280
guṇ-paryāyako pahacānatā hai. apane dravya-guṇ-paryāyako pahacāne to bhagavānako pahicānatā hai.
mumukṣuḥ- bhedajñān kisase karanā?
samādhānaḥ- aṁtarameṁ jñān-se bhedajñān karanā. śāstrameṁ ātā hai, prajñā-se grahaṇ karanā, prajñā-se bhinna karanā, sab prajñā-se karanā. parantu vah prajñā kām kab kare? aṁtarameṁ svayaṁko utanī lage to ho. mātra bolanerūp yā nakkī karanerūp yā vikalparūp ho to vah prajñā andar kām nahīṁ karatī hai. parantu aṁtarameṁ svayaṁko lagī ho ki bhinna hī paḍ jānā hai. ekatvabuddhi merā svabhāv nahīṁ hai, ye ekatvabuddhi jūṭhī hai. maiṁ caitanya bhinna- nyārā hī hū̃n. us nyāreko nyārārūp grahaṇ karanā hai. utanī aṁtar-se laganī lage to usakī prajñā kām kare. mātra buddhi-se jāne to vah jñān jñānarūp pariṇamatā nahīṁ.
jñān jñānarūp kārya kab kare? ki svayaṁko aṁtarameṁ utanī apanī or ānekī tīkṣṇatā jāge ki ye caitanya hī mahimārūp hai aur ye ekatvabuddhi aur ye vibhāv ākulatārūp hai, utanā yadi use aṁtarameṁ ho to vah aṁtarameṁ-se vāpas muḍe. parantu usakā sādhan jñān (hai). jñān-se grahaṇ hotā hai, jñān-se bhinna paḍatā hai. sab jñān-se hotā hai. parantu pariṇati palaṭe kab? aṁtarameṁ svayaṁko utanī thakān lagī ho, andar-se svayaṁko svabhāv grahaṇ karanekī utanī tamanna lagī ho to ho. nahīṁ to buddhi-se grahaṇ kar le ki maiṁ bhinna, yah bhinna. parantu usakā tīvra abhyās kab ho? yadi svayaṁko lage to ho.