: પોષ : ૨૪૯પ આત્મધર્મ : ૨૩ :
ઉપાય નથી. એક જ પ્રકારનો ઉપાય છે. તે જુદી જુદી શૈલીથી સમજાવ્યો છે.
અરિહંતદેવનું સ્વરૂપ ઓળખવા જાય તો તેમાં આગમનો અભ્યાસ આવી જ જાય
છે, કેમકે આગમ વગર અરિહંતનું સ્વરૂપ ક્યાંથી જાણશે? અને સમ્યક્ દ્રવ્યશ્રુતનો
અભ્યાસ કરવામાં પણ સર્વજ્ઞની ઓળખાણ ભેગી આવે જ છે કેમકે આગમના મૂળ
પ્રણેતા તો સર્વજ્ઞ અરિહંતદેવ છે, તેમની ઓળખાણ વિના આગમની ઓળખાણ
થાય નહિ.
હવે એ રીતે અરિહંતની ઓળખાણ વડે, કે આગમના સમ્યક્ અભ્યાસ વડે,
જ્યારે સ્વસન્મુખજ્ઞાનથી આત્માના સ્વરૂપનો નિર્ણય કરે ત્યારે જ મોહનો નાશ થાય છે.
એટલે બંને શૈલીમાં મોહના નાશનો મૂળ ઉપાય તો આ જ છે કે શુદ્ધ ચેતનથી વ્યાપ્ત
એવા દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયસ્વરૂપ શુદ્ધ આત્મામાં સ્વસન્મુખ થવું. અહીં એકલા શાસ્ત્રના
અભ્યાસની વાત નથી કરી, પણ ‘ભાવશ્રુતના અવલંબનવડે દ્રઢ કરેલા પરિણામથી
(પ્રવચનસાર ગા. ૮૬ ઉપરના પ્રવચનમાંથી)
દુઃખ........અને શાંતિ
–કોઈ કોઈ વાર અનેકવિધ દુઃખિયા જીવો પૂ.
ગુરુદેવ પાસે આવીને દુઃખ વેદના ઠાલવે છે...
ત્યારે ગુરુદેવ કહે છે : ભાઈ! સંસાર તો
દુઃખથી ભરેલો છે, એ દુઃખથી છૂટવું હોય તો તારે આ
શુદ્ધ આત્માનો અનુભવ કર્યે જ છૂટકો છે. એના
સિવાય તારા લાખ ઉપાય પણ નકામા છે.
અને જ્યાં અંદર એક આત્મા સામે જોયું ત્યાં
બહારની લાખ પ્રતિકૂળતા વચ્ચે પણ સમાધાન ને
શાંતિ થઈ શકે છે.