൩൧൮ കരനാ. ആചാര്യദേവ കഹതേ ഹൈം ന, പ്രകാശകാ പു ജ ബാദലമേം ഹൈ. ലേകിന വഹ കിരണ കഹാ - സേ ആയാ ഹൈ, ഉസകേ മൂലകോ ഗ്രഹണ കരനാ. വൈസേ യഹ ജ്ഞാനസ്വഭാവ ഭേദവാലാ ദിഖേ, പരന്തു ഉസകാ മൂല കഹാ ഹൈ? ഉസകീ ഡോര കഹാ ഹൈ? ഉസകാ മൂല കഹാ ഹൈ? ഉസ മൂലകോ ഗ്രഹണ കരേ. അര്ഥാത പര്യായകോ ഗ്രഹണ നഹീം കരകേ മൂല തത്ത്വ ക്യാ ഹൈ, ഉസ തത്ത്വകോ ഗ്രഹണ കരകേ, മൂല ഗ്രഹണ കരകേ മൂലകാ ആശ്രയ കരേ. ഔര ബാരംബാര ഉസകാ ഭേദജ്ഞാനകാ പ്രയാസ കരേ കി യേ വികല്പാദി മൈം നഹീം ഹൂ , ഉസസേ മൈം ഭിന്ന ഹൂ ഔര മൈം ജ്ഞായക ഹൂ . മൈം ജ്ഞായക ഹൂ , ജ്ഞായക ഹൂ , ഐസാ വികല്പരൂപ നഹീം പരന്തു ഐസീ സഹജ പരിണതി. ഉസേ സഹജ പരിണതി രൂപ ജീവന ഐസാ ഹോ ജായ, ജ്ഞായകരൂപ ജീവന ഹോ ജാതാ ഹൈ. തോ ഉസേ വികല്പ ഛൂടേ ബിനാ രഹതേ ഹീ നഹീം.
ജ്ഞായകരൂപ ജീവന. യേ ശരീരരൂപ ജീവന നഹീം, വികല്പരൂപ, വികല്പകീ ജാലരൂപ ഏകത്വബുദ്ധിരൂപ ജീവന നഹീം, പരന്തു ബാരംബാര ജ്ഞായകരൂപ ഉസകാ ജീവന ഹോ തോ ജ്ഞായക ജ്ഞായകരൂപ പരിണമന കിയേ ബിനാ നഹീം രഹതാ. ഐസീ സഹജ വസ്തുകാ സ്വഭാവ ഹീ ഐസാ ഹൈ.
മുമുക്ഷുഃ- ആപനേ കഹാ ഉസമേം തോ ബഹുത-ബഹുത ആ ജാതാ ഹൈ, ഐസേ തോ സബ ആ ജാതാ ഹൈ, പരന്തു അഭീ ഭീ സുനതേ ഹീ രഹേ ഐസാ ലഗതാ ഹൈ. അംതരമേം ആത്മാകോ കൈസേ പ്രത്യക്ഷ കരനാ വഹ ജരാ വിശേഷ സമഝാഈയേ.
സമാധാനഃ- ഉസകേ ജ്ഞാനലക്ഷണ-സേ പ്രത്യക്ഷ ഹോ ഐസാ ഹൈ. ഉസേ ജോ ജ്ഞാനലക്ഷണ ജ്ഞാത ഹോ രഹാ ഹൈ, വഹ കോഈ തത്ത്വ ഹൈ. ജ്ഞാന ഹൈ വഹ നിരാധാര നഹീം ഹൈ. കോഈ തത്ത്വ ഹൈ. വഹ തത്ത്വ ഹീ ജ്ഞാനസ്വരൂപ ഹൈ. ജൈസേ യഹ ജഡ തത്ത്വ ദിഖതാ ഹൈ, വൈസേ ഏക ജ്ഞാനതത്ത്വ ഹൈ. ജോ സഹജ ഹൈ.
ജോ ആനന്ദ സാഗരസേ ഭരാ ഹുആ, ജ്ഞാനസാഗരസേ ഭരാ ഹുആ ഏക ചൈതന്യതത്ത്വ ഹൈ. ഉസേ സ്വയം പ്രതീത-സേ നക്കീ കരേ കി യേ ജ്ഞാന സ്വഭാവ ഹൈ വഹീ മൈം ഹൂ . ഫിര ഉസകീ പ്രഗട പ്രസിദ്ധികേ ലിയേ ആചാര്യദേവ കഹതേ ഹൈം കി തേരാ ഉപയോഗ ജോ ബാഹര ജാ രഹാ ഹൈ, മതി-ശ്രുതജ്ഞാന, വികല്പ ജോ തേരാ ഉപയോഗ ബാഹര ജാതാ ഹൈ, ഉസ ഉപയോഗമേം സമാ ദേ തോ ഉസകീ പ്രഗട പ്രസിദ്ധ ഹോതീ ഹൈ.
പഹലേ ഉസേ പ്രതീത-സേ ഉസകാ ലക്ഷണ പഹിചാനകര നക്കീ കര കി യേ ജോ ജ്ഞാനസ്വഭാവ ഹൈ വഹ ജ്ഞാനതത്ത്വ ഹൈ. ജ്ഞായകതത്ത്വ ചൈതന്യതത്ത്വ ഹൈ, ജോ ആനന്ദസാഗര ഔര ജ്ഞാനസാഗര-സേ ഭരാ ഹുആ ഏക തത്ത്വ ഹൈ. ഉസ തത്ത്വകീ തൂ പ്രതീത കരകേ ഫിര മതി-ശ്രുതകാ ഉപയോഗ ജോ ബാഹര ജാതാ ഹൈ, ഉസ ഉപയോഗകോ തൂ അംതരമേം സമാ ദേ. ഉപയോഗ അന്ദര ചൈതന്യമേം ലീന കര ദേ തോ ഉസകീ പ്രഗട പ്രസിദ്ധി സ്വാനുഭൂതിരൂപ ഹോതീ ഹൈ. വഹ ജഗതസേ ഭിന്ന വിശ്വ പര തൈരതാ ഹുആ ഭിന്ന ആത്മാ ഉസേ പ്രഗട ഹോതാ ഹൈ. പരന്തു ഉസകീ പ്രതീതി കരേ തോ ഉസകീ പ്രഗട പ്രസിദ്ധി ഹോതീ ഹൈ.