Atmadharma magazine - Ank 383
(Year 32 - Vir Nirvana Samvat 2501, A.D. 1975)
(English transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 3

PDF/HTML Page 1 of 45
single page version

background image
Atmadharma
varSha 32
saLang ank 383
Version History
Version
Number Date Changes
001 Jan 2005 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 45
single page version

background image
[383]
* A rA dha nA – bhA va nA *
samyaktva darshan gnAn chAritra sadA chAhUn bhAvason,
dasalakShaNI main dharma chAhUn mahA harSha uchhAvason,
main sAdhu janako sang chAhUn, prIti manavachakAyajI,
ArAdhanA uttam sadA chAhUn sUno jinarAyajI.
tantrI: puruShottamadAs shivalAl kAmadAr * sampAdak: bra. harilAl jain
vIr san. 2501 bhAdaravo (lavAjam: chha rUpiyA) varSha 32: ank 11

PDF/HTML Page 3 of 45
single page version

background image
* paryuShaNaparva......uttamakShamAnun ArAdhan *
shrI jinashAsananI mangalachhAyAmAn dev–guru–dharmanI bhaktipUrvak
ane samyagdarshan–gnAn–chAritranI bhAvanApUrvak dashalakShaNI–paryuShaNaparva
bhAratabharamAn ApaNe saue AnandathI ujavyA...vIranAthanun vItarAgI
shAsan dhArmikabhAvanAonI jhaLakI uThayun. A vItarAgI parvanI pUrNatA
prasange param bhaktipUrvak dev–guru–shAstra pratye, tathA atyant
dharmavAtsalyapUrvak samasta sAdharmIjano pratye hArdik kShamApanA chAhun chhun.
vIranAthaprabhunA nirvANanA aDhIhajAravarShanI pUrNatAnun je mahAn
varSha ApaNe ujavI rahyA chhIe te varShanun A mangal parva ApaNane sadAy
ArAdhanAno utsAh tathA preraNA ApyA karo, dharmalAbh saune thAo, ne
sarvatra Anandamay dharmapremanun madhurun vAtAvaraN prasarI raho–em prArthIe
chhIe.
ahA, dhanyabhAgya chhe ke Aje ApaNane vIranAthaprabhuno mArga
maL‌yo chhe...temanI ja vANInun rahasya Aje gurudev dvArA ApaNane prApta
thAy chhe...ane te ja vIravANI ‘Atmadharma’ mAn pIrasAy chhe. dev–guru–
dharmanA mahimAne ane temanA mArgane prasiddha karavAnun kArya Atmadharma
Aj 32 varShothI karI rahyun chhe, ne hajAro mumukShuo gauravapUrvak teno
lAbh laI rahyA chhe...tenA dvArA bhAratanA hajAro mumukShuono ek sundar
sAdharmI–parivAr rachAI gayo chhe.
mumukShune potAmAn kaShAy nathI gamato ne shAnti game chhe, eTale
jem potAmAn dharma vahAlo chhe, tem bahAramAn sAdharmIo paN tene evA
ja vahAlA chhe. ‘A mArA sAdharmI chhe’ eTalI mAtra hRudayanI Urmi paN
game tevA kaShAyabhAvane toDI nAnkhavA samartha chhe. sAdharmikatAnA snehamAn
dunyavI prasango antarAy karI shakatA nathI. kShamA ane dharmapremanA shAnt
bhAvavALun shastra, param ahinsak hovA chhatAn sAmAnA hRudayane evun vIndhI
nAnkhe chhe ke te vash thaI jAy chhe...ne paraspar ekabIjAnA
ArAdhakabhAvanI prashansA–prem–protsAhanavaDe mitratAnun anokhun
vAtAvaraN sarajI de chhe. saunA hRudayanI madhur vINA ekatAn thaIne gunjI
UThe chhe ke–
ArAdhanA jinadharmamAn adbhut AnandakAr;
sarva jIvamAnn mitratA, verabhAv nahi kyAy.

PDF/HTML Page 4 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 1 :
vArShik lavAjam
vIr san. 2501
chha rUpiyA : bhAdaravo :
varSha 32 I. sa. 1975
ank 11 SEPT.
mangal
chukasho
avasar nahIn
bhagavAn mahAvIraprabhu divyadhvani vaDe ratnatray–tIrthanun pravartan
karIne muktipurImAn padhAryA...aDhIhajAravarSha e vAtane vItI gayA...teno
bhavyamahotsav A AkhAy varSha daramiyAn ApaNe harShAnandapUrvak UjavI
rahyA chhIe...jain samAjamAn jAgRutIno ek juvAL Avyo chhe...ne
mahAvIrashAsan Ajey sarvatra kevun chAlI rahyun chhe–te sarvatra dekhAy chhe.
mahAvIrabhagavAn upar Akhun jagat jANe phidA–phidA chhe.
have to vArShik–utsav pUrNatA taraph pahonchavAnI taiyArI chhe:
ahA, Avo utsav ApaNA jIvanamAn Avyo....ApaNe vIranA bhakta
ane vArasadAr banyA...monghI trasaparyAy, temAny sangnIpaNun ne manuShyapaNun,
bhArat jevo uttam desh, shrAvakanun kUL ne jainadharmanA dev–guru, temAn vaLI
AtmAnun svarUp samajAvanArI jinavANInun shravaN–samayasAr jevA
param adhyAtmashAstro–ATalI badhI durlabh–durlabh vastuo atyAre maLI
chhe, AtmahitanI buddhi paN jAgI chhe...to he jIv! prabhunA shAsanamAn
tArA AtmahitanA A mahAn avasarane chukIsh nahi...samyaggnAn vaDe
paramasukhanI prApti karI leje. –em shrIgurunI preraNA chhe.

PDF/HTML Page 5 of 45
single page version

background image
: 2 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
bhAdaravA sud pAncham: AjathI dashalakShaNI paryuShaNaparva sharU thAy chhe temAn Aje
uttamakShamAno pahelo divas chhe. uttam kShamA, mArdav, Arjav, shauch, satya, sanyam, tap,
tyAg, Akinchanya ane brahmacharya evA dash uttam vItarAgIdharmone he jIv! tun
bhaktipUrvak jAN.
A dashe dharmo te chAritranA prakAr chhe. tenI ArAdhanA munivarone hoy chhe; ne
dharmI gRuhasthone samyagdarshanapUrvak tenI ekadesh ArAdhanA hoy chhe. pratham to krodh
vagarano shAnt–kShamAbhAvI AtmA chhe–tenun bhAn thAy eTale samyagdarshan thAy; tene
visheSh vItarAgatA thatAn, krodharahit evo kShamAbhAv pragaTe chhe ke–tiryanch manuShya vagere
dvArA ghor upadrav thAy topaN potAnI kShamAnI shAntithI DagatA nathI ne krodh karatA nathI.
sharIr upar ghor upasarga thato hoy, ghor nindA thatI hoy, ghANImAn pIlAtA hoy–chhatAn
upasarga karanAr pratye krodhanI vRutti na jAge, pote potAnA AtmAnI vItarAgI shAntinA
vedanamAn rahe tene uttamakShamAdharmanI ArAdhanA hoy chhe.
juo, Avo kShamAdharma ane AvA dharmanI upAsanArUp sAchA paryuShaNaparva
AjathI sharU thAy chhe. AvA dharmonun svarUp vItarAgI dev–shAstra–guru pAse ja hoy chhe.
jenA dev–shAstra–guru khoTA hoy tyAn sAchA dharmonI upAsanA hotI nathI eTale dharmanI
paryuShaNA hotI nathI. are, krodh ane chaitanyanI bhinnatAnun bhedagnAn jyAn na hoy tyAn
kShamAdharma kyAthi hoy? mATe pratham krodh ane upayoganun bhedagnAn karI, gnAnamAtra
upayogasvarUp hun chhun–evI anubhUti karIne dharmIjIve vItarAgI chAritrarUp kShamAdharmanI
bhAvanA–upAsanA karavA yogya chhe. samyagdarshan thayun tyAn anantAnubandhI krodhano to
abhAv thayo ne vItarAgI kShamAnA ek anshano svAd chAkhyo. AvA
samyagdarshanapUrvakanI vItarAgIkShamA te uttam kShamA chhe. aho, munivaro to kShamAnI mUrti
chhe...emanI chAritradashAnI shI vAt! atyant bhaktipUrvak tene oLakhIne tenI bhAvanA
bhAvavI...te paryuShaN chhe.
[Aje paryuShaNaparvanA mangal prArambh nimitte bhagavAn jinendranI bhavya
rathayAtrA nIkaLI hatI; rathayAtrA bAd paramAgam–mandiramAn vIranAth–mahAdev samakSha
bhaktibhInun pUjan thayun hatun. dashalakShaN pUjan vidhAn (bhAIshrI himmatalAl
haragovindadAs bhAvanagaravALA

PDF/HTML Page 6 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 3 :
taraphathI) thayun hatun. vItarAgI dharmanI ArAdhanArUp paryuShaNanA A divasomAn chAritravant
muni–bhagavantono param mahimA kShaNe ne paLe prasiddha thato hato....ne pravachan vakhate to
kundakundasvAmI, amRutachandrasvAmI, padmaprabhasvAmI jevA ratnatrayavant munibhagavanto jANe
sAme ja birAjatA hoy–evA bhAvathI gurudev temanA taraph hAth lambAvIne batAvatA,
ane kahetA ke juo, A vItarAgI santonI vANI!! –vAh! jANe vItarAgI santonI
vANI sAmbhaLatA hoIe! evA bhAvo ullasatA hatA, ne e ratnatrayadhArI munibhagavanto
pratye param bhaktithI hRuday namI jatun hatun.
]
baporanA pravachanamAn niyamasAranI pAncharatno jevI pAnch (77 thI 81) gAthAo dvArA
samasta parabhAvothI bhinna shuddhasvarUpanI bhAvanAnun gholan chAlatun hatun. shrI munirAj
pote kahe chhe ke A pancharatno dvArA jeNe samasta viShayonA grahaNanI chintAne chhoDI chhe
ane nij dravya–guN–paryAyanA svarUpamAn chittane ekAgra karyun chhe, te bhavyajIv
nijabhAvathI bhinna evA sakaL vibhAvane chhoDIne alpakALamAn muktine prApta kare chhe.
bhedagnAn vaDe shuddhajIvAstikAyanA abhyAs vaDe eTale ke vAramvAr anubhav vaDe chAritra–
dashA pragaT thAy chhe. samyagdraShTi shuddha dravya–guN–paryAyasvarUp potAnA shuddha
jIvAstikAyamAn anya sakaL parabhAvonA kartRutvano abhAv jANe chhe; sahaj chaitanyanA
vilAs svarUpe ja te potAne bhAve chhe. shreNIk rAjA kShAyikasamyagdraShTi chhe, tIrthankaraprakRiti
bAndhe chhe, atyAre pahelI narakamAn hovA chhatAn teo em jANe chhe ke A narakaparyAyanA
kartRutva–bhoktRutvathI pAr sahaj chaitanyanA vilAsarUp AtmA hun chhun –AvI pariNatinun
pariNaman temane vartI ja rahyun chhe. tiryanch hoy, sinh hoy, ne AtmAnun gnAn pAme tyAn
te paN em jANe chhe ke sahaj chaitanyasvarUpashuddha jIvAstikAy je mArun svarUp chhe–temAn
A tiryanchaparyAyanA kartRutvano bhAv nathI. tiryanch paryAyanun kartRutva mArAmAn nathI; sahaj
chaitanyano je vilAs chhe teno ja hun kartA chhun. –AvI shuddhachetanApariNati tene varte chhe,
–enun nAm sAchun pratikramaN chhe.
manuShya ane devaparyAyamAn paN je samyagdraShTi–dharmAtmA jIvo chhe teo potAnA AtmAne,
te–te vibhAvagatiparyAyanA kartRutvathI rahit gnAnachetanArUp evA shuddhajIvAstikAyapaNe
ja jANe chhe. chAragati te vibhAvaparyAy chhe, tenA kAraNarUp bhAvo te paN vibhAvabhAvo
chhe; e badhA vibhAvabhAvothI pAr atIndriyagnAnachetanA chhe, evI gnAnachetanArUpe
pariNamatA dharmAtmA potAnA AtmAne sahaj chaitanyanA vilAsarUp anubhave chhe.
–Avo anubhav te sAchA paryuShaN chhe. evo anubhav karanAr jIvane potAmAn sadAy
paryuShaN ja chhe.

PDF/HTML Page 7 of 45
single page version

background image
: 4 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
• •
paryuShaNamAn bhAdaravA sud chhaThThe uttamamArdav eTale vItarAgI nirmAnatAno bIjo
divas hato. aho, munivaronA vItarAgachAritradharmanI shI vAt!! evA uttam
munivarone visheSh shAstragnAn hoy, mahAn tapasvI hoy, anek labdhi pragaTI hoy–paN
teo mAn karatA nathI, nirmAnatA rAkhe chhe. jene sarvagnasvabhAvanI mahAnatAnI khabar
nathI te ja alpa jANapaNAmAn abhimAn kare chhe. are, sarvagno ane bAraangadhArI
shrutakevaLIbhagavanto pAse to mArun A gnAn ghaNun alpa chhe; chaitanyano svabhAv to
sarvagnapad pragaTe tevaDo chhe; temAn alpagnAnano garva kevo? –evA bhAvamAn dharmIjIv
nirmad rahe chhe. pratikULatA ke anukULatAmAn te potAnA upashAntabhAvamAn rahe chhe, mAn–
apamAnamAn samabhAve rahe chhe. mAn karatA nathI tem apamAnanA prasangamAn khedakhinna paN
thaI jatA nathI.
ahA, AtmAno sarvagnasvabhAv jenI pratItamAn Avyo chhe te jIv alpagnatAnun
gaurav kem kare? A rIte AtmAnA pUrNa svabhAvanI mahattA jANIne tenI ArAdhanA
vaDe vItarAgatA ane nirmAnatA thAy chhe, tenun nAm uttam mArdavadharma chhe. tenI upAsanA
ne paryuShaNA chhe. AvA vItarAgadharmanI upAsanA mukhyapaNe munione hoy chhe, ne dharmI
gRuhasthone paN potAnI bhUmikAanusAr AvA dharmanI upAsanA hoy chhe. mATe
AchAryadev kahe chhe ke he bhavyajIvo! tame AvA dashadharmone param bhaktipUrvak jANIne
tenI upAsanA karo.
• •
pAncharatnodvArA jainashAsananA sArabhUt AtmAnun paramArthasvarUp batAvIne kahe chhe
ke –nirmaL dravya–guN–paryAyarUp je svatattva, temAn bhedanI chintA chhoDIne, abhedadraShTithI je
ekAgra thayo, te bhavyajIv nijasvarUpamAn ekAgratAvaDe alpakALamAn mokShane pAme chhe.
juo, shuddhadravya–guN–paryAyasvarUp nijatattva kahyun; te mokShanun kAraN chhe. shuddhatAnun kAraN
thavAno svabhAv to dravya–guN–paryAy traNemAn chhe; paN rAgAdi ashuddhatAnun kAraN thavAno
svabhAv dravya–guNamAn nathI, tenun kAraN mAtra te kShaNikaparyAyamAn ja chhe, eTale te
bhUtArthasvabhAv nathI; tyAre shuddhaparyAyanI pAchhaL to shuddha dravya–guN–paryAy traNe
kAraNapaNe ubhA chhe; tenA Ashraye shuddhaparyAy thaI; AvA shuddha dravya guN paryAyathI
ekAkArasvarUp nijatattvamAn ekAgratA vaDe mokShapad pamAy chhe. (niyamasAr–kaLash 109)
14 guNasthAnabhedo ke 14 mArgaNAsthAnabhedo te koI bhedone samyagdarshan svIkAratun nathI,
tethI te badhA bhedone parabhAvo kahyA. abhedarUp AtmA te paramatattva chhe, tene ja
samyagdarshan svIkAre chhe; ne tenA svIkAravAmAn je shuddhaparyAy varte chhe–te mokShanun kAraN chhe.

PDF/HTML Page 8 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 5 :
he bhavya! jinavachanavaDe tun A param satyane jAN ke–
siddhanA jIvo ane tAro jIv
paramArthe sarakhAn chhe.
[niyamasAr gA. 47–48 nA pravachanamAnthI]
* siddhajIvo ane sansArI jIvo, temanA paramasvabhAvamAn koI taphAvat nathI–
kemake paramArthe jevA guNo siddhajIvomAn chhe tevA ja guNo sansArIjIvomAn
vidyamAn chhe. –AvA paramasvabhAvane he bhavya! jinavachanavaDe tun jAN.
* AvA potAnA paramasvabhAvane paramagurunA prasAdathI jANIne jIvo siddhapadane
pAmyA chhe. jevA kAraNasvabhAvarUp hatA, tenI ArAdhanA karI tyAre tevA
shuddhakAryarUp thayA.
A rIte paramasvabhAvanI upAsanA te ja paramapadano upAy chhe.
* siddhajIvo to aShTamahAguNanA AnandanI samRuddhisahit chhe, temane oLakhatAn
paramArthe temanA jevo potAno AtmA paN aShTamahAguNanA AnandathI bharelo chhe,
–te oLakhAy chhe, ne tenI anubhUtivaDe jIv siddhapadane pAme chhe.
juo, shrI guruoe prasanna thaIne Avo paramasvabhAv batAvyo, ne paramAgamoe
paN AvA paramasvabhAvane prasiddha karyo chhe; paramagurunA prasAdathI ne paramAgamanA
abhyAsathI, sahaj vairAgyamay antarmukh pariNati vaDe AvA kAraN samayasArarUp
paramatattvane je jANe chhe tene samyaktvAdirUp shuddhakArya paN tenI sAthe varte ja chhe, te jIv
atyant Asannabhavya chhe eTale mokShamArgI chhe; ane sansAranA kaleshathI tenun chitta atyant
thAkelun chhe. param chaitanyatattva sivAy bIje kyAy tene gamatun nathI, kyAy tenun chitta Tharatun
nathI.
sansAramAn kyAy game tevun nathI, ek param chaitanyatattva AtmA ja evo chhe ke jemAn
mumukShune game chhe. dharmIne svabhAvanI anubhUtivaDe chaitanyapad ek ja sArarUp lAgyun chhe, ne
sarve parabhAvarUp sansAr tene asAr lAge chhe.
kAraNasvabhAvano svIkAr kyAre thAy? ke temAn antarmukh thaIne svAnubhavavaDe
jenI paryAy shuddhakAryarUp thaI chhe tene ja kAraNano sAcho svIkAr chhe ke ‘A mArA shuddhakAryanun
kAraN chhe.’ kArya vagar kAraN konun? kAraN–kArya ekasAthe chhe. shuddhasvabhAv bhale anAdithI
ja chhe, paN ‘kAraN’ tarIke teno svIkAr tyAre ja thayo ke jyAre tenA anubhav vaDe

PDF/HTML Page 9 of 45
single page version

background image
: 6 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
shuddhakArya thayun. eTale, bhUtArthasvabhAvano svIkAr karanArI paryAyane paN abhedapaNe
bhUtArtha kahevAmAn AvI chhe. rAgAdik te abhUtArtha chhe, ne svabhAvamAn vaLelI gnAnaparyAy
te bhUtArtha chhe, tene ‘bhUtArthadharma’ paN kahyo chhe. agnAnI te bhUtArthadharmane jANato nathI.
ahA, potAnI svAnubhUtithI men mArA AvA param tattvane jANyun chhe, ne bIjA
badhA jIvomAn paN Avun paramAtmatattva chhe–em shuddhanayathI men jANyun chhe, –to have hun
subuddhi temaj kubuddhi jIvomAn bhed kayA nayathI jANun? paryAyanA bhede shuddhasvabhAvamAn bhed
hun kem jANun? vAh! juo A shuddhanayanI mastI! AvA shuddhanayathI badhA jIvone
paramAtmasvarUpe jonAro hun temanAmAn bhed kayA prakAre dekhun? vyavahArathI jotAn paryAyamAn
bhed chhe, paN shuddhanayamAn te paryAyanA bhedane hun kem dekhun? –vAh re vAh! potAno param
svabhAv anubhUtimAn lIdho tyAn bIjAmAn paN ekalI paryAyane nathI dekhato, temanAmAn
paN aShTamahAguNathI shobhato kAraNasamayasAr birAjI rahyo chhe–em dharmI dekhe chhe. ane
teo jyAre potAnA kAraNasamayasArane jANashe tyAre temane paN paryAyamAn shuddhakArya
pragaT thashe.
he jIv! tun AvA potAnA svabhAvanI shraddhA to jarUr kar! A dagdha
panchamakALamAn paN enI shraddhA thaI shake chhe. gA. 154 mAn AchAryadev kahe chhe ke–are, A
dagdhakAL (panchamakAL) rUp akALamAn tun hIn shaktivALo ho topaN nij
paramAtmatattvanA shraddhA–gnAn to jarUr karaje. ‘A kALamAn mokSha nathI’ –em kahIne
shraddhAmAn paN DhIlo thaIsh mA.
asharIr ne avinAsh chhe, nirmaL atIndriy shuddha chhe,
jyam lok agre siddha, te rIte jAN sau sansArIne. 48.
ahA, jevA siddhabhagavAn siddhAlayamAn birAjamAn chhe tevo ja paramArthe hun chhun–em
svAnubhUtithI dharmIjIve param svabhAvane jANyo chhe, ane badhAy jIvo paramArthe evA ja
chhe–em paN shuddhanayanA baLathI te jANe chhe. siddhAlayamAn jevA guNothI siddhabhagavanto
alankRut chhe–evA ja guNothI badhAy jIvono svabhAv alankRut chhe. –aho, jineshvar
bhagavAnanun shuddhavachan buddhapuruShone Avo AtmasvabhAv dekhADe chhe. jinavachanamAn Avo
shuddhasvabhAv prasiddha chhe tene he bhavya! tun jAN!

PDF/HTML Page 10 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 7 :
chAritra vagar mokSha nathI
jeNe sarvakaShAyothI atyant judA evA upayogasvabhAvane jANIne samyagdarshan
ane bhedagnAn karyun chhe tene pachhI vItarAgabhAvanI vRuddhi thatAn shrAvakapaNun tathA munipaNun
hoy chhe; evI munidashApUrvak ja mokShane sAdhI shakAy chhe.
shubh–ashubh, puNya–pAp, harSha–shok te badhA sansAranA dvand chhe; te badhAyathI bhinna
chetanAsvarUp AtmA chhe. evA AtmAne jANavo–shraddhavo–dhyAvavo te ja shAstranI lAkho
vAtono sAr chhe; mATe Avo nishchay karIne antaramAn tame sadA AtmAne dhyAvo–em
kahyun. A rIte pratham samyagdarshan ane samyaggnAnanI ArAdhanA jeNe pragaT karI chhe tene
mokShamArgamAn AgaL vadhatAn shun thAy chhe! tenun A varNan chhe.
samyagdarshan ane samyaggnAnamAn je AtmasvarUp anubhavamAn Avyun chhe te
gnAnAnandasvarUpamAn ekAgra thatAn AtmashAnti vadhe ne rAgAdi kaShAyabhAvo chhUTe, tenA
pramAANamAn chAritradashA hoy chhe. te chAritra rAgarUp nathI paN vItarAgabhAvarUp chhe, temAn
kaShAy nathI paN param shAnti chhe; te svarganA bhavanun kAraN nathI paN mokShanun kAraN chhe.
AvI chAritra dashA sAthe je rAg bAkI rahI jAy te kevo maryAdit hoy! tenun varNan
vratanA kathanadvArA karyun chhe.
chothAguNasthAne anshe vItarAgabhAv thayo chhe paN vratabhUmikAne yogya
vItarAgabhAv hajI tyAn nathI hoto tethI tene ‘avirat’ kahevAy chhe. chothAguNasthAne
samyagdraShTine anantAnubandhI krodh–mAn–mAyA–lobhanA abhAvarUp ‘svarUpAcharaN’ to chhe,
tathA teTalI AtmashAnti to nirantar varte chhe; paN hinsAdi pAponA niyamathI tyAgarUp
chAritra shrAvakane tathA munione hoy chhe, temAn shrAvakane pAnchamAguNasthAne joke ekadesh
chAritra hoy chhe, chhatAn sarvArthasiddhinA devo karatAny te vadhAre sukhI chhe. –aho,
chAritradashA kevI mahimAvant chhe!
chAritramAn
samyakpaNun samyagdarshan–gnAn vagar Ave nahi; A apekShAe
samyagdarshan tathA samyaggnAnane samyakchAritranAn kAraN kahyAn chhe. samyagdarshan vagaranAn
ekalA bAhya kriyAkAnDo ke shubharAgarUp vrato te kAI sAchun chAritra nathI, eTale te kAI
mokShamArgamAn kAm Avatun nathI; evun rAgarUp chAritra to agnAn sahit jIve anantavAr
karI lIdhun chhe. ATh kaShAyanA abhAvarUp ekadesh vItarAgIchAritra (deshachAritra) samyagdraShTi
shrAvakane ja hoy chhe; ne pachhI sakalachAritra to bArakaShAyanA abhAvavALA nirgranth–digambar
munione ja hoy chhe. Avun chAritra te mokShanun kAraN chhe; teno mahimA apAr chhe.

PDF/HTML Page 11 of 45
single page version

background image
: 8 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
chAritra vagar mokSha thAy nahi–e vAt tadna sAchI chhe. –paN te chAritra kayun? ke
upar kahyun tevun vItarAgI. chaitanyasvarUpamAn ekAgratAthI ja vItarAgabhAvarUp chAritra
thAy chhe. –AvA chAritranun svarUp oLakhIne samyagdarshan–gnAn pachhI pariNAmanI
shuddhatAanusAr draDhachAritra dhAraN karavun. vadhAre shakti na hoy to ochhun chAritra levun paN
chAritramAn shithilAchAr na rAkhavo. draDh pAlanapUrvak temAn AgaL ne AgaL vadhAy tem karavun.
dharmI–shrAvakane joke muni jevun chAritra nathI hotun parantu tene bhAvanA to
munipaNAnI hoy chhe. tenI bhAvanApUrvak te hinsAdi pApone niyamapUrvak chhoDIne
ahinsAdik vratonun pAlan kare chhe. ane te ahinsA vagerenI puShTi mATe traN guNavrat
tathA chAr shikShAvrat pALe chhe.
digvrat, deshavrat ane anarthadanD–parityAgavrat–e traN guNavrato chhe kemake teo
vratanA pAlanamAn guN karanArAn chhe.
* dashe dishA sambandhamAn maryAdA nakkI karIne tenAthI bahAranA kShetramAn jIvanaparyant na
javun temaj patra–vyavahAr vagere dvArA paN tenI sAthe vepAr vagereno sambandh na
rAkhavo tenun nAm dig (–dishA) vrat chhe.
* digvratamAn jeTalI chhUT hoy temAnthI paN amuk kShetramAn javAno amuk samay sudhI
tyAg karavo te deshAvakAsh–vrat chhe.
* vagar prayojane pApanI pravRuttio–jevI ke laDAInI vAto, bIbhatsa philmo
jovAnun, bhUmi khodavI, vagar maphatanun dhodhamAr pANI DhoLavun, phUl–jhAD toDavA,
prANIone dukh thAy tevI ramat ramavI, koI laDatA hoy tene uttejan Apavun,
ke bIjAnI nindAmAn ras levo–evA prakAranI anartharUp pAp pravRuttino tyAg te
anarthadanD–parityAg vrat chhe. (anarthadanD vrat em TUnkAmAn bolAy chhe, paN pUrun nAm
‘anarthadanD–parityAg’ chhe. e ja rIte ‘choviyAr’ TUnkAmAn kahevAy chhe kharekhar chauvidh–
AhArano tyAg te pratyAkhyAn chhe. –em darek bhAv samajavA jarUrI chhe.)
tyAr pachhI, sAmAyik, prauShadhaupavAs, bhogopabhog–pariNAm ane
atithisamvibhAg (–muni vagerene AhAr dAnanI bhAvanA) –e chAr shikShAvrat chhe,
tenA abhyAs vaDe shrAvak munipaNAnI bhAvanA puShTa kare chhe. tene darshanapaDimA ane
vratapaDimA uparAnt AgaL vadhatAn sAmAyik paDimA, prauShadhaupavAs, sachittatyAg,
rAtribhojanatyAg, brahmacharya, ArambhatyAg, parigrahatyAg, udShTi bhojanatyAg, ane
anumatityAg–em–kul 11 paDimA hoy chhe. jo ke AmAn rAtribhojanatyAg vagere
sadAchAro to sAmAnya gRuhasthoney hoy chhe paN paDimAvALA shrAvakane te badhun atichAr
rahit, pratignApUrvak hoy chhe. shrAvakane vastradhAraN hoy chhe, parantu muni thayA pachhI sharIr
par koI paN prakAranun vastradhAraN rahetun nathI. mATe jainamunine nirgranth kahevAy chhe. AvI
dashA vagar mokSha thato nathI.

PDF/HTML Page 12 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 9 :
[bhagavAn mallinAthanA jIve pUrvabhavamAn karel ratnatrayavrat–upAsanA]
samyagdarshan–samyaggnAn–samyakachAritra...jainadharmanA sarvottam traNaratno....
AtmAne mahAn Anand ApanArAn traNaratno....eno mahimA lokottar chhe. A ratnatray
e sarve mumukShuono manorath chhe; te ratnatray levA mATe chakravartIo chhakhanDanA sAmrAjyane
tathA 14 ratnone paN atyant sahelAIthI chhoDI de chhe; Indro paN ene mATe talasI rahyA
chhe. jIvane A ratnatrayanI prApti te jainashAsanano sAr chhe. te ja jainadharma chhe. vAh,
AvA samyakratnatrayanA ek anshanI prAptithI paN jIvano beDo pAr chhe.
ahA, je mUlya vaDe jIvane anantakALanun mokShasukh maLe te ratnatrayanI shI vAt!
samasta jinavANIno sAr ek shabdamAn kahevo hoy to, te chhe ‘ratnatray’. teno ja
vistAr, ane tenI ja prAptino upAy–jinAgamamAn bharyo chhe. A ratnatray eTale
samyagdarshan, samyaggnAn ne samyakchAritra; –e traNey rAg vagaranAn chhe. siddhAntasUtromAn
to temane ‘gnAnanun pariNaman’ kahIne rAg vagaranAn batAvyAn ja chhe, ne ratnatray–
pUjananA pustakamAn pahelI ja panktimAn temane traNeyane rAg vagaranAn batAvIne pachhI ja
tenA pUjananI sharUAt karI chhe:–
सरधो जानो पालो भाई, तीनोंमें कर राग जुदाई।
सरधो जानो भावा लाई, तीनोंमें ही रागा नांई।
(juo, pt.. TekachandajIkRut ratnatrayavidhAn pUjA)
vAh, vItarAg ratnatray! jIvanI shobhA mATe tamArA samAn sundar AbhUShaN
bIjun koI nathI. AvA ratnatray vaDe AtmAne AbhUShit karavA mATe samayasAramAn
kundakundasvAmI kahe chhe ke he bhavya! darshan–gnAn–chAritrarUp mokShapanthamAn AtmAne joD.
jinabhagavanto darshan–gnAn–chAritrane mokShamArga kahe chhe. darshan–gnAn–chAritra ja mokShamArga
chhe, kemake teo AtmAshrit hovAthI svadravya chhe. je jIv potAnA chAritradarshanagnAnamAn
sthit chhe te svasamay chhe–em he bhavya! tun jAN...ne e jANIne tun paN svasamay thA.
A jagatanI

PDF/HTML Page 13 of 45
single page version

background image
: 10 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
badhI durlabh vastuomAn ratnatray sauthI durlabh chhe. ratnatrayadharmanI ArAdhanA nahi
karavAthI jIv dIrgha sansAramAn rakhaDayo. ratnatrayadharmanI ArAdhanA karanAr jIv ArAdhak
chhe, ane tenI ArAdhanAnun phaL kevaLagnAn chhe.
AvA ratnatrayanI ArAdhanAmAn, ane tenI vratakathAmAn bhagavAn mallinAthanA
pUrvabhavanun udAharaN prasiddha chhe; te ahIn Ap vAnchasho.
• •
[temaNe pUrvabhavamAn karelI ratnatrayavrat–upAsanA]
mithilApurInA mahArAjA kumbh ane mahArANI suprabhA, temanA putra mallikumAr,
–ke, jeo A bharatakShetranA 19 mA tIrthankar thayA, teo pUrvabhavamAn videhakShetramAn
vaishravaN nAmanA rAjA hatA; tyAn temaNe ATh ang sahit samyagdarshan, ATh ang sahit
samyaggnAn, tathA ter angasahit samyakchAritra–evA ratnatrayadharmanun svarUp ek
munirAj pAsethI sAmbhaL‌yun hatun, ne munirAjanA upadeshaanusAr te ratnatrayavratanun
vidhAn karIne param bahumAnathI tenun udyApan karyun hatun; pachhI pote paN sansArathI virakta
thaI, ratnatrayadharma pragaT karI, darshanavishuddhiAdi 16 uttam bhAvanApUrvak tIrthankaranAmakarma
bAndhI, trIjA bhave mallinAth tIrthankar thaIne mokShapurImAn padhAryA, temanI A kathA chhe...te
ratnatray–dharmanA bahumAnapUrvak tame vAncho....sAmbhaLo.
jambudvIpanA dakShiN bhAgamAn A bharatakShetramAn ApaNe rahIe chhIe; tenA pUrva
bhAgamAn pUrva–videhakShetra chhe, tyAn vItashokA nAmanI ek sundar nagarI chhe. mokShAbhilAShI
dharmAtmAothI bharelI te nagarImAn anek munivaro vichare chhe. UnchA UnchA anek
jinamandiro upar dharmadhvajA pharakI rahI chhe...ne pharapharAT vaDe jANe ke devone te sAd pADI
rahI chhe ke he bhAI devo! devalokamAn tamane mokSha na prApta thato hoy to te prApta karavA
ahIn Avo....A nagarImAn kevaLIbhagavanto sadAy vichare chhe. vItarAgI dev–shAstra–guru
sivAy bIjI koI pravRutti ahIn dekhAtI nathI...ek shuddha jainadharma ja ahIn nirantar varte chhe.
tamane prashna thashe ke AvI sundar nagarInA rAjA koN hashe! –sundar nagarInA rAjA
paN sundar ja hoy ne! tIrthankar mallinAthanA AtmA pote pUrvabhavamAn A manohar
vItashokA nagarInA rAjA hatA...temanun nAm vaishravaN. teo AtmAne jANanArA hatA, ne
temanun chitta sadA ratnatrayanI bhAvanAmAn lIn rahetun. ek vakhat teo rAjasabhAmAn beThA
hatAn, tyAn udyAnano mALI AnandapUrvak AvIne kahevA lAgyo–he svAmI! hun ek uttam

PDF/HTML Page 14 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 11 :
vadhAmaNI lAvyo chhun. ApaNI nagarInA chandanavanamAn Aj sugupti nAmanA mahAn
munirAj padhAryA chhe; jem sAdhakajIvonA bagIchA ratnatray–vaDe khIlI UThe tem, Akhun
udyAn mosam vagar paN kerI vagere sundar phaL–phUlathI atyant khIlI gayun chhe, ne adbhut
shobhA thaI gaI chhe.
te sAmbhaLatAn ja atyant harShit thaIne rAjAe te mALIne InAm Apyun ane
pote sinhAsan parathI UtarIne munirAjane parokSha namaskAr karyA; tyArabAd AnandabherI
vagaDAvIne nagarajano sahit dhAmadhUmathI munirAjanI vandanA karavA lAgyA. bhaktipUrvak
vandan–pUjan karIne beThA.
shrI munirAje tene AshIrvAd ApatAn kahyun–he rAjan! tamane mokShanA kAraNarUp
ratnatray–dharmanI vRuddhi ho.
munirAjanA AshIrvAdathI rAjA prasanna thayA ane kahyun–he prabho! ApanA
shrImukhathI ratnatrayadharmanun svarUp sAmbhaLavAnI mane chAhanA thaI chhe, to kRupA karIne
ratnatrayanun svarUp sambhaLAvo.
munirAjanA shrImukhathI jANe amRut jharatun hoy–tem vANI nIkaLI: he rAjan!
sAmbhaLo! anek prakAranAn dukhothI bharelo A sansAr, tenAthI chhoDAvIne anant sukhanA
dhAm evA mokShane pamADe tenun nAm dharma chhe. te dharma eTale ke mokShamArga–samyaggnAn,
samyagdarshan–samyakchAritra evA triratnasvarUp chhe; tene oLakhIne tenun ArAdhan karo.
rAjAe pUchhayun: prabho! te ratnatrayadharmamAnthI pratyek dharmanun svarUp jANavAnI
sabhAne AkAnkShA chhe.
shrI munirAje kahyun : sAmbhaLo! ratnatrayamAn sauthI pratham samyagdarshan chhe;
sarvagnavItarAg jinavaradev, nirmohI–nirgranth–ratnatrayavant guru ane temaNe kahelAn jIv–
ajIvAdi sAt tattvonun svarUp barAbar oLakhIne, temAnthI sArabhUt (bhUtArtha)
potAnA shuddhAtmatattvane anubhUtimAn laIne tenI pratIti karavI te samyagdarshan chhe.
‘shuddhanay bhUtArtha chhe’ eTale ke shuddhanay ane tenA viShayarUp shuddhaAtmA, tene abhed
karIne ‘bhUtArtha’ kahel chhe, ne te bhUtArthano Ashray karanAr jIv samyagdraShTi hoy chhe.
(भूयत्थमस्सिदो खलु सम्माइट्ठी हवइ जीवो)
te samyagdarshananA ATh ang chhe:–
• talavAranI tIkhI dhAr jevo shreShTha jinamArga, te sanmArga chhe, temAn koI shankA
vagar nishchal ruchi karavI te nishankatA–ang chhe. (1)

PDF/HTML Page 15 of 45
single page version

background image
: 12 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
dharmanA phaLamAn sansArasukhanI vAnchhA na karavI, koIpaN viShayomAn (puNyaphaLamAn)
sukh na mAnavun–te nikAnkShA chhe. (ra)
svabhAvathI ja malin evA sharIrAdine dekhIne dharmAtmA pratye ghRuNA na karavI paN
tenA guNomAn prIti karavI te nirvichikitsA chhe. (3)
• sukhakar evo jinamArga, ane dukhakar evA anya mithyAmArgo, temanun svarUp
oLakhavun; ne mithyAmArgamAn koI prakAre sammati na devI ke tenI prashansA na
karavI, te amUDhadraShTi chhe. (4)
• anya sAdharmInA avaguNane DhAnkavA, vItarAgabhAvarUp jinadharmanI vRuddhi karavI,
tathA dharma ke dharmAtmAnI nindAnA prasangane koIpaN upAyathI dUr karavo te
upagUhan chhe. (pa)
• koIpaN tIvradukh vagere kAraNe potAno ke parano AtmA dharmamAn shithil
thavAno prasang Ubho thAy to vairAgyabhAvanA vaDe tathA jinadharmanA mahimA vaDe
tene dharmamAn nishchal–sthir karavo te sthitikaraN chhe. (6)
potAnA sAdharmI bhAI–baheno pratye hRudayamAn uttam bhAv rAkhIne temano Adar
satkAr karavo–te vAtsalya chhe. (7)
• potAnI shaktivaDe jainadharmanI shobhA vadhAravI, agnAnane dUr karIne ane
samyaggnAnano mahimA prasiddha karIne jinashAsanane dIpAvavun te prabhAvanA chhe. (8)
vaishravaN rAjAe kahyun: he svAmI! samyagdarshananA ATh ang ane teno mahimA
sAmbhaLatAn ghaNI prasannatA thaI; have samyaggnAnanun ane tenA ATh angonun svarUp kRupA
karIne kaho.
munirAje kahyun: jinamArganA dev–guru–shAstra, tathA temanA kahelAn jIvAdi
navatattvo, tenun svarUp oLakhIne, parabhAvothI bhinna potAnA gnAnamay shuddhAtmAnI
anubhUtirUp gnAn te samyaggnAn chhe. samyagdarshananI sAthe ja Avun samyaggnAn niyamathI
hoy chhe. te samyaggnAn ATh prakAranA vinayathI shobhe chhe:– shabdanI shuddhi, arthanI shuddhi,
shabda temaj artha bannenI shuddhi, yogyakALe adhyayan, upadhAn arthAt koI niyam–
tapasahit adhyayan, shAstranA vinayapUrvak adhyayan, guru pratye upakArabuddhi pragaT
karavI, eTale gnAnadAtA gurunAn nAmAdi na chhUpAvavAn–te anihnav, ane stuti–pUjA
vagere samAroh dvArA dev–guru–Agamanun bahumAn prasiddha karavun. –A pramANe ATh
prakAranAn vinay–AchAr vaDe samyak–

PDF/HTML Page 16 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 13 :
gnAn shobhe chhe. samyaggnAn te amRut samAn chhe, te ja mokShamArgI jIvanI Ankh chhe;
samyaggnAnachakShu vaDe Akhun jagat jaNAy chhe, ne vastusvarUp oLakhIne mokShamArga sadhAy
chhe. tenun nitya ArAdhan karo.
rAjAe prasannatApUrvak kahyun: he prabho! have samyagdarshan ane samyaggnAnapUrvak,
jenun pAlan ApanA jevA vItarAg munivaro kare chhe evA samyakchAritranun svarUp kRupA
karIne kaho.
chAritradhArI munirAje samyakchAritranun svarUp batAvatAn kahyun: he rAjan!
sAmbhaLo! samyagdarshan ane samyaggnAnapUrvak shuddhopayog vaDe AtmasvarUpamAn lIn thavun–
charavun te chAritra chhe. te chAritramAn rAg nathI. munione AvA shuddhabhAvarUp chAritranI
sAthe, hinsAdi samasta pApono abhAv, ane ahinsAdi mahAvratonun pAlan hoy chhe;
eTale vyavahArathI chAritranA 13 prakAr chhe: ahinsA, satya, datta, brahmacharya, aparigrah
(e pAnch mahAvrat), managupti, vachanagupti, kAyagupti (e traN gupti), IryA, bhAShA,
eShaNA, AdAnanikShepaN ane pratiShThApan (e pAnch samiti). –sarvasangatyAgI nirgranth
–munivarone ratnatrayanI shuddhapariNati sahit AvA ter prakAranA chAritranun pAlan hoy
chhe. –A samyakchAritra sAkShAt mokShasukh dekhArun chhe...eno mahimA apAr chhe.
he bhavya! A rIte samyagdarshan–gnAn–chAritranun svarUp batAvyun; te traNene tun
rAg vagaranAn jAN. ‘सरधो जानो भावा लाई, तीनोमें ही रागा नांही! ’ he mumukShu
jIvo! ratnatrayano achintya mahimA jANIne tenAthI AtmAne alankRut karo.
samyagdarshanarUpI hArane to gaLe lagAvo, samyaggnAnanAn kunDaL kAnamAn pahero, ne
samyakchAritrarUpI mugaTane mastak upar dhAraN karo. siddhAntanun sarvasva A ratnatray chhe,
ratnatray e ja jIvanun sAchun jIvan chhe. temAn nishchayaratnatray shuddhaAtmAnA ja Ashraye
hovAthI param uttam chhe, ne te mokShanun sAkShAt kAraN chhe; dhyAnamArga vaDe tenI prApti thAy
chhe. mATe mumukShu jIvoe avashya prayatnapUrvak tenun ArAdhan karavun joIe.
ratnatrayano Avo sundar mahimA sAmbhaLIne vaishravaN rAjAe kahyun:– he svAmI!
AvA ratnatray dhAraN karavAnI mArI bhAvanA chhe, parantu atyAre hun asamartha chhun. atyAre
to samyagdarshan ne samyaggnAnanI ArAdhanApUrvak chAritranI bhAvanA bhAvun chhun. he prabho!
e ratnatray pratye paramabhakti–bahumAnapUrvak ThAThamAThathI tenI mahAn pUjA karavAnI mArI
bhAvanA chhe, to te ratnatrayavratanun vidhAn mane samajAvo. tenA vaDe hun ratnatrayanI bhakti
karIsh, ane bhaviShyamAn ratnatrayanI sAkShAt ArAdhanA karIne chAritrapad angIkAr
karIsh.

PDF/HTML Page 17 of 45
single page version

background image
: 14 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
shrI munirAje kahyun: he rAjA! tame bhavya chho, tamArI bhAvanA uttam chhe, AgAmI
manuShyabhavamAn tame bharatakShetranA tIrthankar thavAnA chho. ratnatray pratyenI tamArI bhakti
prashansanIy chhe. te ratnatrayanI upAsanA mATenun vratavidhAn hun sankShepamAn kahun chhun–te
sAmbhaLo.
bhAdramAsamAn sud 13–14–15 e traN divaso ratnatrayavidhAnanA uttam divaso
chhe. ratnatrayavratano upAsak jIv shraddhAbhaktipUrvak Agale divase jinamandiramAn jaI
pUjan kare, shrIguru pAse jaIne AtmahitakArI Agam sAmbhaLe, munirAjano suyog
banI jAy to temane tathA anya sAdharmIone AdarathI AhAradAnAdi kare, ne
ratnatrayavratano sankalpa karIne atyant Anand ullAsapUrvak teno prArambh kare. pachhI 13–
14–15 traNe divase upavAs (athavA shaktimujab ekAshan vagere) kare; ArambhakAryo
chhoDI gRuhavAsathI viraktapaNe rahe, satsangamAn ne dharmadhyAnamAn visheShapaNe rahIne
ratnatrayanA svarUpanun chintan kare, tenI prApti kem thAy teno upAy vichArIne andar
teno visheSh prayatna kare. pratidin jinamandire jaI sAdharmIjanonA samUh sAthe ThAThamAThathI
jinadevanI pUjA uparAnt ratnatrayadharmanI sthApanApUrvak mahAn ullAsapUrvak tenun pUjan
kare. (jAp vagere visheSh vidhino yog bane to te vidhi paN karavI.) (suvidhA
anusAr mAh ane chaitramAsanA traN divasomAn paN ratnatray–upAsanAnI vidhi
karavI.) upAsanAnA divasomAn hammeshAnn prAtakALamAn vItarAgatAnA abhyAsarUp (eTale
ke shuddhopayoganA prayogarUp) sAmAyik karavI. divase temaj rAtre pramAd chhoDIne
AtmasanmukhabhAvono abhyAs karavo, ratnatrayavant munionun jIvan chintavIne tenI
bhAvanA karavI; tathA ratnatrayavant jIvo pratye bahumAnathI ratnatrayanI Anandamay bhakti
charchA vagere karIne, AtmAne ratnatray pratye utsAhit karavo.
–A rIte shuddharatnatray pratye tIvra bhakti ne premanA gadgadbhAve mahAn Anand
ullAsapUrvak traN divas pUjanAdi karIne, chothA divase tenI pUrNatA nimitte mahAn
utsavapUrvak jinendradevano abhiShek karavo. pUjan, shAstrashravaN, dharmAtmAonun sanmAn–
AhAradAnAdi karIne pachhI prasannachitte pote pAraNun karavun; ne A prasange dAnAdi dvArA
dharmaprabhAvanA karavI. –A pramANe traN varSha sudhI (agar bhAvanA mujab pAnch ke ter
varSha sudhI karIne pachhI dev–guru–dharmanA mahAn utsav–bhaktipUrvak tenun udyApan karIne,
tan–man–dhanathI–shAstrathI anek prakAre ullAsapUrvak ratnatrayadharmano udyot thAy, ne
sarvatra teno mahimA prasare –e rIte prabhAvanA karavI. jinamandiramAn traN chhatra, traN
kaLash, traN shAstra vagere anek prakAranI traN–traN vastuonun dAn karavun, sAdharmIonun
sanmAn karavun. (desh–kALanI paristhiti anusAr vartavun ne gnAn–shAstraprachAranI
mukhyatA rAkhavI.) he rAjan! A pramANe ratnatrayavantanun vidhAn jANo.

PDF/HTML Page 18 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 15 :
shrI munirAj pAsethI ratnatrayavratanun vidhAn sAmbhaLIne vaishravaNarAjAne ghaNo harSha
thayo. ne munirAjane vandan karIne rAjamahele Avyo. teNe ratnatrayavrat–vidhAnano mahAn
utsav karIne, tenA udyApan vaDe jainadharmanI mahAn prabhAvanA karI.
–e rIte dharmanun AcharaN karatA–karatA ek divas te vaishravaNarAjA vanavihAr
karavA gayA; jatI vakhate rastAmAn ek sundar vaDanun jhAD dekhyun ne pAchhA pharatAn te jhAD
vIjaLI paDavAthI bhasmIbhUt thaI gayelun joyun. –AvI kShaNabhanguratA dekhIne rAjAnun chitta
ekadam sansArathI virakta thaI gayun. uttam bAr vairAgyabhAvanApUrvak, sansAr–bhog
chhoDIne, sharIranun paN mamatva chhoDIne, shrInAg nAmanA munirAj samIp jaIne jineshvarI
dIkShA angIkAr karI ne AtmadhyAnamAn shuddhopayogavaDe samyakratnatrayadashA pragaT karI;
samyagdarshan–gnAn–chAritra vaDe mokShanA sAkShAt ArAdhak thayA.
ratnatrayadhArI te vaishravaN munirAje darshanashuddhi vagere 16 bhAvanA vaDe
tIrthankaranAmakarma bAndhyun; bAr anganA gnAn vaDe teo shrutakevaLI thayA; pachhI anukrame
samAdhimaraN karI, aparAjit vimAnamAn ahamindra thaI, A bharatakShetramAn bangaprAntanI
mithilA nagarImAn avatAr laI, ratnatrayadharmanA pratApe 19 mA mallinAth tIrthankar thayA,
ane divyadhvanivaDe jagatanA jIvone ratnatrayadharmano mArga batAvyo. te mArga Aje paN
jayavant varte chhe.
te mallinAth tIrtharnkarane namaskAr ho.
ratnatray–dharma jayavant varto.
samyagdraShTi–dharmAtmAne nidrAavasthA vakhate chakShu vagere
IndriyaviShayomAn bhale pratibandh ho, parantu te vakhatey
atIndriyasvabhAvI potAno AtmA, tenI pratItarUp AtmadarshanamAn
tene koI pratibandh nathI. jAgatI vakhate jevI AtmashraddhA chhe, UnghatI
vakhate paN tevI ja AtmashraddhA vartI rahI chhe. mATe gnAnIne sadA jAgRut
kahyA chhe...tenI gnAnachetanA evI jAgRut chhe ke potAnA svakAryane Ungh
vakhatey te chhoDatI nathI. “vAh gnAnI! dhanya tArI jAgRut chetanA! ”

PDF/HTML Page 19 of 45
single page version

background image
: 16 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
vIranAthanA upadeshamAn AtmAne upayogasvarUp kahyo chhe.
sAchun jIvan eTale chetanamay jIvan; te jIvavAnI rIt
AtmAno svabhAv sadA shuddha chetanAlakShaNarUp chhe; te chetanAne ja shuddhadharma
bhagavAne kahyo chhe. temAn rAgarUp bhAvakarma nathI, tem ja jaDakarma paN nathI. A rIte
karmathI vimukta chetanAsvarUpe AtmAne chetavo–anubhavavo te ja shuddhadharma chhe.
shuddha dravyArthikanayathI jotAn badhA AtmA sadA shuddha chetanAlakShaNasampanna chhe. AvA
AtmAnA anubhavarUp chetanAdharma te mokShamArga chhe.
rAgAdi vikalpamAn chetanA nathI, ne chetanAmAn rAgAdi nathI. rAgAdi te kAI
AtmAnun svalakShaN nathI. rAg vagarano Atmaanubhav sambhave chhe paN chetanA vagarano
Atmaanubhav asambhav chhe.
–A rIte spaShTa bhedagnAn karIne, rAgathI judI pariNamatI je gnAnachetanA tenA
vaDe AtmA lakShamAn Ave chhe, ne te chetanA ja AtmAnun lakShaN chhe. AvA svadharmarUp
lakShaN vaDe AtmA lakShit thAy chhe–em jinashAsanamAn sarvagnadeve kahyun chhe.
sarvagna–gnAnaviShe sadA upayogalakShaN jIv chhe;
te kem pudgal thaI shake ke ‘mArun A’ tun kahe are!
(samayasAr gAthA. 24)
upayogalakShaN vaDe andaramAn sharIrathI vilakShaN tArA AtmAne shodh,
chaitanyabhAvamAn keli karatun tArun sattva dekhIne tane mahA Anand thashe.
chetanA te AtmAno asalI svabhAvabhUt dharma chhe. ratnatrayadharmanun lakShaN paN
chetanA ja chhe; chetanAnA anubhavamAn ratnatrayarUp mokShamArga samAy chhe. mukti te
sarvakarmathI tem ja sarva rAgathI rahit chaitanyadashA chhe, te muktino upAy paN
shubhAshubharAg vagarano tem ja jaDakarmanA sambandh vagarano evo shuddha chaitanyabhAv chhe.
shuddhanayathI AtmAno svabhAv sarvakarmathI vimukta upayogasvarUp chhe, tene
oLakhIne temAn ekAgra thatAn shuddha samyaggnAn–darshan–chAritra pragaTyA te mokShamArga chhe. tene
shuddhachetanA paN kahevAy chhe. Avo dharma te karmathI chhUTavAno mArga chhe. AvI shuddhAtmAnI

PDF/HTML Page 20 of 45
single page version

background image
: bhAdaravo : 2501 Atmadharma : 17 :
upAsanAnun alaukik varNan samayasAramAn chhe. aho, samayasAramAn to bahu gambhIratA chhe.
mokShanA mArgarUp je samyagdarshan–gnAn–chAritra chhe te traNey shuddha chetanArUp chhe,
rAgarUp nathI ke dehanI kriyArUp nathI. AvA ratnatrayarUp shuddhachetanA te AtmAno dharma
chhe, AtmAno svabhAv chhe. ‘chetanA’ ne ratnatrayadharmanun lakShaN kahyun chhe paN rAgane lakShaN
nathI kahyun; rAgano to temAn abhAv chhe, eTale ratnatrayamAn kyAy rAg na Ave;
ratnatray rAg vagaranAn chhe ane te ja mokShanun sAdhan chhe. AvA rAg vagaranAn ratnatray
te ja mahAvIraprabhuno vItarAgamArga chhe; te mArge mokSha pamAy chhe.
juo, mokShamArgamAn ratnatrayane rAg vagaranAn lIdhA chhe, ne tene chetanAno dharma
kahyo chhe. vyavahAr ratnatrayamAn je rAgano bhAg chhe te kAI chetanAno dharma nathI. rAg te
AtmAno svabhAv nathI paN bandhano svabhAv chhe; te to karma bAndhanAr chhe, te kAI
jIvane karmathI chhoDAvanAr nathI. ane chetanArUp ratnatrayadharma to karmathI vivarjit chhe.
pUjA–dAn vagerenA shubharAgane bhagavAne laukikadharma kahyo chhe paN mokShanA kAraNarUp
paramArthadharma te nathI; paramArthadharma to rAg vagarano chhe. AvA rAg vagaranA ratnatrayanI
ArAdhanA te mahAvIraprabhuno mArga chhe, te jainashAsan chhe.
jainashAsanamAn traNekALe dharmanun Avun svarUp oLakhavun. bharatamAn airavatamAn ke
videhakShetramAn sadAy Avo chetanAlakShaNarUp Atmadharma chhe, temAn ratnatray samAy chhe ne te
ja mokShamArga chhe. AvA mArgane oLakhIne chetanAnA anubhavanI nirantar bhAvanA karavA
jevI chhe. te ja ahinsAdharmano mUL pAyo chhe.
• • •
upayogasvarUpanI anubhUti e ja sAchun jIvan chhe.
Ayukarma vagar jIvI shakAy?
–hA, sAchun jIvan Ayukarma vagar ja jIvI shakAy chhe. anant siddhabhagavanto
Ayu vagar evun jIvan jIve chhe. jIvanA prAN chaitanya chhe. (आत्मद्रव्यहेतुभूत
चैतन्यमात्र भावधारणलक्षणा जीवत्व शक्तिः।) chaitanyamAtra bhAvane dhAraN karIne sadA
jIve evI AtmAnI jIvatvashakti chhe, eTale jIv sadA chaitanya–jIvanathI jIvanAro chhe,
AyukarmathI nahi.
jo AyukarmathI jIv jIvato hot to badhA siddhabhagavanto marI jAt.
AyunA abhAvamAn kAI jIvano abhAv hoto nathI.