୧୭୨ ଐସା ହୋତା ହୈ.
ଯହ ତୋ ଅଭୀ ଉସସେ ଭୀ ପହଲେକୀ ଭୂମିକାମେଂ ଖଡା ହୈ, ଭେଦଜ୍ଞାନ ପ୍ରଗଟ ନହୀଂ ହୁଆ ହୈ ଔର ସହଜ ଦଶା ତୋ ପ୍ରଗଟ ନହୀଂ ହୁଯୀ ହୈ, ଔର ସହଜ ମାନ ଲେ ତୋ ଆଗେ ବଢନେକା ଅଵକାଶ ନହୀଂ ହୈ. ସହଜ ଦଶା ହୀ ପ୍ରଗଟ ନହୀଂ ହୁଯୀ ହୈ. ଔର କର୍ତୃତ୍ଵବୁଦ୍ଧିମେଂ ଖଡା ହୈ ଔର ସହଜ ମାନ ଲେ ତୋ ଆଗେ ବଢନେକା ଅଵକାଶ ନହୀଂ ହୈ. ଇସେ ତୋ କର୍ତାବୁଦ୍ଧି ଛୂଟ ଗଯୀ ହୈ, ସ୍ଵାମୀତ୍ଵବୁଦ୍ଧି ଛୂଟ ଗଯୀ ହୈ, ଜ୍ଞାଯକ ଦଶା ପ୍ରଗଟ ହୁଯୀ ହୈ, ତୋ ଭୀ ଉସମେଂ ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ ଅପେକ୍ଷା ଉସକେ ଧ୍ଯାନମେଂ ରହତୀ ହୈ କି ମେରେ ଚାରିତ୍ରକୀ ମନ୍ଦତା-ସେ ଲୀନତାକୀ ମନ୍ଦତା-ସେ ଛଠ୍ଠୀ-ସାତଵୀଂ ଭୂମିକାମେଂ ଜା ନହୀଂ ପାତା ହୂଁ. ଵହ ଉସକେ ଖ୍ଯାଲମେଂ ହୈ. ତୋ ଭୀ ଉସେ ଐସା ରହତା ହୈ. ସର୍ଵ ଅପେକ୍ଷା-ସେ ଐସା ହୀ ମାନେ କି ସବ ସହଜ ହୈ, ତୋ ଆଗେ ବଢନେକା ଅଵକାଶ ନହୀଂ ରହତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଇସମେଂ କ୍ରମବଦ୍ଧ ଆ ଗଯା ନ?
ସମାଧାନଃ- ସବ ସହଜ ମାନେ ଉସମେଂ କ୍ରମବଦ୍ଧ ଆ ଗଯା. ପରନ୍ତୁ କ୍ରମବଦ୍ଧ ପୁରୁଷାର୍ଥପୂର୍ଵକ ହୋନା ଚାହିଯେ. ପୁରୁଷାର୍ଥକେ ସାଥ କ୍ରମବଦ୍ଧ ଜୁଡା ହୈ. ସଚ୍ଚା କ୍ରମବଦ୍ଧ ତବ କହା ଜାଯ କି ଜିସକୀ କର୍ତାବୁଦ୍ଧି ଛୂଟ ଗଯୀ, ସହଜ ଜ୍ଞାଯକ ଦଶା ପ୍ରଗଟ ହୁଯୀ ହୈ ତୋ ଭୀ ପୁରୁଷାର୍ଥକେ ସାଥ ଵହ କ୍ରମବଦ୍ଧ ସମ୍ବନ୍ଧ ରଖତା ହୈ. ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ ଜୈସୀ ପରିଣତି ହୋ ଉସ ଜାତକା ଉସକା କ୍ରମବଦ୍ଧ ହୋତା ହୈ. ଉସ ଜାତକେ କ୍ରମବଦ୍ଧକୀ ରଚନା ଉସେ ହୋତୀ ହୈ. ଵହ ପୁରୁଷାର୍ଥକେ ସାଥ ଜୁଡା ହୈ.
ଉସକୀ ପୁରୁଷାର୍ଥକୀ ଗତି ଅପନୀ ତରଫ ଜାଯ, ଜ୍ଞାଯକରୂପ (ପରିଣମେ) ତୋ ଉସକା କ୍ରମବଦ୍ଧ ମୋକ୍ଷ ତରଫ ଜାତା ହୈ. ଔର ବାହରମେଂ ଖଡା ହୈ, ଵିଭାଵମେଂ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି କରକେ (ମାନତା ହୈ କି) ଜୈସେ ହୋନା ହୋଗା ଵୈସା ହୋଗା, ଉସକା କ୍ରମବଦ୍ଧ ଉସ ଜାତକା ହୈ. ଅପନୀ ତରଫ ଜାଯ ଉସକା କ୍ରମବଦ୍ଧ ଉସ ଜାତକା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଜ୍ଞାନକୋ କିସ ପ୍ରକାର-ସେ ଧୀରା କରେଂ?
ସମାଧାନଃ- ଜ୍ଞାନକୋ ଧୀରା କରକେ ତୂ ଦେଖ, ଜ୍ଞାଯକ କ୍ଯା ହୈ? ଵସ୍ତୁ କ୍ଯା ହୈ? ପର କ୍ଯା ହୈ? କ୍ଯା ସ୍ଵ ହୈ? ଐସେ ଧୀରା ହୋକର ଵିଚାର ତୋ ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ହୋଗା. ଆକୁଲତା, ରାଗମିଶ୍ରିତ ଐସେ ଜ୍ଞାନମେଂ ଵିଶେଷ ଆକୁଲତାମେଂ ଯଥାର୍ଥ ସ୍ଵଭାଵ ତୁଝେ ଗ୍ରହଣ ନହୀଂ ହୋଗା. ଇସଲିଯେ ଧୀରା ହୋକର, ରାଗକୋ ଗୌଣ କରକେ ଧୀରା ହୋକର ଵିଚାର. ତୋ ଯଥାର୍ଥ ହୋଗା. ଯଥାର୍ଥ ଵସ୍ତୁ ଖ୍ଯାଲମେଂ ଆଯେଗୀ. ଜ୍ଞାନକୋ ଧୀରା କରକେ, ରାଗ-ସେ ଭିନ୍ନ ଉସେ ଗୌଣ କରକେ ଦେଖ ତୋ ତୁଝେ ଯଥାର୍ଥ ଗ୍ରହଣ ହୋଗା.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଵିପରୀତ ଶ୍ରଦ୍ଧା ହୋ ତୋ ଜ୍ଞାନ ଧୀରା ନହୀଂ ହୋତା ହୈ?
ସମାଧାନଃ- ଉସମେଂ ଜୋ ଵିଶେଷ ଆକୁଲତା ହୋ, ଉସ ଆକୁଲତା-ସେ ଧୀରା ପଡ ସକତା ହୈ. ଯଥାର୍ଥମେଂ ଧୀରା ହୋ, ଵହ ଅଲଗ ବାତ ହୈ. ଜିଜ୍ଞାସାକୀ ଭୂମିକାମେଂ ଭୀ ଧୀରା ହୋକର ଦେଖ ତୋ ସକତା ହୈ.
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ଵିକଲ୍ପାତ୍ମକ ଭେଦଜ୍ଞାନ ହୁଆ?
ସମାଧାନଃ- ଵିକଲ୍ପାତ୍ମକ ହୈ.