೪೨
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ಧ್ರುವ ಬಿನಾ ಅಕೇಲೇ ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯಕಾ ವಿಚಾರ ಕರನಾ ಭೀ ವ್ಯರ್ಥ ಹೈ.
ಸಮಾಧಾನಃ- ವ್ಯರ್ಥ ಹೈ. ಧ್ರುವ ಬಿನಾ ಅಕೇಲಾ ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯ ಕ್ಯಾ? ಕಹೀಂ ಅಸತಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೋತಾ. ಜೋ ನಹೀಂ ಹೈ, ಉಸಕಾ ವ್ಯಯ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಜೋ ಹೈ ಉಸಕಾ ವ್ಯಯ ಹೋತಾ ಹೈ. ಧ್ರುವತಾ ಟಿಕಾಕರ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ವ್ಯಯ ಹೋತೇ ಹೈಂ. ಪರ್ಯಾಯಕಾ ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯ ಹೈ ಔರ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಟಿಕತಾ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ವಸ್ತುಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಪಹಲೇ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ. ತೋ ವಹ ಬಂಧಾರಣ ಕೈಸಾ? ವಸ್ತುಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಕಿಸೇ ಕಹತೇ ಹೈಂ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ವಸ್ತು ಕಿಸ ಸ್ವಭಾವ-ಸೇ ಹೈ? ವಹ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ-ಸೇ ನಿತ್ಯ ಹೈ? ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ-ಸೇ ಅನಿತ್ಯ ಹೈ? ಕಿಸ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ನಿತ್ಯ ಹೈ? ಕಿಸ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ಅನಿತ್ಯ? ಉಸಕಾ ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯ ಕ್ಯಾ? ಉಸಕಾ ಧ್ರುವ ಕ್ಯಾ? ಉಸಕಾ ದ್ರವ್ಯ ಕ್ಯಾ? ಉಸೇ ಗುಣ ಕ್ಯಾ? ಉಸಕೀ ಪರ್ಯಾಯ ಕ್ಯಾ? ದ್ರವ್ಯ ಕೈಸಾ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ ಅನಾದಿಅನನ್ತ ಹೈ? ವಹ ಸಬ ಉಸಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಹೈ. ದ್ರವ್ಯ-ಗುಣ- ಪರ್ಯಾಯ, ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯ ಔರ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಪನಾ ಅನಾದಿಅನನ್ತ, ಆದಿ ಸಬ ಉಸಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಹೈ. ಫಿರ ದ್ರವ್ಯ, ಉಸಮೇಂ ವಿಭಾವ ಕೈಸೇ ಹುಆ? ಉಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಕೈಸೇ ಪ್ರಗಟ ಹೋ? ಮೂಲ ವಸ್ತು, ಉಸಕೇ ದ್ರವ್ಯ-ಗುಣ-ಪರ್ಯಾಯ, ಉತ್ಪಾದ-ವ್ಯಯ ಉಸಕಾ-ದ್ರವ್ಯಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಹೈ. ಉಸಕಾ ಕೋಈ ಕರ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಸ್ವಯಂ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ ವಸ್ತು ಹೈ. ವಹ ಉಸಕಾ ಬಂಧಾರಣ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ಕೋಈ ಪರ್ಯಾಯ ಶುದ್ಧ ಹೋ ಯಾ ಅಶುದ್ಧ ಹೋ, ವಹ ಧ್ರುವಮೇಂ-ಸೇ ತೋ ನಿಕಲತೀ ನಹೀಂ ಹೈ. ನಿಕಲೇ ತೋ ಧ್ರುವ ಖಾಲೀ ಹೋ ಜಾಯ. ತೋ ಫಿರ ಸ್ವಭಾವ ಪರ ದೃಷ್ಟಿ ಜಾಯ ತೋ ಹೀ ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಶುದ್ಧ ಅಂಶ ಪ್ರಗಟ ಹೋ, ಉಸಕಾ ಕ್ಯಾ ಕಾರಣ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ಧ್ರುವಮೇಂ-ಸೇ ನಹೀಂ ನಿಕಲತೀ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ ಜೋ ವಸ್ತು ಸ್ವಯಂ ಅನನ್ತ ಶಕ್ತಿ- ಅನನ್ತ ಗುಣ-ಸೇ ಭರೀ ವಸ್ತು ಹೈ. ದೃಷ್ಟಿ ಸ್ವಭಾವ ಪರ ಜಾಯ, ಉಸಮೇಂ ಗುಣ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವ ಹೈ, ಉಸಮೇಂ ಪರ್ಯಾಯ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ. ಧ್ರುವ ಖಾಲೀ ನಹೀಂ ಹೋ ಜಾತಾ. ಅನನ್ತ ಕಾಲ ಪರಿಣಮೇ ತೋ ಭೀ ದ್ರವ್ಯ ಕಹೀಂ ಖಾಲೀ ನಹೀಂ ಹೋ ಜಾತಾ. ಪರಿಣಮೇ ತೋ ಭೀ ಜ್ಯೋಂಕಾ ತ್ಯೋಂ ರಹತಾ ಹೈ. ಐಸೀ ದ್ರವ್ಯಕೀ ಕೋಈ ಅಚಿಂತ್ಯತಾ ಹೈ. ಉಸಮೇಂ ಅನನ್ತ ಗುಣ ಹೈಂ. ಉನ ಗುಣೋಂಕೀ ಪರ್ಯಾಯ-ಉಸಕಾ ಕಾರ್ಯ ಹೋತಾ ಹೀ ರಹತಾ ಹೈ. ಯದಿ ಕಾರ್ಯ ನ ಹೋ ತೋ ವಹ ಗುಣ ಕೈಸಾ? ವಹ ಐಸಾ ಕೂಟಸ್ಥ ನಹೀಂ ಹೈ. ತೋ ಫಿರ ದ್ರವ್ಯ ಪಹಚಾನಮೇಂ ಹೀ ನ ಆಯೇ. ದ್ರವ್ಯ ಅಕೇಲಾ ಕೂಟಸ್ಥ ಹೋ ಔರ ಪರಿಣಮೇ ಹೀ ನಹೀಂ, ತೋ ವಹ ದ್ರವ್ಯ ಪಹಚಾನಮೇಂ ನಹೀಂ ಆತಾ ಕಿ ಯಹ ಚೇತನ ಹೈ ಯಾ ಜಡ ಹೈ. ದ್ರವ್ಯ ಯದಿ ಪರಿಣಮೇ ನಹೀಂ ತೋ ಪಹಚಾನ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೋ. ಅಕೇಲಾ ಕೂಟಸ್ಥ ಹೋ ತೋ.
ಕೂಟಸ್ಥ ತೋ (ಇಸಲಿಯೇ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ) ತೂ ಪರ್ಯಾಯ ಪರ ಯಾ ಭೇದ ಪರ ದೃಷ್ಟಿ ನ ಕರ. ದೃಷ್ಟಿ ಏಕ ಅಖಣ್ಡ ಜೋ ಏಕರೂಪ ವಸ್ತು ಹೈ ಉಸ ಪರ ದೃಷ್ಟಿ ಕರ. ದ್ರವ್ಯಕಾ ಜೋ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ಉಸಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ. ದ್ರವ್ಯಕೀ ದ್ರವ್ಯತಾ ಕಹೀಂ ಚಲೀ ನಹೀಂ ಜಾತೀ. ದ್ರವ್ಯ ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ. ಉಸ ಪರ ದೃಷ್ಟಿ ಕರೇ ತೋ ದ್ರವ್ಯ ಜಿಸ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಹೋ ಉಸ ಸ್ವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ. ಉಸಕೀ ದೃಷ್ಟಿ ವಿಭಾವ ತರಫ ಹೈ ತೋ ವಿಭಾವಕೀ ಪರ್ಯಾಯ ಹೋತೀ ಹೈ ಔರ ಸ್ವಭಾವ ಪರ ದೃಷ್ಟಿ ಜಾಯ ತೋ