Atmadharma magazine - Ank 291
(Year 25 - Vir Nirvana Samvat 2494, A.D. 1968)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 3

PDF/HTML Page 1 of 45
single page version

background image
Atmadharma
varSha 25
saLang ank 291
Version History
Version
Number Date Changes
001 June 2005 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 45
single page version

background image
291
samayasArano pahelo pATh



samayasAranA pahelAn ja pAThamAn AchAryadev kahe chhe ke
he bhavya! tArA AtmAmAn siddhapaNun sthAp. siddha
bhagavantone AdarsharUpe rAkhIne nakkI kar ke ‘jevA
siddha tevo hun. ’ –AvA lakShapUrvak samayasAr sAmbhaLatAn
tane tAro adbhut Atmavaibhav tArAmAn dekhAshe.
tantrI: jagajIvan bAvachand doshI sampAdak: bra. harilAl jain
vIr san. 2494 poSh (lavAjam: chAr rUpiyA) varSha 2p: ank 3

PDF/HTML Page 3 of 45
single page version

background image
sampAdakIy–
gurudevanI pravachanashaili
gurudevanI pravachanashailI anokhI chhe; te mumukShu–shrotAone antaranA
UnDANamAn laI jaIne chaitanyano sparsha karAve chhe. teo game te shAstra vAnchatAn hoy
paN AtmAne sparshIne tenA bhAvo khole chhe...ne AtmArthInA puruShArthane AtmA
taraph uttejit kare chhe. jainasiddhAntanA chAre anuyogamAn chaitanyaAtmA jhaLakI rahyo
chhe; dravyAnuyog ane karaNAnuyoganI jem charaNAnuyogamAn paN AtmA jhaLake chhe
ne kathAnuyogamAn paN AtmasAdhanAnI ja kathAo gunthAyelI chhe. AtmAne
ekakor rAkhIne jainasiddhAntano koI paN anuyog hoI shake nahi. A rIte
chAre anuyogamAn AtmA bharelo chhe. gnAnIo badhA anuyogomAn AtmAnI
mahattA dekhe chhe. gurudevanun pravachan ApaNane shAstromAn rahelA santonA hArda sudhI
pahonchADIne chidAnandatattvanA dvAr sudhI laI jaIne koI alaukik darshananI jhAnkhI
karAve chhe. gurudevanA sarvatomukhI pravachanonI thoDI jhAnkhI AtmadharmanA hajAro
vAnchako dar mahine karI rahyA chhe....Ap paN Atmadharma mangAvIne tenun rasasvAdan
karo....enAthI ApanA jIvanamAn koI navIn tattva umerAshe.
Atmadharma mangAvavA mATe nIchenA saranAme chAr rUpiyA mokale–
Atmadharma kAryAlay, sonagaDh (saurAShTra)

PDF/HTML Page 4 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma : 1:
vArShik lavAjam vIr san. 2494
chAr rUpiyA poSh
varSha: 2p: ank 3
108 maNakA pUrA karatI ApaNI shAstramALA
jain svAdhyAy mandir TrasTa (sonagaDh) dvArA sAhityaprakAshananun
vishALakArya anek varShothI chAlu chhe; temAn A mAsamAn ‘bhagavAnashrI
kundakund–kahAn jainashAstramALA’ nA prakAshanomAn “Atmavaibhav” nAmanA
108 nambaranA prakAshan dvArA A shAstramALAnA 108 maNakA pUrA thAy
chhe. gurudevanA pratApe jignAsuone AtmAbhimukh karatun je vipul
vItarAgI sAhitya Aje prakAshamAn AvI rahyun chhe te mahAn prabhAvanAnun
kAraN chhe. ek taraph Atmadharmanun niyamit prakAshan, ane bIjI taraph
vividh prakAranA sAhityanun gujarAtI–hindImAn prakAshan, enA dvArA
bhAratabharamAn prabhAvanA vistarI rahI chhe. bhAratamAn ja nahi paradeshamAn paN
hajAro pustako anek jignAsuo utsAhathI mangAve chhe ne vAnche chhe.
shAstramALAnA 108 maNakAnI pUrNatAnA prasange temAn prakAshit pustakono
parichay ahIn TUnkamAn kramekrame ApIshun. (san.)
prArambhamAn, ratnatrayarUp AbharaNathI bhUShit evI jinavANI devIne namaskAr karIe
chhIe. e jinavANInA dAtAr vItarAgI santone namaskAr karIe chhIe.
shAstraparichayano prArambh karatAn pahelAnn ek vAt sarve jignAsuoe lakShamAn rAkhavA jevI
chhe ke pratyakSha gnAnI–santono parichay ne temanI pAsethI sIdhun shravaN e mukhya vastu chhe;
gnAnI pAsethI shAstranA rahasya samajavAnI chAvI meLavyA pachhI je shAstrasvAdhyAyAdi
karavAmAn Ave te visheSh lAbhanun kAraN thAy chhe. AvA lakShapUrvak jignAsu jIvoe dararoj
shAntachitte avashya shAstrasvAdhyAy karavI joIe.

PDF/HTML Page 5 of 45
single page version

background image
:2: Atmadharma : poSh : 2494
ATalA upodghAt pachhI have shAstramALAnA 108 puShpono parichay sharU karIe chhIe:–
(puShpa: 1) samayasAr–pravachano: samayasAr–pravachanonAn kul pAnch pustako pragaT thayAn chhe. temAn
A pahelun pustak san. 2001 mAn shAstramALAnA pahelA pustak tarIke pragaT thayun. jo ke A
pahelAnn san. 1999 mAn Atmasiddhipravachano vagere pustakonun prakAshan thayelun, paN
shAstramALAnI sharUAt san. 2001 mAn thaI. ‘samayasAr–pravachano’ pahelA pustakamAn gAthA
1 thI 13 sudhInAn pravachano chhe. kimmat rUA. chAr samayasAr–pravachano (pustak bIjun) gAthA
14 thI 22 tathA gA. 31 uparanAn pravachano: (aprApta)
(puShpa: 2) samayasAr–pravachano (pustak trIjun) : AmAn gA. 23 thI 68 sudhInAn pravachano
chhe. A samayasAr–pravachano pustak trIjun–chothun ne pAnchamun e traNe pustakonI e visheShatA
chhe ke temAn chhapAyelAn pravachano pU. benashrI ane pU. ben (banne baheno) dvArA lakhAyelAn chhe;
ne antaramAn bhedagnAnanA udyam mATenI uttam preraNA Ape chhe. darekanI kimmat rUA. traN.
pustak chothAmAn kartAkarma adhikAr–pravachano chhe; ane pustak pAnchamAmAn bandhaadhikAr–pravachano chhe.
(3) jinendrapUjan–sangrah: san. 2001 mAn nAnakaDun pUjanasangrah prasiddha thayel temAn vRuddhi thatAn
thatAn Aj to te pustak pAnchaso uparAnt pAnAnun banyun chhe, ne tenI anek AvRutti
chhapAyel chhe. jinendrapUjanano prachAr dinedine kevo vRuddhigat thayo–teno khyAl A
jinendrapUjAsangrah uparathI Ave chhe. kimmat be rUpiyA.
(4) chhahaDhAlA (gujarAtI) : pt.. shrI daulatarAmajI kRut chhahaDhALA ke je shikShaNavargamAn
pAThyapustak tarIke paN chAle chhe, ne gujarAtI bhAShAmAn chhapAyel chhe. chhahaDhALA
svAdhyAyane mahAn tap gaNavAmAn Avyun chhe.
shrAvakanA hammeshanA chha kartavyamAn paN shAstrasvAdhyAyano upadesh chhe.
bhAvagnAnanA avalamban vaDe draDh karelA pariNAmathI samyak
prakAre jinashAstrano abhyAs karavo te mohakShayano upAy chhe em
pravachanasAr gA. 86 mAn kahyun chhe.

PDF/HTML Page 6 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma : 3:
upar gurudevanAn pravachano paN thaI gayA chhe; avAranavAr chhahaDhALAnI sAmUhik svAdhyAy paN
thAy chhe. moTA–nAnA saune upayogI A pustakamAn chAragatinAn dukho, samyagdarshan, samyaggnAn,
samyakchAritrarUp mokShamArga vagerenun sugam shailithI kathan chhe. gujarAtImAn chothI AvRutti chhapAyel
chhe: pRu: 172 kimmat 0–80 (hindImAn paN chhahaDhALAnI anek AvRutti chhapAyel chhe. chhellI sachitra
AvRutti kimmat ek rUpiyo.)
(pa) samavasaraN–stuti: AmAn stutirUpe samavasaraNanun bhAvabhInun varNan chhe.
sImandharabhagavAnanA samavasaraNanI rachanAno namUno sonagaDhamAn chhe. temAn darek mahinAnI vad chhaThThe
sAmUhik bhaktimAn A samavasaraNastuti gavAy chhe. pU. benashrI–ben dvArA A stuti gavAtI
hoy tyAre videhInAthanA samavasaraNano tAdrashachitAr khaDo thAy chhe ne shrotAo bhaktimAn
ekatAn thaIne jhUmI UThe chhe. A pustakamAn kundakundAchAryadevanI paN anek stutio chhe. pustakanI
anek AvRuttio chhapANI chhe. kimmat – 0–3p
(6) amRutajharaNAn: jenun bIjun nAm chhe ‘muktino mArga.’ pt. bhAgachandajI chhAjeDe ‘sattAsvarUp’
nAmanun pustak banAvyun chhe temAn sarvagnanun svarUp vagerenun sundar varNan chhe. tenA upar san. 2000 mAn
pU. gurudeve khAs pravachano karelA, te A pustakamAn chhapAyel chhe. jignAsuone dev–guru–dharmanun
svarUp atyant sugam shailithI samajAy, ne shraddhA–bhaktinun chAnak chaDe evun A pustak chhe.
gujarAtImAn traN AvRutti chhapAyel chhe. kimmat– 0–7p
(hindImAn paN ‘muktikA mArga’ nI chha AvRutti chhapAyel chhe. hindI–gujarAtI maLIne kul trIs
hajAr jeTalA pustako chhapAyA chhe.
हिन्दी मुक्तिका मार्ग pRu: 108 kimmat pachAs paisA.)
shAstra bhaNavAno guN shun?
bhinna vastubhUt gnAnamay AtmAnun gnAn te shAstra
bhaNavAno guN chhe. (samayasAr gA. 274)

PDF/HTML Page 7 of 45
single page version

background image
:4: Atmadharma : poSh : 2494
upayog thAy chhe. gnAn–vairAgya ne bhaktirasathI nItaratAn bhajan–stavano pU. banne
baheno upashAntabhAvathI gavaDAvatA hoy tyAre jinamandiranun vAtAvaraN mumukShubhaktonA
chittane jinabhaktimAn thambhAvI de chhe. bhakti mATenA A chAre pustakono paN sAro
prachAr chhe. chAre pustakanI anek AvRutti dvArA lagabhag trIsahajAr jeTalAn pustako
chhapAyA chhe.
jinendrastavanAvalI ki. 0–7p jinendrastavanamALA kin. –1–12
jinendra bhajanamALA kin. 1–00 jinendra stavanamanjarI (aprApta)
(8) niyamasAr pravachano: shuddhAtmabhAvanAthI bharapUr niyamasAr upar pU. gurudevanAn
pravachanomAnthI be pustak chhapAyA chhe. pahelAn pustakamAn shuddhajIv–adhikAr (gA. 1 thI
19) uparanAn pravachano chhe. (aprApta) bIjA pustakamAn shuddhabhAv adhikAranI pAnch
gAthA (38 thI 42) uparanAn pravachano chhe. kin. 1–62
(9) Atmasiddhi gAthA: shrImadrAjachandrajInI ‘Atmasiddhi’ –je svAdhyAy mATe sarve
jignAsuone upayogI chhe. anek AvRutti chhapAyel chhe: kin. 0–13
(10) jainasiddhAntapraveshikA: shikShaNavarganun ne pAThashALAonun pAThyapustak (panDit shrI
gopAladAsajI baraiyA rachit) shAstranA abhyAsanI pUrvabhUmikArUpe upayogI chhe. ne
jain–shabdakosh jevun kAm Ape chhe. (aprApta) (hindI suratathI maLe chhe.)
(11) samayasAr–pravachan: bhAg 2 (vigat mATe juo puShpa nan. 1 mAn)
(12) Atmasiddhi–sArtha: Atmasiddhi artha sahit, jignAsuone svAdhyAy mATe upayogI chhe.
mUlya 0–2p
(13) मुक्ति का मार्गः hindImAn jenI 23000 jeTalI nakalo chhapAI gaI chhe; te suprasiddha
pustak (vigat mATe juo puShpa nan. 6 mAn) pAnchamI ne chhaThI AvRutti khAs
sanshodhanapUrvak chhapAyel chhe.
A pustako mangAvavA mATe nIchenA saranAme lakhavun–
shrI jain svAdhyAy mandir TrasTa,
sonagaDh (saurAShTra)
ravAnagI kharcha alag samajavun. juo, kamishan sambandhI mAhitI mATe gatAnkamAn juo,
athavA bAjunA saranAme pUchhAvo.

PDF/HTML Page 8 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma :5:
(14) dharmanI kriyA: yuktipUrvak dalIlothI ne shAstra AdhArathI jaD–chetananI bhinnatA
samajAvIne, dharmanI kriyAnun svarUp batAvatun pustak, jenun bIjun nAm chhe mokShanI kriyA:
bIjI AvRutti kin: 1–pa0
(1p) anubhavaprakAsh ane sattAsvarUp: (banne sanyukta pustak) pt.. dIpachandajI shAh rachit
anubhavaprakAshamAn atyant rochak shailIthI AtmAnA anubhav mATe chAnak chaDe tevun
saras varNan chhe. nAnakaDun sundar pustak darek jignAsune upayogI chhe; bIjun pustak
‘sattAsvarUp’ pt.. shrI bhAgachandajI chhAjeD rachit chhe, temAn sarvagnasattAnI siddhi karIne e
batAvyun chhe ke sarvagnadevano bhakta kevo hoy? sarvagnanI oLakhAN kyAre thaI kahevAy?
ne jainapaNun kevun hoy? A pustak darek jignAsune tattvanirNay mATe upayogI chhe. banne
pustakanI anek AvRutti chhapAI gaI chhe. kimmat–ek rUpIo.
(16) samyaggnAn dIpikA: kShullak dharmadAsajI rachit A nAnakaDun pustak atyant
sugamashailithI, draShTAnta ane chitro sahit svAnubhavanI preraNA Ape chhe. darek jignAsune
AtmabhAvanA mATe upayogI chhe. sachitra pustak kimmat 1–pa0
(17) mokShashAstra: (gujarAtI TIkA sangrah) AchArya umAsvAmI rachit A pustak nAnakaDA
paN arthagambhIr 3pa7 sUtrodvArA jainasiddhAntano sAr samajAve chhe. jainomAn sarvamAnya
ane nAnAmoTA saune upayogI evun A shAstra pAThashALAonun pAThyapustak chhe; A
shAstra upar anek dhUrandhar AchAryoe je vishAL TIkAo rachI chhe; te TIkAonA
sArano sangrah A pustakamAn chhe: darek abhyAsIone upayogI chhe. AvRutti: trIjI pRu.
91p kin. 4 hindI AvRutti trIjI–pRu. 900 mUlya rUA. pAnch.
(18) samayasAr pravachano bhAg: 4 (vigat mATe juo puShpa nan. 2 mAn)
(19)
मूलमें भूल: pt.. shrI bhagavatIdAsajI rachit upAdAn–nimittanA 47 doharA uparanAn
pravachano A pustakamAn chhapAyA chhe. A pustake jainasamAjamAn upAdAn–nimittanun
svarUp samajavA mATe saras jAgRutI karI chhe. upAdAn ane nimitta e banne svatantra
hovA chhatAn, temane parAdhIn mAnavA te tattvanI mULamAn ja bhUl chhe. em batAvIne,
satyasvarUpanI samajaNadvArA te bhUl TALavAnun A pustak batAve chhe. upAdAn ane
nimitta e bannenI sAmasAmI anek dalIlothI samvAdarUpe hovAthI A pustakanI
shailI rochak chhe. hindI–gujarAtImAn ghaNI nakalo pragaT thaI chUkI chhe.

PDF/HTML Page 9 of 45
single page version

background image
:6: Atmadharma : poSh : 2494
मूलमें भूल [हिन्दी आवृत्तिः] mUlya 0–pa0
mULamAn bhUl (gujarAtI AvRutti:) kin. 0–7p
(20) dravyasangrah: shrI nemichandra siddhAntachakravartI jevA samartha AchAryadvArA rachit A suprasiddha
pustak jain siddhAntanun saras pratipAdan kare chhe. TUnkAmAn ghaNo sAr bharI dIdho chhe.
pAThashALAnun pAThyapustak chhe, ne nAnAmoTA saune upayog chhe: teno gujarAtI anuvAd
arthasahit (aprApta) hindI AvRutti rUA. 1)
(21) jain–bAlarAmAyaN: bhagavAnashrI rAmachandrajInI jIvanagAthA ravikIrtisvAmIe
‘padmapurAN’ mAn AlekhI chhe–padma e rAmachandrajInun bIjun nAm chhe; eTale padmapurAN e
jainarAmAyaN chhe. temAnthI sankShipta karIne nAnun padmapurAN thayun hatun. tenun A gujarAtI
bhAShAntar chhe. bALakone khAs upayogI chhe; rAm ane sItAjI temaj rAvaN vagere
sambandhI anek bhrAnt dhAraNAo dUr kare chhe. gujarAtImAn maLatun nathI. (hindImAn suratathI
maLe chhe. (kin. pachAs paisA.)
(22) samayasAr–padyAnuvAd: svAdhyAy mATe upayogI; A pustakanI keTalIye AvRutti chhapAI
gaI chhe. lagabhag daramahinAnI vad AThame samayasAranI samUhasvAdhyAy thAy chhe.
(samayasAr uparAnt pravachanasAr, niyamasAr ne panchAstikAyanA paN harigItamAn
padyAnuvAd chhapAyA chhe. avAranavAr te darekanI paN samUhasvAdhyAy thAy chhe.)
svAdhyAy mATenA A badhA pustakono sangrah “shAstrasvAdhyAy” nAmanA pustakarUpe
pragaT thayel chhe. kimmat 1–pa0
(23) jinendrastavanamanjarI: (aprApta) vigat mATe juo puShpa nan. 7 mAn.
(24) pratikramaN: pratikramaNanun sAchun svarUp samajAvatun A ek sankalan chhe. paryuShaN vagerenA
divasomAn anek jignAsuo A ‘pratikramaN’ no upayog kare chhe. anek AvRutti
chhapAyel chhe. kimmat pachAs paisA.
(2p) vastuvignAnasAr: (hindI temaj gujarAtI) pU. gurudevanA keTalAk khAs pravachano A
pustakamAn chhapAyA chhe; tenI dashahajAr prat jignAsuone bheTarUpe ApavAmAn AvI hatI.
hindI pharIne pAnch hajAr chhapANI chhe, –jignAsuone bheT ApavA mATe.)
(bIjA pustakonA parichay mATe juo pAnun 2p)

PDF/HTML Page 10 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma : 7:
AtmAnI kharI khaTak hoy to...
(vItarAgI santono moTo upakAr)
koI kahe ke AtmA samajavA mATe amane nivRutti nathI. maLatI; –to tene kahe chhe ke bhAI,
tArI vAt jUThI chhe, tane AtmAnI kharI ruchi nathI eTale tun bahAnun kADhe chhe. tane vikathAno to
vakhat maLe chhe, UnghavAno ne khAvAno vakhat to maLe chhe! ne AtmAnA vichAr mATe vakhat nathI
maLato? AtmAnI kharI khaTak hoy to tene mATe bIjAno ras chhoDIne vakhat kADhyA vagar rahe ja
nahIn. bhAI! AvA avasar pharIpharI nathI maLatA. AtmAno jevo svabhAv chhe tevo samajIne
shraddhA karavI, teno ras karavo temAn ja sukh chhe, bAkI to sansAranA bAhya bhAvomAn dukh dukh ne
dukh ja chhe. ahA, je AtmasvabhAvanI premathI vAt karatAn paN Anand Ave tenA sAkShAt
anubhavanA AnandanI shI vAt! mATe he jIv! dukhathI chhUTavA ne Anandit thavA tun AtmAmAn ‘hun
shuddha chindAnand chhun’ –evI shraddhAnA sanskAr pAD. jeNe sAchI shraddhA karI teNe AtmAmAn mokShanA
mangal sthambh ropyA. samyagdarshan karyun te alpakALamAn mokShapurIno nAth thashe.
kahevAy chhe ke ‘draShTie dolat pragaTe. ’ –kaI draShTi? shuddha AtmAne dekhanArI draShTi, tenA vaDe
kevaLagnAnAdi anant guNanI dolat pragaTe chhe. are, ruchinA abhAve potAne potAno svabhAv ja
kaThaN lAge chhe, ne bAhya viShayonI ruchi chhe eTale te sahelun lAge chhe. –e to jIvanI ruchino ja
doSh chhe. ruchi kare to AtmAnI samajaN sugam chhe. A kALe svarUpano anubhav kaThaN chhe–em
kahIne je tenI ruchi chhoDI de chhe te bahirAtmA chhe. jene jenI ruchi ane jarUrIyAt lAge tenI
prAptimAn teno prayatna vaLe ja. jene AtmAnI ruchi kharekhar hoy teno prayatna AtmA taraph vaLe
ja. bAkI ruchi kare nahi, gnAn kare nahi ane rAgane dharmanun nAm ApI dye tethI te rAg kAI dharma
na thaI jAy. kaDavA karIyAtAne koI ‘sAkar’ nun nAm ApIne khAy topaN te kaDavun ja lAge;
tem rAgane koI dharma mAne topaN te rAganun phaL to sansAr ja Ave, tenAthI kAI mokSha na thAy.
jevo puruShArtha kare tevun kArya pragaTe. svabhAvano puruShArtha karatAn samyagdarshanAdi svabhAvakArya pragaTe;
ane rAgano puruShArtha karatAn puNya–pAp thAy paN dharma na thAy.

PDF/HTML Page 11 of 45
single page version

background image
:8: Atmadharma : poSh : 2494
puruShArtha kare rAgano ne phaL mAge dharmanun, –e kyAthi maLe? AtmAno jevo svabhAv chhe tevo
draShTimAn laIne tenI sanmukh pariName te jIvane alpakALamAn mokShaprApti thashe thashe ne thashe.
sarvagnaparamAtmAnI vANI jhIlIne kundakundAchAryadeve tenun rahasya A paramAgamomAn utAryun chhe.
‘jinadev Am kahe chhe’ –em bhagavAnanI sAkShI ApIne temaNe AtmasvabhAvane prasiddha karyo chhe.
ane temanA pachhI ekahajAr varShe amRutachandrAchArya thayA temaNe paN ‘bhavasamudrano kinAro jemane
nIkaT chhe evA kundakundAchAryadev’ –em kahIne temanA hRudayanun rahasya TIkAmAn kholyun chhe. ahA, e
vItarAgI digambar santono mumukShu jIvo upar moTo upakAr chhe.
arae aAvaun maihamaAvantau aAtmatattva, tae saAdhavaAnaI jIvaonae navaraAsha
kem nathI maLatI? bIjA prayojan vagaranI upAdhimAn lAgyo rahe chhe,
paN bhAI! tArA AtmAnI adbhutA to dekh! aho, chaitanyano
koI adbhut AnandakArI svabhAv chhe; jagatanI jemAn upAdhi nathI ne
potAnA nijAnandamAn kelI karatun je pariNamI rahyun chhe. evA tArA
chaaitanyatattvanae antaramaAn jAe.
ahA, anantashaktivALA AtmAne je lakShamAn lye tene vikArano prem
kem rahe? jene mokShanI laganI chhe, jene AtmAnA vaibhavanI laganI
chhe, anubhavanI dhagash chhe, evA mokShArthI jIvane AchAryadeve param
karuNAthI Atmavaibhav dekhADyo chhe. svAnubhUti vaDe Avo
Atmavaibhav prApta thAy chhe.

PDF/HTML Page 12 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma : 9:
anubhavanI uttam vAt
(A sambandhI be lekh gatAnkamAn pRuShTha 10 tathA 17 mAn pragaT thayA chhe.)
(kAratak vad 10 samayasAr kalash 90 nA pravachanamAnthI)
gnAnasvarUp AtmA nirvikalpasvarUp chhe; tene anubhavamAn levAnI rIt shun chhe? te vAt
AtmA svabhAvathI abandh chhe; paN paryAyanA vikalpamAn Ubho rahIne ‘abandh chhun’ evo je
abaddha–shuddhaAtmA temAn pariNaman thatAn, abaddha chhun–evA vikalpanun pariNaman vyay pAme
samyagdarshan te shAnt–samarasI pariNaman chhe; vastumAn abhed pariNaman thatAn evun
hun shuddha chhun–abaddha chhun–pratyakSha chhun em kharun lakSha kyAre thyun? ke paryAy antaramAn vaLI tyAre.
paryAy, paryAyanA lakShamAn rahetI nathI, paryAy, dravyanA lakShamAn jAy chhe ne temAn ekAgra thatAn
vikalpanun kartRutva chhUTI jAy chhe. paryAy paryAyanA ja lakShamAn rahyA kare ne antarmukh dravyanA lakShamAn na
Ave tyAnsudhI samyaktva thAy nahi ne vikalpanun kartRutva chhUTe nahIn. vikalpano khakhaDAT laIne andar
shAnt–samarasabhAvamAn jaI shakAy

PDF/HTML Page 13 of 45
single page version

background image
:10: Atmadharma : poSh : 2494
nahi. samabhAvanun pariNaman te dharma chhe, te samyagdarshan–gnAn–chAritra chhe, temAn vikalpano khakhaDAT
nathI.
bIjA vikalpomAn rokAyA kare ene AtmA kyAthi samajAy? je vastu samajavAnI chhe te
vastunI sanmukh na jAy to te kem samajAy? vastusvabhAvanI sanmukh upayog kare ne
vikalpamAnthI upayogane haThAve to ja Atmavastu samajAy ne anubhavamAn Ave.
juo to kharA, A samarasanI kevI saras vAt chhe! Aje to bhagavAn mahAvIr
paramAtmAe munidashA angIkAr karI; shuddhopayog pragaT karIne muni thayA; chAritradashA Aje thaI.
ahA, Indroe jemanA chAritrano mahotsav karyo–enI shI vAt! traN gnAn to janmathI ja lAvyA
hatA, ne Aje (kAratak vad dashame, shAstrIy bhAShAmAn mAgashar vad dashame) chothun gnAn
AtmadhyAnamAn pragaT thayun; shuddhopayogarUp mahA samarasabhAv pragaT thayo. samyagdarshanarUp samaras
to pahelethI hato ja, Aje to chAritrarUpI mahAn samaras pragaTyo.
vikalpamAn chaitanyanA samarasano anubhav nathI; ne samarasanA anubhavamAn vikalpanI
viShamatA nathI. nirvikalpa shAntarasanA anubhavapUrvak samyagdarshan thAy chhe. samyagdarshan thatAn dravya
ne paryAy banne samarasapaNe anubhavAy chhe. jevI vastu hatI. tevI paryAy thaIne anubhavamAn
AvI. shuddha pariNAmadvArA shuddhadravya nakkI thAy chhe. vItarAgamArgano A ras chhe. AmAn paryAye
‘vItarAg’ thaIne vItarAgasvarUpanAn darshan karyA. rAgavaDe vItarAgasvarUp anubhavamAn na Ave.
dravya ne paryAy banne samaras ekarUp thAy tyAre shuddha vastu anubhavamAn Ave chhe, temAn vikalpo
rahetA nathI.
vikalpo to IndrajAl jevA chhe. ‘hun shuddha chhun’ evA vikalpamAn shuddhaAtmA prakAshato nathI,
mATe vikalpo to IndrajAl jevA chhe; shuddhachaitanyanI anubhUti thatAn ja vikalpanI IndrajAl alop
thaI jAy chhe; Atmatattva mahA Anandasahit sphUrAyamAn thAy chhe. te AnandamAn bIjo koI vikalpa
raheto nathI. Avun je chaitanyatattva te hun chhun–em dharmI anubhave chhe.
shuddha svabhAvanI sanmukh nishAn laIne jyAn gnAnano TankAr thayo tyAn vikalpajAL kyAy
bhAgI gaI. chaitanyasUryanA tej pAse vikalparUp andhakAr Takato nathI. sukhano sUraj Ugyo tyAn
vikalparUp dukh kem rahe?

PDF/HTML Page 14 of 45
single page version

background image
:aShADh: 2498 Atmadharma :11:
vikalpa to rAg chhe–sthUL chhe, temAn samyagdarshanAdi devAnI tAkAt nathI. vikalpamAn AtmA
A rIte shuddhachaitanyane anubhavavo–te ja kAryasiddhi chhe, te ja mumukShunun kharUn kArya chhe. AvA
AtmAnI UrdhvatA
adbhut gnAnavaibhavavALo AtmA trilokano sAr chhe. badhA padArthomAn
AtmAnI UrdhvatA chhe, kemake AtmA na hoy to jagatane jANe koN?
jagat chhe–em tenA astitvano nirNay AtmAnA astitvamAn ja thAy
chhe. jagatano jANanAr evo je gnAnasvarUp AtmA, tenA astitvanA
svIkAr vagar jagatanA koI padArthanA astitvano nirNay thaI shake
nahIn. mATe badhA padArthomAn AtmAnI UrdhvatA chhe.

PDF/HTML Page 15 of 45
single page version

background image
:12: Atmadharma : poSh : 2494
param shAntidAtArI adhyAtmabhAvanA
(lekhAnk – pa8) (ank 290 thI chAlu)
bhagavAnashrI pUjyapAdasvAmIrachit samAdhishatak upar pUjyashrI
kAnajIsvAmInAn adhyAtmabhAvanAbharapUr vairAgyaprerak pravachanono sAr.
(san. 2012 shrAvaN sud shanivAr)
AtmasvarUpanI bhAvanA karavAthI AtmA pote svataH paramAtmapadane pAme chhe–em have kahe chhe–
इतीदं भावयेन्नित्यम् अवाचांगोचरं पदम् ।
स्वतएव तदाप्नोति यतो नावर्तते पुनः ।।९९।।
AgalI gAthAomAn bhinnaupAsanAnun ane abhinna upAsanAnun svarUp kahyun, e bannemAn
shuddhAtmasvarUpanI sanmukhatA chhe. e rIte jANIne nirantar te shuddha AtmAnI bhAvanA karavI joIe;
tenI bhAvanAthI vachanane agochar evun paramapad AtmA svataH pAme chhe–ke jemAnthI kadI paN
punarAgaman thatun nathI.
siddha bhagavAn tathA arhant bhagavAnane jANIne pahelAnn to AtmAnA vItarAg–vignAn
svabhAvano nirNay karavo joIe, ne pachhI tenI bhAvanAthI temAn ekAgratAno draDh abhyAs karavo
joIe. A ja paramAtmA thavAno upAy chhe. koI nimittano Ashray karIne ke rAgAdino Ashray
karIne siddha ke arhant bhagavanto paramAtmadashAne nathI pAmyA, paN AtmasvarUpano Ashray karIne tenA
dhyAnathI ja paramAtmadashA pAmyA chhe.
samayasAr gA. 410 mAn kahe chhe ke– sharIrAshrit mokShamArga nathI; arhanta bhagavantoe sharIranun
mamatva chhoDIne shuddhAtmAnA Ashraye darshan–gnAn–chAritrane ja mokShamArgapaNe upAsyA chhe. bhagavantoe
svadravyAshrit evA samyagdarshan–gnAn–chAritrane ja mokShamArga kahyo chhe. mATe he bhavya!
shuddhagnAnachetanAmay thaI ne tun tArA AtmAne dhyAv.
potAnA shuddhaAtmAnI bhAvanAnA prabhAvathI ja AtmA sarvagna thAy chhe; aho, sarvagnapadano
mahimA vachanathI agochar chhe, tenI prApti shuddhAtmAnI bhAvanA vaDe eTale ke svAnubhav vaDe thAy chhe.
tethI shrImad rAjachandra kahe chhe ke ‘anubhavagochar mAtra rahyun te gnAn jo. ’ sarvagnasvabhAvathI bharelA
potAnA chaitanyapadane chhadmasthagnAnI paN potAnA svAnubhav vaDe barAbar jANI shake chhe. ene jANIne
enI ja nitya bhAvanA karavA jevI chhe.
shuddhasvarUpanI bhAvanA karanAr, eTale ke paryAyane antarmukh karIne svarUpamAn lIn karanAr

PDF/HTML Page 16 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma :13:
jIv, svayam potAthI ja siddhapad pAme chhe, koI bIjA bAhyasAdhanane lIdhe siddhapad nathI pAmato,
sanskRitamAn lakhe chhe ke mokSha kaI rIte pAme chhe? –ke
‘स्वत एव आत्मनैव परमार्थतो न पुनः
गुरुआदि बाह्यनिमित्तात्’ arthAt potAthI–potAnA AtmAthI ja paramArthe mokSha pAme chhe, nahi ke
jene potAne mokShapad sAdhavun chhe, to tevA mokShapadane pAmelA (arihanto ne siddho) tathA
tene sAdhanArA (sAdhumunirAj vagere) jIvo kevA hoy tenI oLakhAN to tene hoy ja. enAthI
viparIt taraph teno bhAv jhuke nahi. paN ahIn to enAthI AgaL vadhIne TheTh ArAdhanAnI
pUrNatAnI utkRuShTa vAt chhe. sAchA dev–gurune oLakhyA pachhI paN temanA ja lakShe rAgamAn rokAI
raheto nathI paN emanA jevA nijasvarUpanA anubhavamAn ekAgra thaIne mokShane sAdhe chhe. jeTalI
nijasvarUpamAn ekAgratA teTalo mokShamArga. aho, ekalA svAshrayamAn mokShamArga samAy chhe.
anshamAtra parAshray mokShamArgamAn nathI. mokShamArgamAn parano Ashray mAne teNe sAchA mokShamArgane
jANyo nathI. bhAI, paranA Ashraye mokShamArga mAnIsh to tenun lakSha chhoDIne nijasvarUpanun dhyAn tun
kyAre karIsh? par lakSha chhoDI, nijasvarUpanA dhyAnamAn lIn thayA vagar traNakALamAn koIno mokSha
thAy nahIn. –hajI Avo mArga paN nakkI na kare te tene sAdhe kyAre? mArganA nirNayamAn ja jenI
bhUl hoy te tene sAdhI shake nahIn. ahIn to nirNay uparAnt have pUrNa samAdhI prApta karIne janma–
maraNanA abhAvarUp siddhapad thavAnI vAt chhe. –e ja sAchun samAdhisukh chhe. “sAdi anant anant
samAdhi sukhamAn, anant darshan gnAn anant sahit jo” –AvA nijapadanI prAptino apUrvaavasar
Ave–evI A vAt chhe.
।। 99।।
arhantamArgamAn mokShanA upAyanun yathArthasvarUp shun chhe te batAvyun ne tenA phaLamAn paramapadanI
prApti paN batAvI. have Avo yathArtha mokShamArga bIjA koI anya matomAn hoto nathI, –e vAt
samajAve chhe–
अयत्नसाध्यनिर्वाणं चित्तत्त्वं भूतजं यदि ।
अन्यथा योगतस्तस्मान्न दुःखं योगिनां क्वचित् ।।१००।।
A chaitanyatattva AtmA svatasiddha, dehathI bhinna tattva chhe, te avinAshI chhe. A
chaitanyatattva ‘bhUt’ eTale ke pRithvI–pANI–agni–vAyu vagerethI utpanna thayun hoy to to dehanI
utpatti sAthe tenI utpatti, ane dehanA nAshathI teno nAsh–em thAy, eTale mokShane mATe koI
yatna karavAnun na rahe. dehanA sanyogothI AtmA upaje ne dehanA viyogathI AtmA nAsh pAme, –
dehathI judo koI AtmA chhe ja nahI–em nAstik loko mAne chhe;

PDF/HTML Page 17 of 45
single page version

background image
:14: Atmadharma : poSh : 2494
vaLI bIjA koI em mAne chhe ke AtmA to sarvathA shuddha ja chhe, paryAyamAny ashuddhatA nathI.
A rIte, dehathI bhinna AtmatattvanI nityatA, tenI paryAyamAn ashuddhatA, tathA prayatnadvArA
deh te AtmA nathI em bhinnatA jANIne jeNe potAnA upayogane nij svarUpamAn joDyo
ahIn to kahe chhe ke deh AtmA nathI,
‘तस्मात् न दुःखं योगिनां क्वचित’ eTale dehathI bhinna chaitanyatattvamAn jyAn upayogane
Am dehathI bhinna Atmatattvane jANIne tArA nijasvarUpamAn upayogane joD, –evo
upadesh chhe. nijasvarUpamAn upayogane joDavo te ja mokShamArga chhe, temAn sukh chhe, temAn samAdhi chhe,
temAn mahA Anand chhe, temAn kinchit dukh nathI.
।। 100।।

PDF/HTML Page 18 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma :15:
darek jIvanI pharaj
A monghun mAnavajIvan pAmIne tene jem tem veDaphI na nAnkhatAn, he
jIv! Atmahit mATe santo tane tArI je pharaj batAve chhe te samajIne
te mATe udyamI thA....ne tArA jIvanane saphaL kar.
potAnA AtmAne oLakhavAno prayatna
karavo te ja darek jIvanI pahelI pharaj chhe.
atyAre to loko bahAramAn pharaj–pharaj kare chhe,
deshanI pharaj, kuTumbanI pharaj putranI pharaj,
yuvAnonI pharaj–em anek prakAre bahAranI
pharaj manAve chhe ne moTA moTA bhAShaN kare chhe,
–paN ahIn to kahe chhe ke, bhAI, e badhI
bahAranI pharaj te to vRuthA vyathA chhe, –maphatanI
herAnagatI chhe. A AtmAnI samajaN karavI te
ja badhAyanI kharI pharaj chhe, –e pharaj ek vAr
bajAve to mokSha maLe.
juo, A AtmAnI pharaj! bahAramAn
kyAy AtmAnI pharaj chhe? ke nA; bahAranun to
AtmA kAI karI shakato nathI, chhatAn pharaj mAne
te to mithyA–abhimAn chhe, tAro sva–desh to
tAro AtmA chhe, anant guNathI bharelo tAro
asankhyapradeshI AtmA ja tAro ‘svadesh’ chhe,
tene oLakhIne tenI sevA (ArAdhanA) kar, te
tArI pharaj chhe; e sivAy bahArano desh te to
‘par–desh’ chhe, temAn tArI pharaj nathI.
have andar shubharAg thAy te to pharaj chhe ne?
–to kahe chhe ke nA; rAg te paN kharekhar pharaj
nathI. rAg kare chhe pote, paN te pharaj nathI–
kartavya nathI, kem ke temAn potAnun hit nathI.
jemAn potAnun hit na hoy tene pharaj kem
kahevAy? antaramAn chaitanyamUrti AnandathI
bharapUr potAnA AtmAne oLakhIne tenA
Ashraye samyakshraddhA–gnAn–chAritra pragaT
karavA, ne e rIte AtmAne bhavadukhathI
chhoDAvavo te darek jIvanI pharaj chhe.
A deh tAro nathI,
dehamAn tArI kaI pharaj nathI,
ne deh tane sharaN nathI.
tArI anant shaktimAn rAg nathI,
rAg te tArI pharaj nathI,
ne rAg tane sharaN nathI.
tAro AtmA anantashaktisampanna chhe,
te ja tArun svarUp chhe,
ne te shaktinI sambhAL karIne temAnthI

PDF/HTML Page 19 of 45
single page version

background image
:16: Atmadharma : poSh : 2494
–mATe tene oLakhIne tenun sharaN kar, ne
tArI pharaj bajAv. hun paranun karI daun evI
mAnyatAmAn je rokAy chhe te potAnI vAstavik
pharaj chUkI jAy chhe. mATe he bhavya! paranun
karavAnI buddhi tun chhoD, ne AtmahitamAn tArI
buddhi joD. AtmAnI
sambhAL kar, tenun sharaN kar, ne tenA sharaNe
samyagdarshan–gnAn–chAritra pragaT karIne tArA
AtmAne bhavabhramaNathI chhoDAv....ne e rIte
tArI pharaj bajAv. A manuShyapaNun pAmIne
AtmAne have bhavadukhathI chhoDAvavo te ja, he
jIv! tArI pharaj chhe, ne te mATe tun tArA
AtmAne oLakhavAno prayatna kar.
(Atmaprasiddhi)
AtmAnun sukh
AtmAnA svabhAvamAn sahaj sukh chhe, bahAramAn Anand na
hovA chhatAn kalpanAthI temAn je Anand mAne chhe te pote AnandasvarUp chhe.
potAno Anand potAmAn bharyo chhe paN potAnA Anandane bhUlyo eTale
teno Arop bIjAmAn karyo ke ‘AmAn mAro Anand chhe. ’ –paN e
Arop mithyA chhe–khoTo chhe.
‘paramAn mArun sukh’ –eno artha e thayo ke AtmA ahIn ne
tenun sukh kyAnk bIje, eTale AtmA ane sukh banne judA ja TharyA;
sukh te AtmAno svabhAv na rahyo! paN bhAI, evo (sukh
vagarano) AtmA na hoy. AtmA to sukhasvarUp chhe. AtmA AnandathI
khAlI nathI, AtmA potAnA AnandathI bharelo chhe. enun bhAn karatAn
AnandanA svAdanun vedan thAy chhe.

PDF/HTML Page 20 of 45
single page version

background image
: poSh : 2494 Atmadharma :17:
anubhavano mArga
AtmAnA anubhavano mArga UnDo gambhIr antarano chhe.
bhagavAnano mArga e anubhavano mArga chhe, jainashAsan AtmAnI anubhUtimAn samAy chhe.
je vikalpa karavAmAn ja Ubho chhe ne nirvikalpatAmAn Avato nathI te ja vikalpano kartA chhe;
vikalpane potArUp jANe tene tenun kartApaNun kem chhUTe? ane antarmukh gnAnabhAvamAn Avyo
chaitanyanA pravAhamAn vachche vikalpanun kartRutva rahetun nathI. ne je jIv vikalpanA pravAhamAn
are, chaitanyanA AnandanI anubhUti shun chhe –te vikalpamAn AvatI nathI. ‘dharmAtmAne
vichAradashA vakhat gnAnIne gnAn ane vikalpa banne judun jAdun kArya kare chhe, te vakhatey banne
ek thaIne kAm karatA nathI. ‘nirvikalpatA vakhate ja gnAnIne gnAn ane vikalpa judA chhe ne
savikalpadashA vakhate tenun gnAn vikalpathI judun nathI’ –em nathI. anubhavapUrvak rAgathI bhinna
gnAn pariNamyun te pachhI sAdhakadashAmAn sadAy (nirvikalpa ke