PDF/HTML Page 900 of 1906
single page version
samādhānaḥ- ... dr̥uṣhṭi aisī ho gayī hai. gnāyakakī-gnātākī dhārā, jise sab chhūṭ gayā hai, isaliye use bāhar kahīn ruchatā nahīn hai. vibhāvakā sab ras ṭūṭ gayā hai. akelā ātmā hī ruchatā hai. ātmākī or pariṇati ho gayī hai. akele gnāyakake sivā use kuchh ruchatā nahī̃n. gnāyakakī pariṇati jaise-jaise pragaṭ hotī hai, usakī līnatā pragaṭ ho vahī usako ruchatā hai, dūsarā kuchh nahīn ruchatā. use antarakī itanī shraddhā, ruchi, pariṇati aur līnatā amuk prakārase huyī hai aur vibhāvakā ananta ras ṭūṭ gayā hai aur ātmāmen jo anantatā hai, us par dr̥uṣhṭi jam gayī hai, use kahīn ruchatā nahīn hai.
ananta-ananta shakti jo ātmāmen hai, vah use ruchatī hai, dūsarā kuchh ruchatā nahīn hai. parantu abhī use asthiratā hai, pūrṇa kevalagnān nahīn hai. pūrṇa līnatā nahīn huyī hai. shraddhā apekṣhāse use kahīn ruchatā nahīn hai. parantu līnatā adhūrī hai isaliye bāhar juḍanā paḍatā hai. juḍatā hai, lekin use gnātākī dhārā chhūṭatī nahīn hai. usamen ekatvatatā nahīn hotī, usase bhinna rahatā hai. alpa asthiratā hotī hai ataḥ bāhar juḍanā paḍatā hai. vah bāharake sab kāyāmen juḍatā hai, parantu antarase use udāsīn dhārā aur gnātākī dhārā aise hī chalatī rahatī hai. svayam bhinna nirālā rahatā hai.
use ānshik gnāyakakī dhārā, gnān aur amuk prakārakī pariṇati, līnatā usakī chālū hī hai. use bāhar kahīn ruchatā nahīn hai. aur vahī karane jaisā hai. kyoṅki gnāyak chaitanya adabhut hai. adabhut hai vahī mahimāyogya hai aur vahī ādaraṇīy hai. dūsarā kuchh ādaraṇīy nahīn hai. sabako vahī karane jaisā hai.
gurudevane vah batāyā hai. vahī apūrva mārga pragaṭ karane jaisā hai. svānubhūtikī dashā pragaṭ ho to hī muktikā mārga pragaṭ hotā hai. aur vah svānubhūti pragaṭ honese ansh- anshamen līnatā baḍhatī jāy, to usīmen usakī pūrṇatā aur kevalagnān usīmen pragaṭ hotā hai. isaliye vahī karane jaisā hai. isake alāvā dūsarā kuchh ādaraṇīy nahīn hai. ālamban to ek ātmākā, dūsarā bāharakā ālamban vah ālamban nahīn hai, vah to vibhāvakā ālamban hai. svabhāvakā ālamban hī sukharūp hai. vahī svādhīnarūp hai aur usīmen
PDF/HTML Page 901 of 1906
single page version
sukh hai, vahī karane jaisā hai, dūsarā kuchh karane jaisā nahīn hai.
jab tak alpatā hai, tab tak dev-guru-shāstrakī mahimā, amuk prakārase vah bāhar juḍatā hai, parantu udāsīn bhāvase juḍatā hai. gr̥uhasthāshramake kāyāmen juḍatā hai, parantu vah bhinna-nirālā rahakar juḍatā hai.
mumukṣhuḥ- ... anādi kālase svarūpakā phal nahīn ānese bār-bār ... lakṣhya andar nahīn rahatā hai.
samādhānaḥ- apane puruṣhārthakī mandatā hai. utanī svayaṅko ruchi nahīn hai, utanī lagan nahīn hai, isaliye andar svayam puruṣhārtha karatā nahīn hai. kisīkā kāraṇ nahīn hai, apanā hī kāraṇ hai. apanī ālasake kāraṇ svayam ātmāko khojatā nahīn hai, usake darshan nahīn karatā hai. apanī ālas hai.
gurudev kahate the, "nij nayananī āḷase re, nirakhyā na harine'. apanī ālasake kāraṇ svayam pahachānatā nahīn hai. puruṣhārtha karanā apane hāthakī (bāt hai). anādi kālase jo parake sāth ekatvabuddhi ho rahī hai, use toḍakar svamen ekatvatā karake parase bhinna paḍakar bhedagnān kare, vahī karane jaisā hai.
kalyāṇ svarūp satyārtha vahī hai, jitanā yah gnāyak-gnān hai vahī kalyāṇarūp aur maṅgalarūp aur satyārtha hai. bākī sab kalyāṇarūp nahīn hai, vah sab vibhāv hai. vibhāv hai so ākulatā hai. vah duḥkhakā kāraṇ hai. sukhakā kāraṇ ho to ātmā svayam hai. vah sukhasvarūp hai, sukhakā dhām hai aur sukh usamense hī pragaṭ hotā hai. sukh bāharase kahīnse nahīn ātā hai. vah sukhakā dhām hai, vah gnānakā dhām hai. usamense gnān pragaṭ hotā hai, usamen sukh pragaṭ hotā hai. sab usīmense pragaṭ hotā hai, bāharase kahīn nahīn ātā hai. parantu vah anādi kālase bāharamen vyartha prayatna karatā hai, vah usakī bhūl hai. aur svayaṅkā pramād hai. apane pramādake kāraṇ bāhar aṭak rahā hai.
chaitanyakī or utanī ruchi ho, utanā veg apanī or ho aur parase virakti ho. svabhāvakī or use utanī līnatā jame. svayaṅko antarase pahichāne, us or dr̥uṣhṭi kare, gnān kare, līnatā kare to vah sab apane hāthakī bāt hai. "emān ja nitya vihār kar, nahīn vihar paradravya viṣhe'. paradravyamen vihār mat kara. "āmān sadā prītivant ban, āmān sadā santuṣhṭa...' isamen prītivant ban, isamen santuṣhṭa ho. vahī sukharūp hai. "ānāthī ban tū tr̥upta, tujhane sukh aho utpanna thashe...' isase tū tr̥upta ho. usīmen uttam sukh mile aisā hai, vahī sukhakā dhām hai. bāhar kahīn nahīn hai. vahī karane jaisā hai. gurudevane vahī batāyā hai.
mumukṣhuḥ- ..
PDF/HTML Page 902 of 1906
single page version
samādhānaḥ- duḥkh na lage to usakī bhūl hai. anukūl-pratikūlatā donon duḥkharūp hai, apanā svabhāv nahīn hai. svabhāv sukhakā dhām ātmā hai. anukūlatā to puṇya hai. vah to puṇyakā prakār hai. usamen jīv anādi kālase aṭak jātā hai. puṇyamen aur shubhabhāvamen use mīṭhās lagatī hai, usamen aṭak gayā hai. vah sukhakā kāraṇ nahīn hai, vah to ākulatārūp hai, vibhāv hai. vah shubhabhāvamen (aṭak gayā hai). bīchamen shubhabhāv āye, parantu vah duḥkh aur duḥkhakā kāraṇ hai. usase bhinna ātmāko pahichān lenā. anukūlatā bhī duḥkharūp aur pratikūlatā duḥkharūp, sab bāhya sanyog hai. vah sanyog ātmāko sukhakartā nahīn hai. sukhakartā apanā ātmā nirālā hai, usamense sukh pragaṭ hotā hai. bāharase kahīnse nahīn ātā hai. sukh, gnān aur ananta guṇ usamense pragaṭ hote haĩn. vahī karane jaisā hai.
.. ruchi pragaṭ karanī, us or upayog jāy aisā karanā. vah sab apane hāthamen hai. ruchi karanī, ruchi lage binā muktike mārgamen kahān̐ jā sake aisā hai? jise ruchi nahīn hai vah muktike mārgamen jā nahīn sakatā. jise paramen ruchi hai, jise ātmā nahīn ruchatā hai, vah muktike mārga par jā nahīn sakatā. antarakī ruchi pragaṭ ho to hī vah svayam antaramen jā sake aisā hai. ruchi pragaṭ karanī apane hāthakī bāt hai.
mumukṣhuḥ- ..
samādhānaḥ- kyon kyā, kāraṇakā koī kāraṇ nahīn hotā. akāraṇ dravya hai. ruchi kaise pragaṭ karanī vah apane hāthakī bāt hai. jise paramen sukh lagatā hai use ruchi nahīn hotī. jise paramense sukhabuddhi ūḍ jāy use apanī ruchi jāgr̥ut hotī hai. apanemen sukh lage use parakī ruchi ūḍ jātī hai. usamen mandatā, tīvratā, puruṣhārtha manda, tīvra ruchi, manda ruchi apane hāthakī bāt hai. usamen kisīkā kāraṇ nahīn hai. akāraṇ pāriṇāmik dravya vah svayam kare to ho sake aisā hai.
... yah manuṣhyabhav to mushkilase milatā hai. ananta janma-maraṇ karate-karate yah manuṣhyabhav milā. usamen gurudevane yah mārga batāyā hai. usakī-ātmākī ruchi karane jaisī hai. ātmā kaise (pahachānā jāy)? ātmā to shāshvat hai. vah koī apūrva adabhut vastu hai, chaitanyatattva. yah sharīr aur ātmā donon bhinna hai. ātmāko pahichānanekā prayatna karanā. usakī ruchi karanī, usakī mahimā karanī, vah karane jaisā hai.
gurudevane koī apūrva mārga batāyā hai. bākī sansārakā to sab aise hī chalate rahatā hai. is sansāramen ātmākī kuchh ruchi ho to achchhī bāt hai. usakā vāñchan, vichār athavā dev-guru-shāstrakī or mahimā ho aur ātmā kaise pahichānā jāy? ātmākī ruchi ho vah karane jaisā hai. janma-maraṇ ṭālanekā upāy gurudevane mārga batāyā. koī
PDF/HTML Page 903 of 1906
single page version
jānatā nahīn thā. sab bāhya kriyāmen paḍe the. koī aisā karanese dharma hogā (aisā mānate the). gurudevane kahā, antaramen dr̥uṣhṭi kar aur ātmāko pahichān to dharma ho sake aisā hai. isaliye ātmāko pahichānane jaisā hai. ātmā shāshvat antaramen virājatā hai. vah karane jaisā hai.
... jo unhonne lābh liyā, sāthamen rahe. mandir jāte the aur ... yahān̐kā mausam unhen anukūl hai, isaliye yahān̐ rahate haĩn. ... andar ātmāmen jo unhonne sanskār boye vah sāthamen gaye. unako to yahān̐kā bahut thā. gurudevakā kitanā lābh liyā hai. sansārakā to aisā hai. kṣhaṇamen āyuṣhya pūrā ho jātā hai. ātmā kahīn aur (chalā jātā hai). ātmā to shāshvat hai jahān̐ jāy vahā̃n. yah sharīr chhoḍakar dūsarā sharīr dhāraṇ kar letā hai.
.. rājāoṅke āyuṣhya pūrṇa ho jāte haĩn. ātmākā svarūp ātmā shāshvat hai. ātmākā dhyān kare, ātmākā karaneke liye sab chhoḍ dete the. samyagdarshan thā, parantu chāritradashā lekar kevalagnān pragaṭ karaneke liye chakravartī jaise bhī sab chhoḍakar ātmākā karate the. ātmākā hī karane jaisā hai. sansār to aisā hī hai. ananta janma-maraṇ, aise kitane ananta hue haĩn. anantako svayanne chhoḍ diyā aur svayaṅko chhoḍakar ananta chale gaye. aisā kitanā huā hai. ataḥ ātmā shāshvat hai, usakī ārādhanā kaise ho (vah karane jaisā hai). ... thoḍā kuchh dekhe, bijalīkā chamakārā, bijalī dekhakar vairāgyako prāpta hote the. pānīkā bulabulā dekhakar ekadam vairāgyako prāpta hote the ki sansār to aisā hī hai.
mumukṣhuḥ- vasant r̥utukā .. sukh rahe hain, khīratā tārā..
samādhānaḥ- tārā khīratā hai, aisā chitramen hai. vah dekh-dekhakar tīrthaṅkar aur rājā sab vairāgyako prāpta hote the. vasant r̥utu khīlī hai aur ekadam aisā ho jātā hai. thoḍā prasaṅg bane to vairāgya ā jātā thā. pahaleke jīv is prakār vairāgyako prāpta hote the. phir bhagavānakī vāṇī sunakar samavasaraṇamen jāy, ek kṣhaṇamen vairāgyako prāpta hokar muni banakar chale jāte.
.. ananta janma-maraṇ kiye. ākāshake ek-ek pradeshamen, koī khālī nahīn rakhā. jagatake kitane dravya ananta bār grahe aur chhoḍe. utane parivartan dravya, kṣhetra, kāl, bhāvake kiye, utanā kiyā. vaisemen is pañchamakālamen gurudev mile aur aisī vāṇī milī aur aisā mārga gurudevane batāyā, svānubhūti pragaṭ karanekā, vah mahābhāgyakī bāt hai. gurudevane mārga batāyā, usakī ruchi ho aur usake kuchh sanskār boye, usakī ārādhan ho to vah jīvanamen karane jaisā hai. unhonne vah sab sanskār ḍāle hain, sabako vah karane jaisā hai.
PDF/HTML Page 904 of 1906
single page version
.. ātmā shāshvat hai. deh to chhūṭakar grahaṇ hotā hai. to aisā kuchh kar lenā ki ātmā shāshvat hai, phir bhavakā abhāv ho, bhav hī prāpta na ho, aisā ātmā shāshvat hai. muktikā panth pragaṭ ho aur mukti ho ki sharīr hī prāpta na ho. aise bhāv kar lene jaise haĩn. gurudevane mārga batāyā hai, bhavakā abhāv honekā.
.. bhūtakālamen kitanī mātākā dūdh piyā, kitanī mātāoṅko rulāyā, aise ananta- ananta janma-maraṇ hue haĩn. usamen is pañcham kālamen gurudev mile vah mahābhāgyakī bāt hai. gurudevane yah mārga batāyā aur jaise-taise bhī us mārgakī ārādhanā karanī aur svānubhūtikā panth andarase grahaṇ karane jaisā hai. muktikā ansh pragaṭ ho, ātmāko grahaṇ karanā. .. lekin use muktikī paryāy kaise pragaṭ ho, vah karane jaisā hai. vahān̐ unakā deh chhūṭanevālā hogā to vahān̐ gaye.
mumukṣhuḥ- ek mahinā pūrā huā.
samādhānaḥ- āyuṣhya pūrā ho tab aise ho jātā hai. ātmā usakī gati karake chalā jātā hai. utanā rāg hotā hai isaliye duḥkh hotā hai, lekin palaṭe binā chhūṭakārā nahīn hai. sansār to aisā hī hai. yād āye to ... usakā koī upāy nahīn hai. jahān̐ āyuṣhya pūrā ho, vahān̐ kisīkā upāy nahīn chalatā hai. shānti rakhanī vah ek hī upāy hai. jitanā sambandha ho aur jis jātakā rāg ho vah rāg andarase āye, parantu pariṇāmako badale binā (chhūṭakārā nahīn hai). shānti rakhanī vahī usakā upāy hai. shānti hī samādhān hai. gurudevane kahā hai. kyoṅki pratyek dravya svatantra haĩn. āyuṣhya pūrā hotā hai, isaliye janma-maraṇ to hote hī rahate haĩn. use koī rok nahīn sakatā. koī indra yā chakravartīoṅke āyuṣhya pūrṇa hote hain, koī rok nahīn sakatā. sāgaropamakā devoṅkā āyuṣhya (hotā hai). usakī mālā murajhātī hai, ab āyuṣhya pūrā honevālā hai. use dūsarī gatimen jānā hotā hai, koī aise dev ho to ākrand karate hain, achchhe dev hote hain to vah to samajhatā hai sansārakā svarūp hī aisā hai. āyuṣhya to pūrā hotā hai. gurudevane bhavakā abhāv karanekā jo mārga batāyā hai, usī mārgakī ārādhanā karane jaisī hai ki bhav hī na ho, aisā mārga batāyā. janma-maraṇ ṭalakar ātmā shāshvat hai, vah shāshvat svarūpako grahaṇ karanā.
chattārī maṅgalan, arihantā maṅgalan, sāhū maṅgalan, kevalipaṇatto dhammo maṅgalan. chattārī loguttamā, arihantā loguttamā, siddhā loguttamā, sāhū loguttamā, kevalipaṇatto dhammo loguttamā.
chattārī sharaṇan pavajjāmi, arihantā sharaṇan pavajjāmi, siddhā sharaṇan pavajjāmi, kevalī paṇatto dhammo sharaṇan pavajjāmi.
PDF/HTML Page 905 of 1906
single page version
chār sharaṇ, chār maṅgal, chār uttam kare je, bhavasāgarathī tare te sakaḷ karmano āṇe anta. mokṣha taṇā sukh le anant, bhāv dharīne je guṇ gāye, te jīv tarīne muktie jāya. sansāramānhī sharaṇ chār, avar sharaṇ nahīn koī. je nar-nārī ādare tene akṣhay avichal pad hoya. aṅgūṭhe amr̥ut varase labdhi taṇā bhaṇḍāra. guru gautamane samarīe to sadāy manavāñchhit phal dātā.