୧୨ ସ୍ଵରୂପମେଂ ଗଯା ତୋ ପ୍ରକାଶ (ହୁଆ). ପ୍ରକାଶକା ତୋ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଵହ ପ୍ରକାଶ କୋଈ ବାହରକା ପ୍ରକାଶ ନହୀଂ ହୈ. ଵହ ତୋ ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵରୂପ ହୈ. କାଲୀ ଜିରୀ ହୋତୀ ହୈ ଵହ କଡଵୀ- କଡଵୀ ହୋତୀ ହୈ. ଶୁଭଭାଵନା ଆକୁଲତା.. ଆକୁଲତା.. ଆକୁଲତା ଉସକା ଭାଵ ହୈ. କାଲୀ ଜିରୀ ଐସୀ ହୋତୀ ହୈ. ଜୋ ଶକ୍କରକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଵହ ପୂରା ମୀଠା ହୈ. ଵିକଲ୍ପ ଟୂଟତା ହୈ ଉସୀ କ୍ଷଣ ଆନନ୍ଦ ଆତା ହୈ.
ସମାଧାନଃ- ... ସର୍ଵାଂଗ ଆନନ୍ଦ. ଚୈତନ୍ଯ ସ୍ଵରୂପମେଂ ଚୈତନ୍ଯଘନମେଂ ଚଲା ଗଯା. ଚୈତନ୍ଯ ସ୍ଵରୂପମେଂ ଚଲା ଗଯା. ବାହର ଦୃଷ୍ଟି, ବାହ୍ଯ ଉପଯୋଗ ଛୂଟ ଗଯା, ଅଂତରମେଂ ଉପଯୋଗ ଚଲା ଗଯା. ଅଂତରମେଂ ସ୍ଵାନୁଭୂତି ଅସଂଖ୍ଯ ପ୍ରଦେଶମେଂ ହୋତୀ ହୈ. ମନକା ଦ୍ଵାର କହନେମେଂ ଆତା ହୈ, ପରନ୍ତୁ ମନ ନିମିତ୍ତ ହୈ. ବାକୀ ପୂରେ ପ୍ରଦେଶମେଂ (ଆନନ୍ଦ ଆତା ହୈ).
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ...
ସମାଧାନଃ- ପହଲେ ନକ୍କୀ କରେ. ମତିଜ୍ଞାନ ଔର ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ଦ୍ଵାରା ନକ୍କୀ କରତା ହୈ କି ମୈଂ ଯହ ଆତ୍ମା ହୀ ହୂଁ. ଯେ ଵିଭାଵ ହୈ ଵହ ମୈଂ ନହୀଂ ହୂଁ. ମୈଂ ଆତ୍ମା ହୀ ହୂଁ, ଐସା ନକ୍କୀ କରତା ହୈ. ମୈଂ ଆତ୍ମା ହୀ ହୂଁ, ଯେ ସବ ମୁଝ-ସେ ଭିନ୍ନ ହୈ. ଐସା ନିର୍ଣଯ କରକେ ଅଂତରମେଂ ସ୍ଥିର ହୋତା ହୈ. ଜିସ କ୍ଷଣ ଵିକଲ୍ପ ଟୂଟେ, ଉସୀ କ୍ଷଣ ସ୍ଵାନୁଭୂତି ହୋତୀ ହୈ. ଦୋନୋଂ ଏକ ହୀ କ୍ଷଣମେଂ ହୈଂ. ପହଲେ ଵିକଲ୍ପ ଟୂଟତା-ଟୂଟତା ଜାତା ହୈ, ବାଦମେଂ ସ୍ଵାନୁଭୂତି ହୋତୀ ହୈ, ଐସା ନହୀଂ ହୋତ. ସୂକ୍ଷ୍ମମେଂ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଵିକଲ୍ପ ଔର ଊଚ୍ଚ-ସେ ଉଚ୍ଚ ଵିକଲ୍ପ, ଵହ ଵିକଲ୍ପ ହୀ ହୈ. ମନ୍ଦ ଯା ତୀଵ୍ର, ଵହ ସବ ଵିକଲ୍ପ ହୈ. ଜିସ କ୍ଷଣ ଵହ ଟୂଟତା ହୈ, ଉସୀ କ୍ଷଣ ନିର୍ଵିକଲ୍ପ (ହୋତା ହୈ). ଯହାଁ ନିର୍ଵିକଲ୍ପ ହୋତା ହୈ, ଉସୀ କ୍ଷଣ ଟୂଟତା ହୈ. ଉସୀ କ୍ଷଣ ଆନନ୍ଦ ଔର ଉସୀ କ୍ଷଣ ସ୍ଵାନୁଭୂତି. ସବ ସାଥମେଂ ହୀ ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଵିକଲ୍ପ ଟୂଟେ ତବ ଏକକା ଧ୍ଯାନ ରହତା ହୋଗା ନ?
ସମାଧାନଃ- ଅକେଲା ଚୈତନ୍ଯ, ଅନନ୍ତ ଗୁଣସେ ଭରା ଅକେଲା ଚୈତନ୍ଯ. ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଥାତ ଅକେଲା ଗୁଣ ନହୀଂ, ପୂରା ଜ୍ଞାଯକ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଉପଯୋଗ ଅଂତରମେଂ ରଖା ତୋ ଏକକା ହୀ ଧ୍ଯାନ ରହ ଜାତା ହୈ ନ? ରାଗ ଛୂଟ ଜାଯ ତୋ.
ସମାଧାନଃ- ରାଗ ଛୂଟ ଜାଯେ ତୋ ଅକେଲା ଜ୍ଞାଯକ ରହତା ହୈ. ଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମା. ସମାଧାନଃ- ... ଦୃଷ୍ଟି ପର ତରଫ ହୈ ଇସଲିଯେ ଵିଭାଵ ଦିଖନେମେଂ ଆତା ହୈ. ଦୃଷ୍ଟି ଔର ଉପଯୋଗ ଦୋନୋଂ ପର ତରଫ ହୈ, ଇସଲିଯେ ଵିଭାଵ ଦିଖନେମେଂ ଆତା ହୈ. ଅନାଦି ଐସୀ ଵିଭାଵକୀ ପରିଣତି ହୋ ରହୀ ହୈ. ଆତ୍ମା ତରଫ ଦୃଷ୍ଟି ନହୀଂ ହୈ. ଅନାଦି କାଲ-ସେ ଦୃଷ୍ଟି ହୁଯୀ ନହୀଂ. ଵିଭାଵ.. ଵିଭାଵ, ଵିଭାଵମେଂ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି (ହୋ ରହୀ ହୈ). ଵିଭାଵ ମେରା ଔର ଵିଭାଵ ମୈଂ ହୂଁ, ଐସୀ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି ମିଥ୍ଯା ଭ୍ରମ ହୋ ରହା ହୈ. ନିର୍ମଲ ହୈ, ନିର୍ମଲ ହୈ ତୋ ଭୀ ଦେଖନେମେଂ ନହୀଂ ଆତା. ଉସକା ସ୍ଵାନୁଭଵ ନହୀଂ ହୈ. ଦେଖନେମେଂ ଭୀ ନହୀଂ ଆତା, ପ୍ରତୀତ ଭୀ ନହୀଂ ହୈ. କୁଛ ନହୀଂ ହୈ,