234 vibhAvakI pariNati jAtI hai. bArambAr main chaitanya hUn, (aise) apanA astitva grahaN kare ki ye gnAyak so main. vah gnAnaguN aisA hai ki asAdhAraN hai. vah lakShyamen Aye, khyAlamen Aye aisA gnAnaguN hai. dUsare kuchhaek guN asAdhAraN hai jo svayamko jaldI lakShyamen nahIn Ate hain. parantu ye gnAnalakShaN hai, dUsaremen jAnanekA lakShaN nahIn hai. vah jAnanekA lakShaN ek AtmAmen hI hai. jAnan lakShaN par-se apanA astitva grahaN kare ki ye jAnan lakShaN jo hai, us lakShaNavAlA main chaitanya hUn. us gnAnake sAth jIvamen aise ananta guN hain. parantu gnAnaguN-se pUrA AtmA grahaN kare. usamen ananta Ananda guN, sukh guN sab usamen hai. parantu Ananda aisA visheSh guN nahIn hai, usase pakaDamen nahIn AtA. parantu gnAn aisA svabhAv hai ki usase grahaN hotA hai. isaliye gnAn dvArA AtmA grahaN ho sakatA hai. gnAnalakShaN yAnI ye bAharakA jAnA vah gnAn, aise nahIn. us gnAnako dharanevAlA kaun hai? gney jAnA, yah jAnA, vah jAnA vah gnAn, aisA nahIn. parantu vah gnAn kahAn-se AtA hai? us gnAnako dharanevAlA, gnAnakA astitva kis dravyamen rahA hai, us dravyako grahaN karanA. ye jAnA, gney-se gnAn aisA nahIn, parantu main svayam gnAnasvarUp hUn. us gnAnako dharanevAlA kaun chaitanya hai? use grahaN karanA.
mumukShu- yah muddekI bAt AyI. gnAn svayam apane-se jAnatA hai, gney-se nahIn. samAdhAna- us gnAnako dharanevAlA main chaitanya hUn. mumukShu- gnAnako dharanevAlA hUn. samAdhAna- gnAnako dharanevAlA main chaitanya hUn. pahale mUl astitvako grahaN karanekA prayatna kare ki main yah chaitanya hUn.