245
chaitanya tattva hI hU.N. visheSh bhedabhAv gauN karake shuddhAtmAkI paryAy pragaT hotI hai. vibhAvakI paryAy gauN ho jAtI hai. mai.n chaitanya shuddhAtmA hU.N, aisI pratIt to dR^iDh karanI chAhiye, aisA j~nAn karanA chAhiye, usakI lInatA honI chAhiye. to svAnubhUti hotI hai. bAra.nbAr mai.n j~nAyak hU.N, j~nAyak hU.N, aisA vichAr karake, lakShaN pahachAnakar (Age baDhanA). yathArtha pIChAn hove to bhI usakA abhyAs karanA chAhiye. ye achChA nahI.n hai, mai.n chaitanya j~nAyak hU.N. sAmAnya svarUp anAdiananta (hU.N). guNakA bhed, paryAyakA bhed par dR^iShTi nahI.n karake, mai.n chaitanya hU.N. usame.n guN hai, paryAy hai to bhI dR^iShTi to akhaNDa par rakhanI chAhiye. j~nAn sabakA hotA hai, parantu dR^iShTi ek akhaNDa chaitanya sAmAnya par hotI hai. dravyadR^iShTike bal-se usame.n lInatA (hotI hai).
dR^iShTi-samyagdarshan hone-se sab nahI.n ho jAtA hai. lInatA-chAritra, svarUp ramaNatA- lInatA bAkI rahatA hai. munio.n ChaThave.n-sAtave.n guNasthAname.n jhulate hai.n. lInatA visheSh ho jAtI hai. samyagdR^iShTiko itanI lInatA nahI.n hotI. to bhI usako svAnubhUti hotI hai. svarUpAcharaN chAritra hotA hai. bhedaj~nAnakI dhArA chalatI hai. svAnubhUti-se bAhar Ave to bhedaj~nAnakI dhArA kShaN-kShaN, kShaN-kShaN, kShaN-kShaName.n khAte-pIte, jAgate, svapname.n bhedaj~nAnakI dhArA (chalatI hai). j~nAyakadhArA aur udayadhArA dono.n bhinna chalatI hai. koI-koI bAr svAnubhUti hotI hai. nirvikalpa svAnubhUti-se bAhar Ave to bhedaj~nAnakI dhArA (chalatI hai).
usake pahale usakI mahimA karanI chAhiye, usakI laganI karanI chAhiye, tattvakA vichAr karanA chAhiye, AtmAkA svabhAv pahachAnanA chAhiye. AtmAkA j~nAn lakShaN (pahachAnakar) mai.n j~nAyak hU.N, mai.n akhaNDa j~nAyak hU.N, usako vichAr karake grahaN karanA chAhiye. usake bhedaj~nAnakA abhyAs karanA chAhiye. mai.n chaitanya akhaNDa hU.N. mai.n vibhAv- se (bhinna hU.N). guNabhed, paryAyabhed Adi bhedame.n vikalpa AtA hai. vAstavik bhed AtmAme.n nahI.n hai. AtmA akhaNDa hai. isame.n j~nAn, darshan, chAritra sab hai. lakShaN bhinna-bhinna hai, to bhI vastu ek hai. usakA nirNay karake usakI pratIt karanI chAhiye. usame.n lInatA karanI chAhiye.
mumukShuH- .. bAharame.n to achChA lagatA nahI.n hai. andar jAneme.n kitanA samay lagegA?
samAdhAnaH- kyA kahate hai.n? bAharame.n achChA nahI.n (lagatA). svabhAvakI pahachAn kare to, svabhAvakA lakShaN pahachAnakar usakI pratIt dR^iDh hove, bAra.nbAr abhyAs kare. jisako yathArtha puruShArtha uThatA hai to a.ntarmuhUrtame.n ho jAtA hai. aur visheSh puruShArtha kare to, AchAryadev kahate hai.n, ChaH mahineme.n ho jAtA hai. parantu itanA abhyAs nahI.n karatA hai. achChA nahI.n lagatA hai, duHkh lagatA hai to bhI svarUpakA lakShaN pIChAnakar usakA