jo bhagavAnako jAne vah svayamko jAnatA hai. aisA sambandha hai. bhagavAnake dravya- guN-paryAyako jAne, vah svayamke dravya-guN-paryAyako jAnatA hai. svayamko dravya-guN-paryAyako jAne vah bhagavAnake dravya-guN-paryAyako jAnatA hai. aisA nimitta-upAdAnakA sambandha hai. lekin dravya-guN-paryAyamen sab sankShepamen A jAtA hai.
anAdi kAlase mArga nahIn jAnA hai, usamen nimitta-upAdAnakA aisA sambandha hai ki pahale ek bAr bhagavAnakI vANI athavA koI gurukI vANI pratyakShapane mil tab use antaramen apUrvatA lagatI hai. karatA hai svayamse, parantu usamen aisA nimitta-upAdAnakA sambandha rahA hai.
is prakAr ek dhruv gnAyakamen A jAtA hai, parantu vah kab? ki sab pahalU, prayojanabhUt pahalU A jAne chAhiye. pahalU A jAte hain. akelA dhruv, rukhA dhruv ho jAy to vah yathArtha nahIn hai.
mumukShu- sab pahalU jAne binA sIdhA dhruv par jAyA bhI nahIn jAtA.
samAdhAna- aise sIdhA nahIn jA sakatA. pahalU bhI, jyAdA gnAn ho athavA jyAdA shAstra jAne, jAne to adhik lAbhakA kAraN hai, phir bhI na jAne to sankShepamen sva- par bhedavignAnako jAne to bhI usamen A jAtA hai.
mumukShu- pratham dhruv svabhAv par dRuShTi karanI, usake bAd pahalU jAnanA, aisA kuchh nahIn?
samAdhAna- lekin vah pratham dhruv par jAy, use sab pahalU A jAte hain. lekin dhruvako jAnA nahIn hai, andar vichArase nakkI kiye binA, gnAnakA vyavahAr bIchamen Aye binA nahIn rahatA. gnAnase vichAr kare, main kaun? par kaun? aise vichAr kiye binA gnAnase vivek kiye binA vah Age nahIn baDh sakatA. main dhruv hI hUn, aisA vichAr kiyA, gnAnase nakkI kiyA to bhI bIchamen gnAn to A hI jAtA hai. dRuShTi evan gnAn donon sAthamen hI rahe hain. dRuShTi rakhUn, gnAnako nikAl dUn to aise nahIn nikalegA. gnAnako nikAl dUn to akelI dRuShTi nahIn rahatI.
AtmA ananta guNase bharA, ananta dhamAse bharA hai. usamense ekako grahaN karun, ekako nikAl do to vastuko sAdh nahIn sakate. usamen donon prakArakA lakShya rahanA chAhiye.
mumukShu- (dRuShTi) trikAlI dravyake sivA kisIko svIkAratI nahIn. dRuShTi paryAy hai aur paryAyamen to rAg-dveSh hote hain.
samAdhAna- dRuShTi paryAy hai, parantu vah grahaN karatI hai akhaNDako. dRuShTikI paryAyamen rAg-dveSh hote hain, aisA nahIn hai. dRuShTikI paryAyamen rAg (nahIn hotA hai). paryAy grahaN karatI hai akhaNDa dravyako. dRuShTi paryAy hai, parantu usakA viShay pUrNa dravya hai. vah dravyako