൩൧൪
മുമുക്ഷുഃ- ... മേരാ ജീവന ഥാ, ഐസാ ഉസേ ഭാസിത ഹോതാ ഥാ, ഉസകേ ബദലേ അബ മേരാ ജീവന മേരേ ആധാര-സേ ഹീ ഹൈ.
സമാധാനഃ- മേരീ ഹീ ആധാര-സേ ഹൈ, കിസീകേ ആധാര-സേ നഹീം ഹൈ. പര-സേ മൈം ടികതാ ഹൂ ഔര പര-സേ മേരാ ജീവന ഹൈ, ഉസകേ ബദലേ സ്വയം മേരാ അസ്തിത്വ ഹൈ, മൈം സ്വയം ജ്ഞായക ഹൂ . മൈം സ്വയം ഏക പദാര്ഥ ഹൂ . കോഈ പദാര്ഥസേ മൈം ടികൂ യാ കോഈ ബാഹരകേ സാധനോം-സേ, യാ ശരീരാദി പദാര്ഥസേ ടികൂ ഐസാ തത്ത്വ നഹീം ഹൈ. തത്ത്വ സ്വയം സ്വതഃസിദ്ധ ഹൈ. തത്ത്വ സ്വയം അപനേ- സേ ടിക രഹാ ഹൈ. ഉസേ കോഈ പദാര്ഥകേ ആശ്രയകീ ആവശ്യകതാ നഹീം ഹൈ. സ്വയം സ്വതഃസിദ്ധ ഹൈ. പരന്തു വഹ ഏകത്വബുദ്ധി കരകേ അടക രഹാ ഹൈ.
ആതാ ഹൈ ന? സ്വതഃസിദ്ധ തത്ത്വ, തത്ത്വ ഉസേ കഹേ കി ജിസേ പരകേ ആശ്രയകീ ജരൂരത ന ഹോ. ഉസകാ നാമ തത്ത്വ, ഉസകാ നാമ സ്വഭാവ കഹനേമേം ആതാ ഹൈ. ജിസ സ്വഭാവകോ പരകേ ആശ്രയസേ വഹ സ്വഭാവ പരിണമേ അഥവാ പരകേ ആശ്രയകേ ജരൂരത പഡേ, ഉസേ സ്വഭാവ നഹീം കഹതേ. ജോ സ്വതഃസിദ്ധ സ്വഭാവ ഹോ, വഹ സ്വയം പരിണമതാ ഹൈ. ഔര ഉസ സ്വഭാവമേം മര്യാദാ ഭീ നഹീം ഹോതീ കി യേ സ്വഭാവ ഇതനാ ഹീ ഹോ യാ ഇതനാ ഹീ ജാനേ. ഐസാ നഹീം ഹോതാ. വഹ സ്വഭാവ അമര്യാദിത ഹോതാ ഹൈ.
വൈസേ ജ്ഞാന, വൈസേ ആനന്ദ, വൈസേ അനന്ത ഗുണ (ഹൈം). ജോ സ്വഭാവ ഹോ ഉസ സ്വഭാവകോ മര്യാേദാ നഹീം ഹോതീ. ജോ സ്വതഃസിദ്ധ സ്വഭാവ ഹൈ, വഹ അനന്ത ഹീ ഹോതാ ഹൈ. ഉസേ മര്യാദാ നഹീം ഹോതീ യാ ഉസേ ഇതനാ ഹീ ഹോ, യാ ഉതനാ ഹീ ഹോ, ഐസാ നഹീം ഹോതാ. വഹ കിസീകേ ആശ്രയ-സേ പരിണമേ യാ കോഈ ആശ്രയ ന ഹോ തോ ഉസകീ പരിണതി കമ ഹോ ജായ, ഐസാ നഹീം ഹൈ.
ജോ സ്വതഃ പരിണാമീ ഹൈ, സ്വയം ഹീ സ്വതഃസിദ്ധ പരിണാമീ ഹൈ. സ്വഭാവകോ കോഈ മര്യാേദാ നഹീം ഹോതീ. പരന്തു ഉസനേ സബ മാന ലിയാ ഹൈ അജ്ഞാനതാ-സേ. ഉസകാ നാമ൩ സ്വഭാവ, ഉസകാ നാമ തത്ത്വ കഹേ കി ജോ സ്വതഃസിദ്ധ ഹോ ഔര ജോ അനന്ത ഹോ. ഐസേ അപനേ സ്വതഃസിദ്ധ സ്വഭാവകീ ഉസേ മഹിമാ ആയേ തോ വഹ അപനീ ഓര ജാതാ ഹൈ.
ബാഹര-സേ ഉസേ ഥകാന ലഗേ, വിഭാവ പരിണതി-സേ ഉസേ ഥകാന ലഗേ, ഉസേ വികല്പകീ ജാല-സേ ഥകാന ലഗേ തോ വഹ അപനാ ചൈതന്യകാ ആശ്രയ ഗ്രഹണ കരതാ ഹൈ. വഹ ഥകതാ നഹീം ഹൈ തോ ഉസേ അപനാ ആശ്രയ ലേനാ കഠിന ലഗതാ ഹൈ. ഉസേ ഥകാന ലഗേ കി യേ പരിണതി തോ കൃത്രിമ ഹൈ, സഹജ നഹീം ഹൈ. ജോ-ജോ കഷ്ടരൂപ ഹൈ, ദുഃഖരൂപ ഹൈ. തോ അപനാ ജോ സ്വഭാവ ഹൈ, ഉസകാ ആശ്രയ ഗ്രഹണ കരനേകീ ഉസേ അന്ദര-സേ ജിജ്ഞാസാ, ഭാവനാ ഹുഏ ബിനാ നഹീം രഹതീ.