೨೩೬ ಚೈತನ್ಯ ಹೈ, ಉಸ ಚೈತನ್ಯಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರನಾ.
ಜೋ ಅನ್ದರ ಮೈಂ, ಮೈಂ ಹೋ ರಹಾ ಹೈ, ವಿಕಲ್ಪರೂಪ ನಹೀಂ, ಪರನ್ತು ವಹ ಜೋ ಜ್ಞಾನಕಾ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೈ, ಜೋ ಸಬಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಹೈ, ಜೋ ಅನನ್ತ ಕಾಲ ಗಯಾ ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂ ಛೋಟೇ-ಸೇ ಬಡಾ ಹುಆ, ವಹ ಸಬ ಭಾವ ತೋ ಚಲೇ ಗಯೇ, ಪರನ್ತು ಉಸಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ ತೋ ವೈಸಾ ಹೀ ಹೈ. ಧಾರಾವಾಹೀ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಹೈ. ಛೋಟಾ ಥಾ, ಫಿರ ಕ್ಯಾ ಹುಆ, ಜೋ ವಿಚಾರ ಆಯೇ, ಗಯೇ, ಉನ ಸಬಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ ತೋ ಧಾರಾವಾಹೀ ಐಸಾ ಹೀ ಹೈ. ಉಸ ಜಾನನೇವಾಲೇಕಾ ಜೋ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹೈ ವಹ ಮೈಂ ಹೂಂ. ಜಾನನೇವಾಲಾ ಮೈಂ ಹೂಂ. ಬಾಹರಕಾ ಜಾನಾ ಇಸಲಿಯೇ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಹೂಂ, ಐಸಾ ನಹೀಂ, ಪರನ್ತು ಮೈಂ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಸ್ವಯಂ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಹೀ ಹೂಂ. ಜಾನನೇವಾಲೇಕಾ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಗ್ರಹಣ ಕರನಾ.
.. ಆಶ್ರಯ-ಸೇ ಹೋತೀ ಹೈ, ಪರನ್ತು ಪರ್ಯಾಯ ಜಿತನಾ ದ್ರವ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ. ಪರ್ಯಾಯ ಕ್ಷಣಿಕ ಹೈ, ಅಂಶ ಹೈ. ಔರ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ ಸೋ ತೋ ಅಂಶೀ ಹೈ. ಅನನ್ತ ಪರ್ಯಾಯರೂಪ ದ್ರವ್ಯ ಪರಿಣಮತಾ ಹೈ ಔರ ಪರ್ಯಾಯ ತೋ ಪಲಟತೀ ರಹತೀ ಹೈ. ಔರ ದ್ರವ್ಯ ತೋ ಅನಾದಿಅನನ್ತ ಏಕಸರೀಖಾ ಹೈ. ಅತಃ ಅಂಶ ಜಿತನಾ ದ್ರವ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ. ದ್ರವ್ಯ ತೋ ಪೂರಾ ಅಂಶೀ ಅನಾದಿಅನನ್ತ ಅನನ್ತ-ಅನನ್ತ ಸ್ವಭಾವ-ಸೇ ಭರಾ ಹೈ. ಅನನ್ತ ಸ್ವಭಾವ-ಸೇ ಭರಾ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ಅನನ್ತ ಗುಣ ಜೋ ಕಹನೇಮೇಂ ಆತಾ ಹೈ, ವಹ ಕ್ಯಾ ಹೈ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ಅನನ್ತ ಗುಣ ಕಹೋ, ಅನನ್ತ ಸ್ವಭಾವ ಕಹೋ, ವಹ ಸಬ ಏಕ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ದ್ರವ್ಯ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಕೈಸೇ ಹೈ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ದ್ರವ್ಯ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಅರ್ಥಾತ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ವಹ ಕ್ರಿಯಾವಾನ ಹೈ. ಉಸಮೇಂ ಪರಿಣತಿ ಹೋತೀ ಹೈ. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗುಣೋಂಕೀ ಪರ್ಯಾಯ (ಹೋತೀ ಹೈ). ಜ್ಞಾನಕಾ ಕಾರ್ಯ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಆಯೇ, ಆನನ್ದಕಾ ಕಾರ್ಯ ಆನನ್ದರೂಪ ಆತಾ ಹೈ. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗುಣಕಾ ಕಾರ್ಯ ಉಸಮೇಂ ಆತೇ ಹೀ ರಹತಾ ಹೈ. ಕೇವಲಜ್ಞಾನೀಕೋ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಲೋಕಾಲೋಕಕೋ ಜಾನೇ ವಹ ಸಬ ಜ್ಞಾನಕಾ ಕಾರ್ಯ ಆತಾ ಹೈ. ಕೇವಲಜ್ಞಾನೀ ಆನನ್ದರೂಪ ಪರಿಣಮತೇ ಹೈಂ, ಆನನ್ದಕಾ ಕಾರ್ಯ ಆವೇ. ಉಸ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ದ್ರವ್ಯ ಸಕ್ರಿಯ ಹೈ. ಪರನ್ತು ವಹ ಕ್ರಿಯಾ ಐಸೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿ ವಹ ದ್ರವ್ಯ ಸರ್ವ ಪ್ರಕಾರ-ಸೇ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಹೈ.
ಸ್ವಯಂ ಅನಾದಿಅನನ್ತ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ. ಸ್ವಯಂ ಅಪನೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ದ್ರವ್ಯ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ. ಮರ್ಯಾದಾಮೇಂ ಉಸಕೀ ಕ್ರಿಯಾಏಂ ಹೋತೀ ಹೈ. ಅಪನಾ ದ್ರವ್ಯ ಪಲಟ ಜಾಯ ಐಸೀ ಕ್ರಿಯಾ ಉಸಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಹೈ. ಅಪನಾ ಸ್ವಭಾವ ರಖಕರ ವಹ ಕ್ರಿಯಾ ಉಸಮೇಂ ಹೋತೀ ಹೈ. ಉಸ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ದ್ರವ್ಯ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ. ಪರ್ಯಾಯ ಅಪೇಕ್ಷಾ- ಸೇ ಸಕ್ರಿಯ ಹೈ ಔರ ದ್ರವ್ಯ ಅಪೇಕ್ಷಾ-ಸೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ. ಸರ್ವಥಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ನಹೀಂ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ವಹಾಂ ದ್ರವ್ಯ ಅಕೇಲಾ ಧ್ರುವ ಲೇನಾ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ಹಾಂ, ಅಕೇಲಾ ಧ್ರುವ ದ್ರವ್ಯ. ದ್ರವ್ಯ ಏಕಸರೀಖಾ ರಹತಾ ಹೈ.
ಮುಮುಕ್ಷುಃ- ಜೋ ದೃಷ್ಟಿಕಾ ವಿಷಯ ಬನತಾ ಹೈ ವಹ?
ಸಮಾಧಾನಃ- ಹಾಂ, ಜೋ ದೃಷ್ಟಿಕಾ ವಿಷಯ ಬನತಾ ಹೈ, ವಹ ದ್ರವ್ಯ ಏಕಸರೀಖಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ರಹತಾ ಹೈ. ಜಿಸಮೇಂ ಕೋಈ ಫೇರಫಾರ ನಹೀಂ ಹೋತೇ. ಅನಾದಿಅನನ್ತ ಏಕರೂಪ ರಹತಾ ಹೈ. ಅಪನಾ ನಾಶ ನಹೀಂ