൨൫൯
ഉഷ്ണതാ ബാഹര-സേ നഹീം ആതീ ഹൈ, അഗ്നി സ്വയം ഹീ ഉഷ്ണ ഹൈ. ബര്ഫ സ്വയം ഹീ ഠണ്ഡാ ഹൈ. ഉസകീ ഠണ്ഡക ബാഹര-സേ നഹീം ആതീ. വൈസേ ജാനനാ ബാഹര-സേ നഹീം ആതാ ഹൈ, ജാനനേവാലീ വസ്തു ഹീ സ്വയം ഹൈ. ഉസമേം ബാഹരകേ സബ നിമിത്ത ഹൈം. ഇസേ ജാനാ, ഉസേ ജാനാ. ജാനനേവാലീ വസ്തു സ്വയം ഹൈ.
സമാധാനഃ- ... ആത്മാകോ ജ്ഞാനകേ സാഥ ഏകമേക സമ്ബന്ധ ഹൈ. ജ്ഞാന ബിനാകാ ആത്മാ നഹീം ഹൈ, ആത്മാ ബിനാകാ ജ്ഞാന നഹീം ഹൈ. താദാത്മ്യ സമ്ബന്ധ ഹൈ. ഐസേ അനന്ത ഗുണ ഹൈം. ജ്ഞാന, ദര്ശന, ചാരിത്ര, അസ്തിത്വ, വസ്തുത്വ സബകേ സാഥ, ദ്രവ്യകോ സബകേ സാഥ ഐസാ താദാത്മ്യ സമ്ബന്ധ ഹൈ. അനന്ത ഗുണ-സേ ഭരാ ഹുആ, അനന്ത ഗുണസ്വരൂപ ഹീ ദ്രവ്യ ഹൈ. അനന്ത ഗുണ ആത്മാമേം ഏകമേക ഹൈം. ജഡമേം ഭീ വൈസേ അസ്തിത്വ, വസ്തുത്വ ഇത്യാദി ജോ ജഡകേ-പുദഗലകേ വര്ണ, ഗന്ധ, രസ, സ്പര്ശ സബ ഏകമേക താദാത്മ്യ ഹൈ. ഉസമേം-സേ കുഛ അലഗ നഹീം പഡതാ. ഏകമേേക ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- ദ്രവ്യകോ ഔര ഗുണോംകോ ഏകമേക സമ്ബന്ധ ഹൈ ന? ഗുണകോ ഔര ഗുണകോ ഭീ ഐസാ സമ്ബന്ധ ഹൈ? ജൈസേ ആപനേ കഹാ കി ദ്രവ്യ ഔര ഗുണകാ താദാത്മ്യസിദ്ധ സമ്ബന്ധ ങൈ. വൈസേ ഏക ഗുണകോ ബാകീകേ അനന്ത ഗുണ ജോ ഹൈം, ഉസകേ സാഥ താദാത്മ്യസിദ്ധ സമ്ബന്ധ നഹീം ഹൈ?
സമാധാനഃ- ഉസകാ ലക്ഷണഭേദ-സേ ഭേദ ഹൈ. സബകാ ലക്ഷണ ഭിന്ന പഡതാ ഹൈ. ബാകീ വസ്തുതഃ സബ ഏക ഹൈ. പരന്തു ഉസകേ ലക്ഷണ അലഗ ഹൈം. ജ്ഞാനകാ ലക്ഷണ ജാനനാ, ദര്ശനകാ ദേഖനേകാ, പ്രതീത കരനാ, ചാരിത്രകാ ലക്ഷണ ലീനതാകാ, ആനന്ദകാ ആനന്ദ സ്വരൂപ, ഇസപ്രകാര സബകേ ലക്ഷണ ഭിന്ന-ഭിന്ന ഹൈം. ദ്രവ്യ അപേക്ഷാ-സേ സബ ഏകമേക ഹൈം. ബാകീ ഏകദൂസരേകേ ലക്ഷണ അപേക്ഷാ-സേ ഉസകേ ഭേദ ഹൈം. വസ്തുഭേദ നഹീം ഹൈ, പരന്തു ലക്ഷണ അപേക്ഷാ-സേ ഭേദ ഹൈം. ഉസകേ ലക്ഷണ അലഗ, ഉസകേ കാര്യ അലഗ. ജ്ഞാനകാ ജാനനേകാ കാര്യ, ദര്ശനകാ ദേഖനേകാ, ചാരിത്രകാ ലീനതാകാ, സബകാ കാര്യ കാര്യ അപേക്ഷാ-സേ ഭിന്ന-ഭിന്ന ഹൈ. വസ്തു അപേക്ഷാ-സേ ഏക ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- ജബ ജ്ഞാനഗുണ ജ്ഞാനഗുണകാ കാമ കരേ, ഉസ വക്ത കര്താ ഗുണ ക്യാ കരതാ ഹൈ? (ജൈസേ) ജ്ഞാന കരതാ ഹൈ, വൈസേ കര്താ നാമകാ ഗുണ ഹൈ, വഹ ക്യാ കരതാ ഹോഗാ?
സമാധാനഃ- വഹ കര്താ സ്വയം കാര്യ കരതാ ഹൈ. ജ്ഞാന ജാനനേകാ കാര്യ കരേ തോ കര്താഗുണ ഉസ രൂപ പരിണമന കരകേ ഉസകാ കാര്യ ലാനേകാ കാമ കരതാ ഹൈ. ജ്ഞാന ജാനതാ ഹൈ തോ ഉസമേം പരിണമന കരകേ ജോ ജാനനേകാ കാര്യ ഹോതാ ഹൈ, വഹ ജാനനേകാ കാര്യ വഹ കര്താഗുണ കഹലാതാ ഹൈ. കാര്യ കരതാ ഹൈ. കര്താഗുണമേം.. കര്താ, ക്രിയാ ഔര കര്മ. വഹ കര്താകീ പരിണതി ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- യേ ജോ ആപനേ സമ്ബന്ധ കഹാ, വഹ നിമിത്ത-നൈമിത്തിക സമ്ബന്ധ നഹീ ഹൈ? ഏകരൂപതാ രൂപ സമ്ബന്ധ ഹൈ.
സമാധാനഃ- ഹാ , ഏകരൂപ സമ്ബന്ധ ഹൈ, പരന്തു ഉസമേം ലക്ഷണഭേദ ഹൈ, കാര്യഭേദ ഹൈ. നിമിത്ത- നൈമിത്തിക നഹീം ഹൈ. നിമിത്ത-നൈമിത്തിക തോ ദോ ദ്രവ്യമേം ഹോതാ ഹൈ, യേ തോ ഏക ഹീ ദ്രവ്യ ഹൈ.