: mahā : 249p ātmadharma : pa :
: sansār anuprekṣhā:
sansār
mithyātva ane kaṣhāy sahit jīv ek sharīr chhoḍīne bījun sharīr grahaṇ kare chhe,
pharī pharīne te sharīr chhoḍīne navun–navun sharīr dhāraṇ kare chhe ne pāchho chhoḍe chhe.–ā pramāṇe
mithyātva ane kaṣhāyayukta jīvane vāramvār anek sharīromān je sansaraṇ thāy chhe tene
sansār kahevāy chhe. (athavā parabhāvamān pariṇamavun ne svabhāvamānthī sarī javun–tenun nām
sansār chhe.)
narakanān duḥkh
jīv pāpanā udayathī narakamān ūpaje chhe, tyān te pāñch prakāranān duḥkho sahe chhe,
temaj upamārahit bījā anek duḥkho sahan kare chhe. (1) asuradevothī upajāvelān duḥkh,
(2) shārīrik tathā (3) mānasik anek duḥkh (4) kṣhetrathī utpanna duḥkh tathā (pa)
anyonyakr̥ut duḥkh–em pāñch prakāre tīvraduḥkh narakamān chhe. tyān sharīrane chhedī–bhedīne
talatal jevaḍā ṭūkaḍā kare chhe, vajāragnimān ūkāḷe chhe ne rūdhiranā kuṇḍamān pheṅke chhe. em anek
prakāre je duḥkho narakamān ekasamayamān jīv sahan kare chhe te badhānun varṇan hajāro jībhavaḍe
paṇ thaī shaktun nathī. narakanun kṣhetra svabhāvathī ja sarva prakāre duḥkhadāyak ane ashubh chhe;
tathā nārakī jīvo ekabījā pratye sadāy kupit (krodhavāḷā) rahe chhe. anya bhavamān je
svajan hoy te paṇ narakamān atyant kopit thaīne haṇe chhe. e pramāṇe nārakī jīv tīvra
vipākavāḷān duḥkho ghaṇā kāḷ sudhī bhogave chhe.
tiryañchanān duḥkh
te narakamānthī nīkaḷīne jīv anek prakāranī tiryañchagatimān ūpaje chhe, tyān paṇ
garbhanān tathā chhedanādikanān duḥkh pāme chhe; sinh vagere tiryañchovaḍe te khavāy chhe, duṣhṭa
manuṣhyo vaḍe haṇāy chhe,–em sarvatra bhayathī trāsīne bhayaṅkar duḥkho sahan kare chhe. ek
bījāvaḍe bhakṣhya thatā te tiryañcho dārūṇ duḥkh pāme chhe.–are, jyān mātā ja putrane khāī
jāy chhe tyān bījun koṇ rakṣhā kare? tyān udarāgnithī bhaḷabhaḷato te jīv tīvra tarasathī
tarasyo ane tīvra bhūkhathī bhūkhyo thaīne tīvra duḥkh pāme chhe. e pramāṇe tiryañchayonimān
bahu prakāranān duḥkho sahan kare chhe.
manuṣhyanān duḥkh
tiryañchamānthī māṇḍamāṇḍ nīkaḷīne apūrṇa–