તીર્થયાત્રાનો હેતુ શું છે?
અહો, સમ્મેદશિખર વગેરે મહાન તીર્થક્ષેત્રો – જ્યાં અનેક સાધકસંતો અને
તીર્થંકરો વિચર્યા, જ્યાંથી અનેક જીવો મોક્ષ પામ્યા, તેમના વીતરાગી જીવનનું સ્મરણ
તીર્થયાત્રામાં જાગે છે, ને પોતાને તેવા માર્ગે જવાનો ઉલ્લાસ જાગે છે; સંસારનાં કાર્યોથી
નિવૃત્તિપૂર્વક આત્મતત્ત્વની એકત્વભાવના જાગે છે. આ રીતે તીર્થમાં વિચરતાં
વીતરાગી મહાપુરુષોના જીવનનું સ્મરણ થતાં પોતાને ચૈતન્યની આરાધનાનો ઉત્સાહ
જાગે છે–તે જ તીર્થયાત્રાનો હેતુ છે. સંસારની અનેકવિધ શુભાશુભપ્રવૃત્તિ વચ્ચેથી
નિવૃત્ત થઈને તીર્થધામોમાં શુદ્ધ ચૈતન્યતત્ત્વની ભાવના કરવી, તેની અનુભૂતિનો
અભ્યાસ કરવો, અસાર સંસારથી વિરક્ત થઈને મોક્ષમાર્ગે વિચરેલા વીતરાગી સંતોનું
જીવન યાદ કરીને પોતે તે માર્ગમાં ઉત્સાહ જગાડવો,–તે તીર્થયાત્રાની સફળતા છે. તે
માટે જ્ઞાનીઓએ તીર્થનો મહિમા કર્યો છે. તીર્થયાત્રાના શુભરાગથી ધર્મ નથી–એમ
કહીને કાંઈ જ્ઞાનીઓ તીર્થયાત્રાનો નિષેધ નથી કરતા, પણ એમ કહે છે કે તીર્થમાં જઈને
તું પણ પૂર્વ –સંતોનું સ્મરણ કરીને તેમની જેમ શુદ્ધાત્મતત્ત્વની ભાવના કરજે, તેને
ભૂલીને એકલી બાહ્યશુભક્રિયામાં અટવાઈ જઈશ મા–
તીર્થયાત્રા સંબંધમાં ગુરુદેવના ભાવભીના હસ્તાક્ષર આપ વાંચો