୧୭୦
ସମାଧାନଃ- .. ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ପ୍ରାପ୍ତ କରନେକା ଗୁରୁଦେଵନେ କିତନା ସ୍ପଷ୍ଟ କରକେ ମାର୍ଗ ବତାଯା ହୈ. କରନେକା ସ୍ଵଯଂକୋ ବାକୀ ରହତା ହୈ. ଅପନୀ ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ କ୍ଷତିକେ କାରଣ ଅଟକା ହୈ. ସ୍ଵଯଂ ପୁରୁଷାର୍ଥ କରେ ତୋ ହୋ ସକେ ଐସା ହୈ. ଜୋ ଅଟକା ହୈ, ଵହ ସ୍ଵଯଂକୀ କ୍ଷତିକେ କାରଣ. ଅପନୀ ପରିଣତିକୀ କ୍ଷତିକେ କାରଣ ଅଟକା ହୈ. ବାକୀ ମାର୍ଗ ତୋ ଏକ ହୀ ହୈ, ମାର୍ଗ କହୀଂ ଦୂସରା ନହୀଂ ହୈ. ମାର୍ଗ ତୋ ଏକ ହୀ ହୈ.
ଏକ ଜ୍ଞାଯକ ଆତ୍ମାକୋ ପହଚାନନା, ଵହୀ ଏକ ମାର୍ଗ ହୈ. ଦୂସରା କୋଈ ମାର୍ଗ ନହୀଂ ହୈ. ମାର୍ଗ କହୀଂ ଜ୍ଯାଦା ନହୀଂ ହୈ କି ଉସେ ଆକୁଲତା ହୋ କି ଇସ ମାର୍ଗ ପର ଜାନା, ଇସ ମାର୍ଗ ପର ଜାନା ଯା ଇସ ମାର୍ଗ ପର ଜାନା. ଐସା ନହୀଂ ହୈ. ମାର୍ଗ ତୋ ଏକ ହୀ ହୈ. ଏକ ଚୈତନ୍ଯ ପଦାର୍ଥ ହୈ. ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ଅନାଦିଅନନ୍ତ ଆତ୍ମା ହୈ, ଉସ ଆତ୍ମାକୋ ପହଚାନନା. ଆତ୍ମା ଅପନେଆପକୋ ଭୂଲ ଗଯା ଵହ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯକୀ ବାତ ହୈ କି ସ୍ଵଯଂ ହୋନେ ପର ଭୀ ସ୍ଵଯଂକୋ ସ୍ଵଯଂ ଦେଖତା ନହୀଂ ହୈ. ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଯଂକୋ ପହିଚାନେ, ଭିନ୍ନ କରକେ.
ଯେ ଶରୀର ଅପନା ସ୍ଵରୂପ ନହୀଂ ହୈ. ଉସକେ ସାଥ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି, ଅନ୍ଦର ଵିକଲ୍ପକେ ସାଥ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି, ସବ ଶୁଭାଶୁଭ ଭାଵ, ସବକେ ସାଥ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି କର ବୈଠା. ଉସସେ ଭିନ୍ନ ଅପନା ଜ୍ଞାଯକ ସ୍ଵରୂପ ଜ୍ଞାନ ଲକ୍ଷଣ-ସେ ପୂର୍ଣ ଜ୍ଞାଯକକୋ ପହିଚାନନା. ଉସେ ପହିଚାନକର ଉସକା ଭେଦଜ୍ଞାନ କରକେ, ଉସ ପରିଣତିକୋ ଦୃଢ କରକେ ସ୍ଵଯଂ ଉସମେଂ ପ୍ରତୀତି ଦୃଢ କରକେ, ଜ୍ଞାନ କରକେ, ଉସମେଂ ଲୀନତା କରେ ତୋ ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ହୋତା ହୈ. ପରନ୍ତୁ କରନା ସ୍ଵଯଂକୋ ହୈ. ସ୍ଵଯଂ କରତା ନହୀଂ ହୈ. ସ୍ଵଯଂ ଅପନୀ ମନ୍ଦତା-ସେ ରୁକା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଇସମେଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାକା ଦୋଷ ଲେଂ, ଜ୍ଞାନକା ଦୋଷ ଲେଂ ଯା ପୁୁରୁଷାର୍ଥକା ଦୋଷ ଲେଂ ଯା ରୁଚିକୀ କ୍ଷତି ଲେଂ?
ସମାଧାନଃ- ସବ ଦୋଷ ହୈ. ଶ୍ରଦ୍ଧାକୀ କ୍ଷତି ହୈ, ରୁଚିକୀ କ୍ଷତି ହୈ, ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ କ୍ଷତି ହୈ. ସବ ଏକସାଥ ମିଲେ ହୈଂ. ଜ୍ଞାନ ଯଥାର୍ଥ କବ କହା ଜାଯ? କି ଜ୍ଞାନ ଜ୍ଞାନରୂପ ପରିଣମେ ତବ. ତବତକ ଵହ ବୁଦ୍ଧିପୂର୍ଵକକା ଜ୍ଞାନ କରତା ହୈ କି ଵସ୍ତୁ ଐସୀ ହୈ. ଫିର ଭୀ ଵହ ଜ୍ଞାନ ଜ୍ଞାଯକରୂପ ପରିଣମତା ନହୀଂ ହୈ. ଇସଲିଯେ ଵହ ଜ୍ଞାନ ଭୀ ଯଥାର୍ଥ ନହୀଂ ହୈ. ଵିଚାର କରକେ ଜ୍ଞାନ କରେ କି ଯହ ଵସ୍ତୁ ଐସେ ହୀ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଜ୍ଞାଯକ ଜ୍ଞାଯକରୂପ ପରିଣମେ ନହୀଂ, ତବତକ ଜ୍ଞାନକୋ ଭୀ ଯଥାର୍ଥ ଵିଶେଷଣ ଲାଗୂ ନହୀଂ ପଡତା. ଇସଲିଯେ ସବ ଦୋଷ ହୈ.