బహినశ్రీకే వచనామృత
నిశ్చయనయకే విషయభూత జో అఖణ్డ జ్ఞాయక కహా హై వహీ యహ ‘అపరిణామీ’ నిజాత్మా .
ప్రమాణ-అపేక్షాసే ఆత్మద్రవ్య మాత్ర అపరిణామీ హీ నహీం హై, అపరిణామీ తథా పరిణామీ హై . పరన్తు అపరిణామీ తత్త్వ పర ద్రష్టి దేనేసే పరిణామ గౌణ హో జాతే హైం; పరిణామ కహీం చలే నహీం జాతే . పరిణామ కహాఁ చలే జాయఁ ? పరిణమన తో పర్యాయస్వభావకే కారణ హోతా హీ రహతా హై, సిద్ధమేం భీ పరిణతి తో హోతీ హై .
పరన్తు అపరిణామీ తత్త్వ పర — జ్ఞాయక పర — ద్రష్టి హీ సమ్యక్ ద్రష్టి హై . ఇసలియే ‘యహ మేరీ జ్ఞానకీ పర్యాయ’ ‘యహ మేరీ ద్రవ్యకీ పర్యాయ’ ఇస ప్రకార పర్యాయమేం కిసలియే రుకతా హై ? నిష్క్రియ తత్త్వ పర — తల పర — ద్రష్టి స్థాపిత కర న !
పరిణామ తో హోతే హీ రహేంగే . పరన్తు, యహ మేరీ అముక గుణపర్యాయ హుఈ, యహ మేరే ఐసే పరిణామ హుఏ — ఐసా జోర కిసలియే దేతా హై ? పర్యాయమేం — పలటతే అంశమేం — ద్రవ్యకా పరిపూర్ణ నిత్య సామర్థ్య థోడా హీ ఆతా హై ? ఉస పరిపూర్ణ నిత్య సామర్థ్యకా అవలమ్బన కర న !