Atmadharma magazine - Ank 286
(Year 24 - Vir Nirvana Samvat 2493, A.D. 1967).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 59 of 75

background image
: પ૦ : આત્મધર્મ : બ્રહ્મચર્ય–અંક (ચોથો) : શ્રાવણ : ૨૪૯૩
મહાભાગ્યથી આ હાથમાં આવેલું નૌકાનું લાકડું છૂટી જશે, અને જીવને પશ્ચાતાપનો
પાર નહિ રહે’ –એમ વૈરાગ્યભાવના સેવતા જીવોને બ્રહ્મચર્ય સહજપણે આવે છે.
આ બહેનો જાણે છે કે આત્મઅનુભવ પહેલાંની બ્રહ્મચર્યપ્રતિજ્ઞા તે માત્ર શુભ
ભાવ જ છે, અને એ શુભભાવ એ મુક્તિનો પ્રયત્ન નથી, એ મુક્તિનો પુરુષાર્થ નથી.
મુક્તિનો પુરુષાર્થ તો આત્મસ્વભાવની ઓળખાણ થતાં પ્રગટ થાય છે;
આત્મતત્ત્વચિંતામણીની ઓળખાણ જ્યારે થાય ત્યારે એની પહેલૂરૂપે દર્શન–જ્ઞાન–
ચારિત્ર આદિ મોક્ષમાર્ગની પર્યાયો પ્રગટ થાય છે, ત્યારપહેલાં નહીં. બીજા અન્ય માર્ગ
પ્રરૂપનારા જીવો તો એમ કહે છે કે જો એકવાર બ્રહ્મચર્ય કષ્ટે કરીને પણ સહન કરો તો
મોક્ષ જરૂર મળશે.–એવું માનનારામાં પણ, એવા માર્ગમાં પણ, એ બ્રહ્મચર્ય પાળનારા
અત્યંત અલ્પ નીકળે છે; ગુરુદેવકથિત સ્વાનુભૂત અમરતત્ત્વની વાત એવી અદ્ભુત છે
કે શ્રોતાઓને એ સોંસરી ઊતરી જાય છે, શુદ્ધિના પુરુષાર્થમાં એ પડે છે, અને શુદ્ધિના
પુરુષાર્થની અંદર પડતાં શુભભાવો પ્રગટ થાય છે. આ રીતે પ્રગટ થયેલો શુભભાવ એ
આ બહેનોએ અંગીકાર કરેલું બ્રહ્મચર્ય છે. એ રીતે, શુદ્ધિના પ્રયત્નની ગડમથલ કરતાં,
એની પાછળ પ્રયત્ન કરતાં કરતાં આ બહેનોને શુભભાવ આવેલો છે.
કોઈ ક્ષણિક વૈરાગ્યની અંદર, કોઈના ઉપદેશની તાત્કાલિક અસરની અંદર,
અથવા સ્વતંત્ર રહેવાની ધૂનની અંદર લેવાયેલું બ્રહ્મચર્ય એ જુદી વાત છે, અને વર્ષોના
સત્સંગ, વર્ષોના અભ્યાસ પછી, એક આત્મહિતના નિમિત્તે પૂજ્ય ગુરુદેવની
સુધાસ્યંદિની વાણીના નિરંતર સેવનના અર્થે, એ સુધાપાન પાસે બીજા સાંસારિક,
કથનમાત્ર, કલ્પિત સુખો તો અત્યંત ગૌણ થઈ જવાથી, અને પરમપૂજ્ય બેનશ્રીબેન
(ચંપાબેન–શાંતાબેન) ની શીતળ છાયામાં રહીને કલ્યાણ કરવાની ભાવનાથી લેવાયેલું
આ બ્રહ્મચર્ય–એ તદ્ન જુદી વાત છે. સામાન્ય રીતે પહેલા પ્રકારનું બ્રહ્મચર્ય પણ
જગતમાં અત્યંત અલ્પનહિવત્ જેવું–હોય છે, તો આ પ્રકારનું બ્રહ્મચર્ય તો ખૂબ
પ્રશંસનીયપણાને પામે છે.
આ કુમારિકા બહેનોએ બ્રહ્મચર્ય ગ્રહણ કરી સત્સંગને અર્થે બધું ન્યોચ્છાવર
કરવાના જે શુભ ભાવ પ્રગટાવ્યા છે તે અતિ પ્રશંસનીય છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ કહ્યું છે
કે–પ્રથમ તો સર્વ સાધનાને ગૌણ જાણી, મુમુક્ષુ જીવે એક સત્સંગ જ સર્વાર્પણપણે
ઉપાસવા યોગ્ય છે, એની ઉપાસનામાં સર્વ સાધનો આવી જાય છે. જેને એ સાક્ષીભાવ
પ્રગટ થયો છે કે આ જ સત્પુરુષ છે, અને આ જ સત્સંગ છે,–એણે તો પોતાના દોષો
કાર્યે કાર્યે, પ્રસંગે પ્રસંગે, ક્ષણે ક્ષણે જોવા, જોઈને તે પરિક્ષીણ કરવા, અને સત્સંગને
પ્રતિબંધક જે કાંઈ હોય એને દેહત્યાગના જોખમે પણ છોડવું; દેહત્યાગનો પ્રસંગ આવે