୩୧୪
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ- ... ମେରା ଜୀଵନ ଥା, ଐସା ଉସେ ଭାସିତ ହୋତା ଥା, ଉସକେ ବଦଲେ ଅବ ମେରା ଜୀଵନ ମେରେ ଆଧାର-ସେ ହୀ ହୈ.
ସମାଧାନଃ- ମେରୀ ହୀ ଆଧାର-ସେ ହୈ, କିସୀକେ ଆଧାର-ସେ ନହୀଂ ହୈ. ପର-ସେ ମୈଂ ଟିକତା ହୂଁ ଔର ପର-ସେ ମେରା ଜୀଵନ ହୈ, ଉସକେ ବଦଲେ ସ୍ଵଯଂ ମେରା ଅସ୍ତିତ୍ଵ ହୈ, ମୈଂ ସ୍ଵଯଂ ଜ୍ଞାଯକ ହୂଁ. ମୈଂ ସ୍ଵଯଂ ଏକ ପଦାର୍ଥ ହୂଁ. କୋଈ ପଦାର୍ଥସେ ମୈଂ ଟିକୂ ଯା କୋଈ ବାହରକେ ସାଧନୋଂ-ସେ, ଯା ଶରୀରାଦି ପଦାର୍ଥସେ ଟିକୂ ଐସା ତତ୍ତ୍ଵ ନହୀଂ ହୈ. ତତ୍ତ୍ଵ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ହୈ. ତତ୍ତ୍ଵ ସ୍ଵଯଂ ଅପନେ- ସେ ଟିକ ରହା ହୈ. ଉସେ କୋଈ ପଦାର୍ଥକେ ଆଶ୍ରଯକୀ ଆଵଶ୍ଯକତା ନହୀଂ ହୈ. ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ହୈ. ପରନ୍ତୁ ଵହ ଏକତ୍ଵବୁଦ୍ଧି କରକେ ଅଟକ ରହା ହୈ.
ଆତା ହୈ ନ? ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ତତ୍ତ୍ଵ, ତତ୍ତ୍ଵ ଉସେ କହେ କି ଜିସେ ପରକେ ଆଶ୍ରଯକୀ ଜରୂରତ ନ ହୋ. ଉସକା ନାମ ତତ୍ତ୍ଵ, ଉସକା ନାମ ସ୍ଵଭାଵ କହନେମେଂ ଆତା ହୈ. ଜିସ ସ୍ଵଭାଵକୋ ପରକେ ଆଶ୍ରଯସେ ଵହ ସ୍ଵଭାଵ ପରିଣମେ ଅଥଵା ପରକେ ଆଶ୍ରଯକେ ଜରୂରତ ପଡେ, ଉସେ ସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ କହତେ. ଜୋ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ସ୍ଵଭାଵ ହୋ, ଵହ ସ୍ଵଯଂ ପରିଣମତା ହୈ. ଔର ଉସ ସ୍ଵଭାଵମେଂ ମର୍ଯାଦା ଭୀ ନହୀଂ ହୋତୀ କି ଯେ ସ୍ଵଭାଵ ଇତନା ହୀ ହୋ ଯା ଇତନା ହୀ ଜାନେ. ଐସା ନହୀଂ ହୋତା. ଵହ ସ୍ଵଭାଵ ଅମର୍ଯାଦିତ ହୋତା ହୈ.
ଵୈସେ ଜ୍ଞାନ, ଵୈସେ ଆନନ୍ଦ, ଵୈସେ ଅନନ୍ତ ଗୁଣ (ହୈଂ). ଜୋ ସ୍ଵଭାଵ ହୋ ଉସ ସ୍ଵଭାଵକୋ ମର୍ଯାେଦା ନହୀଂ ହୋତୀ. ଜୋ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ, ଵହ ଅନନ୍ତ ହୀ ହୋତା ହୈ. ଉସେ ମର୍ଯାଦା ନହୀଂ ହୋତୀ ଯା ଉସେ ଇତନା ହୀ ହୋ, ଯା ଉତନା ହୀ ହୋ, ଐସା ନହୀଂ ହୋତା. ଵହ କିସୀକେ ଆଶ୍ରଯ-ସେ ପରିଣମେ ଯା କୋଈ ଆଶ୍ରଯ ନ ହୋ ତୋ ଉସକୀ ପରିଣତି କମ ହୋ ଜାଯ, ଐସା ନହୀଂ ହୈ.
ଜୋ ସ୍ଵତଃ ପରିଣାମୀ ହୈ, ସ୍ଵଯଂ ହୀ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ପରିଣାମୀ ହୈ. ସ୍ଵଭାଵକୋ କୋଈ ମର୍ଯାେଦା ନହୀଂ ହୋତୀ. ପରନ୍ତୁ ଉସନେ ସବ ମାନ ଲିଯା ହୈ ଅଜ୍ଞାନତା-ସେ. ଉସକା ନାମ୩ ସ୍ଵଭାଵ, ଉସକା ନାମ ତତ୍ତ୍ଵ କହେ କି ଜୋ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ହୋ ଔର ଜୋ ଅନନ୍ତ ହୋ. ଐସେ ଅପନେ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧ ସ୍ଵଭାଵକୀ ଉସେ ମହିମା ଆଯେ ତୋ ଵହ ଅପନୀ ଓର ଜାତା ହୈ.
ବାହର-ସେ ଉସେ ଥକାନ ଲଗେ, ଵିଭାଵ ପରିଣତି-ସେ ଉସେ ଥକାନ ଲଗେ, ଉସେ ଵିକଲ୍ପକୀ ଜାଲ-ସେ ଥକାନ ଲଗେ ତୋ ଵହ ଅପନା ଚୈତନ୍ଯକା ଆଶ୍ରଯ ଗ୍ରହଣ କରତା ହୈ. ଵହ ଥକତା ନହୀଂ ହୈ ତୋ ଉସେ ଅପନା ଆଶ୍ରଯ ଲେନା କଠିନ ଲଗତା ହୈ. ଉସେ ଥକାନ ଲଗେ କି ଯେ ପରିଣତି ତୋ କୃତ୍ରିମ ହୈ, ସହଜ ନହୀଂ ହୈ. ଜୋ-ଜୋ କଷ୍ଟରୂପ ହୈ, ଦୁଃଖରୂପ ହୈ. ତୋ ଅପନା ଜୋ ସ୍ଵଭାଵ ହୈ, ଉସକା ଆଶ୍ରଯ ଗ୍ରହଣ କରନେକୀ ଉସେ ଅନ୍ଦର-ସେ ଜିଜ୍ଞାସା, ଭାଵନା ହୁଏ ବିନା ନହୀଂ ରହତୀ.