PDF/HTML Page 41 of 53
single page version

hatun tethī vimānī sharūātamān to ānākānī karato hato, paṇ pachhī to kṣhaṇabharamān
vimān jodhapur kaī rīte pahoñchī gayun–tenun vimānīne paṇ āshcharya thayun. sharūmān ā
seṅkaḍo jinabimbo ahīnnā bījā jinamandiramān mahemān tarīke birājatā hatā, te have
ādarshanagaranā mandiranī vedīmān birājī rahyā chhe. temanā darshan karatān, mulatānavāsī
sādharmī bhāīo jyāre e bhagavānane laīne ahīn āvyā hashe te vakhatanī lāgaṇīnun
ane te prasaṅganā vātāvaraṇanun smaraṇ thāy chhe. ā jayapurathī pt.. ṭoḍaramalajīe je
mulatānanā sādharmībhāīo upar sahajānandanī vr̥uddhinī bhāvanā sahit adhyātmasandesh
lakhyo te mulatānanā bhāīo āje jayapur āvīne vasyā ne ṭoḍaramalajīnā
dvishatābdi utsavamān bhāg levā lāgyā, tathā temanī vinantīthī gurudeve temanā
ādarshanagaramān (ṭoḍaramalajīnī chiṭhṭhi upar) pravachan karyun. pravachanamān pāñch chha hajār
shrotājanonī bhīḍ hatī ne dhārmik meḷā jevun vātāvaraṇ hatun. gurudeve svānubhavanun
svarūp ane te vakhatanā nirvikalpa ānandano mahimā samajāvyo hato. tathā anubhavanī
kaṇikā jāgye sarva guṇomān shuddhatā thavā māṇḍe chhe–te khās samajāvyun hatun. mulatānavāsī
bhāīo bahu prasanna thayā hatā. gurudevanī maṅgal chhāyāmān jayapur–sonagaḍh ne
mulatānanā sādharmīonun sammelan joīne hr̥udayamān harṣha–vātsalya jāgatā hatā. ahīnnun
mandir bhavya ane darshanīy chhe. ādarshanagaranā mulatānavāsī bhāīo taraphathī adhyakṣhe
gurudevano upakār mānatān kahyun hatun ke ādarshanagaramān adhyātmano sandesh sambhaḷāvīne
āpe amane sāchā ādarshajīvanano mārga dekhāḍyo chhe, te mārge chālīne ame sācho
ādarsha aṅgīkār karīe evī bhāvanā chhe. pravachan pachhī vedī–kaḷash–dhvajashuddhi īndrodvārā
temaj pū. benashrībenanā suhaste thaī hatī.
tathā sīnasīnerī ane sājasajāvaṭ ghaṇā saras hatā. sītājīno vanavās, vanamānthī
rāmachandrajī upar sītājīno dhārmikasandesh, lavakushanun bālyajīvan, sītājīnī
agniparīkṣhā ne kamaḷanī rachanā vagere vairāgyabharyā drashyo ane samvādo sahit sāḍāchār
kalāk sudhī ekadhārun nāṭak chālyun hatun. sītājīnā jīvanaprasaṅgo jotān mumukṣhune jīvanamān
vairāgya ane dhairya tathā dharmadraḍhatānī preraṇāo maḷatī hatī. nāṭakathī prasanna
PDF/HTML Page 42 of 53
single page version

āvī pravr̥utti vikasāvavā jevī chhe em saune lāgatun hatun. ā nāṭak māṭe kishanagaḍhanī
saṅgītamaṇḍaḷīne tathā tenā kāryakarone dhanyavād!
sīmandharaprabhunī pratiṣhṭhā āje thāy chhe. pratham savāramān shaheranā mandiramān kalash tathā
dhvajārohaṇ thayun. shrīmān pt.. ṭoḍaramalajī ā jinamandiramān shāstrasabhā karatā hatā. ā
mandir upar kalash–dhvaj lagabhag 200 varṣhathī chaḍyā na hatā, āje baso varṣhe kalash–
dhvaj chaḍatā hovāthī saune ghaṇo harṣhollās hato. pū. gurudev paṇ te prasaṅge upasthit
hatā. pāñch–chha hajār bhaktojanonā harṣha ne jayajayakār vachche mandir upar kaḷash tathā
dhvaj shobhī ūṭhyā. ā prasaṅge mandirajīmān shāstronī hastalikhit pratonun pradarshan hatun–
jemān pt.. shrī ṭoḍaramallajīnī svahastalikhit mokṣhamārgaprakāshak vagere prato, temaj pt..
sadāsukhadāsajī, pt.. jayachandajī vagere vidvānonī paṇ hastaprato hatī; ā uparānt sachitra
bhaktāmar–stotranī prat hatī. mandiramān kalash ane dhvajārohaṇ pachhī gurudevanun pravachan
paṇ tyān ja hatun. pt.. shrī ṭoḍaramallajī–likhit mokṣhamārgaprakāshakamānthī, “mokṣhamārga ek
ja chhe, mokṣhamārga be nathī”–e viṣhay upar gurudeve adbhut pravachan karīne svāshrit
mokṣhamārganun svarūp spaṣhṭa samajāvyun hatun. shaheramān pahelīvār pravachan thatun hovāthī hajāro
māṇaso pravachan sāmbhaḷavā umaṭyā hatā, mandir tathā āsapāsanā chok chikkār bharāī
gayā hatā. dilhīnā rājā ṭoyajhavāḷā bhāīshrī kailāsachandajī paṇ utsav prasaṅge
gurudevanā parichayathī khūb prabhāvit thayā hatā.
godikājīne ghaṇo ja ullās hato. ajameranā sheṭhashrī bhāgachandajī sonī paṇ āvyā
hatā. hajāro bhaktonā harṣhanād vachche gurudeve bhavananun udghāṭan karyun ke tarat hol
chikkār bharāī gayo hato; ne pū. gurudeve maṅgal pravachan karyun hatun. maṅgal pravachanamān
PDF/HTML Page 43 of 53
single page version

नमों ताहि जातें भये अरहन्तादि महान।।
PDF/HTML Page 44 of 53
single page version

sthāpavāmān āvyā. mānanīy pramukhashrī navanītalālabhāī jhaverīe utsavanun udghāṭan
karatān pt.. shrī ṭoḍaramalajī pratye shraddhāñjali arpaṇ karī tem ja gurudev dvārā je mahān
prabhāvanā thaī rahī chhe teno mahimā pragaṭ karyo. pachhī “shrī ṭoḍaramal–smārikā” nun
prakāshan thayun, 1pa0 pr̥uṣhṭhanī smārikā utsav–kamiṭinā adhyakṣha sheṭhashrī pūraṇachandajī
godikāe gurudevane samarpaṇ karīne tenun udghāṭan karyun hatun. tathā ‘ṭoḍaramal–granthamāḷā’
nā keṭalāk pustakonun paṇ prakāshan karīne te granthamāḷānun udghāṭan karavāmān āvyun hatun,
granthamāḷānā pahelā puṣhparūpe pt.. ṭoḍaramalajīnā mokṣhamārgaprakāshakanī 11000 prat
prakāshit thaī hatī. te uparānt jayapur (khāniyā) tattvacharchānā be pustako tathā
‘adhyātmasandesh’–pt.. ṭoḍaramalajīnī rahasyapūrṇa chiṭhṭhi uparanā pū. gurudevanā pravachanonun
pustak vagere prakāshano pragaṭ thayā hatā. gurudeve maṅgalaāshīrvādarūpe ‘maṅgalamay
maṅgalakaraṇ vītarāg vignān’–e shlokano artha karatān kahyun ke vītarāgī vignān te
maṅgaḷarūpe chhe, ne te maṅgaḷanun kāraṇ chhe. bhūtārthasvabhāv ātmā maṅgaḷarūp chhe, te rāg
vagarano chhe, tenā āshraye samyakshraddhā–gnān pragaṭ karavā te vītarāgīvignān chhe, ne te
maṅgaḷarūp chhe. āchāryadev samayasāranī pāñchamī gāthāmān kahe chhe ke svasamvedanarūp māro je
ātmavaibhav pragaṭyo chhe tenā vaḍe hun ekatvarūp shuddha ātmā dekhāḍun chhun, te tame tamārā
svānubhavavaḍe pramāṇ karajo. āvā shuddhaātmāne vītarāg vignānavaḍe jāṇavo–shraddhāmān
levo te maṅgaḷamay chhe; ne tene māṭe santonā āshīrvād chhe. gurudevanun bhāvabhīnun
āshīrvādaātmak pravachan sāmbhaḷīne saune ghaṇī prasannatā thaī. jayapur–utsavamān
īndoranā pt.. shrī bansīdharajī siddhāntashāstrī, pt.. shrī nāthulālajī, tem ja pt.. shrī
kailāshachandrajī, pt.. shrī phūlachandajī, pt.. shrī jaganmohanalālajī vagere anek vidvāno āvyā
hatā, jayapuranā pt.. shrī chainasukhadāsajī paṇ utsavamān bhāg letā hatā; ne darek
vidvānoe utsavasambandhī potānī prasannatā vyakta karīne pt.. shrī ṭoḍaramalajī pratye tathā
pū. gurudev pratye shraddhāñjali arpaṇ karī hatī. adhyakṣhasthānethī pravachan karatān jain
samājanā āgevān shrīmān sāhu shāntiprasādajī jaine paṇ ṭoḍaramalajīnā jīvan pratye
añjali āpīne gurudev dvārā temano je prachār ne jainadharmanī prabhāvanā thaī rahel chhe te
pratye prasannatā vyakta karīne abhinandan tathā shraddhāñjali āpī hatī. visheṣhamān,
gurudevanā sānnidhyamān bhagavānanī pratiṣhṭhāno tathā smārak–
PDF/HTML Page 45 of 53
single page version

pūraṇachandajī godikāe ṭoḍaramal–granthamāḷāmān rūā. pa1,111 (ekāvan hajār ekaso
agiyār) jāher karyā hatā. ā uparānt rūā. pa001) bhāīshrī navanītabhāī jhaverī
taraphathī jāher karavāmān āvyā hatā. bījā seṅkaḍo bhāīoe granthamāḷānā phaṇḍamān rakamo
jāher karī hatī. agāu 40,000 jeṭalī rakamanun phaṇḍ thayun hatun ām kul savā lākh rūā.
uparānt phaṇḍ thaī gayun hatun. ā sivāy utsav daramiyān hāthī vagerenī anekavidh
uchhāmaṇīomān je āvak thaī te badhī paṇ granthamāḷānā phaṇḍamān levānun jāher thayun hatun–
ām sāhityaprachār māṭenī ek mahān bhūmikā rachāī hatī; ne bhaviṣhyamān sāhityakṣhetre
ā granthamāḷā ghaṇun moṭun kām karashe–evī āshā chhe.
hatā. pahāḍī upar javāno moṭararasto ghaṇo vikaṭ hato. chālīne javāno rasto sugam
chhe. nīche be jinamandiro chhe, tathā pahāḍ upar paṇ mandir chhe. rātre himmatanagaranā
pratiṣhṭhā–mahotsavanī philmanun pradarshan temaj vidvānonā bhāṣhaṇ thayā hatā. philmamān
helikopṭaradvārā jinamandir upar puṣhpavr̥uṣhṭi vagere drashyo jotān janatā harṣhit thatī hatī.
jamīnamānthī mūlachand nāmanā ek bāḷakane 20 varṣha pahelān maḷelā padmaprabhunā
pratimājīne padharāvīne ek vishāḷ unnat mandir bandhāī rahyun chhe, jemān pachīs lākh
jeṭalā kharchano andāj chhe. ā mandiramān anekavidh kārīgarī temaj unnat ghūmmaṭ chhe.
ārasanā ghūmaṭanī ūñchāī 8p phūṭ jeṭalī chhe ne tenā upar shikhar thashe tyāre savāso
phūṭ ūñchāī thashe.
prāchīn gaurav joīne harṣha thāy chhe. jayapuramān paṇ ṭheraṭher sundar jinamandiro chhe–anek
prāchin jinālayonā vaibhavathī ā jainapurī–jayapuranun bhavya gaurav chhe, joke
PDF/HTML Page 46 of 53
single page version

draṣhṭie jainonā vaibhavasampanna mandiroe ane ahīnnā mahān ṭoḍaramalajī jevā anek
vidvānoe ā nagarīne gauravabharelī prasiddhi āpī chhe. karaphyunā kāraṇe haravāpharavāno
je pratibandh hato te dūr thavāne līdhe have seṅkaḍo–hajāro yātriko ānandapūrvak nagarīmān
jaīne jinamandironān darshan karatā hatā.
temān paṇ nānā bāḷakodvārā pt.. shrī ṭoḍaramalajīnā jīvanaprasaṅgo upar je abhinay
thayo, ane pt.. ṭoḍaramalajīnun pātra bhajavanār bāḷake je sundar bhāvabhīno abhinay
karyo–te dekhīne gurudevane temaj hajāro darshakone khūb prasannatā thaī hatī. ṭoḍaramalajīnun
ā nāṭak lakhanārane, tenun digdarshan karanārane tathā saphaḷatāpūrvak te bhajavanārane
dhanyavād ghaṭe chhe. ā kāryakramathī prasanna thaīne ghaṇā jignāsuoe puraskārarūpe rakamo
jāher karī hatī.
jainonī khās vastīthī bharachak chhe ane chokanī āsapāsamān ja pachīs jeṭalā bhavya
jinālayo chhe. tadna najīk najīkamān āvā bhavya jinālayo dekhīne āshcharya thāy chhe ke
ā nagarīmān jainonī jāhojalālī keṭalī mahān hashe!–eṭale ja ghaṇā loko āne
jainapurī kahe chhe. shaheramān pravachan hovāthī nagarajano paṇ ghaṇī moṭī saṅkhyāmān āvyā
hatā ne anek vidvāno sahit dashek hajār jeṭalī saṅkhyā thaī hatī. pravachan pachhī
jayapuranā ītihāsamān abhūtapūrva evī jinendrabhagavānanī bhavyavishāḷ rathayātrā
nīkaḷī hatī. rathayātrānī mahānatāno eṭalā uparathī ja khyāl āvī jashe ke shrī
jinendrabhagavānanā rathanā sārathi tarīke kahānaguru beṭhā hatā, ane rathanī āgaḷ 18
aḍhār susajjit hāthī upar dharmadhvaj pharakāvatā īndro beṭhā hatā. 18 hāthī uparānt
susajjit 11 ūṇṭ, ghoḍesvāro, traṇ rath, bāhubalī prabhunā tathā ṭoḍaramalajīnā moṭā
chitro sahit shaṇagārelī jīpagāḍī, anek benḍavājān, bhajanamaṇḍaḷīo vagere
ṭhāṭhamāṭhasahit ane vīs–pachīs hajāranā janasamudāy sahit jyāre bhavya rathayātrā
jayapur nagarīnā tripoliyā bajār ane jhaverī bajār jevā
PDF/HTML Page 47 of 53
single page version

hatā. dash dash divasano utsavano ullās āje jāṇe bhego thaīne ekasāmaṭo prasiddha
thayo hato. karaphyunā kāraṇe āṭh divasathī sumasām dekhātī nagarīmān pachīs hajār
māṇasonun ullāsabharyun ṭhāṭhamāṭh sahitanun āvun julus dekhīne, jainadharmano āvo mahān
prabhāv dekhīne, atyant harṣhollās thato hato ke vāh! kahān guruno prabhāv...bhāratamān
ajoḍ chhe. nagarīmān āvelā paradeshī pravāsīo paṇ ā prabhāvashāḷī rathayātrā dekhīne
mugdha banī jatā hatā. rathayātrā aḍhī kalāk sudhī nagarīmān pharī hatī. rājasthānī,
gujarātī ne mulatānī–badhā bhaktonī bhajanamaṇḍaḷī atyant ullāsapūrvak bhakti karatī
hatī, ne ghaṇā bhakto ānandathī nāchī ūṭhyā hatā, sau kahetā–āvī bhavya rathayātrā kadī
joī nathī. gurudevanā pravachano sāmbhaḷīne paṇḍito mugdha banatā, ne rathayātrā dekhīne pt..
chainasukhadāsajī kahetā hatā ke ā dharmaprabhāvanāno mahān pravāh kānajīsvāmī dvārā
chālyo chhe te koīthī rokī shakāy tem nathī. rathayātrā jyāre jhaverī bajāramān āvī
tyāre to nagarīnā rastāo ubharāī gayā hatā, rastāo ja nahīn parantu makānonī
moṭī agāshīo ne aṭārīo paṇ hajāro māṇasonī bhīḍathī ubharātā hatā. dash
divasathī karaphyunā pratibandhamān bandhāyelī nagarī āje jāṇe muktino ānand māṇī rahī
hatī, sau kahetā ke dashe divasanun sāṭun ā ek rathayātrāmān vāḷī līdhun. shrī godikājī
āje khūb ja prasanna hatā ne hāthī upar dharmadhvaj pharakāvatā hatā. gurudev paṇ be
kalāk sudhī bhaktibhāvapūrvak bhagavānanā sārathi tarīke rathamān beṭhā hatā ne bhakto
ānandapūrvak prabhujīno rath hāthohāth chalāvatā hatā. rathayātrānun visheṣh varṇan keṭalun
lakhāy? kemake–
tih samayakī ānand mahimā kahat kyon mukhason bane?
āpī, ūṇṭoe potānī susajjit ḍok enā karatān paṇ vadhun ūñchī karīne salāmī
āpī, vājān enāthī paṇ vadhu avāje gājī ūṭhayā, ne hajāro bhaktonā harṣhanāde
ānandasandesh ākāshamān pahoñchāḍī dīdho. barābar e ja vakhate kudarat paṇ
PDF/HTML Page 48 of 53
single page version

jharamar chhāṇṭaṇān paḍavā lāgyā. kudaratanā vātāvaraṇano āvo āshcharyakārī meḷ joīne
saune visheṣh ānand thayo...ne jinendradevanā tathā kahānagurunā jayajayakāravaḍe
jayapuranagarī guñjī ūṭhī.
bolīye shrī kahānagurudevakī jay ho.
bolīye mahāpratāpī jainadharmakī jay ho.
kahānagurunā pratāpe jainadharmanī jāhojalālī jayapuramān āje pharīthī khīlī
mahān harṣhollāsapūrvak maṅgalautsav pūrṇa thayo. jayapuranā āṅgaṇe āvo mahān utsav
ujavavā māṭe dharmapremī udār ane namra shrīmān sheṭhashrī pūraṇachandajī godikājīne shatash:
dhanyavād! temane māṭe e gauravanī vāt chhe ke shrīmān pt.. ṭoḍaramalajī temanā godikā
parivāramān ja thayā hatā.
vagere e karyo hato; ne utsavanī khushālīmān teo prabhujī sanmukh khūb ānandathī nāchī
ūṭhyā hatā. pachhī godikājīe pū. gurudevanā suhaste chandraprabh jinendradevanā pratimājīne
maṇḍapamānthī vedī upar birājamān karāvyā hatā.
shrī chainasukhadāsajīe kahyun ke svāmījī dvārā mahān pavitra nadīno pravāh vahī rahyo chhe.
temanā dvārā je dharmaprabhāvanā thaī rahī chhe te rokāvānī nathī; temān snān karanārā jīvo
pavitra thaī jashe. svāmījī dvārā vāstavik jainadharmanī hajī paṇ visheṣh prabhāvanā thaīne
pharīne bhagavān mahāvīr jevo samay āvī jāy! –jainadharmanun vāstavik svarūp teo
jagat sāme rākhe chhe. pūrva–āchāryoe je vāt karī te ja svāmījīnī vāṇīmān āve chhe.
–ā rīte pt.. chainasukhadāsajīe gurudev pratye hr̥udayanā sundar bhāvo vyakta karyā hatā. ā
uparānt pt.. shrī bansīdharajīe paṇ bhāvabhīnī
PDF/HTML Page 49 of 53
single page version

PDF/HTML Page 50 of 53
single page version

वीतरागमार्गमें चल नहीं सकोगे। स्वाधीन चैतन्यका तुम्हारा
चैतन्यशक्ति की वीरता तुम्हारेमें प्रगट करो। इस वीतरागी
वीरताके द्वारा ही मोक्षमार्ग सधेगा।
PDF/HTML Page 51 of 53
single page version

PDF/HTML Page 52 of 53
single page version

PDF/HTML Page 53 of 53
single page version

rājakoṭamān chālavāno ā pratham ja prasaṅg hovāthī rājakoṭasaṅghane ghaṇo utsāh chhe.
ā shikṣhaṇ vargamān lābh levā māṭe jainavidyārthī bhāīone āmantraṇ chhe.
padhāravā vinantī chhe.