harSha–shokanun vedan kevun? ke rAg–ddheShanun kartApaNun mArAmAn kevun? gnAnachetanArUp thayelo hun–
temAn koI karmachetanA ke karmaphaLachetanA nathI. chetanAmAn te nathI mATe tene pudgalamay
kahyA chhe. bhale te arUpI vikArI pariNAm chhe, paN teno samAvesh dharmInI gnAnachetanAmAn
thato nathI, mATe tene achetan–pudgalamay kahI dIdhA; te achetan hovAthI pudgalanI ja
jAt chhe, chetananI jAt te nathI.
potAnA gnAn–sukh–shraddhA vagere nirmaLabhAvone ja kare chhe ne potAnA te
nirmaLakAryamAn ja dharmIjIv kartApaNe tanmay thaIne vyApe chhe. paN chetanathI viruddha
evA rAgAdi koIpaN bhAvone te potAnI sAthe tanmayarUp jANato nathI, teno kartA
thato nathI, temAn vyApato nathI. Avun je gnAn ane rAganun atyant bhinna pariNaman
te gnAnInun lakShaN chhe.
vyApyapaNun nathI, bannene vilakShaNapaNun chhe. gnAn shuchIrUp chhe ne rAg ashuchI chhe, gnAn to
AtmAnA chetanasvabhAvathI aviparIt vartatun thakun sva–parane jANanAr chhe, tyAre
rAgAdibhAvo to AtmAnA chetanasvabhAvathI viparIt vartatA thakA sva–parane jANatA
nathI, teo pote potAne jANanA nathI, paN tenAthI bIjo (eTale ke gnAnasvabhAvI
jIv ja) tene jANe chhe; gnAn to nirAkuL vartatun thakun shAnt–anAkuL–sukhanun kAraN chhe,
rAgAdibhAvo to AkuLatAmay hovAthI dukhanA kAraN chhe.–Am atyant vivekathI bannenun
spaShTa juAdApaNun jANIne gnAnI potAnA gnAnabhAvarUp pariNamyo chhe, ne rAgAdi
pariNamanathI tenI gnAnapariNati pAchhI vaLI gaI chhe,–chhUTI paDI gaI chhe. tenun gnAn have
gnAnarUp ja rahe chhe ne temAn rAgAdino abhAv ja chhe. tethI te gnAn asravothI chhUTayun chhe
ne mokShamArgamAn pariNamyun chhe. Avun gnAnapariNaman te ja gnAnInun kArya chhe, te ja gnAnInun
chihna chhe, tenA vaDe ja gnAnI oLakhAy chhe.
abhed AtmAnI anubhUtimAn kAI ‘hun kartA ne gnAn mArun kArya’ evA bhed ke vikalpa
rahetA nathI. ahIn gnAnInun lakShaN eTale ke gnAnInun kArya samajAvavA mATe