Page 179 of 205
PDF/HTML Page 201 of 227
single page version
જાણવી. આ રહસ્યને (અજ્ઞાની) જાણતો નથી તેથી તેને
નિર્જરાનું
કરવાનો અભિપ્રાય તો ગયો નથી. જેમ કોઈ રાજાદિકના
ભયથી વા મોટાઈ-આબરૂ-પ્રતિષ્ઠાના લોભથી પરસ્ત્રી સેવતો
નથી તો તેને ત્યાગી કહી શકાય નહિ; તે જ પ્રમાણે આ પણ
ક્રોધાદિનો ત્યાગી નથી. તો કેવી રીતે ત્યાગી હોય?
તત્ત્વજ્ઞાનના અભ્યાસથી કોઈ ઇષ્ટ-અનિષ્ટ ન ભાસે ત્યારે સ્વયં
ક્રોધાદિક ઊપજતાં નથી અને ત્યારે જ સાચા ક્ષમાદિ થાય છે.
(મોક્ષમાર્ગ પ્ર
અનંતદર્શન-અનંતસુખ અને અનંતવીર્ય વગેરે શક્તિઓનો પૂર્ણ
વિકાસ પ્રગટ થાય છે અને પરપદાર્થ તરફની બધાં પ્રકારની
પ્રવૃત્તિ દૂર થાય છે-તે સ્વરૂપાચરણચારિત્ર છે. ૭.
Page 180 of 205
PDF/HTML Page 202 of 227
single page version
વરણાદિ અરુ રાગાદિતૈં, નિજ ભાવકો ન્યારા કિયા;
નિજમાંહિં નિજકે હેતુ નિજકર, આપકો આપૈ ગહ્યો,
ગુણ-ગુણી જ્ઞાતા-જ્ઞાન-જ્ઞેય, મઁઝાર કછુ ભેદ ન રહ્યો. ૮.
રીતે શુદ્ધોપયોગ કર્મોને કાપે છે અને આત્માથી તે કર્મોને જુદા કરી
નાખે છે.
સ્વરૂપને (વરણાદિ) વર્ણ, રસ, ગંધ તથા સ્પર્શરૂપી દ્રવ્યકર્મથી
(અરુ) અને (રાગાદિતૈં) રાગ
Page 181 of 205
PDF/HTML Page 203 of 227
single page version
હેતુ) પોતા માટે (નિજકર) આત્મા વડે (આપકો) આત્માને
(આપૈ) સ્વયં પોતાથી (ગહ્યો) ગ્રહણ કરે છે ત્યારે (ગુણ) ગુણ
(ગુણી) ગુણી (જ્ઞાતા) જ્ઞાતા (જ્ઞેય) જ્ઞાનનો વિષય અને
(જ્ઞાનમઁઝાર) જ્ઞાનમેં-આત્મામાં (કછુ ભેદ ન રહ્યો) જરાપણ ભેદ
[વિકલ્પ] રહેતો નથી.
વગેરેના બે ભાગ કરી જુદા પાડી નાખે છે તેમ, પોતાના
અંતરંગમાં ભેદવિજ્ઞાનરૂપી છીણી વડે પોતાના આત્માના
સ્વરૂપને દ્રવ્યકર્મથી તથા શરીરાદિક નોકર્મથી અને રાગ-
દ્વેષાદિરૂપ ભાવકર્મોથી ભિન્ન કરીને પોતાના આત્મામાં, આત્મા
માટે, આત્મા વડે, આત્માને સ્વયં જાણે છે ત્યારે તેને
સ્વાનુભવમાં ગુણ, ગુણી તથા જ્ઞાતા, જ્ઞાન અને જ્ઞેય એવા
કોઈપણ ભેદો રહેતા નથી. ૮.
ચિદ્ભાવ કર્મ, ચિદેશ કરતા, ચેતના કિરિયા તહાઁ;
તીનોં અભિન્ન અખિન્ન શુધ-ઉપયોગકી નિશ્ચલ દશા,
પ્રગટી જહાઁ દ્રગ-જ્ઞાન-વ્રત યે, તીનધા એકૈ લસા. ૯.
Page 182 of 205
PDF/HTML Page 204 of 227
single page version
ન) વિકલ્પ હોતો નથી, (તહાં) ત્યાં તો (ચિદ્ભાવ) આત્માનો
સ્વભાવ જ (કર્મ) કર્મ, (ચિદેશ) આત્મા જ (કરતા) કર્તા,
(ચેતના) ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્મા જ (કિરિયા) ક્રિયા હોય છે-
અર્થાત
ઉપયોગકી) શુદ્ધ ઉપયોગનો (નિશ્ચલ) નિશ્ચળ (દશા) પર્યાય
(પ્રગટી) પ્રગટ થાય છે; (જહાં) જેમાં (દ્રગ-જ્ઞાન-વ્રત)
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યગ્જ્ઞાન અને સમ્યક્ચારિત્ર (યે તીનધા) એ ત્રણે
(એકૈ) એકરૂપથી-અભેદરૂપથી (લસા) શોભાયમાન હોય છે.
અને ધ્યેય એવા ભેદ રહેતા નથી, વચનનો વિકલ્પ હોતો
Page 183 of 205
PDF/HTML Page 205 of 227
single page version
સમ્યગ્જ્ઞાન અને સમ્યક્ચારિત્ર પણ એકસાથે એકરૂપ થઈને
પ્રકાશમાન થાય છે. ૯.
દ્રગ-જ્ઞાન-સુખ-બલમય સદા, નહિં આન ભાવ જુ મો વિખૈં;
મૈં સાધ્ય સાધક મૈં અબાધક, કર્મ અરુ તસુ ફલનિતૈં,
ચિત
Page 184 of 205
PDF/HTML Page 206 of 227
single page version
અને (નિક્ષેપકો) નિક્ષેપનો વિકલ્પ (ઉદ્યોત) પ્રગટ (ન દિખૈ)
દેખાતો નથી. [પરંતુ એવો વિચાર હોય છે કે] હું (સદા) સદાય
(દ્રગ-જ્ઞાન-સુખ-બલમય) અનંતદર્શન-અનંતજ્ઞાન-અનંતસુખ અને
અનંતવીર્યમય છું. (મોં વિખૈં) મારા સ્વરૂપમાં (આન) અન્ય
રાગ-દ્વેષાદિક (ભાવ) ભાવ (નહિ) નથી, (મૈં) હું (સાધ્ય) સાધ્ય
(સાધક) સાધક તથા (કર્મ) કર્મ (અરુ) અને (તસુ) તેના
(ફલનિતૈં) ફળોના (અબાધક) વિકલ્પરહિત (ચિત્પિંડ) જ્ઞાન-
દર્શન-ચેતનાસ્વરૂપ (ચંડ) નિર્મળ તેમ જ ઐશ્વર્યવાન (અખંડ)
અખંડ (સુગુણ કરંડ) સુગુણોનો ભંડાર (પુનિ) અને (કલનિતૈં)
અશુદ્ધતાથી (ચ્યુત) રહિત છું.
નથી પણ ગુણગુણીનો ભેદ પણ હોતો નથી
અનંતસુખ અને અનંતવીર્યરૂપ છું, મારામાં કોઈ રાગાદિક
ભાવો નથી. હું જ સાધ્ય, હું જ સાધક છું તથા કર્મ અને
કર્મના ફળથી જુદો છું. જ્ઞાનદર્શન-ચેતનાસ્વરૂપ નિર્મળ ઐશ્વર્ય-
વાન, તેમ જ અખંડ સહજ શુદ્ધ ગુણોનો ભંડાર અને પુણ્ય-
પાપથી રહિત છું.
Page 185 of 205
PDF/HTML Page 207 of 227
single page version
સો ઇન્દ્ર નાગ નરેન્દ્ર વા અહમિન્દ્રકે નાહીં કહ્યો;
તબ હી શુકલ ધ્યાનાગ્નિ કરિ, ચઉઘાતિ વિધિ-કાનન દહ્યો,
સબ લખ્યો કેવલજ્ઞાન કરિ, ભવિલોકકો શિવમગ કહ્યો. ૧૧.
લીન થતાં (તિન) તે મુનિઓને (જો) જે (અકથ) કહી ન
શકાય એવો
ચક્રવર્તીને (વા અહમિન્દ્ર કૈં) કે અહમિન્દ્રને (નાહીં કહ્યો)
કહેવામાં આવ્યો નથી-થતો નથી. (તબહી) તે સ્વરૂપાચરણ
ચારિત્ર પ્રગટ થયા પછી જ્યારે (શુકલ ધ્યાનાગ્નિ કરિ)
શુક્લધ્યાનરૂપી અગ્નિ વડે (ચઉઘાતિ વિધિ-કાનન) ચાર
Page 186 of 205
PDF/HTML Page 208 of 227
single page version
કરિ) કેવળજ્ઞાનથી (સબ) ત્રણલોકમાં હોવાવાળા બધાં
પદાર્થોના ગુણ અને પર્યાયને (લખ્યો) પ્રત્યક્ષ જાણી લે છે
અને ત્યારે (ભવિલોક કો) ભવ્ય જીવોને (શિવમગ) મોક્ષમાર્ગ
(કહ્યો) બતાવે છે.
ત્યારે તેમને જે આનંદ હોય છે તે આનંદ ઇન્દ્ર, નાગેન્દ્ર, નરેન્દ્ર
(ચક્રવર્તી) કે અહમિન્દ્ર (કલ્પાતીત દેવ)ને પણ હોતો નથી. આ
સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર પ્રગટ થયા પછી સ્વદ્રવ્યમાં ઉગ્ર
Page 187 of 205
PDF/HTML Page 209 of 227
single page version
જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે
આપે છે. ૧૧.
વસુ કર્મ વિનસૈં સુગુણ વસુ, સમ્યક્ત્વ આદિક સબ લસૈં;
સંસાર ખાર અપાર પારાવાર તરિ તિરહિં ગયે,
અવિકાર અકલ અરૂપ શુચિ, ચિદ્રૂપ અવિનાશી ભયે. ૧૨.
પર્યાય ઉત્પન્ન થતા નથી તે ભાવઘાતિકર્મનો નાશ છે અને તે જ
સમયે દ્રવ્યઘાતિકર્મનો સ્વયં અભાવ થાય છે તે દ્રવ્યઘાતિકર્મનો
નાશ છે.
Page 188 of 205
PDF/HTML Page 210 of 227
single page version
કરીને (છિનમાહિં) થોડા સમયમાં (અષ્ટમ ભૂ) આઠમી પૃથ્વી
આદિક) સમ્યક્ત્વ વગેરે (સબ) બધા (વસુ સુગુણ) આઠ મુખ્ય
ગુણો (લસૈં) શોભાયમાન થાય છે; [આવા સિદ્ધ થનાર
મુક્તાત્મા] (સંસાર ખાર અપાર પારાવાર) સંસારરૂપી ખારા
અને અગાધ સમુદ્રને (તરિ) તરીને (તીરહિં) બીજા કિનારાને
(ગયે) પ્રાપ્ત થાય છે અને (અવિકાર) વિકારરહિત, (અકલ)
શરીરરહિત, (અરૂપ) રૂપરહિત (શુચિ) શુદ્ધ-નિર્દોષ (ચિદ્રૂપ)
દર્શન-જ્ઞાન-ચેતનાસ્વરૂપ તથા (અવિનાશી) નિત્ય-કાયમી (ભયે)
થાય છે.
તેનો ક્રમે ક્રમે અભાવ થઈને તે જીવ પૂર્ણ શુદ્ધ દશાને પ્રગટ
કરે છે અને તે સમયે અસિદ્ધત્વ નામના પોતાના ઉદયભાવનો
નાશ થાય છે અને ચાર અઘાતિ કર્મોનો પણ સ્વયં સર્વથા
અભાવ થાય છે. સિદ્ધદશામાં સમ્યક્ત્વ આદિ આઠ ગુણો
(ગુણોના નિર્મળ પર્યાયો) પ્રગટ થાય છે. આઠ વ્યવહારથી કહ્યા
છે, નિશ્ચયથી અનંત ગુણો (સર્વ ગુણોના પર્યાયો) શુદ્ધ થાય છે,
અને સ્વાભાવિક ઊર્ધ્વગમનના કારણે એક સમય માત્રમાં લોકાગ્રે
Page 189 of 205
PDF/HTML Page 211 of 227
single page version
દુઃખદાયી અને અગાધ સમુદ્રથી પાર થયેલ છે; તથા તે જ જીવ
નિર્વિકારી, અશરીરી, અમૂર્તિક શુદ્ધ ચૈતન્યરૂપ અને અવિનાશી
થઈને સિદ્ધદશાને પામ્યા છે. ૧૨.
રહિ હૈં અનંતાનંત કાલ, યથા તથા શિવ પરિણયે;
ધનિ ધન્ય હૈં જે જીવ, નરભવ પાય યહ કારજ કિયા,
તિનહી અનાદિ ભ્રમણ પંચપ્રકાર તજિ, વર સુખ લિયા. ૧૩.
પર્યાય (પ્રતિબિમ્બિત થયે) ઝળકવા લાગે છે અર્થાત
તેમ (અનંતાનંત) અનંતકાળ સુધી (રહિહૈં) રહેશે.
Page 190 of 205
PDF/HTML Page 212 of 227
single page version
કર્યું, તે જીવ (ધનિ ધન્ય હૈં) ઘણા ધન્યવાદને પાત્ર છે; અને
(તિનહી) તેવા જ જીવોએ (અનાદિ) અનાદિકાળથી ચાલ્યું
આવતું (પંચ પ્રકાર) પાંચ પ્રકારના પરિવર્તનરૂપ (ભ્રમણ)
સંસારમાં રખડવાનું (તજી) છોડી દઈને (વર) ઉત્તમ (સુખ) સુખ
(લિયા) પ્રાપ્ત કર્યું છે.
ત્રણે કાળના પર્યાયો સહિત એક સાથે, સ્વચ્છ અરીસાના
દ્રષ્ટાંતે
મોક્ષદશાને પામ્યા છે તથા તે દશા ત્યાં રહેલાં અન્ય સિદ્ધ-
મુક્ત જીવોની માફક અનંત અનંતકાળ
વગેરેમાં જરાપણ બાધા આવતી નથી. આ પુરુષપર્યાય પામીને
જે જીવોએ આ શુદ્ધ ચૈતન્યની પ્રાપ્તિરૂપ કાર્ય કર્યું છે તે જીવો
સંસારના કારણોનો સર્વથા નાશ કર્યો તે ફરી અવતાર-જન્મ ધારણ
કરે નહિ. અથવા જેમ માખણમાંથી ઘી થયા પછી ફરીને ઘીનું
માખણ થાય નહિ તેમ આત્માની સંપૂર્ણ પવિત્રતારૂપ અશરીર
મોક્ષદશા (પરમાત્મપદ) પ્રગટ કર્યા પછી તેમાં કદી અશુદ્ધતા
આવતી નથી-સંસારમાં ફરી આવવું પડતું નથી.
Page 191 of 205
PDF/HTML Page 213 of 227
single page version
અનાદિકાળથી ચાલ્યા આવતા પાંચ પરાવર્તનરૂપ સંસારના
પરિભ્રમણનો ત્યાગ કરી ઉત્તમ સુખ
અરુ ધરેંગે તે શિવ લહૈં, તિન સુયશ-જલ જગ-મલ હરૈં;
ઇમિ જાનિ, આલસ હાનિ, સાહસ ઠાનિ, યહ સિખ આદરૌ,
જબલૌં ન રોગ જરા ગહૈ, તબલૌં ઝટિતિ નિજ હિત કરૌ. ૧૪.
પ્રકારના (રત્નત્રય) રત્નત્રયને (ધરૈં અરુ ધરેંગે) ધારણ કરે છે
અને કરશે (તે) તે (શિવ) મોક્ષ (લહૈં) પામે છે તથા પામશે; અને
(તિન) તે જીવના (સુયશ-જલ) સુકીર્તિરૂપી જલ (જગ-મલ)
સંસારરૂપી મેલનો (હરૈં) નાશ કરે છે અને કરશે. (ઇમિ) એમ
(જાનિ) જાણીને (આલસ) પ્રમાદ [સ્વરૂપમાં અસાવધાની]
(હાનિ) છોડીને (સાહસ) હિંમત-પુરુષાર્થ (ઠાનિ) કરીને (યહ)
આ (સિખ) શિખામણ-ઉપદેશ (આદરૌ) ગ્રહણ કરો કે (જબલૌં)
જ્યાં સુધી (રોગ જરા) રોગ કે ઘડપણ (ન ગહૈ) ન આવે
(તબલૌં) ત્યાં સુધીમાં (ઝટિતિ) શીઘ્ર (નિજહિત) આત્માનું હિત
(કરૌ) કરી લેવું જોઈએ.
Page 192 of 205
PDF/HTML Page 214 of 227
single page version
હેય તત્ત્વોનું સ્વરૂપ સમજીને પોતાના શુદ્ધ ઉપાદાન-આશ્રિત
નિશ્ચયરત્નત્રય (શુદ્ધાત્મ આશ્રિત વીતરાગભાવરૂપ મોક્ષમાર્ગ)ને
ધારણ કરે છે, તથા કરશે તે જીવ પૂર્ણ પવિત્રતારૂપ મોક્ષદશાને
પામે છે તથા પામશે. (ગુણસ્થાનના પ્રમાણમાં શુભ રાગ આવે
છે તે વ્યવહાર રત્નત્રયનું સ્વરૂપ જાણવું અને તેને ઉપાદેય ન
માનવું તેનું નામ વ્યવહારરત્નત્રયનું ધારણ કરવું કહેવાય છે;)
જે જીવો મોક્ષ પામ્યા અને પામશે તેનું સુકીર્તિરૂપી જળ કેવું
છે?
હરવાનું નિમિત્ત છે. આમ જાણીને પ્રમાદને છોડી, સાહસ
એટલે પાછો ન ફરે એવો અખંડિત પુરુષાર્થ રાખી આ ઉપદેશ
અંગીકાર કરો. જ્યાં સુધી રોગ અને ઘડપણે શરીરને ઘેર્યું
નથી તે પહેલાં (વર્તમાનમાં જ) શીઘ્ર આત્માનું હિત કરી લેવું
જોઈએ. ૧૪.
ચિર ભજે વિષય-કષાય અબ તો ત્યાગ નિજપદ બેઈએ;
કહા રચ્યો પર પદમેં, ન તેરો પદ યહૈ, ક્યોં દુખ સહૈ,
અબ ‘દૌલ’! હોઉ સુખી સ્વપદ રચિ, દાવ મત ચૂકૌ યહૈ. ૧૫.
Page 193 of 205
PDF/HTML Page 215 of 227
single page version
(તાતૈં) તેથી (સમામૃત) સમતારૂપ અમૃતનું (સેઈયે) સેવન
કરવું જોઈએ. (વિષય-કષાય) વિષય-કષાયનું (ચિર ભજે)
અનાદિ કાળથી સેવન કર્યું છે, (અબ તો) હવે તો (ત્યાગ)
તેનો ત્યાગ કરીને (નિજપદ) આત્મસ્વરૂપને (બેઈયે) ઓળખવું
જોઈએ
(પદ) પદ (તેરો) તારું (ન) નથી, તું (દુખ) દુઃખ (ક્યોં)
કેમ (સહૈ) સહન કરે છે? (‘દૌલ’) દૌલતરામ! (અબ) હવે
(સ્વપદ) તારું આત્મપદ-સિદ્ધપદ તેમાં (રચિ) લાગીને (સુખી)
સુખી (હોઉ) થાઓ! (યહૈ) આ (દાવ) અવસર (મત ચૂકૌ)
ગુમાવો નહિ.
Page 194 of 205
PDF/HTML Page 216 of 227
single page version
પાન કરવું જોઈએ, જેથી રાગ-દ્વેષ-મોહ-(અજ્ઞાન)નો નાશ
થાય. વિષય-કષાયોનું સેવન તું ઘણા કાળથી કરી રહ્યો છે,
હવે તેનો ત્યાગ કરી આત્મપદ (મોક્ષ) પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ.
તું દુઃખ શા માટે સહન કરે છે? તારું વાસ્તવિક સ્વરૂપ
અનંતદર્શન-જ્ઞાન-સુખ અને અનંતવીર્ય છે, તેમાં લીન થવું
જોઈએ. તેમ કરવાથી જ સાચું સુખ-મોક્ષ મળી શકે છે, તેથી
હે દૌલતરામ!
તેથી આ અવસર ગુમાવ નહિ. સંસારના મોહનો ત્યાગ કરીને
મોક્ષપ્રાપ્તિનો ઉપાય કર!
દુઃખી થઈ રહ્યો છે, માટે પોતાના સુલટા પુરુષાર્થથી જ સુખી
થઈ શકે છે. આવો નિયમ હોવાથી જડકર્મના ઉદયથી કે કોઈ
પરના કારણે દુઃખી થઈ રહ્યો છે અથવા પરવડે જીવને
લાભ-નુકશાન થાય છે એમ માનવું તે બરાબર નથી. ૧૫.
કર્યો તત્ત્વ-ઉપદેશ યહ, લખિ બુધજનકી ભાખ.
Page 195 of 205
PDF/HTML Page 217 of 227
single page version
સુધી સુધાર પઢો સદા, જો પાવો ભવ-કૂલ.
મારી અલ્પબુદ્ધિ તથા પ્રમાદથી તેમાં ક્યાંય શબ્દની કે અર્થની
ભૂલ થઈ ગઈ હોય તો બુદ્ધિમાન તેને સુધારીને વાંચે, જેથી
કરીને જીવ આ સંસાર-સમુદ્ર તરવામાં શક્તિમાન થાય.
લેવામાં આવે છે, પોતાના આત્મામાં આત્મા માટે, આત્મા વડે
પોતાના આત્માનો અનુભવ થવા માંડે છે, ત્યાં નય, પ્રમાણ,
નિક્ષેપ, ગુણ-ગુણી, જ્ઞાન-જ્ઞાતા-જ્ઞેય, ધ્યાન-ધ્યાતા-ધ્યેય, કર્તા-કર્મ
અને ક્રિયા આદિ ભેદનો જરાપણ વિકલ્પ રહેતો નથી, શુદ્ધ
ઉપયોગરૂપ અભેદ રત્નત્રયવડે શુદ્ધ ચૈતન્યનો જ અનુભવ થવા
માંડે છે તેને સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર કહે છે; આ સ્વરૂપાચરણ
તીક્ષ્ણ શસ્ત્રોના પ્રહારને રોકનાર ઢાલ હોય છે તેમ જીવને
અહિતકારી શત્રુ
ગ્રંથનું નામ ‘છ ઢાળા’ રાખવામાં આવેલ છે.
Page 196 of 205
PDF/HTML Page 218 of 227
single page version
ઉચ્ચ થાય છે. ત્યારપછી શુક્લધ્યાનવડે ચાર ઘાતિ કર્મનો નાશ
થતાં તે જીવ કેવળજ્ઞાન પામીને અરિહંતપદ પામે છે; પછી
બાકીના ચાર અઘાતિ કર્મનો પણ નાશ કરીને ક્ષણમાત્રમાં મોક્ષ
પામીને સંસારથી કાયમને માટે વિદાય થઈ જાય છે ત્યારે તે
આત્મામાં અનંતકાળ સુધી અનંત ચતુષ્ટયનો (અનંત-જ્ઞાન-
દર્શન-સુખ-વીર્યનો) એક સરખો અનુભવ થયા કરે છે, પછી
તેને પંચ પરાવર્તનરૂપ સંસારમાં ભટકવું પડતું નથી. કદી
અવતાર ધારણ કરવા પડતા નથી. સદાય અક્ષય-અનંત સુખને
અનુભવે છે. અખંડિત જ્ઞાન-આનંદરૂપ અનંતગુણમાં નિશ્ચલ રહે
છે તેને મોક્ષસ્વરૂપ કહે છે.
કષાય અને વિષયોનું સેવન તો અનાદિ કાળથી કરતો આવ્યો
છે પણ તેનાથી તેને જરાપણ શાંતિ મળી નથી, શાંતિનું એકમાત્ર
કારણ મોક્ષમાર્ગ, તેમાં જ તે જીવે તત્પરતાપૂર્વક પ્રવૃત્તિ કદી કરી
નથી, તેથી હવે પણ જો શાંતિની (આત્મહિતની) ઇચ્છા હોય
તો આળસ છોડી (આત્માનું) કર્તવ્ય સમજી રોગ અને ઘડપણ
વગેરે આવ્યા પહેલાં જ મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્ત થવું જોઈએ, કેમ કે
આ પુરુષપર્યાય, સત્સમાગમ વગેરે સુયોગ વારંવાર પ્રાપ્ત થતા
નથી, માટે તેને પામીને વ્યર્થ ગુમાવવો ન જોઈએ-આત્મહિત
સાધી લેવું જોઈએ.
Page 197 of 205
PDF/HTML Page 219 of 227
single page version
જાણવું-દેખવું તે જ્ઞાન-દર્શન ગુણનો ઉપયોગ છે, તે
વાત અહીં નથી).
દોષ અને ભોજનક્રિયા સંબંધી ૪ દોષ
વીતરાગભાવના જ એ દશ પ્રકાર છે.]
Page 198 of 205
PDF/HTML Page 220 of 227
single page version
જ્ઞાનાવરણાદિ આઠે કર્મનો સ્વયં સર્વથા નાશ થાય છે
અને ગુણ પ્રગટતા નથી, પણ ગુણના નિર્મળ પર્યાયો
પ્રગટ થાય છે; જેમકે અનંતદર્શન-જ્ઞાન-સમ્યક્ત્વ-સુખ
અને અનંતવીર્ય, અટલ અવગાહના, અમૂર્તિક
(સૂક્ષ્મત્વ) અને અગુરુલઘુત્વ
ભગવંતોને અનંત ગુણ સમજવા.
અનુમોદન)થી, બે (મન, વચન) યોગ દ્વારા, પાંચ
ઇન્દ્રિય (કર્ણ, ચક્ષુ, નાસિકા, જીભ, સ્પર્શ)થી, ચાર
સંજ્ઞા (આહાર, ભય, મૈથુન, પરિગ્રહ) સહિત દ્રવ્યથી
અને ભાવથી સેવન
વચન, કાયારૂપ) યોગ દ્વારા, પાંચ (કર્ણ, ચક્ષુ, નાસિકા,
જીભ, સ્પર્શરૂપ) ઇન્દ્રિયથી, ચાર (આહાર, ભય, મૈથુન,
પરિગ્રહ) સંજ્ઞા સહિત દ્રવ્યથી અને ભાવથી, સોળ
(અનંતાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાનાવરણીય, પ્રત્યાખ્યાના-