Atmadharma magazine - Ank 292 (Original language). Page: 28.

: મહા : ર૪૯૪ આત્મધર્મ : ૨૫ :

દેહથી ભિન્ન અમૂર્તિક આત્મા

ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્મા તો અમૂર્ત છે, ને શરીર તો મૂર્ત છે;

અત્યારે પણ બંનેના લક્ષણ જુદાં જ છે. આમ લક્ષણભેદ વડે
ભિન્નતા જાણીને હે જીવ! તું મૂર્ત–શરીરનો પાડોશી થઈ જા. જેવા
સિદ્ધપ્રભુ અમૂર્ત, તેવો જ તું પણ અમૂર્ત છો; એટલે મૂર્ત શરીરની
ચેષ્ટાઓથી ભિન્ન એવી તારી ચૈતન્યચેષ્ટાને જાણ. ઈન્દ્રિયાદિ મૂર્ત
પદાર્થો તે કાંઈ તારા મદદગાર નથી. વિજ્ઞાનઘન આત્મા મૂર્ત
કલેવરમાં મૂર્છાઈ જાય–એ તેને શોભતું નથી.

અમૂર્તિક જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મા જ્યારે પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવનું ભાન કરીને શુદ્ધ

ચૈતન્યભાવરૂપે પરિણમે છે ત્યારે સમસ્ત કર્મોનો અભાવ થઈને સિદ્ધદશા પ્રગટે છે, ત્યાં સાક્ષાત્
અમૂર્તપણું વ્યક્ત થાય છે. સંસારદશામાં કર્મ કે શરીરના સંબંધે મૂર્તપણાનો જે વ્યવહાર હતો તે
હવે રહેતો નથી; મૂર્તના સંબંધ વગરનો, સ્પર્શાદિ વગરનો, એકલો અરૂપી અસંખ્યપ્રદેશી
ચૈતન્યબિંબ આત્મા છે. દરેક આત્માનો આવો અમૂર્તસ્વભાવ છે. સિદ્ધદશા થતાં તો સાક્ષાત્
અમૂર્તપણું પ્રગટે જ છે, પરંતુ અત્યારે પણ જ્ઞાનસ્વરૂપી આત્મા સિદ્ધ જેવો અમૂર્તસ્વભાવી જ છે.
કર્મના સંબંધ વખતે પણ (એટલે કે વ્યવહારથી મૂર્તપણું હોવા છતાં પણ) તે જ વખતે
શુદ્ધદ્રષ્ટિથી ધર્મી જીવ પોતાના આત્માને કર્મસંબંધ વગરનો અમૂર્ત અનુભવે છે. જ્ઞાનમાત્રભાવ
તો અમૂર્ત જ છે, ‘જ્ઞાન’ માં વળી મૂર્તિકપણું કેવું?

પ્રશ્ન:– સિદ્ધ થાય ત્યારે આત્મા અમૂર્ત હોય, પણ અત્યારે સંસારદશા વખતે આત્માને

અમૂર્ત ન કહેવાય.

ઉત્તર:– એમ નથી; ભાઈ, અત્યારે પણ આત્મા પોતાના અમૂર્તસ્વભાવે જ પરિણમી રહ્યો

છે. આત્મા અમૂર્ત મટીને કદી મૂર્ત થતો નથી. ધર્મી પોતાના જ્ઞાન–

< Previous Page Next Page >