: મહા : ર૪૯૪ આત્મધર્મ : ૨૩ :
(૩૦૧) ક્રોધીવચન ભાખું નહિ.
(૩૦ર) રાત્રીભોજન કરું નહિ.
(૩૦૩) પરમાત્માની ભક્તિ કરું.
(૩૦૪) જ્ઞાનીની નિંદા કરું નહિ.
(૩૦પ) વૈરીના ગુણની પણ સ્તુતિ કરું.
(૩૦૬) આત્માને પરમેશ્વર માનું.
(૩૦૭) ગમ પડ્યા વિના આગમ અનર્થ–
કારક થઈ પડે છે.
સત્સંગ વિના ધ્યાન તે તરંગરૂપ થઈ પડે છે.
સંત વિના અંતની વાતમાં અંત પમાતો નથી.
લોકસંજ્ઞાથી લોકાગ્રે જવાતું નથી. લોકત્યાગ
વિના વૈરાગ્ય યથાયોગ્ય પામવો દુર્લભ છે.
(૧ર૮)
(૩૦૮) ક્ષમા એ અંતરશત્રુને જીતવામાં
ખડ્ગ છે, પવિત્ર આચારની રક્ષા
કરવામાં બખ્તર છે. શુદ્ધભાવે અસહ્ય
દુઃખમાં સમપરિણામથી ક્ષમા
રાખનાર મનુષ્ય ભવસાગર તરી
જાય છે. (શિક્ષાપાઠ ૪૩)
(૩૦૯) મુક્તિ એટલે સંસારના શોકથી મુક્ત
થવું તે. પરિણામમાં જ્ઞાનદર્શનાદિક
અનુપમ વસ્તુઓ પ્રાપ્ત કરવી. જેમાં
પરમસુખ અને પરમ આનંદનો
અખંડ નિવાસ છે, જન્મ–મરણની
વિટંબનાનો અભાવ છે, શોક ને
દુઃખનો ક્ષય છે. (ભાવનાબોધ)
(૩૧૦) આજ જે પળે તું મારી કથા મનન કરે
છે તે જ તારું આયુષ્ય સમજી
સદ્વૃદ્ધિમાં દોરાજે. (પુષ્પમાળા–૮ર)
(૩૧૧) સર્વ જીવ આત્માપણે સમસ્વભાવી છે.
બીજા પદાર્થમાં જીવ જો નિજ– બુદ્ધિ
કરે તો પરિભ્રમણદશા પામે છે, અને
નિજને વિષે નિજબુદ્ધિ થાય તો
પરિભ્રમણદશા ટળે છે. (પ૩૯)
(૩૧ર) જેને સંપૂર્ણ ઐશ્વર્ય પ્રગટે તેને
ભગવાન કહેવાય. જેમ ભગવાન
વર્તમાન હોત, અને તમને બતાવત
તો માનત નહિં...તેમ વર્તમાનમાં
જ્ઞાની હોય તો મનાય નહિં. સ્વધામ
પહોંચ્યા પછી કહે કે આવા જ્ઞાની
થવા નથી. પછવાડેથી જીવો તેની
પ્રતિમાને પૂજે, પણ વર્તમાનમાં
પ્રતીત ન કરે. જીવને જ્ઞાનીનું
ઓળખાણ પ્રત્યક્ષમાં, વર્તમાનમાં થતું
નથી. (ઉપદેશછાયા)
નોંધ:– આ લેખમાળા માટે જુદા જુદા જિજ્ઞાસુઓએ લખી મોકલેલા અનેક વચનામૃતોમાં કોઈ
કોઈ વચનામૃત એકથી વધુ જિજ્ઞાસુઓએ લખી મોકલેલ છે; તે એવા વચનામૃતોની
જિજ્ઞાસુઓમાં વિશેષ પ્રિયતા સૂચવે છે. જો કે લેખમાળાનું સંકલન કરતી વખતે
વચનામૃતોની ચૂંટણી કરેલ છે, છતાં કોઈક કોઈક વિશેષ વચનામૃત બેવડાઈ જવાનો પણ
સંભવ છે. (સં.)