhe; te anant guNane potAmAn samAvI de
chhe. anubhUtimAn dharmIne evun dravya Avyun ke jenA anant guNo akrame dhruv rahe, ne
jenI paryAyo kramekrame utpAd–vyayarUp thAy; Avun utpAd–vyayadhruvasvarUp Atmadravya
draShTimAn levun te samyagdarshan chhe. AvA utpAd–vyay ne dhruvatArUp AtmAno ek
guN chhe. AvA guNasahit AtmA dharmIne anubhUtimAn Avyo; tyAn vikalpanun
kartRutva na rahyun. paryAyabuddhi na rahI. dravyadraShTimAn rAgathI bhinna nirmaL pariNaman
thayun, tyAn rAg te kALe hoy paN te kartRutvamAnthI bahAr rahI gayo te kALe tenun gnAn
rahI gayun paN kartRutva na rahyun. Avun dravyadraShTinun phaL chhe. AmAn apUrva dharma chhe.
juo A kramabaddhaparyAyanun rahasya! TheTh antarasvabhAvamAn draShTi gaI tyAre
kramabaddhaparyAyanI pratIt sAchI thaI.
sarvagnadeve joyun chhe mATe kramabaddha chhe–emAn to sarvagnano AdhAr ApIne
kramabaddhanI siddhi thaI.–e nyAy to ghaNI vAr kahevAI gayo chhe. atyAre to,
vastunA svabhAvamAn ja evo dharma chhe ke te utpAd–vyay–dhruvatvarUp dharmanA AdhAre
kramabaddhaparyAyanI siddhi thaI jAy chhe, te batAvavun chhe. AtmAnI shaktinA AdhAre ja
tenI paryAyanun kramabaddhapaNun siddha thaI jAy chhe.
(Avo kramavartIrUp utpAd–vyay–dhruvatva svabhAv to badhAy dravyomAn chhe,
jaDamAn paN chhe; paN ApaNe to ahIn AtmAnI vAt atyAre mukhya levI chhe)
vastunI utpAd–vyay–dhruvatvashaktine khyAlamAn letAn A vAt khyAlamAn AvI jAy
chhe, kemake AtmAnI A shaktinun ja evun kArya chhe ke guNothI akramapaNe ne paryAyothI
kramapaNe varte.
AtmAnA anantaguN sarvagnabhagavAne joyAn, temAn ek guN utpAd–vyay–
dhruvatA chhe, dhruvatA eTale akram rahetA guN, ne utpAd–vyay eTale kramekrame thatI
paryAyo. AvA guN–paryAyasahit utpAd–vyay–dhruvasvabhAvavALA AtmAne draShTimAn
letAn samyagdarshan thAy chhe. AtmAne abhed draShTimAn lIdho temAn bhego A guN
AvI ja

PDF/HTML Page 20 of 45
single page version

background image
: Aso : 2492 Atma dharma : 17 :
gayo, eTale guNanun akramavartIpaNun ne paryAyanun kramavartIpaNun–evI pratIt AtmAnI
anubhUtimAn samAI ja gaI. enA vagar AtmAne mAnyo ja na kahevAy.
AtmAmAn utpAd–vyay–dhruvarUp shakti trikAL chhe. have tenun kArya shun? –ke guNone
akramarUp rAkhavA ne paryAyone kramarUp pravartAvavI–evun A shaktinun kArya chhe. traNekALe
vastumAn Avun akram ne kramavartIpaNun chhe.
AtmAmAn guNaapekShAe sadrashatA ne paryAyaapekShAe visadrashatA–evo je
svabhAv chhe temAnthI paN A vAt nIkaLe chhe.
21 mI akartRutvashaktimAn, vikArabhAvanun kartRutva uparAm pAmI gayun–tenI vAt
chhe. eTale ke dravyadraShTi thatAn AtmA vikArano akartA thayo, rAgane jANavAnun rahyun paN
tenun kartRutva gnAnamAn na rahyun. AvI akartRutvashaktithI AtmA rAganA akartApaNe shobhI
UThyo. samyagdarshan thatAn je anantashaktisampanna Atmadravya pratItamAn Avyun tenI sAthe
tenI AvI akartRutvashakti paN pratItamAn AvI, eTale rAganun akartApaNun pragaTyun.–
Avun akartRutvashaktinun kArya chhe. samyagdarshan thatAn badhAy guNo svakAryane kare chhe,
nirmaLapaNe pariNaman sharU thAy chhe.
samyagdraShTine rAganun akartRutva kem thayun?–ke AtmAnI anubhUtimAn rAganA
akartApaNArUp akartRushakti paN bhegI anubhUtimAn AvI gaI chhe, eTale tyAn rAganun
kartRutva rahyun nathI, rAganA akartArUp pariNaman thayun chhe. AtmAnA svabhAvanI draShTi thatAn
AvA akartRutvarUp nirmaLaparyAyano kram sharU thayo te draShTinun phaL chhe. rAganun kartRutva
AtmAnA koI guNamAn nathI eTale AtmAnI pratIt thatAn koI guNamAn rAganA
kartRutvarUp pariNaman rahetun nathI. rAganun gnAn bhale rahe paN tenun kartRutva rahetun nathI.
dravya–guNamAn je akartRutva hatun te akartRutva (svabhAvadraShTi thatAn) paryAyamAn paN vyApI
gayun, eTale paryAy paN rAganA akartRutvarUp thaIne pariNamI. A rIte, dharmIne rAg
vakhatey akartRutvashakti ‘rAganA kartRutvathI uparAmarUpe’ pariNamI rahI chhe, rAganA
abhAvarUpe pote pariName chhe. Anun nAm ‘gnAn AsravothI nivartyun’ em kahevAy chhe.
Avun kArya thAy tyAre akartRutva