: mahA : rapa00 Atmadharma : 3 :
asankhya nij avayav thakI ‘niyatapradeshI’ Atma chhe;
te sharIramAn nathI vyApato ‘svadharma–vyApak’ shakti chhe.
sva–paramAn je sam, ane visam, vaLI chhe mishra je
traNavidh evA dharmane nijashaktithI AtmA dhare.
jIv nant bhAvo dhArato ‘anantadharma’nI shaktithI;
tat ne atatpaNun sAth varate ‘viruddhadharma’nI shaktithI.
je gnAnanun tadrUp–bhavan te ‘tattva’ nAmanI shakti chhe;
vaLI atadrUp pariNaman jIvanun te ‘atattva’ shakti chhe.
bahu paryAyomAn vyApato paN ek dravyapaNe rahe;
nijasvarUpanI ‘ekatva’shakti jANI jIv shAnti lahe.
chhe ek dravya ja jIv ‘anek’ paryayarUp bane,
sva–paryAyomAn vyApato jIv sukhI gnAnI siddha bane.
chhe ‘bhAv–shakti’ jIvanI satrUp avasthA vartatI;
vaLI asatrUp chhe paryayo ‘abhAv–shakti’ jIvanI.
‘bhAvano to abhAv’ thAy, ‘abhAvano vaLI bhAv’ re,
e shakti banne ekIsAthe gnAnamAn tun jANaje.
vaLI ‘bhAv te to bhAv’ ne ‘abhAv teh abhAv’ chhe,
evA svabhAve jIv chetak nijaguNe dekhAy chhe.
nahi kArakone anusare evo ja bhavato ‘bhAv’ chhe;
ne kArakone anusare to tenI ‘kriyAshakti’ chhe.
nij ‘karma–shakti’thI AtamA siddharUp bhAv ja pAmato;
vaLI ‘kartRu–shakti’nA baLe pote ja bhAvakarUp thato.