൧൩൬
മുമുക്ഷുഃ- കോഈ ക്രിയാജഡ ഥഈ രഹ്യാ, ശുഷ്കജ്ഞാനമാം കോഈ, വഹ തോ ഛോഡ ദേ. ജ്ഞാന ഔര വൈരാഗ്യകീ മൈത്രീ, ജ്ഞാന ഔര വൈരാഗ്യ ജോ സാധകകോ സാഥമേം ഹോതേ ഹൈം തോ വൈരാഗ്യമേം ഔര ക്രിയാനയമേം ഏക സരീഖാ ഭാവ ഹൈ യാ ഥോഡാ സൂക്ഷ്മ അംതര ഹോഗാ?
സമാധാനഃ- വൈരാഗ്യ ഔര ക്രിയാ ന? ക്രിയാമേം വഹ മാത്ര ക്രിയാമേം രുകതാ ഹൈ. ഔര ജോ വൈരാഗ്യ ഹൈ, വൈരാഗീ ഹൈ വഹ അകേലാ വൈരാഗ്യമേം രുകതാ ഹൈ. ക്രിയാ ഔര വൈരാഗ്യമേം, ബഹുഭാഗ വഹ മാത്ര ബാഹ്യ ക്രിയാമേം രുകതാ ഹൈ. ദൂസരാ ഹൈ വഹ വൈരാഗ്യ-വൈരാഗ്യ കരതാ രഹതാ ഹൈ. ഉതനാ ഫര്ക ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- ജ്ഞാന ഔര ക്രിയാനയകീ മൈത്രീ ജഹാ ഹൈ, വഹ തോ സാധകകീ ഭൂമികാ ഹൈ. തോ ക്രിയാനയകോ ലേം തോ ഔര വൈരാഗ്യകീ ബാത ലേ, ദോനോം ഏക സരീഖീ ബാത ഹൈ യാ ദോനോംകേ ബീച ഥോഡാ ഫര്ക ഹോഗാ?
സമാധാനഃ- ജ്ഞാനനയ ഔര ക്രിയാനയകീ മൈത്രീമേം ക്രിയാനയമേം വൈരാഗ്യ സാഥമേം ആ ജാതാ ഹൈ. ഉസമേം വൈരാഗ്യ സാഥമേം ഹോ തോ ഹീ ഉസകീ ക്രിയാകീ പരിണതി ഹോതീ ഹൈ. മൈം ജ്ഞായക ഹൂ ഔര ഉസമേം നിവര്തനേകീ ജോ ക്രിയാ ഹോതീ ഹൈ, സ്വരൂപകീ ലീനതാകീ ജോ ക്രിയാ ഹോതീ ഹൈ, വഹ വൈരാഗ്യകേ ബിനാ നഹീം ഹോതീ. ഇസലിയേ ഉസമേം ക്രിയാനയമേം വൈരാഗ്യ സാഥമേം ആ ജാതാ ഹൈ. ഉസമേം വിരക്തി സാഥമേം ആ ജാതീ ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- സംവേഗ നിര്വേഗ ജൈസാ ഹൈ? ക്രിയാനയമേം അസ്തി ഭാവ-സേ വീതരാഗതാ പ്രഗട കരനീ ഔര വൈരാഗ്യമേം രാഗ-സേ പീഛേ മുഡനാ, ഐസാ ഭാവ ഹോഗാ?
സമാധാനഃ- ഹാ , വൈരാഗ്യ അര്ഥാത വിരക്തി-നാസ്തി കരകേ സ്വരൂപമേം പരിണതികീ അസ്തി കരതാ ഹൈ. അസ്തി-നാസ്തി. പരന്തു വാസ്തവിക അസ്തി തോ ചൈതന്യകോ ഗ്രഹണ കിയാ വഹ അസ്തിത്വ ഹൈ. ദ്രവ്യകോ ഗ്രഹണ കിയാ വഹ. പരന്തു യഹ പരിണതി പ്രഗട കീ, ഉസ പരിണതികീ അപേക്ഷാ- സേ വഹ അസ്തി ഹൈ ഔര വിരക്തി ഹുയീ വഹ നാസ്തി ഹൈ. ക്രിയാവാലാ ജോ ബാഹ്യ ക്രിയാമേം ഹൈ വഹ ഭീ വൈരാഗ്യകീ ക്രിയാമേം ഉസ തരഹ രുകതാ ഹൈ. ഉസമേം ഗര്ഭിത വൈരാഗ്യ ഹൈ വഹ വൈരാഗ്യ സമഝ ബിനാകാ ഹൈ. ആത്മാകോ സമഝതാ നഹീം, അസ്തിത്വ ഗ്രഹണ നഹീം കിയാ ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- രുംധാ ഹുആ കഷായ.
സമാധാനഃ- ഹാ . വഹ ഐസാ ഹൈ.