கௌண) கரநேமேஂ ஆதா ஹை. பரந்து வ்யவஹாரமேஂ தோ கேவலஜ்ஞாநகீ கைவல்ய தஶா, வீதராக ஸர்வஜ்ஞதேவ (ஹைஂ). ஸாதக தஶா ஜிஸநே புருஷார்த கரகே ப்ரகட கீ, வஹ ஸப பூஜநிக கஹநேமேஂ ஆதா ஹை. முநி தஶா பூஜநிக கஹநேமேஂ ஆதீ ஹை. அதஃ த்ருஷ்டி ஔர ஜ்ஞாந தோநோஂ ஸாதமேஂ ஹீ ஹோதே ஹைஂ. அகேலீ த்ருஷ்டி ஹோ ஔர ஜ்ஞாந யதி விவேக ந கரே தோ வஹ த்ருஷ்டி ஜூடீ டஹரேகீ.
த்ருஷ்டிகா விஷய ஐஸா ஹை கி ஏக பர, ஏககோ விஷய கரே. ஔர ஜ்ஞாந ஸப விவேக கரே. ஔர த்ருஷ்டி பிநாகா ஜ்ஞாந பீ யதார்த நஹீஂ ஹை. த்ருஷ்டி முக்ய ஹோ, பரந்து உஸகே ஸாத ஜ்ஞாந ஹோ தோ உந தோநோஂகா ஸம்பந்த ஹை. யதி அகேலா ஹோகா தோ கலத ஹோகா. த்ருஷ்டிமேஂ கூடஸ்த ஆயா இஸலியே வஹ ஸச்சா ஔர ஜ்ஞாநமேஂ கதஂசித பரிணாமீ ஔர அபரிணாமீ ஆயா, இஸலியே வஹ ஜூடா, ஐஸா நஹீஂ ஹை.
கூடஸ்த தோ (இஸலியே கஹதே ஹைஂ கி), த்ருஷ்டி முக்திகே மார்கமேஂ முக்ய ஹை இஸலியே. தூநே அநாதி கால-ஸே யஹ ஸச்சா ஔர யஹ ஸச்சா, யஹ பீ ஸச்சா ஔர யஹ பீ ஸச்சா, ஐஸா கியா ஔர யதார்த ஸமஜா நஹீஂ, இஸலியே உஸ ப்ரமாணகோ ஐஸா கஹநேமேஂ ஆதா ஹை. பரந்து த்ருஷ்டிபூர்வககா ஜோ ப்ரமாணஜ்ஞாந ஹை வஹ தோ யதார்த ஹை. த்ருஷ்டிநே விஷய கியா அகண்டகா, அகண்டகீ த்ருஷ்டி பிநா முக்திகா மார்க ஹோதா நஹீஂ. பரந்து ஸாதமேஂ ஜோ ஜ்ஞாந ரஹதா ஹை, வஹ தோநோஂகா- த்ரவ்ய ஔர பர்யாயகா விவேக கரதா ஹை. இஸலியே வஹ ப்ரமாண பீ யதார்த ஹை. உஸகே பஹலேகா ப்ரமாண கோஈ ஐஸா கஹதா ஹோ கி நிஶ்சய ஸச்சா ஔர வ்யவஹார பீ ஸச்சா, ஐஸா கரதா ஹோ தோ வஹ யதார்த நஹீஂ ஹை. பரந்து த்ருஷ்டிபூர்வககா ஜ்ஞாந ஹை வஹ யதார்த ஹை.
முமுக்ஷுஃ- ராக-த்வேஷ ஹோதே ஹைஂ, வஹ ந ஹோ உஸகா உபாய பதாஈயே.
ஸமாதாநஃ- ராக-த்வேஷ ந ஹோ,.. பஹலே உஸகா பேதஜ்ஞாந கரநா படதா ஹை. ஜபதக வஹ ராககீ தஶாமேஂ கடா ஹை, உஸகீ ராககீ ருசி கம ஹோ ஜாநீ சாஹியே. மேரா வீதராகீ ஸ்வபாவ மைஂ ஜாநநேவாலா ஹூ. யே ராக மேரா ஸ்வரூப நஹீஂ ஹை. ஔர சைதந்யகா ஜ்ஞாயக ஸ்வபாவ ஹை வஹ மேரா ஸ்வபாவ ஹை. ஐஸே ஸ்வபாவகோ பஹசாநகர ராககீ ருசி கம கரே தோ வஹ மந்த ஹோதா ஹை. பாகீ உஸகா நாஶ பஹலே நஹீஂ ஹோதா, பஹலே உஸகா பேதஜ்ஞாந ஹோதா ஹை கி யே ராக மேரா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை, மைஂ உஸஸே பிந்ந ஜாநநேவாலா, மைஂ வீதராகீ ஸ்வபாவ ஹூ. இஸலியே உஸே பிந்ந கரநேகா ப்ரயத்ந கரே. பிந்ந கரநேகா ப்ரயத்ந கரே தோ வஹ மந்த ஹோதா ஹை. பஹலே உஸகா பேதஜ்ஞாந கரநேகா ப்ரயத்ந கரநா கி மைஂ ஜ்ஞாயக ஹூ ஔர யே ராக-த்வேஷ ஹைஂ. உஸகீ ஏகத்வபுத்தி தோடநேகா ப்ரயத்ந கரநா.
முமுக்ஷுஃ- தூஸரா ப்ரஶ்ந ஹை கி ஸ்வாத்யாய கரநே பைடே தோ தோடீ தேர மந பிரோதா ஹை, பரந்து பீசமேஂ தூஸரே விகல்ப ஆதே ஹைஂ, தோ வஹ விகல்ப ந ஆயே உஸகா உபாய க்யா ஹை?
ஸமாதாநஃ- உஸே பதலதே ரஹநா பாரஂபார, விகல்ப ஆயே உஸே (பதலகர) பாரஂபார ஸ்வாத்யாயமேஂ சித்த லகாநா. அநாதிகா அப்யாஸ ஹை இஸலியே தூஸரே விகல்ப ஆ ஜாய தோ