: કારતક : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૩૧ :
અસ્તિત્વવાળાં છે. ને દરેક જીવ પોતપોતાના કરેલા કર્મઅનુસાર એક ગતિમાંથી બીજી
ગતિમાં પોતાની મેળે જાય છે ને સુખ–દુઃખને ભોગવે છે. આ રીતે જીવ પોતે જ પોતાના
સુખદુઃખને કરે છે, કોઈ ઈશ્વર તેને દુઃખ કે સુખ આપતા નથી. ઈશ્વર આખા જગતને જાણે છે
ખરા પણ જગતનું કાંઈ કરતા નથી.
બંધુઓ, જો આપણે પણ પરમેશ્વર થવું હોય એટલે કે મુક્ત થવું હોય, તો આપણે
જ્ઞાનસ્વરૂપને ઓળખવું જોઈએ ને પરના કર્તૃત્વની બુદ્ધિ છોડવી જોઈએ. (જેમ આપણા કર્તા
બીજા નથી, તેમ બીજાના કર્તા આપણે નથી.)
અહીં એક પ્રસંગ યાદ આવી જાય છે–બનારસમાં એકવાર એક જૈન–પંડિતજીએ
પોતાની આઠ–દશ વર્ષની બાળકીને પૂછયું–બેટી! તુઝે કિસને બનાઈ? બાળકીએ જવાબ
આપ્યો કે ભગવાનને મુઝે બનાઈ!–એ સાંભળ્યું ને પંડિતજી ચોંકી ઊઠયા. અરે! જૈનબાળકને
આ સંસ્કાર!! અને પછી તો જૈનધર્મના મૂળ સંસ્કારમાં કુઠારઘાત સમાન એવા સંસ્કારો
બાળકોમાં ન પડે તે માટે તેમણે પોતાની લડકીને સ્કૂલ છોડાવીને ઘરે જ અભ્યાસ કરાવ્યો.
જોકે આજે પણ હજી એ સ્થિતિમાં બહુ ઝાઝો ફેર નથી. છતાં પૂ. ગુરુદેવના પ્રતાપે
આજે જૈનત્વ જાગી ઊઠયું છે, જૈન બાળકો પણ જાગવા માંડયા છે; ને આપણે બાલવિભાગ
દ્વારા બાળકોમાં નાનપણથી જ સાચા ધાર્મિક સંસ્કારો રેડવાની ઝુંબેશ ચલાવી રહ્યા છીએ.
જેથી આ કળિયુગના ધર્મવિરુદ્ધ સંસ્કારોથી આપણાં બાળકો નાનપણથી જ બચી શકે, ને
જૈનધર્મના મૂળભૂત સંસ્કારનું તેનામાં સીંચન થાય. આ નાનકડા છતાં અત્યંત આવશ્યક
કાર્યમાં જો સૌ સાધર્મીઓને વડીલો ઉત્સાહથી આશીર્વાદ અને સહકાર આપે તો આપણા
આજનાં બાલુડાં મોટા થશે ત્યારે જૈનધર્મના સંસ્કારવડે જૈનશાસનને જરૂર શોભાવશે.
જૈન બાળકોને ધર્મના સંસ્કારો આપવા માટે જૈનસમાજના બધા ફિરકા કેવા એકમત
છે, અને તે બધામાં પણ આત્મધર્મના બાલવિભાગનું કેવું અગ્રસ્થાન છે–તે આપણને
‘સ્થાનકવાસી જૈન’ પત્રના સંપાદકજીના નીચેના શબ્દોથી ખ્યાલમાં આવશે. તેઓ લખે છે કે–”
સોનગઢથી પ્રગટ થતાં આત્મધર્મ–માસિકમાં બાલવિભાગ શરૂ કરીને ઘણું સરલ
માસિક બનાવવામાં આવેલ છે. પુલરૂપે ૧૬૦૦ જેટલા બાલસભ્યો થયા છે. બાલવિભાગમાં
સારૂં એવું દાન પણ મળી રહ્યું છે. દેરાવાસી સમાજમાં પણ એક સ્વતંત્ર માસિક કુમારો માટે
પ્રગટ થાય છે, તથા સુઘોષામાં પણ બાલવિભાગ આપવામાં આવે છે. દરેકમાં બાળકો–કુમારો
સારો રસ લઈને ધર્મની વાતો જાણતા થયા છે...આપણા સન્તાનોને ધર્મવાન બનાવવા હોય
ખરૂં જ છે કે બાળકોને ધર્મના સંસ્કાર આપવામાં જરા પણ ઉપેક્ષા કરવા જેવી નથી.
સ્કૂલનું વિશેષ ભણતર એને મળે કે ન મળે પણ ધાર્મિક સંસ્કાર તો તેને જરૂર મળવા જ
જોઈએ–એવું તેનું મહત્વ સ્વીકારીને બાળકોને ધર્મ સંસ્કાર આપવા માટે સૌએ જાગૃત થવાની
જરૂર છે, ને તેવી પ્રવૃત્તિઓમાં સૌએ ઉત્સાહથી સાથ આપવા જેવું છે. जय जिनेन्द्र