PDF/HTML Page 21 of 42
single page version

bhedagnAnathI ja bandhanano nirodh thAy chhe.
vaLI jANIne dukhakAraNo. ethI nivartan jIv kare.
bandhan aTakI jAy chhe.
bhedagnAn eTale antarmukh thayelun gnAn; teno svabhAv ja krodhAdithI chhUTA
bhedagnAnane AsravothI nivRuttinI sAthe avinAbhAvIpaNun chhe.
svabhAvapaNun chhe tethI temane ekatA nathI paN bhinnatA chhe.
rAgathI judo paDe to ja rAganun kharun gnAn thAy chhe, rAgamAn ekatA kare
PDF/HTML Page 22 of 42
single page version

nA; draShTiapekShAe to samakitIne mukta kahyo chhe. samakitInI draShTimAn
nA; A bhedagnAn karavun te mUL vAt chhe. bhedagnAn vagar kaI taraph jhUkavunr ne
hA,! to bhagavAn thavAnun kAraN shun rAg hoy? rAg to bhagavAnathI viruddha
PDF/HTML Page 23 of 42
single page version

AchArya dev gnAnanA mahimAthI kahe chhe ke aho! parapariNatine chhoDatun ane
jene upayogasvarUp AtmAno anubhav nathI te jIv bhale game teTalun
jene nirvikalpa AtmAno anubhav chhe te jIv bhale kadAch shAstrabhaNatar
PDF/HTML Page 24 of 42
single page version

prApta karI lIdho chhe.
jeNe chidAnand tattvano anubhav karyo nathI, mokShane sAdhavAnI rItanI
mohane jItI nahIn shake.
ane jeNe chidAnand tattvanA Anandano anubhav karyo chhe ne mokShane sAdhI
jItIne kevaLagnAn pragaT karIne
puNyano mArga ane dharmano mArga ek nathI paN judA chhe; puNyano mArga
mokSha chhe.
shAs
Unchun to bhaI evun ke AkAshane aDe.
bahAdur evun ke sinhane khoLAmAn ramADe.
chhatAn nemaprabhunAn charaNomAn to e namI paDe.
enA bekI nambaranA banne akSharo sarakhA.
jo na shodhI Apo to tame saurAShTranA rahevAsI nahi.
PDF/HTML Page 25 of 42
single page version

gnAn nathI tene sva–paranun ke paramAtmasvarUpanun gnAn nathI ane tenA gnAn vagar mokSha
sadhAto nathI.
mokSha kyAthi sadhAy? mATe kahe chhe ke AgamagnAn vagar mokShanI siddhi nathI.
batAvyun chhe ane AtmAnun jevun param svarUp AgamamAn batAvyun chhe tevun svarUp jANatAn
AtmAnA samyakshraddhAn–gnAn–anubhavarUp ekAgratA pragaTe chhe, evun bhAvashrut te kharun
AgamagnAn chhe. AvA gnAn vaDe mohano kShay thAy chhe, eTale tene ja karmanA kShayarUp
mokShanI siddhi thAy chhe.
gnAnasvarUp AtmAmAn ekamAn sthiratA thAy chhe. AvI ekAgratA vaDe shuddhAtmapravRuttirUp
munipaNun thAy chhe, ane tene mokSha sadhAy chhe. paN hajI padArthanun svarUp shun chhe tenI jene
khabar nathI te to paranA kartA–bhokatApaNAnI abhilAShAmAn rakhaDe chhe, tene svamAn
ekAgratA thatI nathI, eTale munidashA ke mokSha tene sadhAtA nathI.
AgamanI paryupAsanA karavI yogya chhe. AgamagnAn to shuddhAtmAno svAnubhav karAve chhe.
jene svAnubhav nathI tene sAchun AgamagnAn kahetA nathI. AgamagnAn
PDF/HTML Page 26 of 42
single page version

vagaranA jagatanA jIvo AndhaLA chhe, vastusvarUpane teo dekhI shakatA nathI. mokShanA
PDF/HTML Page 27 of 42
single page version

PDF/HTML Page 28 of 42
single page version

paramAtmasvarUpamAn ekAgra rahe chhe. –AvA bhAvashrutachakShuvaDe teo sarvatachakShurUp
kevaLagnAnane sAdhe chhe. ahIn munionI pradhAnatAthI upadesh chhe, bAkI to chothA
guNasthAnathI samyagdraShTine paN sva–paranA vivekarUp bhAvashrutagnAnachakShu ughaDI gayA chhe,
ne tenA vaDe te paN mokShane sAdhI rahyA chhe. mokShe janArA jIvone AgamachakShu eTale ke
bhAvashrut gnAn vaDe shuddhAtmAnun samvedan hoy chhe.
gnAnaniShThapaNun temane nathI. shuddhAtmAnA samvedanavaDe ja gnAnaniShThapaNun thAy chhe, ane
tenAthI ja kevaLagnAn sadhAy chhe. gnAnamAn ekAgratAvaDe kevaLagnAn sadhAy chhe, paN gneyamAn
ekAgratAvaDe kevaLagnAn sAdhI shakAy nahIn. eTale sarvagnapadanI siddhine mATe pahelAn gnAn
ane gneyanun (arthAt sva ane paranun) svarUp barAbar jANavun joIe. gnAn gneyone
jANe bhale, paN tethI gnAn kAI gneyarUp thaI jatun nathI. jaDagneyone jANe tethI kAI gnAn
pote jaD thaI jAy nahi. gnAn to jaDathI ne rAgathI judun, gnAnarUp rahIne ja temane jANe
chhe. jANavun e to gnAnanI tAkAt chhe, gnAnano svabhAv chhe. AvA shuddhagnAnasvarUp hun chhun–
em potAnA AtmAne svasamvedanavaDe anubhavamAn laIne temAn ekAgra thatAn kevaLagnAn
pragaTe chhe; asankhya chaitanyapradeshe anantA gnAnadIvaDA pragaTI jAy chhe.
tene to AgamachakShu UghaDayAn ja nathI eTale mokShamArgane te dekhI shakato nathI. aho,
vitarAg sarvagna paramAtmAe jevun vastusvarUp kahyun tevA vastusvarUpano nirNay sAchA
AgamagnAn vaDe thAy chhe. A AgamagnAn eTale bhAvashrutagnAn; temAn samasta padArthono
nirNay karavAnI tAkAt chhe. parathI bhinna, upayogasvarUp AtmAnI anubhUti thaI
tyAre AgamachakShu UghaDayAn, ne tyAre jIve mokShamArgane dekhyo. AvA AgamagnAnapUrvak
sAchun tattvArthashraddhAn thAy chhe, ane AvA gnAn–shraddhAnapUrvak nijasvarUpamAn sthiratArUp
AcharaN hoy chhe, –AvA shraddhA–gnAn–AcharaN te mokShamArga chhe.
PDF/HTML Page 29 of 42
single page version

tem tene jANanArun gnAn paN anekAntasvarUp chhe; ane dravyashrutamAn paN tene kahevAnI
tAkAt chhe. jANavAnI tAkAt gnAnamAn chhe ne kahevAnI tAkAt vANImAn chhe; vispaShTa
tarkaNArUp je bhAvashrutagnAn temAn sarve padArthone jANavAnI tAkAt chhe. mokShamArgane
sAdhanArA shramaN–munirAj temaj shrAvako ane avratI samyagdraShTi dharmAtmAo paN
AgamagnAnathI sva–paranun yathArthasvarUp jANanArA chhe, sva–paranun bhedagnAn karIne potAne
shuddhapaNe (ekalo, parathI judo) anubhave chhe. AgamachakShurUp je bhAvashrut temAn samasta
padArthonun svarUp spaShTa jANI levAnI tAkAt chhe. jayAn AgamagnAn sAchun na hoy, jayAn
tattvashraddhA chokakhI na hoy tyAn sanyamadashA hotI nathI. –kemake sva shun ane par shun –enI
to ene khabar nathI, gnAn shun ane kaShAy shun tenI bhinnatAnun to bhAn nathI, te to
kAyA ane kaShAyomAn ekatvabuddhithI varte chhe, to tene viShay–kaShAyothI nivRuttirUp sanyam
kyAthi hoy? are, hajI to sanyamadashA kevI hoy enI khabar paN jene na hoy tene
mokShamArga kevo? ne munipaNun kevun? bApu! munipaNu e to hAlatochAlato mokShamArga chhe.
munidashA eTale sAkShAt mokShamArga. ahA, enA mahimAnI shI vAt! A to
vItarAgano alaukik mArga chhe, emAn munidashA paN koI alaukik chhe. gnAn ane sAchI
shraddhA vagar te munidashA hotI nathI.
bhale, muni jevo ugra shuddhaanubhav shrAvakane na hoy, paN dehathI bhinna ane rAgAdithI
bhinna upayogasvarUp shuddha AtmA kevo chhe teno anubhav chothA guNasthAne paN thaI
gayo chhe. AvA anubhav uparAnt munidashA kevI hoy tenI A vAt chhe. rAgathI ne
dehanI kriyAthI dharma mAnanArA agnAnI jIvone to shraddhAnIye khabar nathI ne sanyamanI
paN khabar nathI. chothA guNasthAne paN potAne shuddhaanubhav thayo chhe–tenI dharmIne
potAne khabar paDe chhe. ne evA anubhav pachhI ja shuddhAtmAmAn visheSh ekAgratAvaDe
munidashA thAy chhe. –AvA munibhagavantone ja mokShamArganI siddhi chhe.
PDF/HTML Page 30 of 42
single page version

te tun chho? –nA; tun to upayogasvarUp chho. evA tArA
svarUpane tun oLakh. chAr gatinAn ghor dukhothI jene
chhUTavun hoy teNe andar vichAr karIne upayogasvarUp
AtmA hun chhun em oLakhavun joIe.
grahaN kare chhe te gRuhItamithyAtva chhe. gRuhItamithyAtva to jIve koIkavAr TALyun paN
agRuhItamithyAtva teNe pUrve kadI TALyun nathI. tyAgI thayo ne shubhabhAv karIne svarge gayo
tyAre paN te shubharAgamAn dharma mAnIne tenA ja anubhavamAn aTakI gayo, tenAthI judA
chetanarUp AtmAno anubhav na karyo tethI agRuhItamithyAtva to TaLyun nahi. kudevAdinA
sevanarUp gRuhItamithyAtva to chhoDayun, sAchA dev–gurune to mAnyA, kemake te vagar navamI
graiveyak sudhI jAy nahi; e rIte gRuhItamithyAtva chhoDavA chhatAn upayogasvarUp shuddhAtmAnI
shraddhArUp samyagdarshan pragaT na karyun tethI tenun mithyAtva na chhUTayun ne sansArabhramaN na
maTayun; tethI ahIn jIvAdinun yathArtha svarUp jANIne mithyAtva sarvathA chhoDavAno upadesh
Ape chhe.
dukh nathI. AtmA to gnAn–Anand ne shAntithI bharelo chhe. deh to rUpI chhe, AtmA
arUpI chhe. ‘vinamUratI’ eTale rUpIpaNA vagarano, ane ‘chinmUrati’ eTale chaitanya
svarUp, –Avo AtmA chhe.
PDF/HTML Page 31 of 42
single page version

bhagavanto videhakShe
upadeshyo chhe. AvA AtmAne dehathI bhinna jANIne viparIt mAnyatA chhoDo.
Asravabandh prayojanabhUt nathI paN tene chhoDavA mATe tenI oLakhAN karavI te
prayojanabhUt chhe. oLakhyA vagar tene chhoDashe kevI rIte? gharamAn koI dushman praveshI gayo
jIvAdi sAtatattvonun svarUp oLakhavun. shuddhadraShTithI temAn shuddhajIv ja upAdey chhe. ajIv
to bhinna chhe; Asrav ne bandh te dukhanAn kAraNo chhe; samvar–nirjarA te sukhanAn kAraNo chhe;
nathI enun anupam jIvatattva upayogarUp chhe. AvA nijatattvane oLakhyA vagar jIv
dukh pAmyo; tene oLakhe tyAre mithyAtva maTe ne dukh chhUTe. ‘hun upayogasvarUp jIv chhun’
samayasAramAn kundakundasvAmIe kahyun chhe ke–
PDF/HTML Page 32 of 42
single page version

sarvagnagnAn viShe sadA upayogalakShaN jIv chhe.’
‘shuddha–buddha chaitanyaghan svayamjyoti sukhadhAm. ’
–Am sarvagnabhagavAne joyelun jIvanun yathArthasvarUp santoe jAte anubhavIne
chetanA vagaranAn pudgal vagere pAnch dravyo ajIv;
mithyAtva ane rAg–dveShanA bhAvo–jenA vaDe karmo Ave ne bandhAy te Asrav
–AvA tattvone oLakhe tyAre mithyAtva TaLe chhe. tethI potAnA hit mATe sAt
nahi. mATe te tattvone jANIne te sambandhamAn viparItatA TALavI joIe.
kyAnk tattvanI bhUl karyAn vagar rahe nahi. ne bhUl hoy tyAn dukh hoy. mithyAshraddhAgnAn–
chAri
ajIvane ajIv jANyA vagar tenAthI judo kevI rIte paDashe?
PDF/HTML Page 33 of 42
single page version

ane mokSha pUrNa sukharUp chhe tene jANyA vagar te taraphano prayatna kevI rIte karashe?
A rIte sukh ane teno upAy, tathA dukh ane tenAn kAraNo –tenun gnAn
upayogane pAchho kem vALe? shubh–ashubh banne Asrav hovA chhatAn tene samvar mAnI
lye to tene chhoDe kyAthi? dehanI kriyA potAnI mAne to tenAthI (ajIvathI)
bhinnatA kaI rIte anubhave? samyagdarshanapUrvakanI shuddhatA te kharo samvar chhe, tene
badale dehanI kriyAne samvar mAne ke rAgane samvar mAne to tenAthI judo potAne kem
anubhave? –A rIte tattvanA gnAn vagar mithyAtva TaLe nahi. bhagavAn! tArun
svarUp bhagavAne kevun kahyun chhe tenA bhAn vagar tArI bhUl bhAngashe nahi ne tArun
bhramaN maTashe nahi. AtmAnA gnAn vagar shubhabhAv karIne svarge gayo tyAre paN
agRuhItamithyAtva bhegun laIne gayo, eTale tyAn paN dukhI ja thayo. AtmAnA
bhAn vagar kyAy sukhano svAd Ave nahi.
amUrta AtmA badhAno jANanAr chhe. jANanArane puNya–pAparUp mAnavo ke deharUp
mAnavo te mithyAtva chhe. teNe jIvane upayogasvarUp na mAnyo paN ajIvarUp ne
AsravarUp mAnyo, eTale tattvanI viparIt shraddhA thaI. jIve sAchA tattvone kadI
oLakhyA nathI, temAn bheLaseL karIne goTA vALyA chhe. jANanAr tattva jaDanI paN
kriyA kare em kem bane? upayoganI kriyA jaDarUp kem hoy? –na ja hoy. chetanamAn
varNa–gandh–ras–sparsharUp mUrtapaNun nathI, te to upayogarUp amUrta chhe; enI
oLakhAN vaDe ja samyagdarshan thAy chhe ne mithyAtva TaLe chhe. mATe santoe karuNA
karIne teno upadesh dIdho chhe.
pramANe sarvagnabhagavAne joyelA upayogarUp jIvane jANe to badhA khulAsA thaI jAy ne
tattvonI viparItatA maTI jAy. upayogarUp AtmA ajIv nathI eTale ajIvanI kriyA
te karato nathI.
PDF/HTML Page 34 of 42
single page version

ne tenI shaktithI tenAmAn rUpAntar halanachalan vagere thAy chhe. mATe jIv ane
ajIvanI bhinnatA jANavI. te bannene bhinna oLakhatAn tattvanI bhUl TaLe chhe ne
yathArtha shraddhA thAy chhe.
chhe. A chha prakAranAn dravyomAn jIv sivAyanAn pAnche ajIv chhe; ne pudgal sivAyanA
pAnche amUrta chhe. jagatamAn A chha e prakAranAn dravyo sarvagnadeve svatan
AtmAmAn sarvagnasvabhAv chhe–je bIjA shemAny nathI; sharIramAn nathI, rAgamAn nathI,
evo upayog te jIvanun lakShaN chhe. alaukik vastu AtmA chhe, tenA svabhAvane
bIjA koI bAhya padArthanI upamA ApI shakAtI nathI; potAnA anubhav vaDe tene
jANI shakAy chhe. AvA AtmAne svAnubhavathI jANe tyAre ja samyagdarshan thAy.
samyagdarshan vagar samyaggnAn ke samyakchAri
Ankh vagarano mANas shobhe nahi, tem jIvanI Ankh to upayogarUp gnAn–darshan
chhe, puNya–pAp te kAI jIvanI Ankh nathI; A bahAranI Ankh to jaD chhe.
upayogasvarUp nij AtmAne jANavA–dekhavArUp samyagdarshan ne samyaggnAnachakShu
jene khulyAn nathI tenI shubhakriyAo paN dharmamAn shobhatI nathI, arthAt te dharmanun
kAraN thatI nathI paN sansAranun ja kAraN thAy chhe. pote potAne na dekhe–na jANe
ene dharma kevo? samyaktvarUpI dharmanI Ankh ja tene UghaDI nathI.
PDF/HTML Page 35 of 42
single page version

bhinnatA jANavI. –Am jANe tyAre tattvone jANyA kahevAy. paN sharIrane ke rAgane
AtmAnun svarUp mAne to teNe tattvone jANyA nathI. jIv ane ajIv e be mUL tattvo
chhe, ne bAkInAn tattvo te tenI ashuddha ke shuddha paryAyo chhe. A sAt tattvone oLakhe to
temAn ajIvathI potAnI bhinnatA jANIne, potAne upayogasvarUp jANe, eTale ajIv
sAthe ekatAbuddhi chhoDIne shuddha jIvasvabhAvano Ashray karatAn mithyAtvAdi Asrav–bandh
TaLe chhe ne samyaktvAdirUp samvar–nirjarA–mokShadashA pragaTe chhe. mATe sAt tattvone jANavA
khAs jarUranA chhe. are, atyAre to lokomAn sAt tattvonun gnAn bhUlAI gayun chhe.
anAdithI jIve sAt tattvone sarakhA jANyA nathI. A to vItarAgavANImAn muL mUdanI
vAt chhe. sAt tattvomAn hun upayogasvarUp jIv chhun–em oLakhavun, –jethI mithyAtva TaLe
ne samyaktva thAy.
upayogasvarUp AtmA hun chhun em oLakhavun joIe. shAstrakAroe karuNA karIne te
svarUp samajAvyun chhe.
pramANe vAnchavun ke ‘jayAn meru parvatanI Toch chhe tyAn pahelA svarganun taLIyun
chhe, banne vachche mA
AbhAr! )
PDF/HTML Page 36 of 42
single page version

chAri
svarUp dekhe to ja tene sAdhI shake.
ane vishiShTa puNyaprakRitivaDe evA ratna
varNavyun chhe, ne tenA AdhAre ja kathAo lakhAy chhe.
PDF/HTML Page 37 of 42
single page version

vAncho – ‘gnAnachakShu’ pustak.
pratyenI tamArI uttam lAgaNIo badal dhanyavAd! dhArmik bhAvanAomAn
utsAhathI khUb khUb AgaL vadho.
sUchak kerI maLatAn Anand thayo. A kerI to evI ke sadAy khavAy. eno svAd paN
evo ke je chAkhatAn siddhapad pamAy! (sAthe be bahenono samvAd paN maLyo chhe.)
khud amerikAnA pramukh nikasananA shabdothI AvI shakashe: temaNe potAnA
pravachanamAn hamaNAn kahyun hatun ke– ‘ApaNe (amerikano) bhautik rIte sampanna
banyA chhIe paN
PDF/HTML Page 38 of 42
single page version

sonagaDhamAn prauDhavayanA jignAsu jainabhAIo mATeno shikShaNavarga dar varShanI jem
sud pAncham mangaLavAr tA. 16 sudhI rAkhavAmAn AvyA chhe.
nA roj thashe, (vachche ek tithi ghaTatI hovAthI ek divas vahelA sharU thAy chhe)
ane bhAdaravA sud 14 budhavAr tA. 24–9–69nA roj pUrNa thashe.
kAnajIbhAI ghIyA taraphathI (prabhulAlabhAInI smRutimAn) bheT ApavAnun chhe. A
pustakamAn samayasAr gA. 320 (jayasenasvAmI rachit TIkA) uparanAn pU.
gurudevanAn pravachano chhapAyelAn chhe.
sudhImAn sampAdakane jaNAvI devun. (sAthe pUrun saranAmun ane grAhak nambar lakhavo.)
PDF/HTML Page 39 of 42
single page version

* dAhodamAn tA. 11–7–69 nA
teo Atmahit pAmo.
* amarApur (gIr)nA yuvAn bhAIshrI
sahit namokkAramantra navavAr gaNajo.)
PDF/HTML Page 40 of 42
single page version

potAnA kuLadharmamAn pravarte chhe te ja pramANe A paN pravarte chhe.
vichArI, kALadoShathI jainadharmamAn paN pApI puruShoe kudev–kuguru–kudharma sevanAdirUp vA
viShay–kaShAyanA poShaNAdirUp viparIt pravRutti chalAvI hoy teno tyAg karI,
jinaAgnAanusAr pravartavun yogya chhe.
uttar: jo potAnI buddhithI navIn mArgamAn pravarte to te yogya nathI, parantu
vachche koI pApI puruShoe anyathA pravRutti chalAvI hoy, tene paramparAmArga kevI rIte
kahevAy? tathA tene chhoDI purAtan jain shAstromAn jevo dharma prarupyo hoy tem pravarte to
tene navInamArga kem kahevAy? ... kuLasambandhI vivAhAdik kAryomAn to kuLakramano vichAr
karavo, paN dharmasambandhI kAryomAn to kuLano vichAr na karavo, parantu jem satyadharmamArga chhe
tem pravartavun yogya chhe. (mokShamArga prakAshak pRu: 219–220)