൨൩൯
തോ പര്യായ ദ്രവ്യകേ സാഥ ഏകത്വകാ അനുഭവ കൈസേ കരതീ ഹൈ?
സമാധാനഃ- ദ്രവ്യമേം പര്യായ നഹീം ഹൈ, പര്യായമേം ദ്രവ്യ നഹീം ഹൈ. വഹ ദൃഷ്ടികീ അപേക്ഷാ- സേ കഹനേമേം ആതാ ഹൈ. ദ്രവ്യ പര ദൃഷ്ടി കരനേ-സേ ദൃഷ്ടികേ വിഷയമേം ഏക ദ്രവ്യ ആതാ ഹൈ. ബാകീ സര്വ അപേക്ഷാ-സേ ദ്രവ്യമേം പര്യായ നഹീം ഹൈ ഔര പര്യായമേം ദ്രവ്യ നഹീം ഹൈ, വഹ സര്വ അപേക്ഷാ- സേ നഹീം ഹൈ. പര്യായകോ ദ്രവ്യകാ ആശ്രയ ഹൈ ഔര ദ്രവ്യ പര്യായരൂപ പരിണമതാ ഹൈ. ഇസ പ്രകാര ദൂസരീ ഏക അപേക്ഷാ ഹൈ. സര്വ അപേക്ഷാ-സേ പര്യായ ദ്രവ്യ നഹീം ഹൈ ഔര ദ്രവ്യ പര്യായ നഹീം ഹൈ, വഹ സര്വ അപേക്ഷാ-സേ നഹീം ഹൈ. പര്യായ സര്വഥാ ഭിന്ന ഹോ തോ പര്യായ സ്വയം ദ്രവ്യ ബന ജായ. സര്വ അപേക്ഷാ-സേ ഐസാ നഹീം ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- യഹാ ദ്രവ്യ യാനീ ധ്രുവ ഭാവ. യഹാ ദ്രവ്യ യാനീ ധ്രുവ ഭാവ ഔര പര്യായ ഭാവ. ഐസേ ദോ ഭാവ ലേനേ ഹൈം.
സമാധാനഃ- ധ്രുവ ഭാവ തോ വഹ അകേലാ ധ്രുവ നഹീം ഹൈ. ധ്രുവകോ ഉത്പാദ-വ്യയകീ അപേക്ഷാ ഹൈ. ഉത്പാദ-വ്യയ ബിനാകാ ധ്രുവ നഹീം ഹൈ. അകേലാ ധ്രുവ നഹീം ഹോ സകതാ. ഉത്പാദ-വ്യയകീ അപേക്ഷാവാലാ ധ്രുവ ഹൈ. കോഈ അപേക്ഷാ-സേ അംശ ഭിന്ന ഹൈം, പരന്തു ഏകദൂസരേകീ അപേക്ഷാ രഖതേ ഹൈം.
മുമുക്ഷുഃ- പഹലേ നിരപേക്ഷ-സേ ജാനനാ ചാഹിയേ ഔര ഫിര സാപേക്ഷാതാ ലഗാനീ ചാഹിയേ അര്ഥാത ധ്രുവ ധ്രുവ-സേ ഹൈ ഔര പര്യായ-സേ നഹീം ഹൈ. അഥവാ പര്യായ പര്യായ-സേ ഹൈ ഔര ധ്രുവ- സേ നഹീം ഹൈ. ഇസ പ്രകാര നിരപേക്ഷതാ സിദ്ധ കരകേ, ഫിര സാപേക്ഷതാ അര്ഥാത ദ്രവ്യകീ പര്യായ ഹൈ ഔര പര്യായ ദ്രവ്യകീ ഹൈ, ഐസേ ലേനാ ചാഹിയേ? ഐസാ സമഝനമേം ക്യാ ദോഷ ആതാ ഹൈ?
സമാധാനഃ- പഹലേ നിരപേക്ഷ ഔര ഫിര സാപേക്ഷ. ജോ നിരപേക്ഷ യഥാര്ഥ സമഝേ ഉസേ സാപേക്ഷ യഥാര്ഥ ഹോതാ ഹൈ. ഉസമേം പഹലേ സമഝനേമേം പഹലാ-ബാദമേം ആതാ ഹൈ, പരന്തു യഥാര്ഥ പ്രഗട ഹോതാ ഹൈ, ഉസമേം ദോനോം സാഥമേം ഹോതേ ഹൈം. ജോ യഥാര്ഥ നിരപേക്ഷ സമഝേ, ഉസകേ സാഥ സാപേക്ഷ ഹോതാ ഹീ ഹൈ. അകേലാ നിരപേക്ഷ പഹലേ സമഝേ ഔര ഫിര സാപേക്ഷ (സമഝേ), വഹ തോ വ്യവഹാരകീ ഏക രീത ഹൈ. അനാദി കാല-സേ തൂനേ സ്വരൂപകീ ഓര ദൃഷ്ടി നഹീം കീ ഹൈ, ഇസലിയേ ദ്രവ്യദൃഷ്ടി കര. ഐസേ ദ്രവ്യദൃഷ്ടി കര. പഹലേ തൂ യഥാര്ഥ ജ്ഞാന കര, ഐസാ സബ കഹനേമേം ആതാ ഹൈ.
ഇസ പ്രകാര തൂ പഹലേ നിരപേക്ഷ ദ്രവ്യകോ പഹചാന. നിരപേക്ഷ പഹചാനകേ സാഥ സാപേക്ഷ ക്യാ ഹൈ, വഹ ഉസകേ സാഥ ആ ഹീ ജാതാ ഹൈ. യദി അകേലാ നിരപേക്ഷ ആയേ തോ വഹ നിരപേക്ഷ യഥാര്ഥ നഹീം ഹോതാ.
മുമുക്ഷുഃ- അകേലാ നിരപേക്ഷ ഹൈ, വഹ ഏകാന്ത ഹോ ഗയാ.
സമാധാനഃ- വഹ ഏകാന്ത ഹോ ജാതാ ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- ആപകാ കഹനാ യഹ ഹൈ കി സമഝനേമേം പഹലേ നിരപേക്ഷ ഔര ബാദമേം സാപേക്ഷ, ഐസേ സമഝനമേം ദോ പ്രകാര പഡതേ ഹൈം. വാസ്തവമേം തോ ദോനോം സാഥ ഹീ ഹൈം.
സമാധാനഃ- വാസ്തവമേം ദോനോം സാഥ ഹൈം. സമഝനേമേം (ആഗേ-പീഛേ) ഹോതാ ഹൈ.