૩૩૨ નહીં હૈ. ઉસકા વેદન ચૈતન્યમેં હોતા હૈ, ઉસકી સ્વાનુભૂતિકા વેદન હોતા હૈ, ઉસકી વીતરાગ દશાકા વેદન હોતા હૈ. ઇસલિયે ઉસ વિભાવ-સે (જૈસે) ભિન્ન પડના હૈ, વૈસે ઇસસે ભિન્ન નહીં પડના હૈ. ઇસ અપેક્ષા-સે કહા થા.
મુમુક્ષુઃ- રાગ હૈ વહ ભિન્ન હોકર ચલા જાતા હૈ ઔર ઇસકી અન્દરમેં અધિક- અધિક વૃદ્ધિ હોતી હૈ.
સમાધાનઃ- વૃદ્ધિ હોતી હૈ. અન્દર ચૈતન્યમેં શુદ્ધાત્મામેં પર્યાય પ્રગટ હોતી હૈ. પરન્તુ ઉસ પર દૃષ્ટિ દેને-સે યા ઉસકા આશ્રય કરને-સે વહ પ્રગટ નહીં હોતા. આશ્રય દ્રવ્યકા લે તો હી વહ શુદ્ધાત્માકી પર્યાય પ્રગટ હોતી હૈ. ઇસલિયે દૃષ્ટિ તો એક પૂર્ણ પર હી રખની હૈ. પર્યાય પર યા ગુણ પર યા ઉસમેં રુકના, ઉસ પર દૃષ્ટિ નહીં રખની હૈ. પરન્તુ જ્ઞાનમેં રખના હૈ કિ યે પર્યાય ચૈતન્યકે આશ્રય-સે પ્રગટ હોતી હૈ. વહ કહીં જડકી હૈ ઐસા (નહીં હૈ). જ્ઞાન યથાર્થ કરના. દૃષ્ટિ પૂર્ણ પર રખની, પરન્તુ જ્ઞાન યથાર્થ હો તો ઉસકી સાધકદશાકી પર્યાય યથાર્થપને પ્રગટ હોતી હૈ.
જ્ઞાન ભી વૈસા હી હો સર્વ અપેક્ષા-સે, ઉસકી દૃષ્ટિમેં ઐસા હી હો કિ મૈં પૂર્ણ હી હૂઁ, અબ કુછ કરના નહીં હૈ, તો ઉસમેં ભૂલ પડતી હૈ. દૃષ્ટિ પૂર્ણ પર હોતી હૈ, દ્રવ્ય પર, પરન્તુ જ્ઞાનમેં ઐસા હોતા હૈ કિ મેરી પર્યાય અભી અધૂરી હૈ. વહ સબ જ્ઞાનમેં હો તો સાધક દશા પ્રગટ હોતી હૈ. નહીં તો ઉસકી દૃષ્ટિ જૂઠી હોતી હૈ. સર્વ અપેક્ષા- સે પૂર્ણ હી હૂઁ ઔર રાગ એવં અપૂર્ણ પર્યાય, વહ રાગ તો મુઝ-સે ભિન્ન હૈ, પરન્તુ હોતા હૈ ચૈતન્યકી પુરુષાર્થકી કમજોરી-સે. વહ સબ ખ્યાલમેં રખે તો પુરુષાર્થ ઉઠતા હૈ. ઉસમેં આનન્દ દશા, વીતરાગ દશા સબ પ્રગટ હોતા હૈ. પહલે દૃષ્ટિકી અપેક્ષા-સે દો ભાગ હોતે હૈં. જ્ઞાન ઉસકા વિવેક કરતા હૈ. ગુરુદેવને અનેક પ્રકાર-સે સમઝાયા હૈ. ગુરુદેવને પરમ ઉપકાર કિયા હૈ. સબ અપેક્ષાએઁ ગુરુદેવને સમઝાયી હૈં.
મુમુક્ષુઃ- દૂસરા પ્રશ્નઃ- આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ હૈ ઔર ઉસકા લક્ષણ જ્ઞાન. તથા આત્મા અનુભૂતિમાત્ર હૈ. ઉસમેં તો માત્ર વેદનરૂપ લક્ષણસે પહચાન કરવાયી હૈ. તો પહચાન કરનેકે લિયે કૌન-સી પદ્ધતિ સરલ હૈ?
સમાધાનઃ- અનુભૂતિ લક્ષણ યાની ઉસમેં જ્ઞાન લક્ષણ કહના ચાહતે હૈં. અનુભૂતિ અર્થાત વેદનકી અપેક્ષા યહાઁ નહીં હૈ. વહ તો જ્ઞાન લક્ષણ હૈ. જ્ઞાન લક્ષણ હૈ વહ અસાધારણ હૈ. જ્ઞાન લક્ષણ-સે હી પહચાન હોતી હૈ. અનુભૂતિ અર્થાત જ્ઞાન લક્ષણ કહના ચાહતે હૈં. જ્ઞાન લક્ષણ-સે હી ઉસકી પહચાન હોતી હૈ. જ્ઞાન લક્ષણ ઉસકા ઐસા અસાધારણ લક્ષણ હૈ કિ ઉસસે ચૈતન્યકી પહચાન હોતી હૈ. ઇસલિયે અનુભૂતિમેં વેદન અપેક્ષા નહીં લેની હૈ. વેદન તો વર્તમાનમેં ઉસકી દૃષ્ટિ વિભાવ તરફ હૈ. વહાઁ-સે સ્વ-ઓર મુડના. જ્ઞાન લક્ષણ-સે પહચાન હોતી હૈ.