௨௫௫
முமுக்ஷுஃ- நிர்ணய யதார்த ஹை, வஹ கைஸே மாலூம கரநா? யதார்த நிர்ணயமேஂ ஐஸா க்யா ஹோதா ஹை கி ஜோ அநுபவகோ லாதா ஹை?
ஸமாதாநஃ- பஹலே ஜோ புத்திபூர்வக நிர்ணய ஹோதா ஹை, வஹ குருதேவநே ஜோ அபூர்வ மார்க பதாயா, உஸகா நிர்ணய வஹ ருசி-ஸே ஸ்தூலதா-ஸே கரதா ஹை வஹ அலக ஹை. அஂதர-ஸே ஜோ நிர்ணய கரதா ஹை, வஹ நிர்ணய ஸ்வயஂகோ ஹீ க்யாலமேஂ ஆ ஜாதா ஹை கி யஹ நிர்ணய ஐஸா யதார்த ஹை கி உஸகே பீசே அவஶ்ய ஸ்வாநுபூதி ஹோகீ. வஹ ஸ்வபாவகோ பஹசாநகர அஂதரமேஂ நிர்ணய ஹோதா ஹை கி யே ஜோ சைதந்ய ஸ்வபாவ ஹை வஹ மைஂ ஹூ, யஹ ஜ்ஞாயக ஸ்வபாவ ஹை வஹ மைஂ ஹூ, யஹ விபாவ மைஂ நஹீஂ ஹூ.
உஸகா ஸ்வபாவ, அந்தர-ஸே அபநா பாவ-ஸ்வபாவ பஹசாநகர நிர்ணய ஹோதா ஹை. வஹ நிர்ணய ஐஸா ஹோதா ஹை கி உஸே க்யால ஆதா ஹை கி யஹ காரண ஐஸா ஹை கி அவஶ்ய கார்ய ஆநேவாலா ஹை. விகல்ப-ஸே அஂஶதஃ பிந்ந ஹோகர, ஸ்வாநுபூதிகீ பாத அலக ஹை, பரந்து உஸே அஂதர-ஸே ஐஸீ ப்ரதீத ஹோதீ ஹை கி யஹ ஜ்ஞாயக ஹை வஹீ மைஂ ஹூ. யஹ விபாவ மைஂ நஹீஂ ஹூ. யே ஜோ ஶாஶ்வத சைதந்ய ஸ்வபாவ, உஸகா அஸ்தித்வ உஸே யதார்தபநே அஂதரமேஂ-ஸே க்ரஹண ஹோ ஜாதா ஹை. வஹ பலே ஹீ அபீ நிர்விகல்ப நஹீஂ ஹை, தோ பீ புத்திமேஂ உஸே ஐஸா க்ரஹண ஹோ ஜாதா ஹை.
பாகீ ஸ்தூலதா-ஸே நிர்ணய கரே வஹ அலக பாத ஹை. ஸ்வயஂகோ ருசி ஹோ கி மார்க யஹீ ஹை, தூஸரா மார்க நஹீஂ ஹை, யஹ வஸ்து கோஈ அபூர்வ ஹை. ஐஸீ ருசி ஹோ வஹ அலக பாத ஹை. பரந்து அஂதரமேஂ-ஸே ஜோ நிர்ணய ஹோதா ஹை வஹ ஸ்வபாவகோ பஹிசாநகர ஹோதா ஹை கி யே ஜோ சைதந்ய ஜ்ஞாயக ஹை, ஜிதநா யஹ ஜ்ஞாந ஹை உதநா ஹீ மைஂ ஹூ, யஹ விபாவ மைஂ நஹீஂ ஹூ. ஐஸா அஂதரமேஂ-ஸே உஸே நிர்ணய ஹோதா ஹை. ஔர பாரஂபார உஸே உஸகீ த்ருடதா ஹோதீ ஹை. பாரஂபார உஸகீ பரிணதி உஸ தரப முடதீ ஹை கி யஹ ஹை வஹீ மைஂ ஹூ, யஹ மைஂ நஹீஂ ஹூ. இஸ ப்ரகார உஸே ஸ்வபாவகோ பஹசாநகர நிர்ணய ஹோதா ஹை.
ஜோ ஸ்வபாவகோ பஹசாநகர நிர்ணய ஹோதா ஹை, உஸகே பீசே உஸே அவஶ்ய ஸ்வாநுபூதி ஹுஏ பிநா நஹீஂ ரஹதீ. உஸகா அஂதர ஹீ கஹ தேதா ஹை கி யஹ நிர்ணய ஐஸா ஹை கி யஹ ஸ்வபாவ- ஜ்ஞாயக ஸ்வபாவ ஹீ மைஂ ஹூ, தூஸரா குச மைஂ நஹீஂ ஹூ. யே நிர்விகல்ப ஸ்வபாவ ஹை வஹீ மைஂ ஹூ. உஸகீ லீநதாகீ க்ஷதிகே காரண அபீ நிர்விகல்ப ஹோநேமேஂ தேர லகதீ ஹை. தோ பீ வஹ நிர்ணய ஐஸா ஹோதா ஹை கி அவஶ்ய உஸமேஂ உஸே ஸ்வாநுபூதி ஹுஏ பிநா நஹீஂ ரஹதீ.
மதி-ஶ்ருதஜ்ஞாநகீ புத்தி ஜோ பாஹர ஜா ரஹீ தீ. வஹ ஸ்வயஂ அபநா நிர்ணய கரதா ஹை கி யஹ ஜ்ஞாநஸ்வபாவ ஹை வஹீ மைஂ ஹூ. அந்ய குச மைஂ நஹீஂ ஹூ. ஐஸா நிர்ணய கரகே பிக்ஷர அபநீ தரப, உபயோக அபநீ தரப முடகர உஸமேஂ லீநதா கரே தோ ஸ்வாநுபூதி ஹோதீ ஹை. பஹலே ஜ்ஞாநஸ்வபாவகோ பஹசாநகர நிர்ணய கரே கி யஹ ஜோ ஜ்ஞாந ஹை வஹீ மைஂ ஹூ.