આત્મામાં જ્ઞાન સ્વભાવ અનંતો છે તે તો અનંતા જ્ઞેયોને એકસાથે જાણે છે તેથી અનંતજ્ઞાનનો ખ્યાલ આવે છે તેમ આત્મામાં અનંત સુખ કેવી રીતે છે? તેનો વિચાર લંબાતો નથી. (પ્રશ્નનો સારાંશ) 0 Play AtmAmAn gnAn svabhAv ananto chhe te to anantA gneyone ekasAthe jANe chhe tethI anantagnAnano khyAl Ave chhe tem AtmAmAn anant sukh kevI rIte chhe? teno vichAr lambAto nathI. (prashnano sArAnsh) 0 Play
સમયસારની પહેલી ગાથામાં શ્રીગુરુએ પોતાના આત્મામાં અને શ્રોતાના આત્મામાં અનંતા સિદ્ધોની સ્થાપના કરી છે તેમાં શ્રોતાઓએ પોતામાં અનંતા સિદ્ધોની સ્થાપના કરવા શું કરવાનું? તેમાં શું કહેવા માંગે છે 4:00 Play samayasAranI pahelI gAthAmAn shrIgurue potAnA AtmAmAn ane shrotAnA AtmAmAn anantA siddhonI sthApanA karI chhe temAn shrotAoe potAmAn anantA siddhonI sthApanA karavA shun karavAnun? temAn shun kahevA mAnge chhe 4:00 Play
અંતરમાં મનોમંથન કરી વ્યવસ્થિત નિર્ણય કરવામાં શી શી આવશ્યકતા હોય છે? 6:25 Play antaramAn manomanthan karI vyavasthit nirNay karavAmAn shI shI AvashyakatA hoy chhe? 6:25 Play
‘દ્રવ્ય’ પર્યાય દ્વારા ગ્રહણ થાય છે કે સીધું ઓળખાય ? 7:50 Play ‘dravya’ paryAy dvArA grahaN thAy chhe ke sIdhun oLakhAy ? 7:50 Play
ઉપદેશમાં આવે છે કે પોતાના નાના અવગુણને પર્વત જેવો માનવો અને બીજાના નાના ગુણને મોટો કરીને જોવો. વળી એમ પણ આવે છે કે પર્યાયની પામરતાને ગૌણ કરી પોતાને પરમાત્મા સ્વરૂપ જોવો આવા બંને કથનોનું તાત્પર્ય શું છે? 12:20 Play upadeshamAn Ave chhe ke potAnA nAnA avaguNane parvat jevo mAnavo ane bIjAnA nAnA guNane moTo karIne jovo. vaLI em paN Ave chhe ke paryAyanI pAmaratAne gauN karI potAne paramAtmA svarUp jovo AvA banne kathanonun tAtparya shun chhe? 12:20 Play
પરમાગમસારમાં આવે છે કે શ્રોતાનો પ્રશ્ન–જ્ઞાન વિભાવ રૂપે પરિણમે છે? પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રી ઉત્તર–જ્ઞાનમાં વિભાવરૂપ પરિણમન નથી. જ્ઞાન સ્વ-પરપ્રકાશક સ્વભાવી છે પણ જે જ્ઞાન સ્વને પ્રકાશે નહીં અને એકલા પરને જ પ્રકાશે તે જ્ઞાનનો દોષ છે. વિભાવ અને દોષમાં શું તફાવત છે તે સમજાવશો. 18:10 Play paramAgamasAramAn Ave chhe ke shrotAno prashna–gnAn vibhAv rUpe pariName chhe? pUjya gurudevashrI uttar–gnAnamAn vibhAvarUp pariNaman nathI. gnAn sva-paraprakAshak svabhAvI chhe paN je gnAn svane prakAshe nahIn ane ekalA parane ja prakAshe te gnAnano doSh chhe. vibhAv ane doShamAn shun taphAvat chhe te samajAvasho. 18:10 Play
પૂજ્ય ગુુરુદેવશ્રી ફરમાવતા ‘જેનાથી લાભ માને તેને પોતાનું માન્યા વિના રહે નહીં’ પરપદાર્થમાં ઇષ્ટ- અનિષ્ટબુદ્ધિ જીવને છે તો શું અનિષ્ટ પદાર્થમાં પોતાપણું માને છે? આમાં પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રીનો આશય સ્પષ્ટ કરશો. 20:35 Play pUjya guurudevashrI pharamAvatA ‘jenAthI lAbh mAne tene potAnun mAnyA vinA rahe nahIn’ parapadArthamAn iShTa- aniShTabuddhi jIvane chhe to shun aniShTa padArthamAn potApaNun mAne chhe? AmAn pUjya gurudevashrIno Ashay spaShTa karasho. 20:35 Play
mumukShu- AtmAkA gnAnasvabhAv ananta hai, vah to ananta gney par-se khyAlAtA hai ki ek samayamen tIn kAl tIn lokako jAne utanA paripUrNa sAmarthya bharA hai. ananta sukh ham kahate hain, parantu ananta yAnI usakA koI khyAl nahIn AtA hai. ananta yAnI kitanA aur kis prakAr-se? jaise gnAnakA thoDA vichAr karate hain to gnAnamen thoDA vichAr lambAtA hai. parantu sukhamen utanA lambAtA nahIn hai.
mumukShu- gnAnakI bAhar-se kalpanA karI ki chAhe jitane gneyonko jAne, ek samayamenjAne, vah bAhar-se nirNay huA hai. parantu vah gney-se gnAn hai, aisA nahIn hai, gnAn to svata hai. gnAn ananta-ananta bhaNDAr hai. chAhe jitanA to bhI khatma nahIn hotA. gneyon-se gnAn hai, aisA nahIn. ananta kAl paryant pariName to bhI gnAn khatma nahIn hotA aur ananta jAne to bhI gnAn khatma nahIn hotA, aisA ananta gnAn hai.
vaise sukh bhI svatasiddha hai. ananta kAl paryant sukharUp pariName to bhI sukh khatmanahIn hotA hai. aur vah sukh jo pragaT hotA hai vah svayam ananta (hai). itanA sukh aur utanA sukh, aise nahIn, parantu sarva prakAr-se sarva ansh-se pUre asankhya pradeshamen ananta-ananta, jisakI koI sImA nahIn hai aisA sukhakA svabhAv svayam hI hai. use bAhar-se nakkI karanA vah svatasiddha vastu nahIn hai.
jaise gnAnako bAhya gneyon-se nakkI karanemen Aye, vah to svatasiddha hai, vah togneyon-se jAnanemAtra nakkI karaneke liye hai. jaise gnAn svatasiddha hai, vaise sukh bhI svatasiddha ananta hI hai. usake ananta guN, ananta sAmarthya-se bharA huA, aisA sukh bhI ananta kAl paryant khatma nahIn hotA aur jo pragaT hotA hai vah bhI ananta hai. usake ananta- ananta anshon-se bharA hai. usake avibhAg pratichchhed Adi sab ananta hI hai. jo pragaT ho usake anshamen ananta hai aur usake avibhAg pratichchhed sab ananta hI hain.
mumukShu- vartamAnamen AkulatAkA svAd AtA hai. isaliye sukhakI ek kalpanA(karanI paDatI hai ki) anAkulatA lakShaN sukha. parantu vAstavik svAd nahIn AyA hai, isaliye usakI mAtra kalpanA hotI hai. gnAnamen to ansh pragaT hai, isaliye use to anumAn- se spaShTa (gnAnamen) liyA jAtA hai ki yah gnAn aur aisA paripUrNa gnAyak vah AtmA.