: ૨૬ : : પોષ : ૨૪૯૬
જીવ તેના પોતાના રાગભાવ વગર બંધાતો નથી, એટલે આ જીવના અભિપ્રાય પ્રમાણે
તો કાર્ય થતું નથી; માટે પરને હું બંધન કરી દઉં કે દુઃખી કરી દઉં–એવો જીવનો
અભિપ્રાય નિરર્થક છે, મિથ્યા છે, ને પોતાને જ અનર્થનું કારણ છે. કદાચ તે વખતે
સામો જીવ તેના પોતાના રાગાદિભાવોને લીધે કર્મથી બંધાય કે દુઃખી થાય, તોપણ એ તો
એના પોતાના જ રાગભાવ વડે બંધાયો છે ને દુઃખી થયો છે,–નહિ કે તારા અભિપ્રાયને
લીધે.–માટે પરના કર્તૃત્વની બુદ્ધિ અસત્ય છે, મિથ્યા છે, અને દુઃખનું કારણ છે.
આ જીવનો અભિપ્રાય હો કે ન હો, તેની અપેક્ષા વગર જ સામો જીવ પોતાના
ભાવઅનુસાર બંધ કે મોક્ષને પામે છે.
આ જીવ તેને બાંધવાનો અભિપ્રાય ન કરે તોપણ સામો જીવ જો રાગાદિભાવરૂપ
પરિણમે તો તે પોતાના રાગભાવ વડે બંધાય છે.
આવું સ્પષ્ટ વસ્તુસ્વરૂપ સમજાવીને આચાર્યદેવ કહે છે કે હે ભાઈ!
સૌ જીવ અધ્યવસાન કારણ કર્મથી બંધાય જ્યાં,
ને મોક્ષમાર્ગ સ્થિત જીવો મુકાય, તું શું કરે ભલા!
*****
દોઢસો વર્ષ પહેલાં સમ્મેદશિખર પર દિ. જિનમૂર્તિ હતી
પ્રસિદ્ધ અંગ્રેજ સાહિત્યકાર ક્રુક સાહેબ (W. Crook) લખે છે કે–A
visitor, “who examined in 1827 found the image of PARSVANATH
to represent the saint, sitting naked in the attitude of maditation. His
head shillded by the snake, which is his special emblem”
(W. Crook in ERE)
“यहां [सम्मेदशिखरजी पर] तीन मुख्य मंदिर है–एक पार्श्वनाथजीका भी
इन्हीमें है; सन 1827 ई. में एक इंग्रेजने इनके दर्शन किये थे। उन्होंने पार्श्वनाथ
भगवानकी नग्नमूर्तिको ध्यानाकार में उनके सर्पचिन्हसे मंडित यहां पाया था।”
(બાબુ કામતાપ્રસાદજી જૈન M. R. A. S.)
(*”ઈન્સાઈકલોપેડિયા ઓફ રિલીજન એન્ડ ઈથિકસ–પારસનાથ હિલ”માંથી)