Page 44 of 186
PDF/HTML Page 61 of 203
single page version
વિચાર કરતાં આગળ વધાય. અનંત કાળમાં બધું કર્યું
દશા પ્રાપ્ત કરી છે. જરા પણ ઉપયોગ બહાર જાય કે
તરત સહજપણે પોતા તરફ વળી જાય છે. બહાર આવવું
પડે તે બોજો
Page 45 of 186
PDF/HTML Page 62 of 203
single page version
આત્મસ્વરૂપનો અભ્યાસ કરવાથી ગુણોનો વિકાસ થાય
છે. ૧૪૩.
ઝરે. ૧૪૪.
નથી. તું તારા સ્વભાવને ઓળખ
Page 46 of 186
PDF/HTML Page 63 of 203
single page version
ન પ્રગટી! આંખમાં કણું સમાય નહિ તેમ આત્મ-
સ્વભાવમાં એક અણુમાત્ર પણ વિભાવ પોષાતો નથી.
જ્યાં સુધી સંજ્વલનકષાયનો અબુદ્ધિપૂર્વકનો અતિસૂક્ષ્મ
Page 47 of 186
PDF/HTML Page 64 of 203
single page version
વાર નિજ ઘર જોઈ લે
જ કરવું છે. ૧૫૪.
Page 48 of 186
PDF/HTML Page 65 of 203
single page version
છે તેથી જીવ પર સાથે એકાકાર થઈ જાય છે. પૂજ્ય
ગુરુદેવ માર્ગ તો ખુલ્લેખુલ્લો બતાવી રહ્યા છે. હવે જીવે
પોતે પુરુષાર્થ કરીને
સ્વયં જાણી શકે નહિ
મળ્યું નથી તેમ બહાર સુખ છે જ નહિ
Page 49 of 186
PDF/HTML Page 66 of 203
single page version
વિભાવમાં જીવ દબાઈ રહ્યો છે. ગુરુની આજ્ઞાએ
વર્તવાથી કર્મ સહેજે દબાય છે અને ગુણ પ્રગટે
છે. ૧૫૯.
જ છે; તે ગયા કાળે એકમેક નહોતું
સમજવા શિષ્ય પ્રયત્ન કરે છે. ગુરુની કોઈ પણ વાતમાં
તેને શંકા ન થાય કે ગુરુ આ શું કહે છે! તે એમ
વિચારે કે ગુરુ કહે છે તે તો સત્ય જ છે, હું સમજી
શકતો નથી તે મારી સમજણનો દોષ છે. ૧૬૧.
Page 50 of 186
PDF/HTML Page 67 of 203
single page version
છતાં સ્ફટિક નિર્મળ છે, તેમ જીવમાં વિભાવો જણાવા
છતાં જીવ નિર્મળ છે
પદાર્થ સાથે મેળ ખાય નહિ
ગુણરૂપ અનંત પાંખડીએ ખીલી ઊઠે છે. ૧૬૩.
ઔષધ છે. શુદ્ધ ચૈતન્યભાવના તે શુદ્ધ પરિણમન છે,
શુભાશુભ પરિણમન નથી
Page 51 of 186
PDF/HTML Page 68 of 203
single page version
સમજીને શુદ્ધ ચૈતન્યભાવનારૂપ ઉપાદાન
વચનામૃતને ભવરોગનાં નિમિત્ત-ઔષધ કહેવામાં આવ્યાં
છે. ૧૬૪.
મુક્તિને દેનાર છો. તારા પર એકધારી દ્રષ્ટિ રાખવાથી,
તારા શરણે આવવાથી, જન્મમરણ ટળે છે. ૧૬૬.
અગાધતા, અપૂર્વતા, અચિંત્યતા ગુરુ બતાવે છે. શુભાશુભ
ભાવોથી દૂર ચૈતન્યતત્ત્વ પોતામાં વસે છે એવું ભેદજ્ઞાન
ગુરુવચનોથી કરી જે શુદ્ધદ્રષ્ટિવાળો થાય તેને યથાર્થ દ્રષ્ટિ
થાય, લીનતાના અંશ વધે, મુનિદશામાં વધારે લીનતા
Page 52 of 186
PDF/HTML Page 69 of 203
single page version
થાય. ૧૬૭.
કાઢતાં ઓછો વખત લાગે, મંદ પુરુષાર્થીને વધારે વખત
લાગે; પરંતુ બંને વહેલામોડા બધો કચરો કાઢી કેવળજ્ઞાન
અવશ્ય પ્રાપ્ત કરશે જ. ૧૬૮.
વારંવાર નિર્વિકલ્પપણે પ્રવેશી વિશેષ વિશ્રામ પામે છે.
બહાર આવ્યા
કર, તેમાં જ લીન થા, એક પરમાણુમાત્રની પણ
આસક્તિ છોડી દે. ૧૭૦.
Page 53 of 186
PDF/HTML Page 70 of 203
single page version
શકે. કેટલાક જીવો માત્ર ક્ષણિક વૈરાગ્ય કરે કે સંસાર
અશરણ છે, અનિત્ય છે, તેમને ચૈતન્યની સમીપતા ન
થાય. પણ ચૈતન્યના મહિમાપૂર્વક જેને વિભાવોનો મહિમા
છૂટી જાય, ચૈતન્યની કોઈ અપૂર્વતા લાગવાથી સંસારનો
મહિમા છૂટી જાય
આત્મા જ છે, તેમાં દુઃખ અને મલિનતા નથી
થાય
Page 54 of 186
PDF/HTML Page 71 of 203
single page version
અશાન્તિ રહે છે; પરંતુ જેને ઘર મળી ગયું છે તેને
ઘરમાં રહ્યાં રહ્યાં બહારની ચીજો, ધમાલ જોતાં શાન્તિ
રહે છે; તેમ જેને ચૈતન્યઘર મળી ગયું છે, દ્રષ્ટિ પ્રાપ્ત
થઈ ગઈ છે, તેને ઉપયોગ બહાર જાય ત્યારે પણ શાન્તિ
રહે છે. ૧૭૪.
વિવિધ પ્રકારનાં પત્ર-પુષ્પ-ફળાદિ ખીલી ઊઠે, તેમ સાધક
આત્માને ચૈતન્યરૂપી નંદનવનમાં અનેક ગુણોની વિવિધ
પ્રકારની પર્યાયો ખીલી ઊઠે છે. ૧૭૫.
પરિણમે છે. આ મોક્ષરૂપ પરમાનંદમંદિરનો દરવાજો
સામ્યભાવ છે. જ્ઞાયકભાવે પરિણમીને વિશેષ સ્થિરતા
થવાથી સામ્યભાવ પ્રગટે છે. ૧૭૬.
Page 55 of 186
PDF/HTML Page 72 of 203
single page version
ભરી છે; તેનું યથાર્થ શ્રદ્ધાન તો અવશ્ય કરવાયોગ્ય
છે. ૧૭૯.
જવું હોય તો પ્રવેશદ્વાર સુધી વાહન આવે, પછી પોતાને
એકલાને અંદર જવું પડે, તેમ ચૈતન્યની ગુફામાં જીવ પોતે
એકલો અંદર જાય છે, ભેદવાદો બધા છૂટી જાય છે.
ઓળખવા માટે ‘
Page 56 of 186
PDF/HTML Page 73 of 203
single page version
નહિ
પણ દ્રષ્ટિ તો પરમાત્મતત્ત્વ પર જ હોય છે, તોપણ પંચ
પરમેષ્ઠી, ધ્યાતા-ધ્યાન-ધ્યેય ઇત્યાદિ સંબંધી વિકલ્પો
પણ હોય છે
કર. ક્રિયાકાંડનો આડંબર
Page 57 of 186
PDF/HTML Page 74 of 203
single page version
વિકલ્પકોલાહલમાં તને થાક લાગશે, વિસામો નહિ મળે
છે. શુભ ભાવ ભૂમિકા પ્રમાણે આવે છે પણ તે શાન્તિનો
માર્ગ નથી
તે જ અમારો વિષય છે. ચૈતન્યમાં સ્થિર થઈ અપૂર્વતાની
પ્રાપ્તિ ન કરી, અવર્ણનીય સમાધિ પ્રાપ્ત ન કરી, તો
અમારો જે વિષય છે તે અમે પ્રગટ ન કર્યો
રોકાવું થાય છે, પણ ખરેખર તે અમારો વિષય નથી
Page 58 of 186
PDF/HTML Page 75 of 203
single page version
વડે જો તે નવીનતા
શિખર ઉપરના શિખામણિ છે. ૧૮૬.
મુનિપણાની મર્યાદા ઓળંગીને વિશેષ બહાર જતા નથી
જ ન રહે
ન બની શકે તે કરવાની બુદ્ધિ કરે છે અને બની શકે
છે તે કરતો નથી
વિકલ્પો પણ ઘણા જ મંદ હોય છે. ઉપદેશનો પ્રસંગ
Page 59 of 186
PDF/HTML Page 76 of 203
single page version
ચૈતન્યમાં બાંધી દે, પછી ભલે ઉપયોગ બહાર જતો હોય
પોતાને જ છે. ૧૮૯.
ચૈતન્યચક્રવર્તી તેને ન ઓળખ્યો
Page 60 of 186
PDF/HTML Page 77 of 203
single page version
છે; મુખ્યતા નિરંતર સામાન્ય સ્વરૂપની
ઊંચા શુભભાવ પણ તેમને બોજારૂપ લાગે છે, જાણે
કે પર્વત ઉપાડવાનો હોય
આવવું ગમતું નથી
દશાના પ્રમાણમાં ઉપયોગ અંતરમાં જાય છે તેમ જ
બહાર આવે છે; મુનિરાજને તો ઉપયોગ બહુ ઝડપથી
વારંવાર અંદર ઊતરી જાય છે. ભેદજ્ઞાનની પરિણતિ
Page 61 of 186
PDF/HTML Page 78 of 203
single page version
છઠ્ઠા-સાતમા ગુણસ્થાન અનુસાર પુરુષાર્થ વર્ત્યા કરે છે.
પુરુષાર્થ વિના કાંઈ પરિણતિ ટકતી નથી
અભ્યાસ કરવો
તે સંગ છોડવો દુષ્કર લાગે છે; ખરેખર દુષ્કર નથી
રહેવું તેમાં દુષ્કરતા શી? તેમ પોતાનો સ્વભાવ પામવો તેમાં
Page 62 of 186
PDF/HTML Page 79 of 203
single page version
સાવધાન થઈને એટલે બરાબર સૂક્ષ્મ ઉપયોગ કરીને
સ્વભાવ-વિભાવ વચ્ચે પ્રજ્ઞાથી ભેદ પાડ
જુદો જાણી લે. જુદો જ છે પણ તને ભાસતો નથી
છે
જણાય
Page 63 of 186
PDF/HTML Page 80 of 203
single page version
તેમ આત્માને ‘
જુદા પાડવાનું કાર્ય પ્રજ્ઞાથી જ થાય છે. વ્રત, તપ કે
ત્યાગાદિ ભલે હો
અંતરમાં પ્રજ્ઞાછીણીનું કાર્ય કરે
આત્મદ્રવ્ય કાંઈ પોતે ઊછળીને વિભાવમાં એકમેક થઈ
જતું નથી