: અષાઢ : ૨૫૦૦ આત્મધર્મ : ૨૫ :
આપણા મોક્ષમાર્ગના નેતા ને ધર્મતીર્થના નાયક ભગવાન શ્રી
વર્દ્ધમાન જિનેન્દ્રદેવના નિર્વાણમહોત્સવના આ અઢી હજારમા મહાન વર્ષમાં
તેમના પ્રત્યે પવિત્ર અંજલિરૂપ લેખમાળાનો આ ચોથો લેખ છે. (૪)
મહાવીરનો માર્ગ
જ્ઞાન અને રાગની ભિન્નતાના સૂક્ષ્મ બોધવાળો જીવ મહાવીરપ્રભુના વીતરાગમાર્ગને
પામવાને પાત્ર છે.
એકલા ઈંદ્રિયજ્ઞાનવડે કે શુભરાગવડે મહાવીરનો માર્ગ પામી શકાતો નથી.
ચૈતન્યની અનુભૂતિ પાસે ઈંદ્રિયજ્ઞાન તેમજ શુભરાગ તો સ્થૂળ છે, તેનામાં
ચૈતન્યતત્ત્વને પકડવાની તાકાત નથી.
ચૈતન્યતત્ત્વને સમજવા માટે જ્ઞાનને સૂક્ષ્મ (ઈંદ્રિયોથી ને રાગથી પર) કરવું જોઈએ.
સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી સ્વ–પરને ભિન્ન ઓળખીને, વારંવાર અંતરમાં સ્વતત્ત્વનો ઊંડો
પરિચય કરતાં તેનો અપૂર્વ અનુભવ થાય છે.–ને તે જ પ્રભુ મહાવીરનો માર્ગ છે.
ત્રણ વત
જુઓ, આમાં ત્રણ વાત આવી–
૧. સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી સ્વ–પરનું ભેદજ્ઞાન.
૨. સ્વતત્ત્વનો વારંવાર પરિચય.
૩. અનુભવ.
• પ્રથમ તો સર્વજ્ઞના માર્ગઅનુસાર પરીક્ષા કરીને, સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી સ્વ–પરને જુદા જાણવા.
• સ્વ–પરને જુદા જાણીને શું કરવું?
આત્માના સ્વભાવનો જ પરિચય કરવો, ને પરનો પરિચય છોડવો. પરને જાણવાનું
તો કહ્યું પણ તેનો પરિચય કરવાનું ન કહ્યું. પરિચય, વારંવાર અભ્યાસ તો પોતાના
ચૈતન્યતત્ત્વનો કરવો. રાગનો પરિચય ન કરવો. સ્વ–પરને ભિન્ન જાણીને પરથી જુદા
પોતાના ચૈતન્યસ્વભાવના સદ્ભાવનો પરિચય કરવો,–ઊંડો વિચાર કરવો.