൨൪൬
സമാധാനഃ- കിസകേ സാഥ ചര്ചാ ഹുയീ ഥീ?
മുമുക്ഷുഃ- വര്ണീജീകേ സാഥ.
സമാധാനഃ- ഹാ , അപനേ പുരുഷാര്ഥകീ മന്ദതാ-സേ രാഗകീ പര്യായ ഹോതീ ഹൈ. ശുദ്ധാത്മാകീ ശുദ്ധ പര്യായ ശുദ്ധാത്മാകേ ആശ്രയ-സേ ഹോതീ ഹൈ. ഔര പുരുഷാര്ഥകീ കമജോരീ-സേ രാഗകീ പര്യായ ഹോതീ ഹൈ. കര്മ കരവാതാ നഹീം. കര്മ ജബരജസ്തീ നഹീം കരവാതാ. ആത്മാ സ്വയം രാഗരൂപ പരിണമതാ ഹൈ.
ജൈസേ സ്ഫടിക ഹരാ, പീലാ രൂപ പരിണമതാ ഹൈ, വഹ സ്ഫടിക പരിണമതാ ഹൈ. ലാല- പീലേ ഫൂല ഉസമേം നഹീം ആതേ. വഹ തോ നിമിത്ത ഹൈ. പരിണമന സ്ഫടികകാ ഹൈ. വൈസേ പരിണമന ചൈതന്യകാ ഹൈ. ഔര മൂല സ്വഭാവ ജോ സ്ഫടികകാ ഹൈ, ഉസകാ നാശ നഹീം ഹോതാ. ആത്മാകേ മൂല സ്വഭാവകാ നാശ നഹീം ഹോതാ ഹൈ. ഉസകേ ശുദ്ധ സ്വഭാവകാ നാശ നഹീം ഹോതാ ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- പര്യായ ദ്രവ്യമേം-സേ നികലതീ ഹൈ തോ നികലതേ-നികലതേ കുഛ കമ നഹീം ഹോതീ ഹൈ? അന്ദര-സേ നികലതീ ഹൈ തോ?
സമാധാനഃ- തോ-തോ ദ്രവ്യകാ നാശ ഹോ ജായ. രാഗ ഭീതരമേം നഹീം ഹൈ, രാഗരൂപ ആത്മാ പരിണമതാ ഹൈ. ശുദ്ധാത്മാകീ ശുദ്ധ പര്യായ ശുദ്ധാത്മാകേ ആശ്രയ-സേ ഹോതീ ഹൈ. ഭീതര-സേ നികലതേ- നികലതേ (കമ ഹോ ജായ) തോ ദ്രവ്യകാ നാശ ഹോ ജായ. ഐസാ നഹീം ഹൈ. ദ്രവ്യ തോ അനന്ത ശക്തി (സംപന്ന ഹൈ). അനന്ത കാല ദ്രവ്യ പരിണമന കരതാ ഹൈ തോ ഭീ ദ്രവ്യ തോ ഐസാകാ ഐസാ ഹൈ.
ജ്ഞാനകീ പര്യായ ഏക സമയമേം ലോകാലോക ജാനതീ ഹൈ. തോ ഭീ അനന്ത കാല പരിണമന കരേ തോ ഉസമേം കമ നഹീം ഹോതാ ഹൈ. ഐസാ കോഈ ദ്രവ്യകാ അചിംത്യ സ്വഭാവ ഹൈ. ഉസമേം ത്രുട നഹീം പഡതീ. അനന്ത കാല പരിണമേ തോ ഭീ.
സമാധാനഃ- ... കോഈ കാരണ-സേ ദ്രവ്യ ഉത്പന്ന ഹുആ ഹൈ യാ കോഈ കാരണ-സേ ഉസകാ നാശ ഹോതാ ഹൈ, ഐസാ നഹീം ഹൈ. ദ്രവ്യ അകാരണ സ്വതഃസിദ്ധ അനാദിഅനന്ത ഹൈ. ഔര ഉസകാ ജോ പരിണമന ഹൈ, വഹ സ്വതഃ പരിണമതാ ഹൈ. വഹ കിസീകേ ആശ്രയ-സേ പരിണമതാ ഹൈ യാ കോഈ ഉസേ മദദ കരേ തോ പരിണമതാ ഹൈ, കോഈ ഉസേ വിപരീത കരേ തോ വിപരീത ഹോ ഔര സുലടാ കരേ തോ സുലടാ ഹോ, ഐസാ നഹീം ഹൈ. അകാരണ പാരിണാമിക ദ്രവ്യ-ഉസേ കോഈ കാരണ ലാഗൂ നഹീം പഡതാ. വഹ സ്വയം പരിണമതാ ഹൈ.
സ്വയം അനാദിഅനന്ത സ്വഭാവമേം പരിണമേ ഉസമേം വിഭാവ അന്ദര ഉസകേ സ്വഭാവമേം പ്രവേശ നഹീം കരതാ. ഐസാ അകാരണ സ്വയം അപനേ സ്വഭാവ-സേ പരിണമതാ ഹൈ, ഐസാ ഉസകാ സ്വഭാവ ഹൈ. ഔര വിഭാവ ഹോ തോ ഭീ വഹ സ്വയം സ്വതംത്ര പരിണമതാ ഹൈ. ഔര സ്വയം സ്വഭാവകോ പ്രഗട കരേ തോ ഭീ സ്വതംത്ര ഹൈ. ഉസമേം നിമിത്ത കഹനേമേം ആതാ ഹൈ, പരന്തു വാസ്തവമേം സ്വയം പരിണമതാ ഹൈ. ഉസമേം കോഈ കാരണ ലാഗൂ നഹീം പഡതാ. തോ ഹീ ഉസേ ദ്രവ്യ കഹാ ജായ കി ജിസേ കോഈ കാരണ ലാഗൂ നഹീം പഡതാ. കോഈ നിമിത്തകേ ആശ്രയ-സേ പരിണമേ, കിസീകീ മദദ-സേ പരിണമേ തോ ഉസ ദ്രവ്യകീ ദ്രവ്യതാ ഹീ നഹീം രഹതീ.