Atmadharma magazine - Ank 292
(Year 25 - Vir Nirvana Samvat 2494, A.D. 1968)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 3

PDF/HTML Page 1 of 45
single page version

background image
Atmadharma
varSha 25
saLang ank 292
Version History
Version
Number Date Changes
001 June 2005 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 45
single page version

background image
ra9r
dharmInun chitta
‘भक्तामर स्तोत्र’ mAn bhagavAn RuShabhadev paramAtmAnI
stuti karatAn stutikAr mAnatUngasvAmI kahe chhe ke he jinendra!
pahelAnn agnAnadashAmAn anek kudevone dekhyA; parantu ApanA jevA
vItarAg–sarvagnaparamAtmAne dekhyA pachhI have bIjA koI pratye
amArun chitta lAgatun nathI. tem sAdhakadharmAtmA kahe chhe ke he nAth!
sanyogane ane rAgane ame joI lIdhA, agnAnapaNe rAgano svAd
paN chAkhI lIdho, paN have Ape batAvelA amArA A param
chidAnandasvabhAvane joyo; achintyashaktivALA A chaitanyadevane
dekhyA pachhI have A chaitanya sivAy bIje kyAy koI parabhAvamAn
amArun chitta lAgatun nathI. AvA svabhAvanI draShTi te samyagdarshan
chhe, ne te samyadarshan kevaLagnAnane nimantre chhe– bolAve chhe.
tantrI: jagajIvan bAvachand doshI sampAdak: bra. harilAl jain

PDF/HTML Page 3 of 45
single page version

background image
jIvAbhAIne attAbhAInI vAt
jIvo :– elA attAbhAI! ApaNA gAmanA rAjA pAse to bhAre moTo vaibhav!
attA :– are, enA karatAn to dilhInA pradhAnono vaibhav chaDI jAy!
jIvo :– paN inglenDanI rANIno vaibhav to keTalo badho?
attA :– paN ten amerIkA joyun nathI lAgatun? –tyAn to ghare ghare moTarun hoy!
jIvo :– paN shAstramAn to sAmbhaL‌yun chhe ke enA karatAny devalokano vaibhav vadhI jAy!
attA :– hA; ane Indro tathA chakravartIno vaibhav to tenAthIye apAr chhe!
jIvo :– ane chhatAn samyagdraShTi te vaibhavane chAhatA nathI!
attA :– eTale eno artha to e thayo ke te badhAy vaibhav karatAn ‘samyagdarshan’ no
vaibhav chaDI jAy!
jIvo :– hA, jarUr! paN kevaLagnAnano vaibhav to jagatamAn sarvotkRuShTa chhe.
attA :– ne evo ja vaibhav ApaNI pAse paN chhe! tenI tane khabar chhe?
jIvo :– (AshcharyathI kahe chhe:) hen! shun ApaNI pAse eTalo badho vaibhav! chakravartI
karatAny vadhu!
attA :– hA, tAre jovo chhe e vaibhav!
jIvo :– jarUr! jarUr! jhaT batAvo.
attA :– e vaibhav kahAnagurue batAvyo chhe.
jIvo :– paN mane to batAvo! kevo chhe e adbhut vaibhav!
attA :– jIvAbhAI! e adbhut vaibhav jovo hoy to tame ‘Atmavaibhav’ pustak
vAncho eTale tamArA achintya vaibhavanI tamane khabar paDashe!
jIvo :– attAbhAI! mane jaldI e pustak Apo.
attA :–e to sonagaDhathI maLashe.
jIvo :–keTalI enI kimmat chhe?
attA :–Am to enI kimmat sADAchh rUA. thaI chhee, paN phakat sADAtraN rUA. mAn maLe chhe.
jIvo :– are, bhalene sAt bese, paN Ajej mangAvI dyo...mane e mAro vaibhav
jovAnI khUb utkanThA chhe.
attA :– hamaNAn ja mangAvI Apun chhun.
achchhA–jayajinendra

PDF/HTML Page 4 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 1 :
vArShik lavAjam vIr san. ra494
chAr rUpiyA mahA
varSha rap: ank 4
mumukShunun mathan–shuddhachidrU paratna
ज्ञेयं द्रश्यं न गम्यं मम जगति किमप्यस्ति कार्यं न वाच्यं,
ध्येयं श्रव्यं न लभ्यं न च विशदमते श्रेयमादेयमन्यत्।
श्रीमत्सर्वज्ञवाणीजलनिधिमथनात् शुद्धचिद्रूपरत्नं,
यस्मात्लब्धं मयाहो कथमपि विधिनाऽप्राप्तपूर्वं प्रियं च।। १९।।
shuddhachidrupanI prAptithI jenI mati svachchha thaI chUkI chhe evA mAre have A
jagatamAn shuddhachidrUpathI anya kAI paN nathI to jANavAyogya, nathI dekhavAyogya,
nathI gamya karavAyogya–DhUnDhavAyogya, nathI kAI bIjuunn kArya karavAyogya, nathI
anya kAI vAchya–kahevAyogya, nathI to kAI dhyey, nathI bIjun kAI shravaNayogya,
nathI bIjun kAI labhya–prApta karavAyogya, nathI anya kAI shreyarUp ke Ashray
karavAyogya, ane nathI kAI bIjun Adey–grahaN karavAyogya; kemake–men koIpaN
prakAre–mahA prayatne shrImat sarvagnanI vANIrUpI jalanidhinA mathan vaDe
shuddhachidrUparatna prApta karyun chhe...aho! pUrve kadI nahi prApta thayelun ane priy evun A
shuddhachidrUparatna sarvagnadevanI vANInA mathanathI mane prApta thayuun, pachhI jagatamAn
anya koIpaN padArthathI mAre shun prayojan chhe?
(vishuddhamati vaDe bhagavAn sarvagnadevanI vANIrUp shrutasamudranun mathan karI
karIne koIpaN prakAranI vidhithI–sarva prayatnathI A shuddhachidrUpatattva ja
jANavAyogya chhe, te ja drashya chhe, te ja gamya chhe, te ja kArya chhe, te ja vAchya chhe, te
ja dhyey chhe, te ja shravya chhe, te ja labhya chhe, te ja shrey ane Adey chhe; te ja priy
karavAyogya chhe; pUrve kadI tenI prApti nathI karI.)
A shlok kyAnno chhe? te shodhI kADho.

PDF/HTML Page 5 of 45
single page version

background image
: 2 : Atmadharma : mahA : ra494
sukh viShe vichAr
1he bhAI, tAre sukhI to thavun chhe ne! to sukhanA svarUp viShe ten kadI vichAr karyo chhe? tun
eTalo vichAr karI jo, ke ten je–je par viShayamAn sukh mAnyun chhe te–te viShayamAn AgaL ne
AgaL jatAn chhevaTe shun pariNAm Ave chhe? khAvA–pIvA vagere koIpaN viShayamAn chhevaTe to
kanTALo ja Ave chhe, ne te chhoDIne bIjA viShay taraph upayog jAy chhe. e rIte, jo viShayonA
bhogavaTAmAn aNagamo ja AvI jAy chhe to tun samajI le ke temAn kharekhar tArun sukh hatuunn ja nahi,
paN ten mAtra kalpanAthI ja sukh mAnyun hatun. jo kharekhar sukh hoy to te bhogavatAn bhogavatAn kadI
koIne kanTALo Ave nahIn. juo, siddhabhagavantone AtmAnun sAchun sukh chhe, to temane te sukh
bhogavatAn anantakALe paN kanTALo Avato nathI...Atmik sukhathI teo tRupta–tRupta chhe.
he AtmArthI! AtmA sivAy koIpaN bAhya viShayamAn sukh nathI, e vAt jo tun jarAk
vichAr karIne jo to tane pratyakSha anubhavagamya thAy tevI chhe. jemake–lADavA khAvAmAn ten sukh
mAnyun, ek lADavo khAdho...be khAdhA, traN...chAr...khAdhA...chhevaTe em thAy chhe ke have bas, have
lADavA khAvAmAn sukh lAgatun nathI. to samajI le ke pAchhaLathI jemAn sukhano abhAv bhAsyo temAn
pahelethI ja sukhano abhAv chhe. e rIte lADavAnA sthAne koIpaN paraviShay laIne vichAr karatAn
nakkI thashe ke e viShayomAn sukh nathI paN AtmasvabhAvamAn ja sukh chhe. e svabhAvasukh nakkI
karIne tenI hA pAD, ne viShayomAn sukhanI buddhi chhoD.
jemAn kharekhar sukh hoy temAn game teTalun AgaL ne AgaL jatAn kyArey paN kanTALo na
Ave; svabhAvamAn sukh chhe to temAn jem–jem AgaL vadhe chhe tem–tem sukh vadhe chhe...temAn kanTALo
Avato nathI, ne viShayasukhomAn kanTALo AvyA vinA raheto nathI.

PDF/HTML Page 6 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 3 :
paraviShayo be prakAranA chhe–shubh, ashubh: pApanA bhAvamAn to kanTALe chhe ne mandir, bhakti,
dayA vagere shubhanA bhAvamAn paN lambAtA lambAtA chhevaTe thAke chhe, tyAnthI khasavAnun man thAy chhe. jo
te shubhamAn sukh hoy to tyAnthI khasavAnun man kem thAy? agnAnI jIv shubhathI khasIne shuddhamAn
jato nathI paN shubhathI khasIne pAchho ashubhamAn jAy chhe, eTale parataraphanA viShayamAn ja rahIne
shubh ne ashubhamAn ja upayogane bhamAvyA kare chhe; paN, ‘atyAr sudhI paravalaNamAn rahyo paN
kyAyathI sukh anubhavamAn Avyun nahi, mATe par taraphanA valaNamAn sukh nathI paN sva taraphanA
anrtamukh avalokanamAn ja sukh chhe– atIndriyagnAnamAn ja sukh chhe’ –em nirNay karIne jo sva
taraph vaLe to siddha bhagavAn jevA AtmAnA sukhano anubhav pragaTe, ne viShayomAnthI ruchi TaLI
jAy. –A dashAnun nAm dharma chhe.
he bhAI! chhevaTe lAmbe kALe paN tAre viShayomAn (–shubh ke ashubhamAn) kanTALIne temAn
sukhanI nA pADavI paDe chhe, to vartamAnamAn ja svabhAvanA sukhanI hA pADIne viShayomAn sukhanI nA
pAD ne! viShayonA lakShe viShayonA sukhanI nA pADe chhe tethI te ‘nA’ TakatI nathI, ne pAchho bIjA
IndriyaviShayomAn ja tun lIn thAy chhe. jo svabhAvanA atIndriy sukhanI ruchithI hA pADIne te
viShayasukhanI nA pADe to te ‘hA’ ane ‘nA’ banne yathArtha Takashe, ne AgaL jatAn atIndriy
kevaL sukh pragaTashe. e rIte AtmArthIne pahelethI ja svalakShe Indriy taraphanA valaNamAnthI
Adarabuddhi TaLI javI joIe, ne atIndriy sukhanI param AdarapUrvak shraddhA thavI joIe, te ja
atIndriy sukh pragaTavAno upAy chhe.
tamane khabar chhe?
chAndo moTo ke sUraj?
chAndo Uncho ke sUraj?
javAb AvatA anke.

PDF/HTML Page 7 of 45
single page version

background image
: 4 : Atmadharma : mahA : ra494
samyagdarshan pragaT karavun te to sugam chhe
AtmAnA anubhavanI uttam preraNA Apatun A pravachan
pU. benashrI–ben dvArA likhit samayasAr–pravachanomAnthI lIdhun chhe.
bhedagnAn mATenI preraNAno A shlok chhe:
अयि! कथमपि मृत्वा तत्त्वकौतूहली सन्
अनुभवभवभूर्तेः पार्श्ववर्ती मुहूर्तम्।
पृथगथ विलसंतं स्वं समालोक्य येन
त्यजसि झगिति मूर्त्या साकमेकत्वमोहम्।। २३।।
shrI AchArya dev komaL sambodhanathI kahe chhe ke bhAI! tun koI paN rIte mahAkaShTe athavA
marIne paN tattvono kautUhalI thaI A sharIrAdi mUrtadravyano ek muhUrta (be ghaDI) pADoshI thaI
AtmAno anubhav kar ke jethI potAnA AtmAne vilAsarUp, sarva paradravyothI judo dekhI A
sharIrAdi mUrtik pudgaladravya sAthe ekapaNAnA mohane tun turat ja chhoDashe.
mithyAdraShTinA mithyAtvano nAsh kem thAy? ane UndhI mAnyatA ne UndhA pAp anAdinAn
kem TaLe? teno upAy batAve chhe.
AchAryadev kaDak sambodhan karIne kahetA nathI paN komaL sambodhan karIne kahe chhe ke he
bhAI? A tane shobhe chhe! komaL sambodhan karIne jagADe chhe ke re jIv, tun koI paN rIte–mahAkaShTe
athavA marIne paN–maraN jeTalA kaShTa Ave topaN te badhuunn sahan karIne tattvano kautUhalI thA.
jem kUvAmAn koshIyo mArI tAg lAve chhe tem gnAnathI bharelA chaitanya kUvAmAn puruShArtharUp
UnDo koshiyo mArI tAg lAv. vismayatA lAv, duniyAnI darakAr chhoD. duniyA ekavAr tane
gAnDo kaheshe, bhangaDabhUt paN kaheshe. duniyAnI anek prakAranI pratikULatA Ave topaN tene sahan
karIne, tenI upekShA karIne, chaitanya bhagavAn kevA chhe tene jovAne ek vAr kautuhal to kar! jo
duniyAnI anukULatA ke pratikULatAmAn rokAIsh to tArA chaitanya bhagavAnane tun joI shakIsh nahi, mATe
duniyAnun lakSha chhoDI daI ane tenAthI ekalo paDI ekavAr mahAn kaShTe paN tattvano kautuhalI thA!

PDF/HTML Page 8 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 5 :
jem sUtar ane netarane meL khAy nahi tem jene AtmAnI oLakhAN karavI hoy tene
ane jagatane meL nahi khAy. samyagdraShTirUp sUtar ane mithyAdraShTirUp netarane meL nahi khAy.
AchArya dev kahe chhe ke he bandhu! tun chorAshInA kUvAmAn paDyo chhe, temAnthI pAr pAmavA mATe game
teTalA pariShaho ke upasargo Ave, maraN jeTalAn kaShTo Ave topaN tenI darakAr chhoDIne, puNya–
pAparUp vikArabhAvano beghaDI pADoshI thA, to chaitanyadaL tane judun jaNAshe. ‘sharIrAdi tathA
shubhAshubh bhAv e badhun mArAthI judun chhe ne hun enAthI judo chhun, pADoshI chhun, em ek vAr
pADoshI thaI AtmAno anubhav kar.
sAchI samajaN karIne najIkamAn rahelA padArthothI hun judo, jANanAr–dekhanAr chhun; sharIr,
vANI man te badhAn bahAranAn nATak chhe, tene nATakasvarUpe jo. tun teno sAkShI chho, svAbhAvik
antarajyotithI gnAnabhUmikAnI sattAmAn A badhun je jaNAy chhe te hun nahi paN tene jANanAro
teTalo hun–em svatattvane jAN to kharo! ane tene jANIne temAn lIn to thA! AtmAmAn shraddhA,
gnAn ane lInatA pragaT thAy chhe tenun Ashcharya lAvI ekavAr paradravyono pADoshI thA.
jem musalamAnanun ghar ane vANiyAnun ghar najIk–najIk hoy to vANiyo teno pADoshI
thaI rahe chhe paN te musalamAnanun ghar potAnun mAnato nathI? tem tun paN chaitanyasvabhAvamAn TharI
par padArthono be ghaDI pADoshI thA, AtmAno anubhav kar.
sharIr, man vANInI kriyA tathA puNya–pApanA pariNAm te badhun par chhe. UndhA puruShArthavaDe
paranun mAlikIpaNun mAnyun chhe, vikArI bhAv taraph tArun bahAranun lakSha chhe, te badhun chhoDI, svabhAvamAn
shraddhA, gnAn ane lInatA karI, ek antarmuhUrta eTale be ghaDI chhUTo paDI chaitanyamUrtine chhUTo jo. te
mojane andaramAn dekhatAn sharIrAdinA mohane tun turat ja chhoDI shakashe.
‘झटिति’ eTale jhaT daIne
chhoDI shakIsh. A vAt sahelI chhe kemake tArA svabhAvanI chhe. kevaLagnAn–lakShmIne
svarUpasattAbhUmimAn TharIne jo, to par sAthenA mohane jhaT daIne chhoDI shakIsh.
traN kAL traN lokanI pratikULatAnA ganj ek sAthe sAmA AvIne UbhA rahe topaN
mAtra gnAtApaNe rahIne te badhun sahan karavAnI shakti AtmAnA gnAyak–svabhAvanI ek samayanI
paryAyamAn rahelI chhe. sharIrAdithI bhinnapaNe AtmAne jANyo tene e pariShahonA ganj jarA paN
asar karI shake nahi eTale ke chaitanya potAnA vepArathI jarA paN Dage nahi.
koI jIvatA rAjakumArane–ke jenun sharIr komaL chhe tene jamashedapuranI agninI bhaThThImAn
ekadam nAkhI de ane tene je dukh thAy tenA karatAn anantagaNun dukh pahelI

PDF/HTML Page 9 of 45
single page version

background image
: 6 : Atmadharma : mahA : ra494
narake chhe, ane pahelI narak karatAn bIjI, trIjI Adi sAtamI narake ek ekathI anantagaNun dukh
chhe. evA anantA dukhanI pratikULatAnI vedanAmAn paDelo, mahAAkarAn pAp karIne tyAn gayelo,
tIvra vedanAnA ganjamAn paDelo, chhatAn temAn koIvAr koI jIvane evo vichAr Ave ke arere!
AvI vedanA! AvI pIDA! evA vichAro karatAn svasanmukh veg vaLatAn samyagdarshan thaI jAy
chhe; tyAn satsamAgam nathI paN pUrve ekavAr satsamAgam karyo hato, satnun shravaN karyun hatun ane
vartamAn samyak vichAranA baLathI, sAtamI narakanI mahAtIvra pIDAmAn paDelo chhatAn, pIDAnun lakSha
chUkI jaIne samyagdarshan thAy chhe, AtmAnun vedan thAy chhe. sAtamI narakamAn rahelA samyagdarshan
pAmelA jIvane te narakanI pIDA asar karI shakatI nathI, kAraNake tene bhAn chhe ke mArA
gnAnasvarUp chaitanyane koI par padArtha asar karI shakato nathI. evI anantI vedanAmAn paDelA paN
AtmAno anubhav pAmyA chhe, to sAtamI narak jeTalI pIDA to ahIn nathI ne? manuShyapaNun
pAmIne rodaNAn shun royAn kare chhe? have satsamAgame AtmAnI pichhAN karI AtmAnubhav kar.
AtmAnubhavanun evun mAhAtmya chhe ke pariShah Avye paN Dage nahi ne be ghaDI svarUpamAn lIn thAy
to pUrNa kevaLagnAn pragaT kare, jIvanamukta dashA thAy ane mokShadashA thAy; to pachhI mithyAtvano
nAsh karI samyagdarshan pragaT karavun te to sugam chhe.
siddhanA sandesh
jene sAchI shraddhA pragaTe tenun Akhun antar pharI jAy, hRudayapalaTo thaI
jAy, antaramAn uthalapAthal thaI jAy, AndhaLAmAnthI dekhato thAy; antaranI
jyot jAge tenI dashAnI dishA AkhI pharI jAy; jene antarapalaTo thAy tene
koIne pUchhavA javun na paDe, tenun antar bedhaDak paDakAr mAratun sAkShI Ape ke
ame have prabhunA mArgamAn bhaL‌yA chhIe, siddhanA sandeshA AvI chUkayA chhe, have
TUnkA kALe siddha thaye chhUTako, temAn bIjun kAI thAy nahi, pher paDe nahi.
(–pU. benashrI–benalikhit samayasAr–pravachanomAnthI.)

PDF/HTML Page 10 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 7 :
gnAnInI gnAn–vairAgyashakti
(–je shaktinA baLathI karmanI nirjarA thatI jAy chhe)
(kalashaTIkA: nirjarAadhikAr uparanA pravachanamAnthI)

rAgathI judA shuddhAtmasvarUpanA anubhavarUp bhedagnAnavaDe jeNe samvar karyo chhe, te ugra
gnAnajyoti vaDe pUrvanA karmone nirjarI nAnkhe chhe. samvar–nirjarAnI dashA prApta karIne dharmIjIv
AnandarUp thAy chhe–mokShane sAdhe chhe. samyagdarshan thatAn ja AtmAmAn Anand thayo ne samvar–nirjarA
sharU thayA.
ahA, chaitanyanA Anandano svAd chAkhyo tyAn have dharmIjIvane rAgAdinA AkuLasvAd sAthe
jarApaN ekatA thatI nathI, rAgAdi vaDe tenun gnAn jarApaN murchhAtun nathI; eTale rAgAdi sAthe
upayoganI ekatArUp Asrav tene thato nathI. gnAnInI pariNati gnAn–vairAgyamay thaI gaI chhe,
temAn have bandhan kem thAy? aho! te gnAnavairAgyanun koI adbhut mAhAtmya chhe ke gnAnIne bandhan
thatun nathI. upayogamAn ekatArUp gnAn, ane rAgathI bhinnatArUp vairAgya–AvA gnAn–
vairAgyasahit shuddhAtmAno anubhav hoy chhe. te paryAyamAn rAgano ke karmano pravesh thato nathI.
karmano uday AvIne nirjarI jAy chhe paN bandhanun kAraN thato nathI–evun anubhavanun sAmarthya chhe.
antaranI anubhavadashAmAn to gnAnI rAgane ke tenA phaLane bhogavato ja nathI, tenAthI
virakta ja rahe chhe. te bAhyasAmagrI vachche dekhAy, rAg paN thato hoy, paN andaranI gnAnadashAmAn
dharmIne te rAg sAthe ke sAmagrI sAthe jarAy lAgatun–vaLagatun nathI, tenAthI judI ja gnAnapariNati
varte chhe. te pariNati karmano abhAv karI nAnkhe chhe.
jem alipta svabhAvavALun kamaL kAdavathI lepAtun nathI, tem rAgathI alipta evo dharmIno
upayog chhe te karmathI lepAto nathI. upayogamAn rAganI chikAs nathI tethI sanyog vachche paN tene
bandhan thatun nathI, te vakhatey teno upayog alipta varte chhe.
jem mantrano jANakAr hoy te sarpane karaDAve chhatAn mantrabaLathI sarpanun jher tene chaDatun nathI,
tem dharmI pAse bhedagnAnarUpI amogh mantra evo chhe ke karmaphaLanA bhogavaTArUpI viShayonun jher tene
chaDatun nathI; kemake andaramAn shuddhachidrUpanA anubhavarUpI mantra tene mojUd chhe; te mantra viShayomAn
sukhabuddhirUpI jherane (mithyAtvane) jarApaN chaDavA deto nathI.

PDF/HTML Page 11 of 45
single page version

background image
: 8 : Atmadharma : mahA : ra494
jem jIbh evI lUkhI chhe ke chIkAs tene chonTatI nathI; tem shuddhachaitanyarasano svAd
chAkhanArI bhedagnAnarUpI jIbh evI lUkhI chhe (rAganI chIkAs vagaranI, vItarAg chhe) ke rAganI
chIkAs tene chonTatI nathI, rAgathI te gnAn judun ne judun alipta ja rahe chhe.
ane jem sonAne kAT lAgato nathI tem bhedagnAnarUpI shuddha suvarNane vikArarUpI kAT
lAgato nathI. shubhAshubharAg vakhatey gnAnInun gnAn te–rUpe thaI jatun nathI, te kaTAtun nathI paN
shuddhagnAnapaNe ja rahe chhe.
A rIte (uparokta chAr draShTAnte) samyagdraShTinI pariNati gnAn–vairAgyarUp chhe. gnAn–
vairAgyanI tenI koI amogh shakti chhe ke je tene karmanun bandhan thavA detI nathI paN udayAgat
karmone kheravI nAnkhe chhe. A rIte bhedagnAnanA baLavaDe samyagdraShTine nirjarA thayA ja kare chhe.
chaitanyanA AnandarasanA svAd pAse gnAnIne viShayono ras kem hoy? chaitanyanA param
prem pAse shubharAgano svAd paN gnAnIne nIras lAge chhe. jeNe chaitanyanA sukhano svAd nathI
chAkhyo tene ja shubharAgano ras lAge chhe. shubharAg ane tenun phaL e jIvanun svarUp ja nathI;–
ashubhanI to vAt ja shI? narakanI ghor pratikULatAnA vedan vachche paN samyagdraShTi jIv tenAthI
bhinna potAnA chaitanyasukhane vede chhe. rAganA vedanamAn tenA upayoganI ekatA thatI nathI,
chaitanyasukhanA vedanamAn ja tenA upayoganI ekatA chhe, temAn ja tenI prIti chhe. chaitanyasukh sivAy
jagatamAn bIje kyAy dharmIne prIti nathI. anukUL–pratikULatAthI pAr (shubh–ashubhathI pAr)
tenI chaitanyapariNati (kamaLanI jem, mantravAdInI jem, lUkhI jIbhanI jem, ane suvarNanI jem–
e chAr draShTAnte) parabhAvothI tadna alipta chhe, tethI te karmathI lepAtI nathI paN mukta ja rahe chhe.
gnAn–vairAgyasampanna samyagdraShTi jIvane nirjarA thAy chhe. tenI gnAn–vairAgyashakti kevI
chhe? te batAve chhe: pratham to gnAn eTale shuddhasvarUpanA anubhavarUp jANapaNun; ane vairAgya eTale
paradravya ane parabhAvothI bhinnatArUp bhedagnAn; evun bhedagnAn thatAn dravyakarma–bhAvakarma–nokarma
taraphathI virakta thaIne gnAnapariNati potAnA shuddhasvarUp taraph jhUkI chhe. –AvI gnAn–
vairAgyashakti samyagdraShTine niyamathI hoy chhe. AvI gnAn–vairAgyarUp pariNatimAn karmanA phaLano
bhogavaTo hoto nathI eTale te phaL dIdhA vagar ja nirjarI jAy chhe.
dharmI shuddhasvarUpane svagneyapaNe jANe chhe; rAgAdine bhinna paragneyapaNe jANe chhe; eTale
tenAthI te virakta chhe. AvI sahaj gnAn–vairAgya pariNati te dharmInun sAchun

PDF/HTML Page 12 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 9 :
jIvan chhe. jene rAganI ruchi chhe–rAg sAthe upayoganI ekatA chhe tene sAcho vairAgya hoto nathI,
te to rAgamAn ja lIn chhe. rAg ane gnAnanI bhinnatAnA bhedagnAnavaDe ja sAcho vairAgya hoy chhe.
ne AvA vairAgyavALo jIv ja karmothI chhUTe chhe.
“jIv rakta bAndhe karmane, vairAgyaprApta mukAy chhe.”
–emAn AvA bhedagnAnasahitanA vairAgyanI vAt chhe. ekalA rAganI mandatA karIne vanamAn
jaIne rahe paN andar to shubharAgane kalyANanun sAdhan mAnIne temAn ekatAbuddhi rAkhe to te
jIvane vairAgI kahetA nathI, te to rAgI ja chhe, rAgamAn ja lIn chhe. ane jeNe shuddhasvarUpanA
anubhavapUrvak rAgathI potAnI bhinnatA jANI chhe. evA samyagdraShTi jIv, bahArathI gRuhavAsamAn
dekhAy, rAg paN thato dekhAy chhatAn, niyamathI vairAgI chhe, rAgamAn tenI pariNati magna nathI, tenI
gnAnapariNati rAgathI judI je judI ja varte chhe; rAganA ek anshane paN gnAnamAn bheLavatA nathI.
A rIte tenun gnAn rAgathI virameluunn chhe. eTale dharmIne gnAn ane vairAgya banne sAthe ne sAthe vartI
rahyA chhe.
samyagdraShTi kyAn varte chhe? –te potAnA shuddhasvarUpanA anubhavamAn ja varte chhe,
–temAn ja potAnun astitva jANe chhe; bAhya padArthomAn te rahetA nathI, rAgamAn te rahetA nathI,
tenAthI to bhinna rahe chhe, virakta rahe chhe, temAn ekarUp kadI thatA nathI. –AvA gnAn–vairAgyanA
baLathI dharmI jIvane nirjarA thAy chhe; ashuddhapariNati chhUTatI jAy chhe ne shuddhatA thatI jAy chhe.
shuddhasvarUpanA gnAn vagar eTale shuddhAtmAnA anubhav vagar sAchI vairAgya– pariNati
hotI nathI. ne jyAn Avun sAchun gnAn hoy tyAn rAgathI bhinnatArUp vairAgya avashya hoy chhe. mATe
samyagdraShTi niyamathI gnAn–vairAgya sampanna hoy chhe. –te shun kare chhe? shuddhasvarUpano lAbh ane
parabhAvano tyAg–eno nirantar abhyAs bhedagnAn vaDe kare chhe. shuddha svarUpanA anubhavano
nirantar abhyAs kare chhe. samayasAranATakamAn kahe chhe ke–
सम्यकवंत सदा उर अन्तर ज्ञानवैराग उभय गुण धारे।
जासु प्रभाव लखे निज लक्षण जीव अजीवदशा निरवारे।।
आतमको अनुभव करिके ह्वै थिर आप तरे अर ओरनि तारे।
साधी सुद्रव्य लहे शिवशर्म सु कर्मउपाधि व्यथा वमि डारे।। ७।।
juo, AvI samyagdraShTinI dashA chhe. nijalakShadvArA te jIv–ajIvanI bhinnatA kare chhe.
agnAnathI jIv–ajIvanI ekatAnI haTh hatI–mithyAtva hatun, te maTIne bhedagnAn thayun tyAn
paradravyathI sarvathA bhinna evI shuddha svavastuno lAbh thayo. te svavastune

PDF/HTML Page 13 of 45
single page version

background image
: 10 : Atmadharma : mahA : ra494
rAgathI atyant bhinna sAdhIne mokShasukhane pAme chhe, tyAn karmabandhan sarvathA chhUTI jAy chhe. te pote
tare chhe ne bIjA pAtra jIvone paN taravAnun nimitta thAy chhe. ane AvI bhinnatAnA bhAn vagar
jIv dukh pAme chhe.
are jIv! tArA shuddhasvarUpanA Anandarasano svAd levA nirantar teno abhyAs kar. ahA,
anubhavarasanI khumArImAn dharmI jIv jagatathI param udAs chhe. AvA anubhavaras vagar bahAranI
AshAthI are jIv! tun gharaghar bhaTakyo ne dukhI thayo. bhagavAn! bahAranI AshA chhoD ne antaramAn
anubhavanA rasanI evI khumArI chaDAv ke te ras kadI chhUTe nahi. dharmI jIvane bhedagnAnanA baLe
shuddhasvarUpanA anubhavanI adbhUt khumArI chaDI gaI chhe, tene rAgathI atyant bhinnatA varte chhe. –
AvI anubhavadashA vagar nirjarA ke mokShamArga hoy nahi. mATe kahe chhe ke he jIvo! gnAn ane rAganI
bhinnatAnA bhAn vaDe shuddhasvarUpanA anubhavano nirantar abhyAs karo.


samyagdraShTi to shuddhAtmAnA anubhavathI niyamathI gnAn–vairAgya sampanna hoy chhe, tenI to
pariNati rAgathI chhUTI paDI gaI chhe tethI tene bandhan thatun nathI–em kahyun. have koI mithyAdraShTi
jIv rAganI mIThAsamAn vartato hovA chhatAn em mAne ke mane paN bandhan thatun nathI, –to te jIv
pApI chhe. –bhale kadAch shubharAgamAn vartato hoy topaN mithyAbuddhine lIdhe tene pApI ja kahyo chhe.
shuddha chaitanyaviShay–ke jeno svAd atyant madhur AnandarUp chhe–te jenA anubhavamAn nathI
Avyo tene avashya IndriyaviShayanA bhogomAn sukhabuddhi chhe, ane e ja pAp chhe. dharmIne to
IndriyaviShayomAnthI pariNati ja chhUTI gaI chhe ne antaranA atyant madhur chaitanyasvAdanA AnandamAn
ekAgra thaI chhe; tyAn bAhya bhogo ke rAg e to tene mahA roganA upasarga jevA lAge chhe. AvI
pariNatine lIdhe dharmIne bhog vakhate paN nirjarA thAy chhe, ne bandhan thatun nathI. –paN e to
antaranA shuddha anubhavanun jor chhe, enA pariNAm rAg vagaranA atyant lUkhA chhe eTale te bandhanun
kAraN thatA nathI.
–paN jenAn pariNAmamAn shuddhasvarUpano anubhav to chhe nahi, ne rAgamAn layalInatAthI
jenAn pariNAm chIkaNAn chhe te to bIjA karoDo upAy kare topaN mithyAtvAdi pApathI bandhAy ja
chhe, tethI te pApI chhe. te bhale em mAnI lye ke hun samyagdraShTi chhun ane mane viShayabhogothI paN
bandhan thatun nathI. –paN andar mIThAsano ras chhe te mithyAtva jarUr bandhanun kAraN thAy chhe.
gnAnI to chaitanyanA AnandarUpI mIThA amRutane pIe chhe. agnAnI bAhyamAn sukh mAnIne
IndriyaviShayorUpI jher pIe chhe. pIe jher ane mAne em ke hun sukhI chhun, –e to bhrAnti chhe.
bhrAntithI em mAne ke mane bandhan nathI– tethI kAI tenAn

PDF/HTML Page 14 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 11 :
chIkaNAn bandhan chhUTI na jAy. jelamAn purAyelo ne beDIthI bandhAyelo mANas mUrkhatAthI em mAne ke
hun chhUTo chhun–paN tethI kAI te jelanA bandhanamAnthI chhUTI na jAy. tem chaitanyanun jene bhAn nathI ne
mithyAtvanA chIkaNAbhAvarUpI jelamAn paDyo chhe, ne viShayomAn sukhabuddhithI varte chhe, chhatAn bhrAntithI
em mAne ke mane karmabandhan thatun nathI, –to tethI kAI te jIv karmathI chhUTI jAy nahi. mithyAtvanA
chIkaNA pariNAm to jarUr bandhanun kAraN thashe.
chaitanyavastunun jene vedan nathI te karmanI sAmagrImAn murchhAI jAy chhe. ne jeNe chaitanyasukhano
svAd chAkhyo chhe te karmanI sAmagrImAn kyAy murchhAtA nathI, tene to te rog jevI jANe chhe, mATe
tene bandhan thatun nathI. karmanI sAmagrI eTale ke pAnch IndriyanA viShayonI sAmagrI te to dushmane
UbhI karelI sAmagrI chhe, –teno prem dharmIne kem hoy? chaitanyanA prem ADe dharmIne teno prem
svapney thato nathI, mATe tene bandhan thatun nathI–em jANavun. ene to atIndriyaAnandano ullAs
chhe ne rAgano rang UtarI gayo chhe. rAgano jene rang chhe, jeno upayog rAg sAthe ekatAthI
rangAyelo chhe te to karma sAmagrImAn magna chhe eTale pApI chhe, ne tene karmabandhan thAy chhe; –bhale te
kadAch shubharAganA AcharaNamAn magna hoy topaN karmasAmagrImAn ja magna hovAthI nindya chhe, tene
bandhan thAy chhe. –Am samyagdraShTi ane mithyAdraShTinI pariNatimAn je moTo bhed chhe tene dharmI ja
jANe chhe. dharmI–samyagdraShTine je bandhan thatun nathI te to tenI andaranI adbhut gnAn–
vairAgyapariNatino prabhAv chhe, gnAn–vairAgyanI adbhut shaktine lIdhe tene bandhan thatun nathI.
A ankamAn pahelAn pAne chhapAyel shlok tattvagnAn–tarangiNInA pahelA
adhyAyamAn chhe. shrI gnAnabhUShaNasvAmI rachitaA pustakamAn nAnA–nAnA 18 adhyAy
dvArA shuddhachidrUpanI vAramvAr bhAvanAne puShTa karIne tenA dhyAnanI preraNA ApI chhe,
ane te sugam chhe em batAvyun chhe. pratipAdanashailI ghaNI sugam ane madhur chhe.
ane have sAthesAthe nIcheno mangalashlok vAncho ane te shlok kayA shAstramAn
hashe te vichAro.–
(artha sahit parichay AvatA ankamAn juo.)
चिदानन्दैकरूपाय जिनायः परमात्मने।
परमात्मप्रकाशाय नित्यं सिद्धात्मने नमः ।।१।।

PDF/HTML Page 15 of 45
single page version

background image
: 12 : Atmadharma : mahA : ra494
param shAntidAtArI adhyAtmabhAvanA
lekhAnk–pa9 (ank ra91 thI chAlu)
bhagavAnashrI pUjyapAdasvAmIrachit samAdhishatak upar pUjyashrI
kAnajIsvAmInAn adhyAtmabhAvanAbharapUr vairAgyaprerak pravachanono sAr.
dehathI bhinna nijasvarUpamAn upayogane joDanAr munione kadI dukh nathI –e vAt
batAvI; ane AtmA pRithvIAdithI utpanna thayelo padArtha nathI paN asanyogI svayamsiddha vastu chhe
–em batAvyun. have maraN pachhI eTale ke dehanA viyog pachhI paN AtmAnun astitva TakI rahe chhe
–e vAt draShTAntapUrvak gAthA 101 mAn batAve chhe–
स्वप्ने द्रष्टे विनष्टेऽपि न नाशोस्ति यथात्मनः।
तथा जागरद्रष्टेपि विपर्यासाविशेषतः।।
jem svapnamAn koIe joyun ke mAro nAsh thaI gayo, mArun sharIr chhedAI gayun,
–paN svapnamAn dekhelI te vAt sAchI nathI, jAgRut thatAn ja pote–potAne jIvant evo ne evo
dekhe chhe, svapnamAn je nAsh dekhyo te to viparyAs ane bhramaNA chhe. tem jAgRut– dashAmAn paN dehanA
nAshathI potAno (AtmAno) nAsh thavAnun agnAnI mAne chhe te paN svapnadashAnI jevo ja
viparyAs ane bhramaNA chhe, kharekhar AtmAno nAsh thato nathI; jem jAgRutadashAmAn pote evo ne
evo chhe tem dehathI bhinna chaitanyadraShTithI jue to AtmA bIjA bhavamAn athavA sharIrarahit
siddhadashAmAn evo ne evo nitya birAjamAn chhe. dehanA sanyogathI AtmAnI utpatti ane dehanA
viyoge AtmAnun maraN mAnavun e bhramaNA chhe. AtmA dehathI judo upayogalakShaNavALo chhe; dehanI
utpattithI tenI utpatti thaI nathI temaj dehanA viyoge tenun maraN thatun nathI. janma ane mRutyu
vagarano satsvarUp AtmA chhe.
AtmA svatantra sat vastu chhe. satno sarvathA nAsh na thAy, ne sat sarvathA navun na Upaje.
paN sat satpaNe nitya TakIne tenI paryAyamAn utpAd–vyayarUp parivartan thayA kare chhe. jem
svapnamAn koIe joyun ke ‘hun marI gayo. ’ ane pachhI te jAgIne bIjAne kahe ke ‘bhAI! hun to marI
gayo chhun, ’ –to loko tene mUrakh ja gaNe. elA! tun jIvato jAgato Ubho chho ne kahe chhe ke hun
marI gayo? jem svapnAnI tenI vAt e bhramaNA chhe; tem dehanA chhUTavAthI koI kahe ke AtmA
marI gayo. –to gnAnI kahe chhe ke are mUrakhA!

PDF/HTML Page 16 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 13 :
chetanalakShaN AtmA te kadI marato hashe! tun AtmAno nAsh mAne chhe e to dehabuddhine lIdhe tArI
mAtra bhramaNA chhe. jem svapnanI vAt khoTI chhe tem tArI vAt paN khoTI chhe. pote karelA puNya–
pApaanusAr AtmA pote svarga ke narakAdimAn jaIne potAnA bhAvanun phaL bhogave chhe; ane
vItarAgatA vaDe mokSha pAmIne sAdianant siddhadashAmAn rahIne mokShanA paramasukhane bhogave chhe.
AtmA dehathI bhinna avinAshI tattva chhe, dehanA nAshe teno nAsh thato nathI. jem UnghamAn–
svapnAmAn ‘hun marI gayo’ em dekhe, paN jyAn jAge tyAn bhAn thAy chhe ke hun nAsh pAmyo nathI, je
svapnamAn hato te ja hun chhun. e ja pramANe agnAnadashAmAn bhramathI dehAtmabuddhine lIdhe dehanA nAshathI
AtmAno nAsh bhAse chhe, paN kharekhar AtmA nAsh pAmato nathI, deh chhoDIne bIjA dehamAn,
athavA to deharahit siddhadashAmAn AtmA te ja rahe chhe, eTale ke AtmA sat chhe; mokShamAn paN
AtmA sat chhe. mokShamAn AtmAno abhAv chhe–em nAstik loko mAne chhe; paN jo mokShamAn
AtmAno abhAv hoy to evA mokShane koN Ichchhe? –potAnA abhAvane to koN Ichchhe? pote
potAnA abhAvane koI Ichchhe nahi. mokShane to sau prANI Ichchhe chhe, te mokShamAn AtmA param shuddha
AnandadashA sahit birAjamAn chhe. koI paN avasthAmAn AtmAnA abhAvanI kalpanA karavI te
mithyA chhe. jem svapnamAn AtmAno nAsh dekhAy chhe te mithyA chhe, tem jAgRutadashAmAn paN AtmAnun
je maraN dekhAy chhe te agnAnIno bhram chhe. bannemAn viparyAsanI samAnatA chhe. A dehanA viyog
pachhI paN AtmAnun astitva emane em rahyA ja kare chhe. AvA sat AtmAnI mukti prayatnavaDe
siddha thAy chhe. dehathI bhinna AtmAnun shAshvat hovApaNun je jANe tene mRutyuno bhay rahe nahIn, ‘mAro
nAsh thaI jashe’ evo sandeh tene thAy nahi. game te paristhitimAn paN, deh chhUTavA TANe paN,
dharmI pote potAnA bhinna astitvane anubhave chhe; ne AtmAnI AvI ArAdhanA sahit deh chhoDe
chhe...deh chhUTavA TANey tene samAdhi rahe chhe.
।। 101।।
have kahe chhe ke prayatnapUrvak AtmAnA bhedagnAnanI bhAvanA karavI..game tevA dukhamAn eTale
ke pratikULatAmAn paN AtmAnI bhAvanA chhoDavI nahi, bhinna AtmAne jANIne ati ugra
prayatnapUrvak tenI bhAvanA bhAvyA ja karavI. –kem ke–
अदुःखभावितं ज्ञानं क्षीयते दुःखसन्निधौ।
तस्माद्यथाबलं दुःखैरात्मानं भावयेन्मुनिः।। १०२।।
dukh vinA bhAvavAmAn Avelun gnAn, upasargAdi dukhanA prasangamAn kShIN thaI jAy chhe, mATe
potAnI shaktianusAr kAyakaleshAdi kaShTapUrvak AtmAnI draDh bhAvanA karavI.

PDF/HTML Page 17 of 45
single page version

background image
: 14 : Atmadharma : mahA : ra494
game tevI pratikULatAmAny mumukShunA puruShArthane jAgRut rAkhavAno A upadesh chhe. jagatanA sukhonI
darakAr chhoDIne jeNe AtmAnI bhAvanA bhAvI chhe tene dukh prasangey te bhAvanA TakI raheshe, ne
ulaTI te bhAvanA tIvra vairAgyathI ugra banashe. sAtAshIlIyA ke pramAdI na thaI javAy te mATe
jAgRutIno upadesh chhe. kemake jo AtmAnI bhAvanA bhUlIne bAhya sukhamAn sAtAshIlIyo thaI jAy
to gnAnano nAsh thaI jAy chhe.
AtmAnA shraddhA–gnAnapUrvak evI bhAvanA karaje ke game tevI pratikULatAmAn paN javAb
Ape! game te prasange te bhedagnAnanI bhAvanA hAjar rahe! jyAn koI bIjo upAy nathI tyAn paN
antaranA bhedagnAnanI bhAvanApUrvak sahanashIlatA te amogh upAy chhe. jyAn gnAnanI bhAvanA
jAgRut chhe tyAn koIpaN pratikULatA sAdhakane AtmabhAvanAmAnthI DagAvI shakatI nathI.
antaranA gnAnAnand svabhAvanI sanmukh thaIne evI draDh bhAvanA kar ke samAdhi vakhate game
tevI pratikULatAnI sAme paN jhajhUmI shakAy! sharIr chhUTavA TANe paN pratikULatAmAn bhInsAI na
javAy...paN gnAnaAnandanI ugra bhAvanApUrvak samAdhimaraNe deh chhUTe! jeNe sAtApUrvak mAtra
bhedagnAnanI vAt karI chhe, paN antarmukh thavAno prayatna karyo nathI tene pratikULatA vakhate
bhedagnAnanI bhAvanA TakI shakashe nahi. AtmAnA Ashraye jeNe antarmukh prayatna karyo hashe tene game
te prasange AtmAnI bhAvanA TakI raheshe. anukUL sanyogamAn je mUrchhAyelA chhe ne antaramAn
anubhavano prayatna karatA nathI, te pratikUL sanyoganI sAme kem TakI shakashe? e vakhate enun gnAn
ene javAb nahIn Ape.
prabho! tArA chaitanyane sanyogathI bhinna evo bhAvaje ke te bhAvanA game tevI
pratikULatAmAn paN TakI rahe! ‘dehathI AtmA bhinna’ em sAdhAraN jANapaNun karIne aTakI jaIsh
nahi, paN antaramAn prayatna karI karIne AtmAno anubhav karaje ne vAramvAr tenI bhAvanA karaje!
antaramAn AtmAnA anubhav vagaranI ekalI dhAraNA tane sharaNarUp nahi thAy. antaramAn
bhedagnAnanI bhAvanAthI nirvikalpa Anandaras pIvAno evo prayatna karaje ke samAdhimaraN TANe
kadAch tRuShAthI gaLun sukAy ne pANI paN gaLe na Utare to tyAre paN antaramAn shAntarasanA
anubhavathI AtmA tRupta rahe...
aShTaprAbhRutanI 6r mI gAthAmAn paN kaShTasahanapUrvak AtmAne bhAvavAno upadesh Apyo chhe–
सुहेण भाविदं णाणं दुहे जादे विणस्सदि।
तम्हा जहाबलं जोई अप्पा दुक्खेहि भावए।। ६२।।
sukhathI bhAvavAmAn Avelun gnAn upasargAdinA dukhamAn naShTa thaI jAy chhe; mATe yathAshakti
baLapUrvak prayatnapUrvak kAyakaleshAdi kaShTa sahan karIne AtmAne bhAvavo–em

PDF/HTML Page 18 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 15 :
upadesh chhe. AhAr–Asan–nidrA vagere pramAdane jItIne jinavaranA mat anusAr guruprasAdathI
AtmAne jANIne dhyAvavo.
dehAdithI bhinna AtmAnI bhAvanA bhAvanAr mumukShu jIvane andar pariNAmamAn tIvra
udAsInatA, vairAgya, pratikULatAmAn sahanashIlatA, dhairya vagere hoy chhe. tethI kahe chhe ke he jIv!
tapashcharaNAdi vairAgyabhAvanA pUrvak tun gnAnane bhAv. evI bhAvanA bhAv ke game tevI
pratikULatAmAny te chhUTe nahi, akhanD ArAdhanAmAn bhang paDe nahi. je ekalA sAtAshIlIyApaNAne
seve chhe ne gnAnanI vAto kare chhe tene pratikULatA prasange gnAnabhAvanA kyAthi Takashe? agnAnI to
maraNanA ke pratikULatAnA prasange bhaDakI UThe chhe, ne bhinna gnAnane bhUlI jAy chhe. jeNe gnAnabhAvanA
bhAvI chhe evA gnAnIne maraNano bhay nathI, pratikULatAmAny gnAnabhAvanA chhUTatI nathI. juone,
sudarshan sheTh, sItAjI vagere upar kevA sankaT AvyA? chhatAn te prasange paN teo potAnI
gnAnabhAvanAne bhUlyA na hatA. jeNe vAramvAr AtmAnA anubhavano prayog karyo chhe, vAramvAr
svabhAvamAn TharavAnI ajamAyash karI chhe tene game te prasangamAn paN gnAnabhAvanA jAgRut rahe chhe.
mATe dukhathI eTale kaShTamAn sahanashIlatAnA prayatna sahit gnAnasvabhAvanI bhAvanA karavAno
upadesh chhe.
samayasAramAn paN kahe chhe ke he jIv! tun marIne paN tattvano jignAsu thA...maraN jeTalA
kaShTa sahan karIne paN dehathI bhinna AtmAne anubhavamAn le...andar tenA anubhavanI dhagash
jagAD. chaitanyanI dhagash ADe duniyAnI pratikULatAne na jo.
hun AtmA chhun, sharIrathI judo chhun–evI sAmAnya dhAraNA karI hoy paN jeNe andar
AtmAnI kharI dhagashathI bhedagnAn karIne tenI bhAvanA bhAvI nathI tene sharIrAdinI anukULatA
hoy tyAnsudhI to em lAge ke gnAn chhe. paN jyAn sharIramAn kaShTa thAy, deh chhUTavAno prasang Ave,
ke bIjA anek prakAranA nindA–apamAn vagere pratikULatAnA prasang Ave tyAn tenI dhAraNA Takashe
nahi, te pratikULatAnA vedanamAn ekAkAr thaIne bhInsAI jashe. mATe ahIn em upadesh chhe ke
atyArathI ja dehAdi pratye udAsInatAnI bhAvanApUrvak tun gnAnano abhyAs kar.
jene anukULatAno jeTalo prem tene pratikULatAmAn teTalo dveSh thayA vinA raheshe nahi; gnAnI
to bannethI bhinna AtmAne jANIne paLe–paLe tenI bhAvanA bhAve chhe. gnAnanI kharI bhAvanA bhAvI
hoy te khare prasange hAjar thAy, ne AtmAne samAdhi Ape, samAdhAn Ape, shAnti Ape.
jIvanamAn jeNe AtmAnI darakAr karI nathI, tenI bhAvanA bhAvI nathI, ne kahe ke hun maraN TANe
samAdhi rAkhIsh. –to te samAdhi

PDF/HTML Page 19 of 45
single page version

background image
: 16 : Atmadharma : mahA : ra494
kyAthi lAvashe? jeNe jIndagImAn kadI banduk pakaDatAn paN AvaDI nathI, nishAn letAn AvaDyun
nathI, te laDAImAn dushman sAme kevI rIte Ubho raheshe? jIvanamAn jeNe abhyAs karyo hashe tene
khare TANe kAm Avashe. mATe nirantar pramAd chhoDI draDh vairAgyapUrvak AtmAnI bhAvanA bhAvaje.
jem dIkShAkAL vakhate sansAr–bhogone asAr jANIne atyant vairAgya upaje chhe, tem ja
koI tIvrarog, ke mRutyunA sambhavano prasang–evA kALe jAgelI uttam bhAvanAone yAd karIne
vishuddhabhAvathI uttam bodhanun sevan karaje...evI draDh bhAvanA karaje ke kevaLagnAn sudhI akhanD rahe.
are jIv! bhedagnAn karIne tArA gnAnane antaramAn DhALaje! vAramvAr gnAnane antaramAn ekAgra
karavAno abhyAs karaje..romerome eTale ke AtmAmAn pradeshe pradeshe–gnAnanun pariNaman thaI jAy–
evo draDh abhyAs karaje. viShayo taraphanI vRutti toDIne chaitanyano ras evo vadhAraje ke svapney
ke prAN jAy evA prasange paN temAn shithilatA na thAy, ne dhArAvAhI gnAn TakI rahe. –Am draDh
gnAnabhAvano upadesh chhe.
।। 10r।।
ApaNI A vairAgyarasabharapUr sugam lekhamALA
AvatA ankamAn samApta thashe.
jemanA asankhya pradeshe anant chaitanyasUrya khIlyA evA vItarAg
parameshvar arihantadeve AtmAnun svarUp kevun jANyun chhe enI A vAt chhe.
vItarAgamArgI santoe potAnA anubhavamAn laIne e vAt prasiddha karI chhe.
hit karavA mATe potAnun dravya kevun? guN kevA? ne tenA Ashraye paryAy pragaTe
chhe te kevI chhe–te jANavun joIe.
santo tane tAro Atmavaibhav batAve chhe.

PDF/HTML Page 20 of 45
single page version

background image
: mahA : ra494 Atmadharma : 17 :
siddhatvanA hetubhUt bhAvanA
bhagavAnashrI yativRuShabhaAchAryarachit ‘trilokapragnapti’ nAmanA prAchIn
mahAn granthamAn nav adhikAro dvArA traNalokanun varNan chhe, temAn nIche narakathI mAnDIne
upar TheTh siddhalok sudhInun ghaNA prakAre varNan karyun chhe. temAn sauthI chhellA (navamA)
adhikAranun nAm
‘सिद्धलोकप्रज्ञप्ति’ mahAadhikAr chhe. A adhikAramAn siddha
sambandhI pAnch peTA adhikAr chhe: (1) siddhabhagavantonI nivAsabhUmi. (ra)
siddhabhagavantonI sankhyA, (3) siddhabhagavantonI avagAhanA ane (4)
siddhabhagavantonun sukh–e chAr vAt 17 gAthAdvArA batAvI chhe, ane pachhI
“siddhatvanA hetubhUt bhAv” nun AnandakArI varNan pAnchamA adhikAramAn 48
gAthAdvArA karyun chhe. trilokapragnapti jevA karaNAnuyoganA granthamAn paN siddhatvanA
hetubhUt AvI uttam bhAvanA vAnchIne gurudevane ghaNo pramod thayo hato ne
shrotAjano samakSha paN tenun varNan karyun hatun–je sAmbhaLIne saune harShollAs thayo
hato. –siddhatvanA hetubhUt bhAvanAthI kone Anand na thAy? –tethI te AnandakArI
bhAvanA ahIn ApIe chhIe.
A shAstrakartA shrI yativRuShabhaAchArya dhavalA–jayadhavalAnA TIkAkArathI paN
prAchIn chhe. ane A bhAvanA–adhikAramAn AvelI ghaNIkharI gAthAo bhagavAnashrI
kundakundAchAryadevanA samayasAr–pravachanasAr vagere shAstronI gAthAone lagabhag
maLatI Ave chhe–jANe ke temanA shAstronun dohan karIne ja A bhAvanA–adhikAr
rachAyo hoy evun ja lAge chhe. pro. hIrAlAlajI jain A sambandhamAn lakhe chhe ke–‘A
antim adhikAramAn varNavel siddhonun varNan ane Atmachintanano upAy (–
shuddhAtmabhAvanA) te jainavichAradhArAnI prAchIn sampatti chhe. ’ chAlo, ApaNe paN
ApaNA AtmAne siddhatvanA hetubhUt A bhAvanAmAn joDIe:–
(trilokapragnapti adhikAr 9, gAthA 18 thI 6p)
(18) jem chirasanchit Indhanane pavanathI prajvalit agni shIghra ja jalAvI de chhe, tem ghaNA
karmarUpI Indhanane dhyAnarUpI agni kShaNamAtramAn jalAvI de chhe.