: ફાગણ: ૨૪૯૬ આત્મધર્મ : ૧૧ :
આત્માની શક્તિ અપાર છે
જસદણના દરબારગઢમાં જાણે ધર્મનો દરબાર ભરાયો હોય
એવા વાતાવરણ વચ્ચે પૂ. ગુરુદેવ અત્યંત સુગમ શૈલીથી
આત્માના ધર્મનું સ્વરૂપ સમજાવતા હતા; જસદણની જનતા
ઉપરાંત દરબારશ્રી તથા રાનીસાહેબ પણ પ્રવચન સાંભળતાં હતા.
(માહ સુદ ૮–૯ સમયસાર કલશ ૯૭)
આ આત્મા અનાદિથી પોતાના જ્ઞાનસ્વરૂપને ભૂલીને અજ્ઞાનને લીધે સંસારમાં
રખડે છે. આત્મા સ્વયં જ્ઞાનરૂપ છે. પણ શરીર હું અને રાગ હું એવી અજ્ઞાનબુદ્ધિ કરીને
તે દુઃખી થાય છે, ને એક ગતિમાંથી બીજી ગતિમાં ભવ કરે છે. પૂર્વભવમાં આત્મા ક્યાં
હતો તેનું ભાન પણ થઈ શકે છે. આત્માનું જ્ઞાન જુદું ને પૂર્વભવનું જ્ઞાન થાય તે જુદું;
એક બાળાને અઢી વર્ષે પૂર્વભવનું જ્ઞાન થયું છે; તે સોનગઢમાં રહે છે. આત્માના
જ્ઞાનસહિત ચાર–ચાર ભવનું જ્ઞાન હોય એવા આત્મા પણ અત્યારે અહીં છે.......
આત્માની જ્ઞાનશક્તિ અલૌકિક છે. ‘તું બન જા બને તો પરમાત્મા.....તેરી આત્માકી
શક્તિ અપાર હૈ.’
શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને (મોરબી પાસે વવાણીયામાં) સાત વર્ષની વયે પૂર્વભવનું જ્ઞાન
થયું હતું; તેમની અગાધ યાદશક્તિથી ચક્તિ થઈને ગાંધીજી ખ્રિસ્તધર્મ અંગીકાર કરતા
અટકી ગયા હતા. તે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ૧૬ વર્ષની ઉંમરે ‘અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર’ માં લખે છે
કે–
હું કોણ છું? ક્યાંથી થયો? શું સ્વરૂપ છે મારું ખરું?
કોના સંબંધે વળગણા છે? રાખું કે એ પરિહરું?
એના વિચાર વિવેકપૂર્વક શાંતભાવે જો કર્યા,
તો સર્વ આત્મિક જ્ઞાનમાં સિદ્ધાંત તત્ત્વો અનુભવ્યાં.
આવી પાંચ કડીનો એક પાઠ છે. અંદરમાં તેમને આત્માનું ભાન હતું. અરે જીવો!
આવો મોંઘો મનુષ્યઅવતાર ઘણા પુણ્યથી મળ્યો છે, તેમાં જો આત્માની ઓળખાણ
કરીને ભવચક્રનો અંત ન આવે તો આ મનુષ્યઅવતાર મળ્યો શા કામનો? બહારના
વિષયોમાંથી–લક્ષ્મીથી–કુટુંબપરિવારની સુખ લેવા જતાં આત્માનું સાચું સુખ ચુકાઈ જાય
છે. અરે, આ વાત જરાક લક્ષમાં તો લ્યો. પ્રભો! તારો આનંદ