: આસો : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૧૩ :
અતીન્દ્રિય જ્ઞાનવડે જ મોક્ષમાર્ગ શરૂ થાય છે.
૧૦૨. આત્માને કઈ રીતે જોવો?
આત્મા આંખથી ન દેખાય, ઈન્દ્રિયાતીત જ્ઞાનથી દેખાય.
૧૦૩. અંધારામાં ‘આત્મા છે’ એમ કઈ રીતે જણાય?
‘આ અંધારું છે’ એમ જે જાણે છે તે આત્મા જ છે.
૧૦૪. અંધકારને જાણનારો પોતે આંધળો છે કે દેખતો?
અંધકારને જાણનાર પોતે આંધળો નથી, તે તો જાગૃત ચૈતન્યસત્તા છે.
૧૦૫. આત્માનો સાક્ષાત્કાર ક્યારે થાય?
તેનો અત્યંત રસ અને અત્યંત મહિમા આવે ત્યારે.
૧૦૬. પૈસામાંથી જીવને કદી સુખ મળવાનું છે?
–ના, એમાં સુખ છે જ નહિ પછી ક્યાંથી મળે?
૧૦૭. આંખથી નજરે દેખાય તે પ્રત્યક્ષજ્ઞાન છે–એ બરાબર છે?
ના; આંખથી દેખાય તે પરોક્ષ; આંખ વગર દેખાય તે પ્રત્યક્ષ.
૧૦૮. અંતરમાં એકાગ્ર થઈને અનુભવ કરતાં શું થાય છે?
અહા, અતીન્દ્રિય આનંદરસની ધારા ઉલ્લસે છે.
૧૦૯. સિંહને આત્માનો અનુભવ થાય?
હા; સિંહ વાઘ હાથી વાનર સર્પ હરણ વગેરેને પણ થાય.
મહાવીર પ્રભુના આત્માએ સિંહના ભવમાં આત્મઅનુભવ કર્યો હતો,
ને પારસનાથ પ્રભુના જીવે હાથીના ભવમાં કર્યો હતો.
૧૧૦. દુનિયામાં આત્મજ્ઞાનવાળા કેટલા માણસો હશે?
દુનિયામાં સમ્યગ્દ્રષ્ટિ–મનુષ્યોની સંખ્યા સાત અબજ જેટલી છે.
૧૧૧. હાથી વગેરેને પૂર્વભવનું જાતિસ્મરણ થાય?
હા, આત્મજ્ઞાન થાય ને જાતિસ્મરણજ્ઞાન પણ થાય.
૧૧૨. એવું જ્ઞાન ક્્યા હાથીને થયું હતું?
ત્રિલોકમંડન હાથીને, તેમજ પારસનાથના જીવને થયું હતું.
૧૧૩. બધા સાધક જીવોને કયા જ્ઞાન હોય?
સમ્યક્ મતિ–શ્રુતજ્ઞાન બધા સાધકજીવોને નિયમથી હોય છે.