: 16 : Atmadharma : bhAdaravo : 2501
vIranAthanA upadeshamAn AtmAne upayogasvarUp kahyo chhe.
sAchun jIvan eTale chetanamay jIvan; te jIvavAnI rIt
AtmAno svabhAv sadA shuddha chetanAlakShaNarUp chhe; te chetanAne ja shuddhadharma
bhagavAne kahyo chhe. temAn rAgarUp bhAvakarma nathI, tem ja jaDakarma paN nathI. A rIte
karmathI vimukta chetanAsvarUpe AtmAne chetavo–anubhavavo te ja shuddhadharma chhe.
shuddha dravyArthikanayathI jotAn badhA AtmA sadA shuddha chetanAlakShaNasampanna chhe. AvA
AtmAnA anubhavarUp chetanAdharma te mokShamArga chhe.
rAgAdi vikalpamAn chetanA nathI, ne chetanAmAn rAgAdi nathI. rAgAdi te kAI
AtmAnun svalakShaN nathI. rAg vagarano Atmaanubhav sambhave chhe paN chetanA vagarano
Atmaanubhav asambhav chhe.
–A rIte spaShTa bhedagnAn karIne, rAgathI judI pariNamatI je gnAnachetanA tenA
vaDe AtmA lakShamAn Ave chhe, ne te chetanA ja AtmAnun lakShaN chhe. AvA svadharmarUp
lakShaN vaDe AtmA lakShit thAy chhe–em jinashAsanamAn sarvagnadeve kahyun chhe.
sarvagna–gnAnaviShe sadA upayogalakShaN jIv chhe;
te kem pudgal thaI shake ke ‘mArun A’ tun kahe are!
(samayasAr gAthA. 24)
upayogalakShaN vaDe andaramAn sharIrathI vilakShaN tArA AtmAne shodh,
chaitanyabhAvamAn keli karatun tArun sattva dekhIne tane mahA Anand thashe.
chetanA te AtmAno asalI svabhAvabhUt dharma chhe. ratnatrayadharmanun lakShaN paN
chetanA ja chhe; chetanAnA anubhavamAn ratnatrayarUp mokShamArga samAy chhe. mukti te
sarvakarmathI tem ja sarva rAgathI rahit chaitanyadashA chhe, te muktino upAy paN
shubhAshubharAg vagarano tem ja jaDakarmanA sambandh vagarano evo shuddha chaitanyabhAv chhe.
shuddhanayathI AtmAno svabhAv sarvakarmathI vimukta upayogasvarUp chhe, tene
oLakhIne temAn ekAgra thatAn shuddha samyaggnAn–darshan–chAritra pragaTyA te mokShamArga chhe. tene
shuddhachetanA paN kahevAy chhe. Avo dharma te karmathI chhUTavAno mArga chhe. AvI shuddhAtmAnI